085 viduravākyaḥ

praveśa

|| oṃ oṃ namo nārāyaṇāya|| śrī vedavyāsāya namaḥ ||

śrī kṛṣṇadvaipāyana vedavyāsa viracita

śrī mahābhārata

udyoga parva

bhagavadyāna parva

adhyāya 85

sāra

“avanu enannu bayasi baruttiddāno adanne avanigè kòḍu” èṃdu hel̤i viduranu dhṛtarāṣṭrana kapaṭatanavannu avanige torisikòṭṭidudu (1-17).

05085001 vidura uvāca|
05085001a rājanbahumataścāsi trailokyasyāpi sattamaḥ|
05085001c saṃbhāvitaśca lokasya sammataścāsi bhārata||

viduranu hel̤idanu: “rājan! bhārata! nīnu sattamanèṃdu mūru lokagal̤alliyū bahumatavidè. lokadalli nīnu saṃbhāvitanèṃdū sammatiyidè.

05085002a yattvamevaṃgate brūyāḥ paścime vayasi sthitaḥ|
05085002c śāstrādvā supratarkādvā susthiraḥ sthaviro hyasi||

śāstravannu ādharisi athavā uttama tarkavannu ādharisi nīnu ene hel̤idarū, kònèya vayassinalliruva nīnu vṛddhanāgiruvudariṃda adu susthiravènisikòl̤l̤uttadè.

05085003a lekhāśmanīva bhāḥ sūrye mahormiriva sāgare|
05085003c dharmastvayi mahānrājanniti vyavasitāḥ prajāḥ||

rājan! kallugal̤a melè gèrègal̤iruvaṃtè, sūryanalli bèl̤akiruvaṃtè mattu sāgaradalli alègal̤iruvaṃtè ninnalli mahā dharmavidè èṃdu prajègal̤u til̤idukòṃḍiddārè.

05085004a sadaiva bhāvito loko guṇaughaistava pārthiva|
05085004c guṇānāṃ rakṣaṇe nityaṃ prayatasva sabāṃdhavaḥ||

pārthiva! ninnalliruva uttama guṇagal̤iṃda lokavu sadā ninnannu gauravisuttadè. bāṃdhavaròṃdigè ā guṇagal̤annu kāpāḍikòl̤l̤alu nityavū prayatnisu.

05085005a ārjavaṃ pratipadyasva mā bālyādbahudhā naśīḥ|
05085005c rājyaṃ putrāṃśca pautrāṃśca suhṛdaścāpi supriyān||

bālyatanadiṃda bahurītiyalli ninna rājya, makkal̤u, mòmmòkkal̤ū, suhṛdayaru mattu priyaru nāśavāgadaṃtè ārjavavannu ninnadāgisiko!

05085006a yattvaṃ ditsasi kṛṣṇāya rājannatithaye bahu|
05085006c etadanyacca dāśārhaḥ pṛthivīmapi cārhati||

rājan! kṛṣṇanigè nīnu ātithyadiṃda enèlla kòḍalu bayasuvèyo adakkiṃtalū hèccinadakkè, iḍī bhūmige, ā dāśārhanu arha!

05085007a na tu tvaṃ dharmamuddiśya tasya vā priyakāraṇāt|
05085007c etadiccasi kṛṣṇāya satyenātmānamālabhe||

ādarè nīnu avèllavannu dharmada uddeśadiṃda athava kṛṣṇana melè ninagiruva prītiya kāraṇadiṃda kòḍalu bayasuttilla. nanna ātmada sākṣiyāgi idu satyavèṃdu hel̤uttenè.

05085008a māyaiṣātattvamevaitaccadmaitadbhūridakṣiṇa|
05085008c jānāmi te mataṃ rājangūḍhaṃ bāhyena karmaṇā||

bhūridakṣiṇa! idòṃdu mosa, sul̤l̤u, melnoṭa! rājan! nīnu hòragaḍèyavara torikègè māḍuva ī kèlasada hiṃdè aḍagiruva yocanèyannu nānu til̤ididdenè.

05085009a paṃca paṃcaiva lipsaṃti grāmakānpāṃḍavā nṛpa|
05085009c na ca ditsasi tebhyastāṃstaccamaṃ kaḥ kariṣyati||

nṛpa! pāṃḍavaru aide aidu grāmagal̤annu kel̤uttiddārè. adannu kòḍalū nīnu bayasuttilla. hīgiruvāga yārutāne śāṃtiyannuṃṭumāḍuttārè?

05085010a arthena tu mahābāhuṃ vārṣṇeyaṃ tvaṃ jihīrṣasi|
05085010c anenaivābhyupāyena pāṃḍavebhyo bibhitsasi||

saṃpattiniṃda mahābāhu vārṣṇeyanannu nīnu gèllalu bayasuttiddīyè. ī upāyagal̤iṃda avanannu pāṃḍavariṃda berpaḍisalu prayatnisuttiddīyè.

05085011a na ca vittena śakyo'sau nodyamena na garhayā|
05085011c anyo dhanaṃjayātkartumetattattvaṃ bravīmi te||

nānu ninagè hel̤uttiddenè. vittadiṃdāgalī, prayatnadiṃdāgalī, baiyuvudariṃdāgalī athavā berè yāvudariṃdāgalī avanannu dhanaṃjayaniṃda berpaḍisalu sādhyavilla.

05085012a veda kṛṣṇasya māhātmyaṃ vedāsya dṛḍhabhaktitāṃ|
05085012c atyājyamasya jānāmi prāṇaistulyaṃ dhanaṃjayaṃ||

kṛṣṇana mahātmèyannu til̤ididdenè. avana dṛḍhabhaktiyannu til̤ididdenè. tanna prāṇakkè samanāda dhanaṃjayanannu avanu tyajisuvudilla ènnuvudannū til̤ididdenè.

05085013a anyatkuṃbhādapāṃ pūrṇādanyatpādāvasecanāt|
05085013c anyatkuśalasaṃpraśnānnaiṣiṣyati janārdanaḥ||

pādagal̤annu tòl̤èyalu sākāguvaṣṭu òṃdu biṃdigè nīru mattu kuśalada kuritāda praśnè ivugal̤annu mātra ninniṃda janārdananu bayasuttānè.

05085014a yattvasya priyamātithyaṃ mānārhasya mahātmanaḥ|
05085014c tadasmai kriyatāṃ rājanmānārho hi janārdanaḥ||

ādudariṃda mānārhanāda ā mahātmanigè prītiya ātithyavannu nīḍalu prayatnisu. adanne māḍu rājan! ekèṃdarè janārdananu mānārha.

05085015a āśaṃsamānaḥ kalyāṇaṃ kurūnabhyeti keśavaḥ|
05085015c yenaiva rājannarthena tadevāsmā upākuru||

keśavanu òṃde òṃdu òl̤l̤èyadannu bayasi kurugal̤alligè baruttiddānè. rājan! avanu enannu bayasi baruttiddāno adanne avanigè kòḍu.

05085016a śamamiccati dāśārhastava duryodhanasya ca|
05085016c pāṃḍavānāṃ ca rājeṃdra tadasya vacanaṃ kuru||

rājeṃdra! dāśārhanu ninna duryodhana mattu pāṃḍavaralli śāṃtiyannu icchisuttānè. avana mātinaṃtè māḍu.

05085017a pitāsi rājanputrāste vṛddhastvaṃ śiśavaḥ pare|
05085017c vartasva pitṛvatteṣu vartaṃte te hi putravat||

rājan! nīnu avara taṃdè, avaru ninna makkal̤u. nīnu vṛddha. itararu saṇṇavaru. avaròḍanè taṃdèyaṃtè naḍèduko. ekèṃdarè avaru ninnòḍanè makkal̤aṃtè naḍèdukòl̤l̤uttiddārè.”

samāpti

iti śrī mahābhārate udyoga parvaṇi bhagavadyāna parvaṇi viduravākye paṃcaśītitamo'dhyāyaḥ|
idu śrī mahābhāratadalli udyoga parvadalli bhagavadyāna parvadalli viduravākya ènnuva èṃbhattaidanèya adhyāyavu.