pravēśa
।। ōṁ ōṁ namō nārāyaṇāya।। śrī vēdavyāsāya namaḥ ।।
śrī kr̥ṣṇadvaipāyana vēdavyāsa viracita
śrī mahābhārata
udyōga parva
yānasaṁdhi parva
adhyāya 58
sāra
kr̥ṣṇārjunara saṁdēśavēneṁdu dhr̥tarāṣṭranu saṁjayanannu kēḷalu saṁjayanu avanige avara saṁdēśagaḷannu hēḷidudu (1-30).
05058001 dhr̥tarāṣṭra uvāca।
05058001a yadabrūtāṁ mahātmānau vāsudēvadhanaṁjayau।
05058001c tanmē brūhi mahāprājñā śuśrūṣē vacanaṁ tava।।
dhr̥tarāṣṭranu hēḷidanu: “mahāprājña! mahātmarāda vāsudēva-dhanaṁjayaru ēnu hēḷidareṁbudannu nanage hēḷu. adannu kēḷalu tavakavide.”
05058002 saṁjaya uvāca।
05058002a śr̥ṇu rājanyathā dr̥ṣṭau mayā kr̥ṣṇadhanaṁjayau।
05058002c ūcatuścāpi yadvīrau tattē vakṣyāmi bhārata।।
saṁjayanu hēḷidanu: “rājan! bhārata! nānu kr̥ṣṇa-dhanaṁjayarannu hēgiddāga nōḍidenennuvudannū, ā vīraribbarū nanage ēnu hēḷi kaḷuhisiddārennuvudannū ninage hēḷuttēne.
05058003a pādāṁgulīrabhiprēkṣanprayatō'haṁ kr̥tāṁjaliḥ।
05058003c śuddhāṁtaṁ prāviśaṁ rājannākhyātuṁ naradēvayōḥ।।
rājan! kālina beraḷugaḷannu nōḍuttā, talebāgi, kaimugidu śuddhanāgi avarige hēḷalu nānu ā naradēvara aṁtaḥpuravannu pravēśiside.
05058004a naivābhimanyurna yamau taṁ dēśamabhiyāṁti vai।
05058004c yatra kr̥ṣṇau ca kr̥ṣṇā ca satyabhāmā ca bhāminī।।
kr̥ṣṇaribbarū, kr̥ṣṇe mattu bhāminī satyabhāmeyariruva ā pradēśavannu abhimanyuvāgalī yamaḷarāgalī hōgalāraru.
05058005a ubhau madhvāsavakṣībāvubhau caṁdanarūṣitau।
05058005c sragviṇau varavastrau tau divyābharaṇabhūṣitau।।
ibbarū hāragaḷannu hākikoṁḍu, varavastragaḷannu dharisi, divyābharaṇa bhūṣitarāgi, caṁdanalēpitarāgi, madhuvannu sēvisuttā kuḷitiddaru.
05058006a naikaratnavicitraṁ tu kāṁcanaṁ mahadāsanaṁ।
05058006c vividhāstaraṇāstīrṇaṁ yatrāsātāmariṁdamau।।
anēka vicitra ratnagaḷiṁda kūḍida kāṁcanada mahadāsanada mēle, vividha nelagaṁbaḷigaḷannu hāsiddalli ā ariṁdamaribbarū kuḷitukoṁḍiddaru.
05058007a arjunōtsaṁgagau pādau kēśavasyōpalakṣayē।
05058007c arjunasya ca kr̥ṣṇāyāṁ satyāyāṁ ca mahātmanaḥ।।
kēśavana pādagaḷu arjunana toḍeyamēliddudannu, mattu mahātma arjunana pādagaḷu kr̥ṣṇe mattu satyabhāmeyara toḍeyamēliruvudannu nōḍidenu.
05058008a kāṁcanaṁ pādapīṭhaṁ tu pārthō mē prādiśattadā।
05058008c tadahaṁ pāṇinā spr̥ṣṭvā tatō bhūmāvupāviśaṁ।।
pārthanu nanage kāṁcanada pādapīṭhavoṁdannu tōrisidanu. adannu nānu kaiyalli muṭṭi nelada mēle kuḷitukoṁḍenu.
05058009a ūrdhvarēkhatalau pādau pārthasya śubhalakṣaṇau।
05058009c pādapīṭhādapahr̥tau tatrāpaśyamahaṁ śubhau।।
pādapīṭhadiṁda kālannu hiṁde tegedukoḷḷuvāga nānu pārthana ā pādagaḷalliruva śubhalakṣaṇa ūrdhvarēkhegaḷiruva talavannu nōḍidenu.
05058010a śyāmau br̥haṁtau taruṇau śālaskaṁdhāvivōdgatau।
05058010c ēkāsanagatau dr̥ṣṭvā bhayaṁ māṁ mahadāviśat।।
śyāmavarṇada, doḍḍadēhada, taruṇarāda, śālaskaṁdhadaṁte ettaravāgiruva avaribbarū oṁdē āsanadalli kuḷitiruvudannu nōḍi nanage mahā bhayavu āvarisitu.
05058011a iṁdraviṣṇusamāvētau maṁdātmā nāvabudhyatē।
05058011c saṁśrayāddrōṇabhīṣmābhyāṁ karṇasya ca vikatthanāt।।
iṁdra-viṣṇu ibbarū sēriruvudu drōṇa, bhīṣma mattu tannannu tānu hogaḷikoḷḷuva karṇanannu saṁśrayisiruva maṁdātmanige tiḷidilla.
05058012a nidēśasthāvimau yasya mānasastasya sētsyatē।
05058012c saṁkalpō dharmarājasya niścayō mē tadābhavat।।
ā kṣaṇadalli nanage niścayavāyitu - yāra nirdēśanadaṁte avaribbaru naḍedukoḷḷuttārō yāra manassannu avaru sēvisuttārō ā dharmarājana saṁkalpadaṁteyē āguttade.
05058013a satkr̥taścānnapānābhyāmāccannō labdhasatkriyaḥ।
05058013c aṁjaliṁ mūrdhni saṁdhāya tau saṁdēśamacōdayaṁ।।
anna pānagaḷiṁda satkr̥tanāgi mattu itara satkriyegaḷiṁda sammānitanāgi taleya mēle kaigaḷannu mugidu ninna saṁdēśavannu avarige hēḷide.
05058014a dhanurbāṇōcitēnaikapāṇinā śubhalakṣaṇaṁ।
05058014c pādamānamayanpārthaḥ kēśavaṁ samacōdayat।
āga pārthanu dhanurbāṇagaḷannu hiḍiyuva kaiyiṁda kēśavana śubhalakṣaṇayuta kālannu sarisi, avanige mātanāḍalu ottāyisidanu.
05058015a iṁdrakēturivōtthāya sarvābharaṇabhūṣitaḥ।
05058015c iṁdravīryōpamaḥ kr̥ṣṇaḥ saṁviṣṭō mābhyabhāṣata।।
sarvābharaṇabhūṣita iṁdravīryōpama kr̥ṣṇanu iṁdradhvajadaṁte mēleddu nannannu uddēśisi hēḷidanu:
05058016a vācaṁ sa vadatāṁ śrēṣṭhō hlādinīṁ vacanakṣamāṁ।
05058016c trāsanīṁ dhārtarāṣṭrāṇāṁ mr̥dupūrvāṁ sudāruṇāṁ।।
ā mātunāḍuvavaralli śrēṣṭhana mātugaḷu dāruṇavāgiddu dhārtarāṣṭrarannu kāḍuvaṁtiddarū, ānaṁdadāyakavāgiddavu, manaseḷeyuvaṁtiddavu mattu mr̥dupūrvakavāgiddavu.
05058017a vācaṁ tāṁ vacanārhasya śikṣākṣarasamanvitāṁ।
05058017c aśrauṣamahamiṣṭārthāṁ paścāddhr̥dayaśōṣiṇīṁ।
ā mātugaḷannāḍalu avanōrvanē arhanāgiddanu. avu śikṣākṣara samanvitavāgittu. arthagarbhitavāgittu. ādarū koneyalli adu hr̥dayavannu śōṣisuvaṁtittu.
05058018 vāsudēva uvāca।
05058018a saṁjayēdaṁ vacō brūyā dhr̥tarāṣṭraṁ manīṣiṇaṁ।
05058018c śr̥ṇvataḥ kurumukhyasya drōṇasyāpi ca śr̥ṇvataḥ।।
vāsudēvanu hēḷidanu: “saṁjaya! manīṣi dhr̥tarāṣṭranige ī mātugaḷannu hēḷu. kurumukhyarigū kēḷisu mattu drōṇanigū kēḷisu.
05058019a yajadhvaṁ vipulairyajñairviprēbhyō datta dakṣiṇāḥ।
05058019c putrairdāraiśca mōdadhvaṁ mahadvō bhayamāgataṁ।।
viprarige vipula dakṣiṇegaḷannittu yajñagaḷannu yājisiri. heṁḍati makkaḷoṁdige ānaṁdisikoḷḷi. mahābhayavu baṁdodagide.
05058020a arthāṁstyajata pātrēbhyaḥ sutānprāpnuta kāmajān।
05058020c priyaṁ priyēbhyaścarata rājā hi tvaratē jayē।।
saṁpattannu pātraralli haṁci. bēkāda sutarannu paḍeyiri. priyaroḍane prītiyiṁda naḍedukoḷḷi. ēkeṁdare rājā yudhiṣṭhiranu jayakke kātaranāgiddāne.
05058021a r̥ṇamētatpravr̥ddhaṁ mē hr̥dayānnāpasarpati।
05058021c yadgōviṁdēti cukrōśa kr̥ṣṇā māṁ dūravāsinaṁ।।
05058022a tējōmayaṁ durādharṣaṁ gāṁḍīvaṁ yasya kārmukaṁ।
05058022c maddvitīyēna tēnēha vairaṁ vaḥ savyasācinā।।
nānu dūradalliruvāga kr̥ṣṇeyu “gōviṁda!” eṁdu śōkadiṁda kūgi karediddudara, yāra kārmukavu tējōmaya, durādharṣa gāṁḍīvavō ā savyasāci – nanna eraḍaneyavanoḍane nīvēnu vaira sādhisiddīrō avugaḷa r̥ṇavu beḷedu nanna hr̥dayavannu āvariside.
05058023a maddvitīyaṁ punaḥ pārthaṁ kaḥ prārthayitumiccati।
05058023c yō na kālaparītō vāpyapi sākṣātpuraṁdaraḥ।।
nanage eraḍaneyavanāda pārthanannu yārutānē - avanu sākṣāt puraṁdaranē āgiddarū - avana kālavu mugidillavāgiddare edurisalu bayasuttāne?
05058024a bāhubhyāmudvahēdbhūmiṁ dahētkruddha imāḥ prajāḥ।
05058024c pātayēttridivāddēvānyō'rjunaṁ samarē jayēt।।
arjunanannu samaradalli yāru gelluttānō avanu eraḍū bāhugaḷiṁda bhūmiyannu etti hiḍiyabahudu, kr̥ddhanāgi ī prajegaḷannu suṭṭubiḍaballanu, mattu dēvategaḷoṁdige diviyannu keḷage bīḷisiyānu.
05058025a dēvāsuramanuṣyēṣu yakṣagaṁdharvabhōgiṣu।
05058025c na taṁ paśyāmyahaṁ yuddhē pāṁḍavaṁ yō'bhyayādraṇē।।
raṇadalli pāṁḍavanoṁdige yuddhamāḍi edurisuvavanannu dēvāsuramanuṣyaralli, yakṣa-gaṁdharva-nāgaralli nānu kāṇalāre.
05058026a yattadvirāṭanagarē śrūyatē mahadadbhutaṁ।
05058026c ēkasya ca bahūnāṁ ca paryāptaṁ tannidarśanaṁ।।
virāṭanagaradalli naḍeda mahā adbhutada kuritu ēnu kēḷiddēvō - ōrvanē bahuyōdharannu edurisidudu - adē idakke nidarśanavu.
05058027a ēkēna pāṁḍuputrēṇa virāṭanagarē yadā।
05058027c bhagnāḥ palāyaṁta diśaḥ paryāptaṁ tannidarśanaṁ।।
virāṭanagaradalli pāṁḍuputranobbaniṁdalē edurisalpaṭṭāga, bhagnarāgi dikkugaḷalli palāyana māḍidudē adakke nidarśanavu.
05058028a balaṁ vīryaṁ ca tējaśca śīghratā laghuhastatā।
05058028c aviṣādaśca dhairyaṁ ca pārthānnānyatra vidyatē।।
pārthanalliruva bala, vīrya, tējassu, śīghrate, kaicaḷaka, āyāsagoḷḷadiruvike, mattu dhairyavu bēre yāralliyū iddudu gottilla.””
05058029 saṁjaya uvāca।
05058029a ityabravīddhr̥ṣīkēśaḥ pārthamuddharṣayangirā।
05058029c garjansamayavarṣīva gaganē pākaśāsanaḥ।।
saṁjayanu hēḷidanu: “hīge gaganadalli pākaśāsananu maḷesurisuvāga kēḷibaruva guḍugina dhvaniyalli pārthanannu uttējisuva ī mātugaḷannāḍidanu.
05058030a kēśavasya vacaḥ śrutvā kirīṭī śvētavāhanaḥ।
05058030c arjunastanmahadvākyamabravīllōmaharṣaṇaṁ।।
kēśavana mātugaḷannu kēḷi śvētavāhana kirīṭi arjunanu ā lōmaharṣaṇa mahāmātannu āḍidanu.””
samāpti
iti śrī mahābhāratē udyōga parvaṇi yānasaṁdhi parvaṇi śrīkr̥ṣṇavākyakathanē aṣṭapaṁcāśattamō'dhyāyaḥ।
idu śrī mahābhāratadalli udyōga parvadalli yānasaṁdhi parvadalli śrīkr̥ṣṇavākyakathanadalli aivatteṁṭaneya adhyāyavu.