praveśa
|| oṃ oṃ namo nārāyaṇāya|| śrī vedavyāsāya namaḥ ||
śrī kṛṣṇadvaipāyana vedavyāsa viracita
śrī mahābhārata
udyoga parva
yānasaṃdhi parva
adhyāya 55
sāra
“el̤u akṣauhiṇigal̤annu paḍèdu kauṃteya yudhiṣṭhiranu rājaròṃdigè yuddhakkāgi enu māḍuttiddānè?” èṃdu duryodhananu kel̤alu saṃjayanu pāṃḍavara rathagal̤annu varṇisidudu (1-16).
05055001 duryodhana uvāca|
05055001a akṣauhiṇīḥ sapta labdhvā rājabhiḥ saha saṃjaya|
05055001c kiṃ svidiccati kauṃteyo yuddhaprepsuryudhiṣṭhiraḥ||
duryodhananu hel̤idanu: “saṃjaya! el̤u akṣauhiṇigal̤annu paḍèdu kauṃteya yudhiṣṭhiranu rājaròṃdigè yuddhakkāgi enu māḍuttiddānè?”
05055002 saṃjaya uvāca|
05055002a atīva mudito rājanyuddhaprepsuryudhiṣṭhiraḥ|
05055002c bhīmasenārjunau cobhau yamāvapi na bibhyataḥ||
saṃjayanu hel̤idanu: “rājan! yuddhada kuritu yudhiṣṭhiranu atīva harṣitanāgiddānè. bhīmasena-arjunarū, ibbaru yamal̤arū kūḍa bhayapaḍuttilla.
05055003a rathaṃ tu divyaṃ kauṃteyaḥ sarvā vibhrājayandiśaḥ|
05055003c maṃtraṃ jijñāsamānaḥ sanbhībhatsuḥ samayojayat||
maṃtragal̤annu parīkṣisalu kauṃteya bībhatsuvu èlla dikkugal̤annū bèl̤agisuva divya rathavannu siddhapaḍisiddānè.
05055004a tamapaśyāma samnaddhaṃ meghaṃ vidyutprabhaṃ yathā|
05055004c sa maṃtrānsamabhidhyāya hṛṣyamāṇo'bhyabhāṣata||
kavacagal̤annu dharisida avanu miṃciniṃda kūḍida kappu moḍadaṃtè kāṇisuttānè. svalpa yocisi avanu harṣadiṃda nanagè ī mātugal̤annāḍidanu:
05055005a pūrvarūpamidaṃ paśya vayaṃ jeṣyāma saṃjaya|
05055005c bībhatsurmāṃ yathovāca tathāvaimyahamapyuta||
“saṃjaya! mòdala ī rūpavannu noḍu. nāvu gèlluttevè!” bībhatsuvu nanagè hel̤idudu satyavāgi toritu.”
05055006 duryodhana uvāca|
05055006a praśaṃsasyabhinaṃdaṃstānpārthānakṣaparājitān|
05055006c arjunasya rathe brūhi kathamaśvāḥ kathaṃ dhvajaḥ||
duryodhananu hel̤idanu: “akṣadalli sota ā pārtharannu praśaṃsisuvudaralli nīnu khuṣipaḍuvaṃtidè! hel̤u! arjunana rathavu hegidè? aśvagal̤u, dhvajavu hegivè?”
05055007 saṃjaya uvāca|
05055007a bhauvanaḥ saha śakreṇa bahucitraṃ viśāṃ pate|
05055007c rūpāṇi kalpayāmāsa tvaṣṭā dhātrā sahābhibho||
saṃjayanu hel̤idanu: “vibho! viśāṃpate! śakranòṃdigè bhauvananu dhātrā tvaṣṭana sahāyadiṃda avara rathadalliruva bahucitra rūpagal̤annu kalpisidanu.
05055008a dhvaje hi tasminrūpāṇi cakruste devamāyayā|
05055008c mahādhanāni divyāni mahāṃti ca laghūni ca||
avana dhvajadalli devamāyèyannu torisuva, dòḍḍa mattu saṇṇa divya ākāragal̤annu nīḍiddārè.
05055009a sarvā diśo yojanamātramaṃtaraṃ sa tiryagūrdhvaṃ ca rurodha vai dhvajaḥ|
05055009c na saṃsajjettarubhiḥ saṃvṛto'pi tathā hi māyā vihitā bhauvanena||
bhauvananu māyèyiṃda dhvajavu èlla dikkugal̤alliyū, melè mattu kèl̤agè òṃdu yojana dūradavarègè pasarisuvaṃtè māḍiddānè. giḍamaragal̤ū adara dāriyannu taḍèyalāravu.
05055010a yathākāśe śakradhanuḥ prakāśate na caikavarṇaṃ na ca vidma kiṃ nu tat|
05055010c tathā dhvajo vihito bhauvanena bahvākāraṃ dṛśyate rūpamasya||
ākāśadalli kāmanabillu prakāśisuvaṃtè òṃde baṇṇavannu torisuvudilla. adu yāvudariṃda māḍalpaṭṭidèyèṃdu yārigū til̤iyadu. hāgè bhauvananu adannu nirmisiddānè. adara ākāra-rūpagal̤u bahal̤a.
05055011a yathāgnidhūmo divameti ruddhvā varṇānbibhrattaijasaṃ taccarīraṃ|
05055011c tathā dhvajo vihito bhauvanena na cedbhāro bhavitā nota rodhaḥ||
bèṃki-hògègal̤u òṃdāgi meleruvaṃtè adara śarīradiṃda tejassina baṇṇagal̤u hòrasūsuttavè. ā rītiyalli bhauvananu dhvajavannu nirmisiddānè. adakkè bhārave illa. adannu taḍèyuvudū asādhya.
05055012a śvetāstasminvātavegāḥ sadaśvā divyā yuktāścitrarathena dattāḥ|
05055012c śataṃ yattatpūryate nityakālaṃ hataṃ hataṃ dattavaraṃ purastāt||
adakkè citrarathanu kòṭṭa vāyuvegavul̤l̤a divyavāda bil̤iya nūru kudurègal̤annu kaṭṭalāgivè. kòllalpaṭṭa hāgè avugal̤a saṃkhyèyu yāvāgalū pūrṇavāgiruvavèṃdu hiṃdè varavittu.
05055013a tathā rājño daṃtavarṇā bṛhaṃto rathe yuktā bhāṃti tadvīryatulyāḥ|
05055013c ṛśyaprakhyā bhīmasenasya vāhā raṇe vāyostulyavegā babhūvuḥ||
hāgèye rāja (yudhiṣṭhirana) rathakkè daṃtavarṇada gātradalli dòḍḍa, vīryadalli samanāda hòl̤èyuttiruva kudurègal̤annu kaṭṭalāgidè. hāgèye raṇadalli bhīmasenana vāhanakkè saptarṣigal̤aṃtè toruva vāyuvegaviruva kudurègal̤ivè.
05055014a kalmāṣāṃgāstittiricitrapṛṣṭhā bhrātrā dattāḥ prīyatā phalgunena|
05055014c bhrāturvīrasya svaisturaṃgairviśiṣṭā mudā yuktāḥ sahadevaṃ vahaṃti||
sahadevanu dehada melè cukkègal̤iruva, bènnina melè gil̤iya baṇṇavannu tal̤èdiruva, aṇṇa phalgunanu prītiyiṃda kòṭṭiruva, vīra sahodarana kudurègal̤igiṃtalū viśiṣṭavāda kudurègal̤annu oḍisuttānè.
05055015a mādrīputraṃ nakulaṃ tvājamīḍhaṃ maheṃdradattā harayo vājimukhyāḥ|
05055015c samā vāyorbalavaṃtastarasvino vahaṃti vīraṃ vṛtraśatruṃ yatheṃdraṃ||
mādriya maga ajamīḍa nakulanannu maheṃdranu nīḍida uttama kudurègal̤u kòṃḍòyyuttavè. vegadalli avu vāyuvigè samanādavu. ā tarasvigal̤u vṛtraśatru iṃdranannu hego hāgè ā vīranannu hòruttavè.
05055016a tulyāścaibhirvayasā vikrameṇa javena caivāpratirūpāḥ sadaśvāḥ|
05055016c saubhadrādīndraupadeyānkumārān vahaṃtyaśvā devadattā bṛhaṃtaḥ||
vayassinalli mattu vikramadalli ivugal̤annu holuva, vegadalli sarisāṭiyirada, devatègal̤u kòṭṭiruva uttama dòḍḍa kudurègal̤u saubhadriye mòdalāda draupadeya kumārarannu hòruttavè.”
samāpti
iti śrī mahābhārate udyoga parvaṇi yānasaṃdhi parvaṇi saṃjayavākye paṃcapaṃcāśattamo'dhyāyaḥ|
idu śrī mahābhāratadalli udyoga parvadalli yānasaṃdhi parvadalli saṃjayavākyadalli aivattaidanèya adhyāyavu.