035 ৱিদুৰনীতিৱাক্যঃ

প্ৰৱেশ

।। ওং ওং নমো নাৰাযণায।। শ্ৰী ৱেদৱ্যাসায নমঃ ।।

শ্ৰী কৃষ্ণদ্ৱৈপাযন ৱেদৱ্যাস ৱিৰচিত

শ্ৰী মহাভাৰত

উদ্যোগ পৰ্ৱ

প্ৰজাগৰ পৰ্ৱ

অধ্যায 35

সাৰ

লোকগল়ল্লি ऎল্লিযৱৰॆগॆ মনুষ্যন পুণ্যগল়ন্নু হাডলাগুত্তদॆযো অল্লিয ৱৰॆগॆ আ পুৰুষৱ্যাঘ্ৰনু স্ৱৰ্গলোকদল্লি বॆল়গুত্তানॆ ऎন্নুৱুদক্কॆ সংবংধিসিদ হিংদॆ কেশিনিয কুৰিতাগি সুধন্ৱ-ৱিৰোচনৰ নডুৱॆ নডॆদ সংৱাদৱন্নু ৱিদুৰনু ধৃতৰাষ্ট্ৰনিগॆ হেল়ুৱুদু (1-31). “ভূমিগাগি সুল়্ল়ন্নু হেল়বাৰদু. মগন মেলিন প্ৰীতিযিংদাগি সুল়্ল়ন্নু হেল়ি মক্কল়ু মংত্ৰিগল়ॊংদিগॆ নাশৱাগবেড” ऎংদু হেল়ুত্তা তন্ন নীতিমাতুগল়ন্নু ৱিদুৰনু মুংদুৱৰॆসিদুদু (32-67).

05035001 ধৃতৰাষ্ট্ৰ উৱাচ।
05035001a ব্ৰূহি ভূযো মহাবুদ্ধে ধৰ্মাৰ্থসহিতং ৱচঃ।
05035001c শৃণ্ৱতো নাস্তি মে তৃপ্তিৰ্ৱিচিত্ৰাণীহ ভাষসে।।

ধৃতৰাষ্ট্ৰনু হেল়িদনু: “মহাবুদ্ধে! ধৰ্মাৰ্থসহিত ৱচনগল়ন্নু ইন্নূ হেল়ু. ऎষ্টু কেল়িদৰূ তৃপ্তিযাগুত্তিল্ল. তুংবা চॆন্নাগি মাতনাডুত্তীযॆ.”

05035002 ৱিদুৰ উৱাচ।
05035002a সৰ্ৱতীৰ্থেষু ৱা স্নানং সৰ্ৱভূতেষু চাৰ্জৱং।
05035002c উভে এতে সমে স্যাতামাৰ্জৱং ৱা ৱিশিষ্যতে।।

ৱিদুৰনু হেল়িদনু: “সৰ্ৱতীৰ্থগল়ল্লি স্নানমাডুৱুদু অথৱা সৰ্ৱ ভূতগল় মেলॆ দযॆযিডুৱুদু ইৱॆৰডূ ऒংদে. বহুষঃ দযॆযে হॆচ্চিনদাগিৰবহুদু.

05035003a আৰ্জৱং প্ৰতিপদ্যস্ৱ পুত্ৰেষু সততং ৱিভো।
05035003c ইহ কীৰ্তিং পৰাং প্ৰাপ্য প্ৰেত্য স্ৱৰ্গমৱাপ্স্যসি।।

ৱিভো! পুত্ৰৰ মেলॆ দযॆ তোৰু. ইদৰিংদ ইল্লি পৰম কীৰ্তিযন্নূ মৰণদ নংতৰ স্ৱৰ্গৱন্নূ পডॆযুত্তীযॆ.

05035004a যাৱত্কীৰ্তিৰ্মনুষ্যস্য পুণ্যা লোকেষু গীযতে।
05035004c তাৱত্স পুৰুষৱ্যাঘ্ৰ স্ৱৰ্গলোকে মহীযতে।।

লোকগল়ল্লি ऎল্লিযৱৰॆগॆ মনুষ্যন পুণ্যগল়ন্নু হাডলাগুত্তদॆযো অল্লিয ৱৰॆগॆ আ পুৰুষৱ্যাঘ্ৰনু স্ৱৰ্গলোকদল্লি বॆল়গুত্তানॆ.

05035005a অত্ৰাপ্যুদাহৰংতীমমিতিহাসং পুৰাতনং।
05035005c ৱিৰোচনস্য সংৱাদং কেশিন্যৰ্থে সুধন্ৱনা।।

অদক্কॆ সংবংধিসিদংতॆ পুৰাতনৱাদ ইতিহাসৱॊংদন্নু – কেশিনিয কুৰিতাগি সুধন্ৱ-ৱিৰোচনৰ সংৱাদৱন্নু উদাহৰিসুত্তাৰॆ1.

05035006 কেশিন্যুৱাচ।
05035006a কিং ব্ৰাহ্মণাঃ স্ৱিচ্চ্ৰেযাংসো দিতিজাঃ স্ৱিদ্ৱিৰোচন।
05035006c অথ কেন স্ম পৰ্যংকং সুধন্ৱা নাধিৰোহতি।।

কেশিনিযু হেল়িদল়ু: “ৱিৰোচন! ব্ৰাহ্মণৰু শ্ৰেযস্কৰো অথৱা দিতিয মক্কল়ু শ্ৰেযস্কৰো? মত্তু সুধন্ৱনু একॆ ঈ পৰ্যংকৱন্নু এৰবাৰদু?”

05035007 ৱিৰোচন উৱাচ।
05035007a প্ৰাজাপত্যা হি ৱৈ শ্ৰেষ্ঠা ৱযং কেশিনি সত্তমাঃ।
05035007c অস্মাকং খল্ৱিমে লোকাঃ কে দেৱাঃ কে দ্ৱিজাতযঃ।।

ৱিৰোচননু হেল়িদনু: “কেশিনি! প্ৰজাপতিযিংদলে হুট্টিদ নাৱে সত্তমৰু. ঈ ऎল্ল লোকগল়ূ নম্মৱল্লৱে? ইন্নু দেৱতॆগল়ু যাৰু? দ্ৱিজৰু যাৰু?”

05035008 কেশিন্যুৱাচ।
05035008a ইহৈৱাস্স্ৱ প্ৰতীক্ষাৱ উপস্থানে ৱিৰোচন।
05035008c সুধন্ৱা প্ৰাতৰাগংতা পশ্যেযং ৱাং সমাগতৌ।।

কেশিনিযু হেল়িদল়ু: “ৱিৰোচন! ইল্লিযে কুল়িতুকॊংডু প্ৰতীক্ষিসু. নাল়ॆ বॆল়িগ্গॆ সুধন্ৱনু বৰুৱৱনিদ্দানॆ. নিম্মিব্বৰন্নূ ऒট্টিগে নোডুত্তেনॆ.”

05035009 ৱিৰোচন উৱাচ।
05035009a তথা ভদ্ৰে কৰিষ্যামি যথা ত্ৱং ভীৰু ভাষসে।
05035009c সুধন্ৱানং চ মাং চৈৱ প্ৰাতৰ্দ্ৰষ্টাসি সংগতৌ।।

ৱিৰোচননু হেল়িদনু: “ভদ্ৰে! ভীৰু! নীনু হেল়িদংতॆযে মাডুত্তেনॆ. বॆল়িগ্গॆ সুধন্ৱনন্নূ নন্নন্নূ ऒট্টিগে নোডুৱॆযংতॆ.”

05035010 সুধন্ৱোৱাচ।
05035010a অন্ৱালভে হিৰণ্মযং প্ৰাহ্ৰাদেঽহং তৱাসনং।
05035010c একত্ৱমুপসংপন্নো ন ত্ৱাসেযং ত্ৱযা সহ।।

সুধন্ৱনু হেল়িদনু: “প্ৰাহ্ৰাদ! নিন্ন ঈ হিৰণ্ময আসনৱন্নু মুট্টবহুদু. আদৰॆ অদৰ মেলॆ নিন্নॊডনॆ কুল়িতুকॊল়্ল়ুৱুদু সৰিযল্লৱॆংদু ননগন্নিসুত্তদॆ.”

05035011 ৱিৰোচন উৱাচ।
05035011a অন্ৱাহৰংতু ফলকং কূৰ্চং ৱাপ্যথ ৱা বৃসীং।
05035011c সুধন্ৱন্ন ত্ৱমৰ্হোঽসি মযা সহ সমাসনং।।

ৱিৰোচননু হেল়িদনু: “সুধন্ৱ! মণॆ, কূৰ্চ অথৱা প্ৰাণিয চৰ্ম ইৱুগল়ু মাত্ৰ নিনগॆ সৰিযাদৱুগল়ু. নন্নॊডনॆ আসনদল্লি কুল়িতুকॊল়্ল়ুৱুদু নিনগॆ সৰিযল্ল.”

05035012 সুধন্ৱোৱাচ।
05035012a পিতাপি তে সমাসীনমুপাসীতৈৱ মামধঃ।
05035012c বালঃ সুখৈধিতো গেহে ন ত্ৱং কিং চন বুধ্যসে।।

সুধন্ৱনু হেল়িদনু: “নিন্ন তংদॆযু ননগিংতলূ কॆল় স্থানদ আসনদল্লি কুল়িতু নন্নন্নু গৌৰৱিসুত্তিদ্দনু. নীনু বালক! মনॆযল্লি সুখদল্লি বॆল়ॆদৱনু. নিনগॆ এনূ গॊত্তিল্ল.”

05035013 ৱিৰোচন উৱাচ।
05035013a হিৰণ্যং চ গৱাশ্ৱং চ যদ্ৱিত্তমসুৰেষু নঃ।
05035013c সুধন্ৱন্ৱিপণে তেন প্ৰশ্নং পৃচ্চাৱ যে ৱিদুঃ।।

ৱিৰোচননু হেল়িদনু: “সুধন্ৱন্! অসুৰৰল্লি ইৰুৱ চিন্ন, গোৱুগল়ু মত্তু এনॆল্ল সংপত্তু ইৱॆযো অৱॆল্লৱন্নূ পণৱন্নাগিট্টু তিল়িদৱৰল্লি কেল়োণ.”

05035014 সুধন্ৱোৱাচ।
05035014a হিৰণ্যং চ গৱাশ্ৱং চ তৱৈৱাস্তু ৱিৰোচন।
05035014c প্ৰাণযোস্তু পণং কৃত্ৱা প্ৰশ্নং পৃচ্চাৱ যে ৱিদুঃ।।

সুধন্ৱনু হেল়িদনু: “ৱিৰোচন! চিন্ন মত্তু গোৱুগল়ু নিন্নদাদৱু. প্ৰাণৱন্নে পণৱন্নাগিট্টু তিল়িদৱৰল্লি প্ৰশ্নॆযন্নু কেল়োণ.”

05035015 ৱিৰোচন উৱাচ।
05035015a আৱাং কুত্ৰ গমিষ্যাৱঃ প্ৰাণযোৰ্ৱিপণে কৃতে।
05035015c ন হি দেৱেষ্ৱহং স্থাতা ন মনুষ্যেষু কৰ্হি চিত্।।

ৱিৰোচননু হেল়িদনু: “প্ৰাণৱন্নু পণৱন্নাগিট্টুকॊংডু নাৱু ऎল্লিগॆ হোগোণ? নানু দেৱতॆগল় মুংদॆ নিল্লুৱৱনল্ল, মনুষ্যৰ মুংদংতূ ऎংদূ ইল্ল.”

05035016 সুধন্ৱোৱাচ।
05035016a পিতৰং তে গমিষ্যাৱঃ প্ৰাণযোৰ্ৱিপণে কৃতে।
05035016c পুত্ৰস্যাপি স হেতোৰ্হি প্ৰহ্ৰাদো নানৃতং ৱদেত্।।

সুধন্ৱনু হেল়িদনু: “প্ৰাণগল়ন্নু পণৱন্নাগিট্টুকॊংডু নিন্ন তংদॆযল্লিগॆ হোগোণ. প্ৰহ্লাদনু মগনিগূ কূড সুল়্ল়ন্নু হেল়ুৱুদিল্ল.”

05035017 প্ৰহ্লাদ উৱাচ।
05035017a ইমৌ তৌ সংপ্ৰদৃশ্যেতে যাভ্যাং ন চৰিতং সহ।
05035017c আশীৱিষাৱিৱ ক্ৰুদ্ধাৱেকমাৰ্গমিহাগতৌ।।

প্ৰহ্লাদনু হেল়িদনু: “ऎংদূ ऒট্টিগে নোডিৰদ ইৱৰিব্বৰূ ऒংদে মাৰ্গদল্লি ऒট্টিগে সিট্টিগॆদ্দ ৱিষসৰ্পগল়ংতॆ ইল্লিগॆ বৰুত্তিদ্দাৰॆ.

05035018a কিং ৱৈ সহৈৱ চৰতো ন পুৰা চৰতঃ সহ।
05035018c ৱিৰোচনৈতত্ পৃচ্চামি কিং তে সখ্যং সুধন্ৱনা।।

হিংদॆ ऎংদূ ऒট্টিগে নডॆযদে ইদ্দ নীৱু একॆ ऒট্টিগে বৰুত্তিদ্দীৰি? ৱিৰোচননল্লি কেল়ুত্তিদ্দেনॆ - সুধন্ৱনॊংদিগॆ নিনগॆ যাৱ তৰহদ সখ্য?”

05035019 ৱিৰোচন উৱাচ।
05035019a ন মে সুধন্ৱনা সখ্যং প্ৰাণযোৰ্ৱিপণাৱহে।
05035019c প্ৰহ্লাদ তত্ত্ৱাং পৃচ্চামি মা প্ৰশ্নমনৃতং ৱদীঃ।।

ৱিৰোচননু হেল়িদনু: “ননগॆ সুধন্ৱনॊংদিগॆ সখ্যৱিল্ল. প্ৰাণগল়ন্নু পণৱাগিট্টিদ্দেৱॆ. প্ৰহ্লাদ! নিনগॆ প্ৰশ্নॆযন্নু কেল়ুত্তেনॆ. সুল়্ল়ন্নু হেল়বাৰদু.”

05035020 প্ৰহ্লাদ উৱাচ।
05035020a উদকং মধুপৰ্কং চাপ্যানযংতু সুধন্ৱনে।
05035020c ব্ৰহ্মন্নভ্যৰ্চনীযোঽসি শ্ৱেতা গৌঃ পীৱৰীকৃতা।।

প্ৰহ্লাদনু হেল়িদনু: “সুধন্ৱনিগॆ উদক মধুপৰ্কগল়ন্নু তॆগॆদুকॊংডু বন্নি. ব্ৰহ্মন্! দষ্টপুষ্ট বিল়িয গোৱন্নিত্তু নিন্নন্নু অৰ্চিসুত্তেনॆ.”

05035021 সুধন্ৱোৱাচ।
05035021a উদকং মধুপৰ্কং চ পথ এৱাৰ্পিতং মম।
05035021c প্ৰহ্লাদ ত্ৱং তু নৌ প্ৰশ্নং তথ্যং প্ৰব্ৰূহি পৃচ্চতোঃ।।

সুধন্ৱনু হেল়িদনু: “প্ৰহ্লাদ! উদক মধুপৰ্কগল়ন্নু ননগॆ অৰ্পিসিযাযিতু. ঈগ নাৱু কেল়ুৱ প্ৰশ্নॆগॆ উত্তৰৱন্নু নীডু.”

05035022 প্ৰহ্লাদ উৱাচ।
05035022a পুত্ৰো ৱান্যো ভৱান্ব্ৰহ্মন্সাক্ষ্যে চৈৱ ভৱেত্স্থিতঃ।
05035022c তযোৰ্ৱিৱদতোঃ প্ৰশ্নং কথমস্মদ্ৱিধো ৱদেত্।।

প্ৰহ্লাদনু হেল়িদনু: “ব্ৰহ্মন্! ননগॆ বেৰॆ পুত্ৰৰিল্ল. নীনূ কূড ইল্লি সাক্ষাত্ নিংতিৰুৱॆ. নিম্মিব্বৰু ৱাদমাডিকॊল়্ল়ুত্তিৰুৱ প্ৰশ্নॆয কুৰিতু নানু হেগॆ হেল়বল্লॆ?”

05035023a অথ যো নৈৱ প্ৰব্ৰূযাত্সত্যং ৱা যদি ৱানৃতং।
05035023c এতত্সুধন্ৱন্ পৃচ্চামি দুৰ্ৱিৱক্তা স্ম কিং ৱসেত্।।

সুধন্ৱন্! সত্যৱন্নু হেল়দে সুল়্ল়ন্নু হেল়ুৱৱনু যাৱ দুৰাৱস্থॆযল্লি ৱাসিসুত্তানॆ ऎংদু কেল়ুত্তেনॆ.”

05035024 সুধন্ৱোৱাচ।
05035024a যাং ৰাত্ৰিমধিৱিন্না স্ত্ৰী যাং চৈৱাক্ষপৰাজিতঃ।
05035024c যাং চ ভাৰাভিতপ্তাংগো দুৰ্ৱিৱক্তা স্ম তাং ৱসেত্।।

সুধন্ৱনু হেল়িদনু: “সুল়্ল়ন্নু হেল়ুৱৱনু পৰিত্যজিসল্পট্ট স্ত্ৰীযু তন্ন পতিযু সৱতিয তোল় আলিংগনদল্লিৰুৱুদন্নু নোডিদৰॆ হেগিৰুত্তাল়ো অংথহ মত্তু দ্যূতদল্লি সোতৱনিৰুৱংথহ দুৰাৱস্থॆযল্লিৰুত্তানॆ.

05035025a নগৰে প্ৰতিৰুদ্ধঃ সন্বহিৰ্দ্ৱাৰে বুভুক্ষিতঃ।
05035025c অমিত্ৰান্ভূযসঃ পশ্যন্দুৰ্ৱিৱক্তা স্ম তাং ৱসেত্।।

নগৰক্কॆ প্ৰৱেশপডॆযদে দ্ৱাৰদ হॊৰগে নিল্লিসল্পট্টৱনংতॆ সুল়্ল়ুহেল়ুৱৱৰু মত্তॆ মত্তॆ তম্ম অমিত্ৰৰন্নু ভেটিযাগুত্তা ইৰুত্তাৰॆ.

05035026a পংচ পশ্ৱনৃতে হংতি দশ হংতি গৱানৃতে।
05035026c শতমশ্ৱানৃতে হংতি সহস্ৰং পুৰুষানৃতে।।

পশুৱিগাগি সুল়্ল়ুহেল়ুৱৱনু ঐৱৰন্নু কॊংদংতॆ, গোৱিগাগি সুল়্ল়ুহেল়িদৰॆ হত্তুজনৰন্নু কॊংদংতॆ, কুদুৰॆগাগি সুল়্ল়ুহেল়িদৰॆ নূৰু জনৰন্নু কॊংদংতॆ মত্তু মনুষ্যনিগাগি সুল়্ল়ু হেল়িদৰॆ সাৱিৰ জনৰন্নু কॊংদংতॆ.

05035027a হংতি জাতানজাতাংশ্চ হিৰণ্যাৰ্থেঽনৃতং ৱদন্।
05035027c সৰ্ৱং ভূম্যনৃতে হংতি মা স্ম ভূম্যনৃতং ৱদীঃ।।

হিৰণ্যক্কাগি সুল়্ল়ুহেল়িদৰॆ হুট্টিদ মত্তু হুট্টলিৰুৱ ऎল্লৰন্নূ কॊংদংতॆ. ভূমিগোস্কৰ সুল়্ল়ু হেল়িদৰॆ ऎল্লৱন্নু কॊংদ হাগॆ. আদুদৰিংদ ভূমিগাগি ऎংদূ সুল়্ল়ন্নু হেল়বাৰদু.”

05035028 প্ৰহ্লাদ উৱাচ।
05035028a মত্তঃ শ্ৰেযানংগিৰা ৱৈ সুধন্ৱা ত্ৱদ্ৱিৰোচন।
05035028c মাতাস্য শ্ৰেযসী মাতুস্তস্মাত্ত্ৱং তেন ৱৈ জিতঃ।।

প্ৰহ্লাদনু হেল়িদনু: “ৱিৰোচন! ননগিংতলূ অংগিৰসনু মত্তু সুধন্ৱনু নিনগিংত শ্ৰেযনু. অৱন তাযিযূ নিন্ন তাযিগিংত শ্ৰেযল়ু. আদুদৰিংদ নীনু অৱনॊডনॆ সোতॆ.

05035029a ৱিৰোচন সুধন্ৱাযং প্ৰাণানামীশ্ৱৰস্তৱ।
05035029c সুধন্ৱন্পুনৰিচ্চামি ত্ৱযা দত্তং ৱিৰোচনং।।

ৱিৰোচন! ঈগ সুধন্ৱনু নিন্ন প্ৰাণদ ঈশ্ৱৰ. সুধন্ৱন্! আদৰॆ ৱিৰোচননন্নু হিংদিৰুগিসু ऎংদু নিন্নল্লি কেল়িকॊল়্ল়ুত্তিদ্দেনॆ.”

05035030 সুধন্ৱোৱাচ।
05035030a যদ্ধৰ্মমৱৃণীথাস্ত্ৱং ন কামাদনৃতং ৱদীঃ।
05035030c পুনৰ্দদামি তে তস্মাত্পুত্ৰং প্ৰহ্লাদ দুৰ্লভং।।

সুধন্ৱনু হেল়িদনু: “নীনু ধৰ্মৱন্নু আৰিসিকॊংডিদ্দীযॆ. কামদিংদ সুল়্ল়ন্নু হেল়লিল্ল. প্ৰহ্লাদ! আদুদৰিংদ নিন্ন দুৰ্লভ পুত্ৰনন্নু নিনগॆ হিংদিৰুগিসুত্তিদ্দেনॆ.

05035031a এষ প্ৰহ্লাদ পুত্ৰস্তে মযা দত্তো ৱিৰোচনঃ।
05035031c পাদপ্ৰক্ষালনং কুৰ্যাত্কুমাৰ্যাঃ সন্ন্নিধৌ মম।।

প্ৰহ্লাদ! ইদো নানু নিন্ন পুত্ৰ ৱিৰোচননন্নু কॊডুত্তিদ্দেনॆ. ইৱনু ঈ কুমাৰিয সন্নিধিযল্লি নন্ন পাদগল়ন্নু তॊল়ॆযবেকু.””

05035032 ৱিদুৰ উৱাচ।
05035032a তস্মাদ্ৰাজেংদ্ৰ ভূম্যৰ্থে নানৃতং ৱক্তুমৰ্হসি।
05035032c মা গমঃ সসুতামাত্যোঽত্যযং পুত্ৰাননুভ্ৰমন্।।

ৱিদুৰনু হেল়িদনু: “আদুদৰিংদ ৰাজেংদ্ৰ! ভূমিগাগি সুল়্ল়ন্নু হেল়বাৰদু. মগন মেলিন প্ৰীতিযিংদাগি সুল়্ল়ন্নু হেল়ি মক্কল়ু-মংত্ৰিগল়ॊংদিগॆ নাশৱাগবেড.

05035033a ন দেৱা যষ্টিমাদায ৰক্ষংতি পশুপালৱত্।
05035033c যং তু ৰক্ষিতুমিচ্চংতি বুদ্ধ্যা সংৱিভজংতি তং।।

দেৱতॆগল়ু দংডৱন্নু হিডিদু পশুপালকৰংতॆ ৰক্ষিসুৱুদিল্ল. যাৰন্নু অৱৰু ৰক্ষিসলু বযসুত্তাৰো অৱৰল্লি বুদ্ধিযন্নু হুট্টিসুত্তাৰॆ.

05035034a যথা যথা হি পুৰুষঃ কল্যাণে কুৰুতে মনঃ।
05035034c তথা তথাস্য সৰ্ৱাৰ্থাঃ সিধ্যংতে নাত্ৰ সংশযঃ।।

হেগॆ হেগॆ পুৰুষনু কল্যাণক্কॆ মনস্সু মাডুত্তানো হাগॆ হাগॆ অৱন সৰ্ৱাৰ্থগল়ূ সিদ্ধিসুত্তৱॆ ऎন্নুৱুদৰল্লি সংশযৱিল্ল.

05035035a ন চংদাংসি ৱৃজিনাত্তাৰযংতি মাযাৱিনং মাযযা ৱৰ্তমানং।
05035035c নীডং শকুংতা ইৱ জাতপক্ষাশ্ চংদাংস্যেনং প্ৰজহত্যংতকালে।।

মোসদিংদ নডॆদুকॊল়্ল়ুৱ মোসগাৰনন্নু অংত্যকালদল্লি ৰॆক্কॆগল়ু বলিত পক্ষিগল়ু গূডন্নু বিট্টু হোগুৱংতॆ ৱেদগল়ু বিট্টু হোগুত্তৱॆ.

05035036a মত্তাপানং কলহং পূগৱৈৰং ভাৰ্যাপত্যোৰংতৰং জ্ঞাতিভেদং।
05035036c ৰাজদ্ৱিষ্টং স্ত্ৰীপুমাংসোৰ্ৱিৱাদং ৱৰ্জ্যান্যাহুৰ্যশ্চ পংথাঃ প্ৰদুষ্টঃ।।

মত্তেৰুৱ ৱৰॆগॆ কুডিযুৱুদু, কলহ, বহুজনৰॊংদিগॆ ৱৈৰ, পতি-পত্নিযৰ নডুৱॆ অংতৰৱন্নুংটুমাডুৱুদু, দাযাদিগল়ॊংদিগॆ জগল়, ৰাজনॊংদিগॆ দ্ৱেষ, স্ত্ৰী মত্তু পুৰুষন ৱিৱাদদল্লি তলॆহাকুৱুদু ইৱন্নু মত্তু ऎল্ল দুষ্ট মাৰ্গগল়ন্নূ ৱৰ্জিসবেকু ऎংদু হেল়ুত্তাৰॆ.

05035037a সামুদ্ৰিকং ৱণিজং চোৰপূৰ্ৱং শলাকধূৰ্তং চ চিকিত্সকং চ।
05035037c অৰিং চ মিত্ৰং চ কুশীলৱং চ নৈতান্সাক্ষ্যেষ্ৱধিকুৰ্ৱীত সপ্ত।।

সামুদ্ৰিক, মॊদলু কল়্ল়নাগিদ্দ ৱৰ্তক, শলাকধূৰ্ত, চিকিত্সক, শত্ৰু, মিত্ৰ মত্তু কুশীলৱ ইৱৰু এল়ু মংদি সাক্ষিগল়াগি ऒল়্ল়ॆযদন্নু মাডুৱুদিল্ল.

05035038a মানাগ্নিহোত্ৰমুত মানমৌনং মানেনাধীতমুত মানযজ্ঞাঃ।
05035038c এতানি চত্ৱাৰ্যভযংকৰাণি ভযং প্ৰযচ্চংত্যযথাকৃতানি।।

অভিমানদিংদ মাডুৱ অগ্নিহোত্ৰ, অভিমানদিংদ কৈগॊল়্ল়ুৱ মৌনৱ্ৰত, অভিমানদিংদ মাডুৱ অধ্যযন মত্তু অভিমানদিংদ মাডুৱ যজ্ঞ ইৱু নাল্কু ভযংকৰৱাগিদ্দু, মাডুৱৱনল্লি ভযৱন্নুংটু মাডুত্তৱॆ.

05035039a অগাৰদাহী গৰদঃ কুংডাশী সোমৱিক্ৰযী।
05035039c পৰ্ৱকাৰশ্চ সূচী চ মিত্ৰধ্ৰুক্পাৰদাৰিকঃ।।
05035040a ভ্ৰূণহা গুৰুতল্পী চ যশ্চ স্যাত্পানপো দ্ৱিজঃ।
05035040c অতিতীক্ষ্ণশ্চ কাকশ্চ নাস্তিকো ৱেদনিংদকঃ।।
05035041a স্ৰুৱপ্ৰগ্ৰহণো ৱ্ৰাত্যঃ কীনাশশ্চাৰ্থৱানপি।
05035041c ৰক্ষেত্যুক্তশ্চ যো হিংস্যাত্সৰ্ৱে ব্ৰহ্মহণৈঃ সমাঃ।।

মনॆগॆ বॆংকিযন্নিডুৱৱনু, ৱিষৱন্নু কॊডুৱৱনু, দল্লাল়, সোমৱন্নু মাৰুৱৱনু, বাণগল়ন্নু তযাৰিসুৱৱনু, জ্যোতিষ্যগাৰ, মিত্ৰৰন্নু বাধিসুৱৱনু, পৰৰ স্ত্ৰীযৰন্নু কূডুৱৱনু, ভ্ৰূণৱন্নু কॊংদৱনু, গুৰুৱিন পত্নিযॊংদিগॆ কূডিদৱনু, মদ্যদ দাসনাগিৰুৱ দ্ৱিজ, অতি তীক্ষ্ণৱাগি মাতনাডুৱৱনু, হল়ॆয দ্ৱেষৱন্নু বॆল়ॆসুৱৱনু, নাস্তিক, ৱেদনিংদক, লংচৱন্নু তॆগॆদুকॊল়্ল়ুৱৱনু, গোৱুগল়ন্নু কॊল্লুৱৱনু, ৰক্ষণॆযন্নু কেল়িদৱনন্নু কॊল্লুৱৱনু - ইৱৰॆল্লৰূ হিংসॆযল্লি ব্ৰহ্মহত্যॆয সমানৰু.

05035042a তৃণোল্কযা জ্ঞাযতে জাতৰূপং যুগে ভদ্ৰো ৱ্যৱহাৰেণ সাধুঃ।
05035042c শূৰো ভযেষ্ৱৰ্থকৃচ্চ্ৰেষু ধীৰঃ কৃচ্চ্ৰাস্ৱাপত্সু সুহৃদশ্চাৰযশ্চ।।

চিন্নক্কॆ অগ্নিযে পৰীক্ষॆ. উত্তম কুলদদল্লি হুট্টিদৱনিগॆ অৱন স্ৱভাৱৱে পৰীক্ষॆ. সাধুৱিগॆ অৱন নডতॆযে পৰীক্ষॆ. শূৰনিগॆ ভযৱন্নু নীডুৱ সংদৰ্ভৱে পৰীক্ষॆ. ধীৰনিগॆ কষ্টগল়ে পৰীক্ষॆ. আপত্তে স্নেহিতৰ পৰীক্ষॆ.

05035043a জৰা ৰূপং হৰতি হি ধৈৰ্যমাশা মৃত্যুঃ প্ৰাণান্ধৰ্মচৰ্যামসূযা।
05035043c ক্ৰোধঃ শ্ৰিযং শীলমনাৰ্যসেৱা হ্ৰিযং কামঃ সৰ্ৱমেৱাভিমানঃ।।

মুপ্পু ৰূপৱন্নু অপহৰিসুত্তদॆ. আসॆযু ধৈৰ্যৱন্নু, মৃত্যুৱু প্ৰাণৱন্নু, অসূযॆযু ধৰ্মচৰ্যॆযন্নু, কামৱু মানৱন্নু, মত্তু অভিমানৱু ऎল্লৱন্নূ অপহৰিসুত্তদॆ.

05035044a শ্ৰীৰ্মংগলাত্প্ৰভৱতি প্ৰাগল্ভ্যাত্সংপ্ৰৱৰ্ধতে।
05035044c দাক্ষ্যাত্তু কুৰুতে মূলং সংযমাত্প্ৰতিতিষ্ঠতি।।

সংপত্তু মংগল কাৰ্যগল়ল্লি হুট্টুত্তদॆ, কॆলসগাৰিকॆযিংদ বॆল়ॆযুত্তদॆ, দক্ষতॆযিংদ বেৰু বিডুত্তদॆ মত্তু সংযমদিংদ নॆলॆগॊল়্ল়ুত্তদॆ.

05035045a অষ্টৌ গুণাঃ পুৰুষং দীপযংতি প্ৰজ্ঞা চ কৌল্যং চ দমঃ শ্ৰুতং চ।
05035045c পৰাক্ৰমশ্চাবহুভাষিতা চ দানং যথাশক্তি কৃতজ্ঞাতা চ।।

ঈ অষ্টগুণগল়ু পুৰুষনন্নু বॆল়গিসুত্তৱॆ: প্ৰজ্ঞॆ, উত্তম কুলদল্লি জন্ম, আত্ম নিযংত্ৰণ, শ্ৰুতিগল় পৰিচয, পৰাক্ৰম, বহুভাষিতা, যথাশক্তি দান মত্তু কৃতজ্ঞতॆ.

05035046a এতান্গুণাংস্তাত মহানুভাৱান্ একো গুণঃ সংশ্ৰযতে প্ৰসহ্য।
05035046c ৰাজা যদা সত্কুৰুতে মনুষ্যং সৰ্ৱান্গুণানেষ গুণোঽতিভাতি।।

অয্যা! ঈ ऎল্ল গুণগল়ন্নূ হॊংদিদ মহানুভাৱনল্লি ऒংদে গুণৱু - যাৱ মনুষ্যনন্নু ৰাজনু সত্কৰিসুত্তানো অৱন সৰ্ৱ গুণগল়ন্নূ বॆল়গিসবল্লদু.

05035047a অষ্টৌ নৃপেমানি মনুষ্যলোকে স্ৱৰ্গস্য লোকস্য নিদৰ্শনানি।
05035047c চত্ৱাৰ্যেষামন্ৱৱেতানি সদ্ভিশ্ চত্ৱাৰ্যেষামন্ৱৱযংতি সংতঃ।।

নৃপ! ঈ ऎংটু মনুষ্যলোকদল্লি স্ৱৰ্গলোকদ নিদৰ্শনগল়ু. ঈ কॆল়গিনৱুগল়ল্লি মॊদলনॆয নাল্কু সাধুগল়িগॆ জোডিকॊংডিদ্দৰॆ, কॊনॆয নাল্কু সংতৰন্নু অনুসৰিসুত্তৱॆ.

05035048a যজ্ঞো দানমধ্যযনং তপশ্চ চত্ৱাৰ্যেতান্যন্ৱৱেতানি সদ্ভিঃ।
05035048c দমঃ সত্যমাৰ্জৱমানৃশংস্যং চত্ৱাৰ্যেতান্যন্ৱৱযংতি সংতঃ।।

যজ্ঞ, দান, অধ্যযন, তপস্সু ঈ নাল্কু সাদুগল়ল্লিৰুত্তৱॆ. দম, সত্য, দযॆ, মত্তু অহিংসॆ ঈ নাল্কু সংতৰন্নু অনুসৰিসুত্তৱॆ.

05035049a ন সা সভা যত্ৰ ন সংতি ৱৃদ্ধা ন তে ৱৃদ্ধা যে ন ৱদংতি ধৰ্মং।
05035049c নাসৌ ধৰ্মো যত্ৰ ন সত্যমস্তি ন তত্সত্যং যচ্চলেনানুৱিদ্ধং।।

ৱৃদ্ধৰু ইল্লদ সভॆযু সভॆযল্ল মত্তু ধৰ্মৱেনॆংদু হেল়দ ৱৃদ্ধৰু ৱৃদ্ধৰল্ল. সত্যৱিল্লদুদৰল্লি ধৰ্মৱিৰুৱুদিল্ল মত্তু ছল মত্তু মোসৱিৰুৱল্লি সত্যৱিৰুৱুদিল্ল.

05035050a সত্যং ৰূপং শ্ৰুতং ৱিদ্যা কৌল্যং শীলং বলং ধনং।
05035050c শৌৰ্যং চ চিত্ৰভাষ্যং চ দশ সংসৰ্গযোনযঃ।।

সত্য, ৰূপ, শ্ৰুতিজ্ঞান, ৱিদ্যॆ, উত্তম কুলদল্লি জন্ম, শীল, বল, ধন, শৌৰ্য মত্তু উত্তম মাতু ঈ হত্তু যোনিগॆ সংবংধিসিৱॆ.

05035051a পাপং কুৰ্ৱন্পাপকীৰ্তিঃ পাপমেৱাশ্নুতে ফলং।
05035051c পুণ্যং কুৰ্ৱন্পুণ্যকীৰ্তিঃ পুণ্যমেৱাশ্নুতে ফলং।।

পাপকীৰ্তিযু পাপৱন্নু মাডি পাপ ফলৱন্নে পডॆযুত্তানॆ. পুণ্যকীৰ্তিযু পুণ্যৱন্নু মাডি পুণ্যফলৱন্নে পডॆযুত্তানॆ.

05035052a পাপং প্ৰজ্ঞাং নাশযতি ক্ৰিযমাণং পুনঃ পুনঃ।
05035052c নষ্টপ্ৰজ্ঞাঃ পাপমেৱ নিত্যমাৰভতে নৰঃ।।

পুনঃ পুনঃ মাডিদ পাপগল়ু প্ৰজ্ঞॆযন্নু নাশপডিসুত্তৱॆ. প্ৰজ্ঞॆযন্নু কল়ॆদুকॊংড নৰনু নিত্যৱূ পাপদল্লিযে নিৰতনাগিৰুত্তানॆ.

05035053a পুণ্যং প্ৰজ্ঞাং ৱৰ্ধযতি ক্ৰিযমাণং পুনঃ পুনঃ।
05035053c ৱৃদ্ধপ্ৰজ্ঞাঃ পুণ্যমেৱ নিত্যমাৰভতে নৰঃ।।

পুনঃ পুনঃ পুণ্য কৰ্মগল়ন্নু মাডুৱুদৰিংদ প্ৰজ্ঞॆযু ৱৃদ্ধিযাগুত্তদॆ মত্তু প্ৰজ্ঞॆযু ৱৃদ্ধিযাদাগ নৰনু নিত্যৱূ পুণ্যকৰ্মগল়ল্লি নিৰতনাগিৰুত্তানॆ.

05035054a অসূযকো দংদশূকো নিষ্ঠুৰো ৱৈৰকৃন্নৰঃ।
05035054c স কৃচ্চ্ৰং মহদাপ্নোতি নচিৰাত্পাপমাচৰন্।।

অসূযॆপডুৱৱনু, ইন্নॊব্বৰিগॆ হিংসॆমাডুৱৱনু, নিষ্টুৰনাগিৰুৱৱনু, মত্তু ৱৈৰৱন্নু বॆল়ॆসিকॊংডু হোগুৱৱনু ঈ পাপগল়ন্নু আচৰিসি বেগনে মহা কষ্টগল়ন্নু অনুভৱিসুত্তানॆ.

05035055a অনসূযঃ কৃতপ্ৰজ্ঞাঃ শোভনান্যাচৰন্সদা।
05035055c অকৃচ্চ্ৰাত্সুখমাপ্নোতি সৰ্ৱত্ৰ চ ৱিৰাজতে।।

অসূযॆপডদৱনু, প্ৰজ্ঞॆযল্লিদ্দু মাডুৱৱনু, সদা চॆন্নাগি নডॆদুকॊল়্ল়ুৱৱনু কষ্টৱিল্লদে সুখৱন্নু পডॆদু ऎল্লॆডॆযূ ৱিৰাজিসুত্তানॆ.

05035056a প্ৰজ্ঞামেৱাগমযতি যঃ প্ৰাজ্ঞেভ্যঃ স পংডিতঃ।
05035056c প্ৰাজ্ঞো হ্যৱাপ্য ধৰ্মাৰ্থৌ শক্নোতি সুখমেধিতুং।।

প্ৰাজ্ঞৰিংদ প্ৰজ্ঞॆযন্নু পডॆযুৱৱনে পংডিত. প্ৰাজ্ঞনু ধৰ্ম অৰ্থগল়ॆৰডন্নু হॊংদি অধিক সুখৱন্নু হॊংদবহুদু.

05035057a দিৱসেনৈৱ তত্কুৰ্যাদ্যেন ৰাত্ৰৌ সুখং ৱসেত্।
05035057c অষ্টমাসেন তত্কুৰ্যাদ্যেন ৱৰ্ষাঃ সুখং ৱসেত্।।

ৰাত্ৰিযন্নু সুখৱাগি কল়ॆযবহুদাগিৰুৱংথহ কॆলসৱন্নে হগলিনল্লি মাডবেকু. মল়ॆগালদল্লি সুখৱাগিৰুৱুদক্কॆ সহাযৱাগুৱ কॆলসৱন্নে উল়িদ ऎংটু তিংগল়ুগল়ল্লি মাডবেকু.

05035058a পূৰ্ৱে ৱযসি তত্কুৰ্যাদ্যেন ৱৃদ্ধঃ সুখং ৱসেত্।
05035058c যাৱজ্জীৱেন তত্কুৰ্যাদ্যেন প্ৰেত্য সুখং ৱসেত্।।

কিৰিয ৱযস্সিনল্লি মুংদॆ ৱৃদ্ধাপ্যদল্লি সুখৱাগি জীৱিসলু এনু বেকো অদন্নু মাডিকॊল়্ল়বেকু. জীৱংতৱাগিৰুৱাগ মৰণদ নংতৰ সুখৱাগিৰলু এনু বেকাগুত্তদॆযো অদন্নু মাডবেকু.

05035059a জীৰ্ণমন্নং প্ৰশংসংতি ভাৰ্যাং চ গতযৌৱনাং।
05035059c শূৰং ৱিগতসংগ্ৰামং গতপাৰং তপস্ৱিনং।।

চॆন্নাগি জীৰ্ণৱাদ আহাৰ, যৌৱনৱন্নু কল়ॆদুকॊংড ভাৰ্যॆ, সংগ্ৰামৱন্নু মুগিসিদ শূৰ মত্তু সিদ্ধিযন্নু পডॆদ তপস্ৱিনি – ইৱৰন্নু প্ৰশংসিসুত্তাৰॆ.

05035060a ধনেনাধৰ্মলব্ধেন যচ্চিদ্ৰমপিধীযতে।
05035060c অসংৱৃতং তদ্ভৱতি ততোঽন্যদৱদীৰ্যতে।।

অধৰ্মদিংদ পডॆদ ধনদল্লি ছিদ্ৰগল়ু কাণুত্তৱॆ. অদন্নু মুচ্চিডলু প্ৰযত্নিসিদৰূ বেৰॆ কডॆগল়ল্লি ছিদ্ৰৱু কাণিসিকॊল়্ল়ুত্তৱॆ.

05035061a গুৰুৰাত্মৱতাং শাস্তা শাস্তা ৰাজা দুৰাত্মনাং।
05035061c অথ প্ৰচ্চন্নপাপানাং শাস্তা ৱৈৱস্ৱতো যমঃ।।

আত্মৱতৰন্নু গুৰুৱু নিযংত্ৰিসুত্তানॆ, ৰাজনু দুৰাত্মৰন্নু নিযংত্ৰিসুত্তানॆ, ৱৈৱস্ৱত যমনু মুসুকিৰুৱ পাপিগল়ন্নু নিযংত্ৰিসুত্তানॆ.

05035062a ঋষীণাং চ নদীনাং চ কুলানাং চ মহাত্মনাং।
05035062c প্ৰভৱো নাধিগংতৱ্যঃ স্ত্ৰীণাং দুশ্চৰিতস্য চ।।

ঋষিগল়, নদিগল় মত্তু কুলগল় মহাত্মॆযন্নু মত্তু স্ত্ৰীযৰ দুশ্চৰিতৱন্নু তিল়িযলু সাদ্যৱিল্ল.

05035063a দ্ৱিজাতিপূজাভিৰতো দাতা জ্ঞাতিষু চাৰ্জৱী।
05035063c ক্ষত্ৰিযঃ স্ৱৰ্গভাগ্ৰাজংশ্চিৰং পালযতে মহীং।।

ৰাজন্! দ্ৱিজাতিযৱৰ পূজॆযল্লি নিৰতনাগিৰুৱ, দানিযাদ, বংধুগল়ॊডনॆ সৰিযাগি নডॆদুকॊল়্ল়ুৱ ক্ষত্ৰিযনু বহুকাল মহিযন্নু পালিসি স্ৱৰ্গদল্লি ভাগিযাগুত্তানॆ.

05035064a সুৱৰ্ণপুষ্পাং পৃথিৱীং চিন্ৱংতি পুৰুষাস্ত্ৰযঃ।
05035064c শূৰশ্চ কৃতৱিদ্যশ্চ যশ্চ জানাতি সেৱিতুং।।

ঈ মূৰু ৰীতিয পুৰুষৰু ভূমিযিংদ সুৱৰ্ণপুষ্পগল়ন্নু কॊয্যুত্তাৰॆ - শূৰ, ৱিদ্যাৱংত মত্তু ইন্নॊব্বৰ সেৱॆ মাডলু তিল়িদৱনু.

05035065a বুদ্ধিশ্ৰেষ্ঠানি কৰ্মাণি বাহুমধ্যানি ভাৰত।
05035065c তানি জংঘাজঘন্যানি ভাৰপ্ৰত্যৱৰাণি চ।।

ভাৰত! বুদ্ধিযিংদ মাডুৱ কৰ্মগল়ু শ্ৰেষ্ঠ, বাহুগল়িংদ মাডুৱৱু মধ্যম, তॊডॆগল়ন্নু বল়সি মাডুৱ মত্তু ভাৰৱন্নু হॊৰুৱুদু কীল়ু কৰ্মগল়ু.

05035066a দুৰ্যোধনে চ শকুনৌ মূঢে দুঃশাসনে তথা।
05035066c কৰ্ণে চৈশ্ৱৰ্যমাধায কথং ত্ৱং ভূতিমিচ্চসি।।

দুৰ্যোধন, শকুনি, মূঢ দুঃশাসন মত্তু কৰ্ণৰ মেলॆ ঐশ্ৱৰ্যৱন্নু ইৰিসি হেগॆ তানॆ নীনু শাংতিযন্নু বযসুত্তীযॆ?

05035067a সৰ্ৱৈৰ্গুণৈৰুপেতাশ্চ পাংডৱা ভৰতৰ্ষভ।
05035067c পিতৃৱত্ত্ৱযি ৱৰ্তংতে তেষু ৱৰ্তস্ৱ পুত্ৰৱত্।।

ভৰতৰ্ষভ! সৰ্ৱগুণগল়িংদ কূডিদ পাংডৱৰু নিন্নল্লি তংদॆযংতॆ ৱৰ্তিসুত্তাৰॆ. নীনূ কূড অৱৰॊডনॆ পুত্ৰৰংতॆ ৱৰ্তিসু.”

সমাপ্তি

ইতি শ্ৰী মহাভাৰতে উদ্যোগ পৰ্ৱণি প্ৰজাগৰ পৰ্ৱণি ৱিদুৰনীতিৱাক্যে পংচত্ৰিংশোঽধ্যাযঃ।
ইদু শ্ৰী মহাভাৰতদল্লি উদ্যোগ পৰ্ৱদল্লি প্ৰজাগৰ পৰ্ৱদল্লি ৱিদুৰনীতিৱাক্যদল্লি মূৱত্তৈদনॆয অধ্যাযৱু.


  1. তুংবা সুংদৰিযাদ কেশিনি ऎন্নুৱ কন্যॆযু স্ৱযংৱৰদল্লি হিৰণ্যকশিপুৱিন মॊম্মগ, প্ৰহ্লাদন মগ ৱিৰোচননন্নু কেল়ুত্তাল়ॆ. ↩︎