ప్రవేశ
।। ఓం ఓం నమో నారాయణాయ।। శ్రీ వేదవ్యాసాయ నమః ।।
శ్రీ కృష్ణద్వైపాయన వేదవ్యాస విరచిత
శ్రీ మహాభారత
ఉద్యోగ పర్వ
భగవద్యాన పర్వ
అధ్యాయ 75
సార
“నిన్నల్లి నీను ఏనెల్ల ఉత్తమ గుణగళన్ను కండుకొండిద్దీయో అదక్కింతలూ సహస్ర ప్రమాణద గుణగళన్ను నాను నిన్నల్లిరువుదన్ను కాణుత్తేనె… కురుగళు తమ్మదే హఠ హిడిదు నన్న మాతిగె ఒప్పికొళ్ళదే ఇద్దరె యుద్ధవే నడెయుత్తదె…ఆ యుద్ధదల్లి భారవు నిన్న మేలిరుత్తదె…” ఆదుదరింద శండనంతె వర్తిసబేడవెందు కృష్ణను భీమసేననిగె హేళిదుదు (1-20).
05075001 భగవానువాచ।
05075001a భావం జిజ్ఞాసమానోఽహం ప్రణయాదిదమబ్రువం।
05075001c న చాక్షేపాన్న పాండిత్యాన్న క్రోధాన్న వివక్షయా।।
భగవంతను హేళిదను: “నిన్న భావవన్ను తిళిదుకొళ్ళలు ప్రణయదింద నాను హేళిదె. నిన్నన్ను ఆక్షేపిసువుదక్కాగలీ, నన్న పాండిత్యవన్ను తోరిసికొళ్ళువుదక్కాగలీ, సిట్టినిందాగలీ అథవా అనుమానదిందాగలీ అల్ల.
05075002a వేదాహం తవ మాహాత్మ్యముత తే వేద యద్బలం।
05075002c ఉత తే వేద కర్మాణి న త్వాం పరిభవామ్యహం।।
నిన్న మహాత్మెయన్ను నాను తిళిదిద్దేనె. నిన్న బలవేనెన్నువుదన్నూ తిళిదిద్దేనె. నీను మాడిద మహత్కార్యగళన్ను బల్లె. నాను నిన్నన్ను సోలిసలు ప్రయత్నిసుత్తిల్ల.
05075003a యథా చాత్మని కల్యాణం సంభావయసి పాండవ।
05075003c సహస్రగుణమప్యేతత్త్వయి సంభావయామ్యహం।।
పాండవ! నిన్నల్లి నీను ఏనెల్ల ఉత్తమ గుణగళన్ను కండుకొండిద్దీయో అదక్కింతలూ సహస్ర ప్రమాణద గుణగళన్ను నాను నిన్నల్లిరువుదన్ను కాణుత్తేనె.
05075004a యాదృశే చ కులే జన్మ సర్వరాజాభిపూజితే।
05075004c బంధుభిశ్చ సుహృద్భిశ్చ భీమ త్వమసి తాదృశః।।
భీమ! సర్వరాజరింద పూజిత కులదల్లి యారు హుట్టుత్తారో మత్తు బంధు-సుహృదయరింద యారు సుత్తువరెదిరుత్తారో అవరంతెయే నీను ఇద్దీయె!
05075005a జిజ్ఞాసంతో హి ధర్మస్య సందిగ్ధస్య వృకోదర।
05075005c పర్యాయం న వ్యవస్యంతి దైవమానుషయోర్జనాః।।
వృకోదర! దైవ మత్తు మనుష్య ప్రయత్నగళ నడువిన ధర్మ సందిగ్ధతెయన్ను జిజ్ఞాసెమాడువవరు ఇంథహుదే ఎన్నువ నిర్ధారక్కె బందవరిల్ల.
05075006a స ఏవ హేతుర్భూత్వా హి పురుషస్యార్థసిద్ధిషు।
05075006c వినాశేఽపి స ఏవాస్య సందిగ్ధం కర్మ పౌరుషం।।
పురుషన కర్మవు సందిగ్ధదల్లిదె. పురుషన అర్థసిద్ధిగె ఏను కారణవో అదే వినాశక్కూ కారణవాగబల్లదు.
05075007a అన్యథా పరిదృష్టాని కవిభిర్దోషదర్శిభిః।
05075007c అన్యథా పరివర్తంతే వేగా ఇవ నభస్వతః।।
దోషగళన్ను కాణబహుదాద కవిగళు ఒందు రీతియింద విషయవన్ను నోడిదరె అదు సుళిదాడువ గాళియంతె తన్న దిక్కన్నే బదలాయిసబహుదు.
05075008a సుమంత్రితం సునీతం చ న్యాయతశ్చోపపాదితం।
05075008c కృతం మానుష్యకం కర్మ దైవేనాపి విరుధ్యతే।।
మనుష్యను మాడిద కెలసవన్ను, అదు ఎష్టే ఆలోచనె మాడి మాడిద్దాగిరలి, ఉత్తమ నీతియుతవాగిరలి అథవా న్యాయదింద నడెసల్పట్టిరలి, అదన్ను కూడ దైవవు విరోధిసుత్తదె.
05075009a దైవమప్యకృతం కర్మ పౌరుషేణ విహన్యతే।
05075009c శీతముష్ణం తథా వర్షం క్షుత్పిపాసే చ భారత।।
పురుష కర్మవు దైవవు మాడదే ఇరువ ఛళి, బిసిలు, మళె, మత్తు హసివె-బాయారికెగళిందలూ నాశగొళ్ళుత్తవె.
05075010a యదన్యద్దిష్టభావస్య పురుషస్య స్వయంకృతం।
05075010c తస్మాదనవరోధశ్చ విద్యతే తత్ర లక్షణం।।
హాగెయే పురుషన ఇష్టభావదింద స్వయంకృత బేరె కర్మగళిగె విరోధవిల్లదే ఇరబహుదు.
05075011a లోకస్య నాన్యతో వృత్తిః పాండవాన్యత్ర కర్మణః।
05075011c ఏవంబుద్ధిః ప్రవర్తేత ఫలం స్యాదుభయాన్వయాత్।।
పాండవ! కర్మవల్లదే బేరె యావుదర మేలూ లోకవు నడెయువుదిల్ల. ఇదన్ను తిళిదవను తన్న ప్రయత్న మత్తు దైవ ఇవెరడర ఫలవు ఏనే ఆగిద్దరూ కర్మదల్లియే ముందువరెయుత్తానె.
05075012a య ఏవం కృతబుద్ధిః సన్కర్మస్వేవ ప్రవర్తతే।
05075012c నాసిద్ధౌ వ్యథతే తస్య న సిద్ధౌ హర్షమశ్నుతే।।
ఇదన్ను బుద్ధియల్లి అళవళడిసికొండవను కర్మదల్లియే నిరతనాగిరుత్తానె. సిద్ధియాగదిద్దరె వ్యథితనాగువుదిల్ల. సిద్ధియాదరె అవనిగె హర్షవూ ఆగువుదిల్ల.
05075013a తత్రేయమర్థమాత్రా మే భీమసేన వివక్షితా।
05075013c నైకాంతసిద్ధిర్మంతవ్యా కురుభిః సహ సమ్యుగే।।
భీమసేన! ఇదన్ను మాత్ర నాను హేళలు బయసిదె. కురుగళొందిగె ఆగువ యుద్ధదల్లి నావు సంపూర్ణ జయవొందే సిగుత్తదె ఎందు ఎణిసిరబారదు.
05075014a నాతిప్రణీతరశ్మిః స్యాత్తథా భవతి పర్యయే।
05075014c విషాదమర్చేద్ గ్లానిం వా ఏతదర్థం బ్రవీమి తే।।
అదృష్టవు పల్లటవాదరె మంచూణియన్ను బిడబారదు, మత్తు విషాద అథవా ఆయాసగొళ్ళబారదు. అదన్నే నాను హేళుత్తిద్దేనె.
05075015a శ్వోభూతే ధృతరాష్ట్రస్య సమీపం ప్రాప్య పాండవ।
05075015c యతిష్యే ప్రశమం కర్తుం యుష్మదర్థమహాపయన్।।
పాండవ! నాళె నాను ధృతరాష్ట్రన బళి హోగి నిమ్మ ఒళితన్ను బిట్టుకొడదే శాంతియన్నుంటుమాడలు ప్రయత్నిసుత్తేనె.
05075016a శమం చేత్తే కరిష్యంతి తతోఽనంతం యశో మమ।
05075016c భవతాం చ కృతః కామస్తేషాం చ శ్రేయ ఉత్తమం।।
అవరు శాంతియన్ను మాడికొండరె అనంతవాద యశస్సు నన్న పాలిగాగుత్తదె, నిమ్మ ఆసెయూ పూరైసిదంతాగుత్తదె మత్తు అవరిగూ ఉత్తమ శ్రేయస్సుంటాగుత్తదె.
05075017a తే చేదభినివేక్ష్యంతి నాభ్యుపైష్యంతి మే వచః।
05075017c కురవో యుద్ధమేవాత్ర రౌద్రం కర్మ భవిష్యతి।।
కురుగళు తమ్మదే హఠ హిడిదు నన్న మాతిగె ఒప్పికొళ్ళదే ఇద్దరె ఆగ రౌద్ర కర్మవాద యుద్ధవే నడెయుత్తదె.
05075018a అస్మిన్యుద్ధే భీమసేన త్వయి భారః సమాహితః।
05075018c ధూరర్జునేన ధార్యా స్యాద్వోఢవ్య ఇతరో జనః।।
భీమసేన! ఆ యుద్ధదల్లి భారవు నిన్న మేలిరుత్తదె, మంచూణియు అర్జునన కైయల్లిరుత్తదె, మత్తు ఇతరరన్ను నిమ్మ జొతెగే ఎళెదుకొండు హోగుత్తీరి.
05075019a అహం హి యంతా బీభత్సోర్భవితా సమ్యుగే సతి।
05075019c ధనంజయస్యైష కామో న హి యుద్ధం న కామయే।।
ఆగువ యుద్ధదల్లి నానే బీభత్సువిన సారథియాగువె. ఇదు ధనంజయన ఇచ్ఛె. యాకెందరె నాను యుద్ధమాడలు బయసువుదిల్ల.
05075020a తస్మాదాశంకమానోఽహం వృకోదర మతిం తవ।
05075020c తుదన్నక్లీబయా వాచా తేజస్తే సమదీపయం।।
వృకోదర! నిన్న అభిప్రాయద మేలిన శంకెయిందలే నాను నినగె “శండనంతె వర్తిసబేడ!” ఎందు మూదలిసి నిన్న తేజస్సన్ను బెళగిసిదె.”
సమాప్తి
ఇతి శ్రీ మహాభారతే ఉద్యోగ పర్వణి భగవద్యాన పర్వణి కృష్ణవాక్యే పంచసప్తతితమోఽధ్యాయః।
ఇదు శ్రీ మహాభారతదల్లి ఉద్యోగ పర్వదల్లి భగవద్యాన పర్వదల్లి కృష్ణవాక్య ఎన్నువ ఎప్పత్తైదనెయ అధ్యాయవు.