правэш́а
।। ом̣ ом̣ намо на̄ра̄йан̣а̄йа।। ш́рӣ вэдавйа̄са̄йа намах̣ ।।
ш́рӣ кр̣шн̣адваипа̄йана вэдавйа̄са вирачита
ш́рӣ маха̄бха̄рата
удйога парва
праджа̄гара парва
адхйа̄йа 34
са̄ра
видурану дхр̣тара̄шт̣ранигэ̆ танна нӣтива̄кйагал̤анну мум̣дуварисидуду (1-83).
05034001 дхр̣тара̄шт̣ра ува̄ча।
05034001a джа̄грато дахйама̄насйа йатка̄рйаманупаш́йаси।
05034001c тадбрӯхи твам̣ хи наста̄та дхарма̄ртхакуш́алах̣ ш́учих̣।।
дхр̣тара̄шт̣рану хэл̤идану: “ниддэ̆ ба̄радирувану матту бэгэ̆йул̤л̤авану эну ма̄д̣абэку? аданну хэл̤у! аййа̄! нӣнэ дхарма̄ртхакуш́аланӯ ш́учийӯ аллавэ?
05034002a твам̣ ма̄м̣ йатха̄вадвидура праш́а̄ди праджн̃а̄пӯрвам̣ сарвамаджа̄таш́атрох̣।
05034002c йанманйасэ патхйамадӣнасаттва ш́рэйаскарам̣ брӯхи тадваи курӯн̣а̄м̣।।
видура! адӣнасатва! а̄джа̄таш́атрувигэ̆ э̆лларигӯ сарийа̄гирувуду эну матту куругал̤игэ̆ ш́рэйаскарава̄дуду эну э̆м̣ду нинаганнисуттадэ̆йо аданну йатха̄ватта̄ги хэл̤у.
05034003a па̄па̄ш́ам̣кӣ па̄памэва̄нупаш́йан пр̣чча̄ми тва̄м̣ вйа̄кулэна̄тмана̄хам̣।
05034003c кавэ танмэ брӯхи сарвам̣ йатха̄ван манӣшитам̣ сарвамаджа̄таш́атрох̣।।
мум̣дэ̆ кэ̆д̣ука̄габахудэ̆м̣ду ш́ам̣киси на̄ну хим̣дэ̆ ма̄д̣ида па̄пагал̤аннэ ка̄н̣уттиддэнэ̆. кавэ! вйа̄кула̄тмана̄ги на̄ну нинналли кэл̤уттиддэнэ̆. аджа̄таш́атрувина йочанэ̆йаллирабахуда̄дудэ̆ллаваннӯ нанагэ̆ йатха̄ватта̄ги хэл̤у.”
05034004 видура ува̄ча।
05034004a ш́убхам̣ ва̄ йади ва̄ па̄пам̣ двэшйам̣ ва̄ йади ва̄ прийам̣।
05034004c апр̣шт̣астасйа тадбрӯйа̄дйасйа нэччэтпара̄бхавам̣।।
видурану хэл̤идану: “йа̄ра соланну байасувудиллаво аванигэ̆, кэл̤адэ иддарӯ, аду аванигэ̆ ш́убхавэ̆м̣дэ̆нисали атхава̄ па̄павэ̆м̣дэ̆нисали, двэша атхава̄ прийава̄дудэ̆м̣дэ̆нисали, сатйаваннэ нуд̣ийабэку.
05034005a тасма̄двакшйа̄ми тэ ра̄джанбхавамиччанкурӯнпрати।
05034005c вачах̣ ш́рэйаскарам̣ дхармйам̣ бруватастаннибодха мэ।।
ра̄джан! а̄дударим̣да куругал̤игэ̆ о̆л̤л̤э̆йаданнэ байаси нинагэ̆ ш́рэйаскарава̄да, дхармайукта ма̄тугал̤анну хэл̤уттиддэнэ̆. артхама̄д̣ико!
05034006a митхйопэта̄ни карма̄н̣и сидхйэйурйа̄ни бха̄рата।
05034006c анупа̄йапрайукта̄ни ма̄ сма тэшу манах̣ кр̣тха̄х̣।।
бха̄рата! моса матту кэ̆т̣т̣а видха̄нагал̤анну бал̤аси йаш́асвийа̄гува кармагал̤алли нинна манассанну то̆д̣агисабэд̣а.
05034007a татхаива йогавихитам̣ на сидхйэткарма йаннр̣па।
05034007c упа̄йайуктам̣ мэдха̄вӣ на татра глапайэнманах̣।।
нр̣па! сарийа̄ги каиго̆м̣д̣а уттама ка̄рйаву сиддхийанну ко̆д̣адиддарӯ мэдха̄вийу танна манассанну а̄йа̄саго̆л̤л̤алу бид̣увудилла.
05034008a анубам̣дха̄навэкшэта са̄нубам̣дхэшу кармасу।
05034008c сам̣прадха̄рйа ча курвӣта на вэгэна сама̄чарэт।।
кармагал̤о̆м̣дигэ̆ парин̣а̄магал̤у джод̣ико̆м̣д̣ирувударим̣да парин̣а̄магал̤а куриту йочиси ка̄рйагал̤анну каиго̆л̤л̤абэку; авасарадалли ма̄д̣аба̄раду.
05034009a анубам̣дхам̣ ча сам̣прэкшйа випа̄ка̄м̣ш́чаива карман̣а̄м̣।
05034009c уттха̄нама̄тманаш́чаива дхӣрах̣ курвӣта ва̄ на ва̄।।
кармагал̤им̣да мум̣да̄гува парин̣а̄магал̤анну матту авугал̤анну сахисико̆л̤л̤алу танналлирува ш́актийанну нод̣ико̆м̣д̣у аданну ма̄д̣абэко атхава̄ иллаво э̆м̣ду нирдхарисабэку.
05034010a йах̣ прама̄н̣ам̣ на джа̄на̄ти стха̄нэ вр̣ддхау татха̄ кшайэ।
05034010c кош́э джанападэ дам̣д̣э на са ра̄джйэ'ватишт̣хатэ।।
йа̄ва ра̄джанигэ̆ стха̄на, ла̄бха, нашт̣а, хан̣а, джанару матту ш́икшэ̆гал̤а прама̄н̣агал̤у тил̤идиллаво авану бахука̄ла ра̄джана̄ги ул̤ийувудилла.
05034011a йаствэта̄ни прама̄н̣а̄ни йатхокта̄нйанупаш́йати।
05034011c йукто дхарма̄ртхайорджн̃а̄нэ са ра̄джйамадхигаччати।।
йа̄ру ӣ хим̣дэ̆ хэл̤ида прама̄н̣агал̤анну дхарма̄ртхайуктана̄ги тил̤идуко̆м̣д̣у над̣э̆йутта̄но авану ра̄джатваванну пад̣э̆йутта̄нэ̆.
05034012a на ра̄джйам̣ пра̄птамитйэва вартитавйамаса̄м̣пратам̣।
05034012c ш́рийам̣ хйавинайо хам̣ти джара̄ рӯпамивоттамам̣।।
“ра̄джйаванну пад̣э̆диддэнэ̆!” э̆м̣ду о̆л̤л̤э̆йада̄ги над̣э̆дуко̆л̤л̤адэ иддарэ̆, а̄ авинайаву, вр̣ддха̄пйаву уттама рӯпаванну хэго ха̄гэ̆, сам̣паттанну на̄ш́аго̆л̤исуттадэ̆.
05034013a бхакшйоттамапратиччаннам̣ матсйо бад̣иш́ама̄йасам̣।
05034013c рӯпа̄бхипа̄тӣ грасатэ на̄нубам̣дхамавэкшатэ।।
о̆м̣ду мӣну, торувикэ̆гэ̆ ма̄тра ха̄ри, уттама а̄ха̄радалли муччит̣т̣ирува уккина мул̤л̤анну, адара парин̣а̄мавэна̄габахуду э̆м̣ду йочисадэ нум̣гуттадэ̆.
05034014a йаччакйам̣ граситум̣ грасйам̣ грастам̣ парин̣амэчча йат।
05034014c хитам̣ ча парин̣а̄мэ йаттададйам̣ бхӯтимиччата̄।।
о̆л̤л̤э̆йаданну байасувавану энанну тиннабахудо аданну худ̣укутта̄нэ̆, тим̣да мэлэ̆ аду хэгэ̆ джӣрн̣ава̄гуттадэ̆ э̆ннувудара куриту йочисутта̄нэ̆, матту джӣрн̣аго̆м̣д̣а нам̣тара ӣ а̄ха̄раву о̆л̤л̤э̆йаданну ум̣т̣ума̄д̣абалладо э̆м̣дӯ йочисутта̄нэ̆.
05034015a ванаспатэрапаква̄ни пхала̄ни прачиноти йах̣।
05034015c са на̄пноти расам̣ тэбхйо бӣджам̣ ча̄сйа винаш́йати।।
марадим̣да иннӯ хан̣н̣а̄гирада пхалаванну киттарэ̆ адара расавӯ сигувудилла матту адараллирува бӣджавӯ нашт̣ава̄гуттадэ̆.
05034016a йасту паквамупа̄даттэ ка̄лэ парин̣атам̣ пхалам̣।
05034016c пхала̄драсам̣ са лабхатэ бӣджа̄ччаива пхалам̣ пунах̣।।
а̄дарэ̆ хан̣н̣а̄да ка̄ладалли хан̣н̣анну киттарэ̆ пхаладим̣да расаву до̆рэ̆йуттадэ̆ матту бӣджадим̣да пунах̣ пхалаву до̆рэ̆йуттадэ̆.
05034017a йатха̄ мадху сама̄даттэ ракшанпушпа̄н̣и шат̣падах̣।
05034017c тадвадартха̄нманушйэбхйа а̄дадйа̄давихим̣сайа̄।।
джэну хул̤угал̤у хэгэ̆ хӯгал̤анну ракшиси джэнанну ма̄тра ш́экарисуттавэ̆йо ха̄гэ̆ манушйанӯ кӯд̣а итараранну хим̣сисадэ сам̣паттанну гал̤исабэку.
05034018a пушпам̣ пушпам̣ вичинвӣта мӯлаччэдам̣ на ка̄райэт।
05034018c ма̄ла̄ка̄ра ива̄ра̄мэ на йатха̄м̣га̄рака̄раках̣।।
ма̄лэ̆гал̤анну кат̣т̣и ма̄руваванам̣тэ̆ хӯвугал̤анну ма̄тра кӣл̤абэкэ хо̆рату, иддалу ма̄д̣и ма̄руваванам̣тэ̆ бэрина сахита гид̣аванну кӣл̤аба̄раду.
05034019a ким̣ ну мэ сйа̄дидам̣ кр̣тва̄ ким̣ ну мэ сйа̄дакурватах̣।
05034019c ити карма̄н̣и сам̣чим̣тйа курйа̄два̄ пурушо на ва̄।।
иданну ма̄д̣идарэ̆ нанагэна̄гуттадэ? ма̄д̣адэ иддарэ̆ нанагэ̆ эна̄гуттадэ̆? э̆м̣ду пурушану пратийо̆м̣ду кармада куритӯ а̄лочиси аданну ма̄д̣абэку атхава̄ ма̄д̣аба̄раду.
05034020a ана̄рабхйа̄ бхавам̣тйартха̄х̣ кэ чиннитйам̣ татха̄гата̄х̣।
05034020c кр̣тах̣ пурушака̄ро'пи бхавэдйэшу нирартхаках̣।।
кэ̆лаво̆м̣ду вишайагал̤а куриту энаннӯ ма̄д̣аба̄раду, матту аву йа̄ва̄галӯ ха̄гэ̆йэ ируттавэ̆. экэ̆м̣дарэ̆ адара куриту пурушану э̆шт̣э ма̄д̣идарӯ аду нирартхакава̄гуттадэ̆.
05034021a ка̄м̣ш́чидартха̄ннарах̣ пра̄джн̃о лагхумӯла̄нмаха̄пхала̄н।
05034021c кшипрама̄рабхатэ картум̣ на вигхнайати та̄др̣ш́а̄н।।
инну кэ̆лаву кармагал̤у свалпавэ бэругал̤иддарӯ хэ̆ччина пхалаванну нӣд̣увам̣тхахуду. пра̄джн̃а нарану ам̣тхавугал̤анну кшиправа̄ги каиго̆л̤л̤утта̄нэ̆ матту ам̣тхавугал̤игэ̆ вигхнаванну тарувудилла.
05034022a р̣джу паш́йати йах̣ сарвам̣ чакшуша̄нупибаннива।
05034022c а̄сӣнамапи тӯшн̣ӣкаманураджйам̣ти там̣ праджа̄х̣।।
кан̣н̣угал̤им̣далэ куд̣ийувам̣тэ̆ йа̄ру э̆ллаваннӯ нэрава̄ги ка̄н̣утта̄ро авару сумманэ̆ кул̤итуко̆м̣д̣иддарӯ праджэ̆гал̤у сам̣тошаго̆л̤л̤утта̄рэ̆.
05034023a чакшуша̄ манаса̄ ва̄ча̄ карман̣а̄ ча чатурвидхам̣।
05034023c праса̄дайати локам̣ йах̣ там̣ локо'нупрасӣдати।।
йа̄ру на̄лку видхагал̤им̣да - др̣шт̣и, йочанэ̆, ма̄ту матту кэ̆ласа - локаванну прӣтисутта̄но авананну локавӯ прӣтисуттадэ̆.
05034024a йасма̄ттрасйам̣ти бхӯта̄ни мр̣гавйа̄дха̄нмр̣га̄ ива।
05034024c са̄гара̄м̣та̄мапи махӣм̣ лабдхва̄ са парихӣйатэ।।
а̄дарэ̆ аванигэ̆, бэт̣э̆га̄ранигэ̆ джим̣кэ̆гал̤у хэго ха̄гэ̆, праджэ̆гал̤у хэ̆даридарэ̆, авану са̄гарада ам̣чинаварэ̆гина бхӯмийанну пад̣э̆диддарӯ тираскарисалпад̣утта̄нэ̆.
05034025a питр̣паита̄махам̣ ра̄джйам̣ пра̄птава̄нсвэна тэджаса̄।
05034025c ва̄йурабхрамива̄са̄дйа бхрам̣ш́айатйанайэ стхитах̣।।
таннадэ тэджассиним̣да питр̣паита̄махара ра̄джйаванну пад̣э̆йабахуду. а̄дарэ̆ авану анйа̄йада да̄рийалли над̣э̆дарэ̆ бхируга̄л̤ийу мод̣аванну чадурисувам̣тэ̆ аданну тум̣д̣арисибид̣абахуду.
05034026a дхармама̄чарато ра̄джн̃а̄х̣ садбхиш́чаритама̄дитах̣।
05034026c васудха̄ васусам̣пӯрн̣а̄ вардхатэ бхӯтивардханӣ।।
мо̆далиним̣далӯ са̄дхугал̤у а̄чариси ко̆м̣д̣у бам̣дирува дхармаванну а̄чарисува ра̄джана бхӯмийу абхивр̣ддхи хо̆м̣дуттадэ̆ матту сам̣патту вр̣ддхийа̄гуттадэ̆.
05034027a атха сам̣тйаджато дхармамадхармам̣ ча̄нутишт̣хатах̣।
05034027c пратисам̣вэшт̣атэ бхӯмирагнау чарма̄хитам̣ йатха̄।।
а̄дарэ̆ дхармаванну то̆рэ̆ду адхармававанну анусарисувавана а̄стийу бэ̆м̣кигэ̆ тагулида чармадам̣тэ̆ мудуд̣ико̆л̤л̤увуду.
05034028a йа эва йатнах̣ крийатэ парара̄шт̣ра̄вамарданэ।
05034028c са эва йатнах̣ картавйах̣ свара̄шт̣рапарипа̄ланэ।।
ш́атругал̤а ра̄шт̣раванну садэ̆бад̣ийалу э̆шт̣у прайатна ма̄д̣уттэвэ̆йо ашт̣э прайатнаванну танна ра̄шт̣рада парипа̄ланэ̆йа картавйадаллийӯ ма̄д̣абэку.
05034029a дхармэн̣а ра̄джйам̣ вим̣дэта дхармэн̣а парипа̄лайэт।
05034029c дхармамӯла̄м̣ ш́рийам̣ пра̄пйа на джаха̄ти на хӣйатэ।।
дхармадим̣да ра̄джйаванну стха̄писабэку, дхармадим̣да аданну парипа̄лисабэку. дхармамӯлава̄да ш́рӣйу нашт̣ава̄гувудилла. джайисалпад̣увудӯ илла.
05034030a апйунматта̄тпралапато ба̄ла̄чча парисарпатах̣।
05034030c сарватах̣ са̄рама̄дадйа̄даш́мабхйа ива ка̄м̣чанам̣।।
каллиним̣да ка̄м̣чанаванну хэго ха̄гэ̆ хуччана прала̄падим̣да̄галӣ харида̄д̣ува магувиним̣да̄галӣ са̄равул̤л̤а эна̄дарӯ до̆рэ̆йуттадэ̆йэ?
05034031a сувйа̄хр̣та̄ни судхийа̄м̣ сукр̣та̄ни татастатах̣।
05034031c сам̣чинвандхӣра а̄сӣта ш́ила̄ха̄рӣ ш́илам̣ йатха̄।।
тил̤идавану, ш́ила̄ха̄рийува ш́илаванну хэго ха̄гэ̆, са̄дхугал̤у а̄га̄га ма̄д̣ида сувйаваха̄ра-сукр̣тагал̤анну о̆т̣т̣у ха̄кико̆м̣д̣у мэ̆лаку ха̄куттирутта̄нэ̆.
05034032a гам̣дхэна га̄вах̣ паш́йам̣ти вэдаих̣ паш́йам̣ти бра̄хман̣а̄х̣।
05034032c ча̄раих̣ паш́йам̣ти ра̄джа̄наш́чакшурбхйа̄митарэ джана̄х̣।।
говугал̤у ва̄санэ̆йим̣да нод̣уттавэ̆, бра̄хман̣ару вэдагал̤а мӯлака нод̣утта̄рэ̆, ра̄джару ча̄рара мӯлака нод̣утта̄рэ̆ матту итара джанарэ̆лларӯ кан̣н̣угал̤им̣да нод̣утта̄рэ̆.
05034033a бхӯйа̄м̣сам̣ лабхатэ клэш́ам̣ йа̄ гаурбхавати дурдуха̄।
05034033c атха йа̄ судуха̄ ра̄джаннаива та̄м̣ винайам̣тйапи।।
ха̄ланну ко̆д̣адэ ирува гову кашт̣аванну анубхависабахуду. а̄дарэ̆, ра̄джан! уттама ха̄лукарэ̆йувавананну йа̄рӯ баггисала̄рару.
05034034a йадатаптам̣ пран̣амати на татсам̣та̄пайам̣тйапи।
05034034c йачча свайам̣ натам̣ да̄ру на татсамна̄майам̣тйапи।।
ка̄йисадэ̆йэ баггисабахуда̄дуданну джанару ка̄йисувудилла. свайам̣ баггува гид̣аванну баггисалу балаванну упайогисувудилла.
05034035a этайопамайа̄ дхӣрах̣ самнамэта балӣйасэ।
05034035c им̣дра̄йа са пран̣аматэ наматэ йо балӣйасэ।।
ӣ упамэйада прака̄ра дхӣрану танагим̣та хэ̆ччина балаш́а̄лигэ̆ ман̣ийутта̄нэ̆. балаш́а̄лигэ̆ ман̣ийуваваранну им̣дранӯ намаскарисутта̄нэ̆.
05034036a парджанйана̄тха̄х̣ паш́аво ра̄джа̄но митраба̄м̣дхава̄х̣।
05034036c патайо ба̄м̣дхава̄х̣ стрӣн̣а̄м̣ бра̄хман̣а̄ вэдаба̄м̣дхава̄х̣।।
паш́угал̤игэ̆ мал̤э̆йу на̄тха, ра̄джанигэ̆ митрарэ ба̄м̣дхавару, стрӣйаригэ̆ патигал̤э ба̄м̣дхавару, матту бра̄хман̣аригэ̆ вэдагал̤э ба̄м̣дхавару.
05034037a сатйэна ракшйатэ дхармо видйа̄ йогэна ракшйатэ।
05034037c мр̣джайа̄ ракшйатэ рӯпам̣ кулам̣ вр̣ттэна ракшйатэ।।
дхармаву сатйадим̣да ракшисалпад̣уттадэ̆, видйэ̆йу йогадим̣да ракшисалпад̣уттадэ̆, то̆л̤э̆йувударим̣да рӯпаву ракшисалпад̣уттадэ̆ матту кулаву над̣атэ̆йим̣да ракшисалпад̣уттадэ̆.
05034038a ма̄нэна ракшйатэ дха̄нйамаш́ва̄нракшатйанукрамах̣।
05034038c абхӣкшн̣адарш́ана̄дга̄вах̣ стрийо ракшйа̄х̣ кучэлатах̣।।
дха̄нйаву ал̤атэ̆йим̣да ракшисалпад̣уттадэ̆, аш́вагал̤у вйа̄йа̄мадим̣да ракшисалпад̣уттавэ̆, ка̄йувударим̣да говугал̤у ракшисалпад̣уттавэ̆ матту стрӣйару уд̣упугал̤им̣да ракшисалпад̣утта̄рэ̆.
05034039a на кулам̣ вр̣ттахӣнасйа прама̄н̣амити мэ матих̣।
05034039c ам̣тйэшвапи хи джа̄та̄на̄м̣ вр̣ттамэва виш́ишйатэ।।
уттама над̣атэ̆йилладаванигэ̆ кулаву прама̄н̣аваллавэ̆м̣ду нанна абхипра̄йа. экэ̆м̣дарэ̆ хӣна куладалли джанисиддарӯ авара над̣атэ̆йу виш́эшава̄гирабахуду.
05034040a йа ӣршйух̣ паравиттэшу рӯпэ вӣрйэ кула̄нвайэ।
05034040c сукхэ саубха̄гйасатка̄рэ тасйа вйа̄дхиранам̣таках̣।।
инно̆ббара сам̣патту, рӯпа, вӣрйа, уттама кула, сукха, саубха̄гйа матту сатка̄рагал̤а баггэ̆ асӯйэ̆ пад̣увавара вйа̄дхигэ̆ ам̣тйавилла.
05034041a ака̄рйакаран̣а̄дбхӣтах̣ ка̄рйа̄н̣а̄м̣ ча виварджана̄т।
05034041c ака̄лэ мам̣трабхэда̄чча йэна ма̄дйэнна татпибэт।।
ма̄д̣аба̄радданну ма̄д̣ийэну э̆м̣ду бхайавирува̄га, ака̄ладалли го̆м̣далаккӣд̣а̄да̄га, маттэрисува энаннӯ куд̣ийабэд̣а.
05034042a видйа̄мадо дханамадастр̣тӣйо'бхиджано мадах̣।
05034042c этэ мада̄валипта̄на̄мэта эва сата̄м̣ дама̄х̣।
видйа̄мада, дханамада матту мӯранэ̆йада̄ги джанабэ̆м̣балада мада. иву пурушананну мул̤угисува мадагал̤у. ивугал̤аннэ саджджанару нийам̣тран̣адаллит̣т̣уко̆л̤л̤утта̄рэ̆.
05034043a асам̣то'бхйартхита̄х̣ садбхих̣ ким̣ читка̄рйам̣ када̄ чана।
05034043c манйам̣тэ сам̣тама̄тма̄намасам̣тамапи виш́рутам̣।।
сам̣тару асам̣таралли эна̄дарӯ о̆м̣ду кэ̆ласаванну кэл̤идарӯ кӯд̣а, авару асам̣тарэ̆м̣ду виш́рутара̄гиддарӯ тамманну та̄вэ сам̣тарэ̆м̣ду тил̤идуко̆м̣д̣убид̣утта̄рэ̆.
05034044a гатира̄тмавата̄м̣ сам̣тах̣ сам̣та эва сата̄м̣ гатих̣।
05034044c асата̄м̣ ча гатих̣ сам̣то на твасам̣тах̣ сата̄м̣ гатих̣।।
сам̣тару а̄тмавам̣тара гати, сам̣тару сатйавам̣тара гати. асатаранну сам̣тару над̣э̆сабаллару а̄дарэ̆ асам̣тару сам̣таранну э̆м̣дӯ над̣э̆сувудилла.
05034045a джита̄ сабха̄ вастравата̄ сама̄ш́а̄ гомата̄ джита̄।
05034045c адхва̄ джито йа̄навата̄ сарвам̣ ш́ӣлавата̄ джитам̣।।
уттама уд̣упанну дхарисидавану сабхэ̆йанну гэ̆ллабахуду. халава̄ру говугал̤анну хо̆м̣дида ш́рӣмам̣тану бад̣аваранну гэ̆ллабахуду. ва̄ханавирувавану да̄рийанну гэ̆ллабахуду. а̄дарэ̆ ш́ӣлавам̣тану э̆ллаваннӯ гэ̆ллутта̄нэ̆.
05034046a ш́ӣлам̣ прадха̄нам̣ пурушэ тадйасйэха пран̣аш́йати।
05034046c на тасйа джӣвитэна̄ртхо на дханэна на бам̣дхубхих̣।।
пурушанигэ̆ ш́ӣлавэ прадха̄на. аданну кал̤э̆дуко̆м̣д̣арэ̆ аванигэ̆ джӣванадим̣далӯ, сам̣паттиним̣далӯ, бам̣дхугал̤им̣далӯ прайоджанава̄гувудилла.
05034047a а̄д̣хйа̄на̄м̣ ма̄м̣сапарамам̣ мадхйа̄на̄м̣ горасоттарам̣।
05034047c лаван̣оттарам̣ даридра̄н̣а̄м̣ бходжанам̣ бхаратаршабха।।
бхаратаршабха! ати ш́рӣмам̣танигэ̆ ма̄м̣саву парама бходжана, мадхйамаригэ̆ хасувина ха̄лу матту даридраригэ̆ уппэ парама бходжана.
05034048a сам̣паннатарамэва̄ннам̣ даридра̄ бхум̣джатэ сада̄।
05034048c кшутсва̄дута̄м̣ джанайати са̄ ча̄д̣хйэшу судурлабха̄।।
а̄дарӯ даридрару чэ̆нна̄ги ӯт̣ама̄д̣утта̄рэ̆; хасивэ̆йу авара ӯт̣аванну ручийа̄гисуттадэ̆. аду дханикаригэ̆ тум̣ба̄ дурлабха.
05034049a пра̄йэн̣а ш́рӣмата̄м̣ локэ бхоктум̣ ш́актирна видйатэ।
05034049c даридра̄н̣а̄м̣ ту ра̄джэм̣дра апи ка̄шт̣хам̣ хи джӣрйатэ।।
ра̄джэм̣дра! локадалли ш́рӣмам̣таригэ̆ чэ̆нна̄ги хасивэ̆йа̄гувудилла э̆м̣ду кам̣д̣убаруттадэ̆. а̄дарэ̆ даридрару кат̣т̣игэ̆йаннӯ кӯд̣а джӣрн̣исико̆л̤л̤абаллару.
05034050a авр̣ттирбхайамам̣тйа̄на̄м̣ мадхйа̄на̄м̣ маран̣а̄дбхайам̣।
05034050c уттама̄на̄м̣ ту мартйа̄на̄мавама̄на̄тпарам̣ бхайам̣।।
кэ̆л̤агинаваригэ̆ кэ̆ласа до̆рэ̆йадэ ирувудара бхайа матту мадхйамаригэ̆ маран̣ада бхайа. уттама джанаригэ̆ авама̄навэ парама бхайа.
05034051a аиш́варйамадапа̄пишт̣ха̄ мада̄х̣ па̄намада̄дайах̣।
05034051c аиш́варйамадаматто хи на̄патитва̄ вибудхйатэ।।
мадйапа̄надим̣дут̣а̄гува маттигим̣та аиш́варйамадаву па̄пишт̣хава̄дуду. аиш́варйа мададим̣да маттана̄даванигэ̆ биддарӯ буддхи барувудилла.
05034052a им̣дрийаирим̣дрийа̄ртхэшу вартама̄наираниграхаих̣।
05034052c таирайам̣ та̄пйатэ локо накшатра̄н̣и грахаирива।।
тамма а̄сэ̆гал̤анну пӯраисалу кад̣ива̄н̣авилладэ над̣э̆дуко̆л̤л̤уваваранну, накшатрагал̤анну грахагал̤у хэго ха̄гэ̆, им̣дрийагал̤у ка̄д̣уттавэ̆.
05034053a йо джитах̣ пам̣чаваргэн̣а сахаджэна̄тмакарш́ина̄।
05034053c а̄падастасйа вардхам̣тэ ш́уклапакша ивод̣ура̄т̣।।
йа̄ра сахаджава̄гирува аиду им̣дрийагал̤у а̄тмаванну гэ̆дду э̆л̤э̆дуко̆м̣д̣у хогуттавэ̆йо авана а̄паттугал̤у ш́уклапакшада чам̣дранам̣тэ̆ вр̣ддхийа̄гуттавэ̆.
05034054a авиджитйа йа а̄тма̄намама̄тйа̄нвиджигӣшатэ।
05034054c амитра̄нва̄джита̄ма̄тйах̣ со'ваш́ах̣ парихӣйатэ।।
таннанну та̄ну нийам̣тран̣адаллит̣т̣уко̆л̤л̤адэ танна ама̄тйаранну нийам̣трисувавану матту ама̄тйаранну ваш́апад̣исико̆л̤л̤адэ ш́атругал̤анну гэ̆ллалу прайатнисувавану солутта̄нэ̆.
05034055a а̄тма̄намэва пратхамам̣ дэш́арӯпэн̣а йо джайэт।
05034055c тато'ма̄тйа̄намитра̄м̣ш́ча на могхам̣ виджигӣшатэ।।
дэш́арӯпада таннаннэ йа̄ру мо̆далу гэ̆ллутта̄но аванигэ̆ ама̄тйараннӯ ш́атругал̤аннӯ гэ̆ллувуду кашт̣ава̄гувудилла.
05034056a ваш́йэм̣дрийам̣ джита̄ма̄тйам̣ дхр̣тадам̣д̣ам̣ вика̄ришу।
05034056c парӣкшйака̄рин̣ам̣ дхӣраматйам̣там̣ ш́рӣрнишэватэ।।
им̣дрийагал̤анну гэ̆ддирува, ама̄тйаранну гэ̆ддирува, апара̄дхигал̤анну ш́икшисува, чэ̆нна̄ги парӣкшиси ка̄рйама̄д̣ува дхӣрананну сам̣патту бахал̤ава̄ги варисуттадэ̆.
05034057a ратхах̣ ш́арӣрам̣ пурушасйа ра̄джан на̄тма̄ нийам̣тэм̣дрийа̄н̣йасйа ча̄ш́ва̄х̣।
05034057c таирапраматтах̣ куш́алах̣ садаш́ваир да̄м̣таих̣ сукхам̣ йа̄ти ратхӣва дхӣрах̣।।
ра̄джан! пурушана ш́арӣраву о̆м̣ду ратхавиддам̣тэ̆. а̄тмаву са̄ратхи, им̣дрийагал̤у кудурэ̆гал̤у. аш́вагал̤анну чэ̆нна̄ги нийам̣трисува апраматта, куш́ала, дхӣра ратхикану сукхаванну хо̆м̣дутта̄нэ̆.
05034058a эта̄нйанигр̣хӣта̄ни вйа̄па̄дайитумапйалам̣।
05034058c авидхэйа̄ ива̄да̄м̣та̄ хайа̄х̣ патхи куса̄ратхим̣।।
авидхэйа, нийам̣тран̣адаллиллада кудурэ̆гал̤у прайа̄н̣исуттирува са̄ратхигэ̆ хэго ха̄гэ̆ нийам̣тран̣адаллиллада им̣дрийагал̤у а̄паттугал̤анну там̣до̆д̣д̣уттавэ̆.
05034059a анартхамартхатах̣ паш́йаннартхам̣ чаива̄пйанартхатах̣।
05034059c им̣дрийаих̣ праср̣то ба̄лах̣ судух̣кхам̣ манйатэ сукхам̣।।
им̣дрийагал̤им̣да над̣э̆салпат̣т̣а ба̄лакану ла̄бхавилладуданну ла̄бхада̄йакавэ̆м̣дӯ, ла̄бхада̄йакава̄дуданну ла̄бхавилладудэ̆м̣дӯ тил̤иду атӣ дух̣кхаванну тарувам̣тхахуданну сукхавэ̆м̣ду париган̣исутта̄нэ̆.
05034060a дхарма̄ртхау йах̣ паритйаджйа сйа̄дим̣дрийаваш́а̄нугах̣।
05034060c ш́рӣпра̄н̣адханада̄рэбхйа кшипрам̣ са парихӣйатэ।।
дхарма̄ртхагал̤анну паритйаджиси им̣дрийагал̤а ваш́ана̄гувавананну адр̣шт̣а, сам̣патту, пра̄н̣а, матту патни бэганэ то̆рэ̆йуттавэ̆.
05034061a артха̄на̄мӣш́варо йах̣ сйа̄дим̣дрийа̄н̣а̄манӣш́варах̣।
05034061c им̣дрийа̄н̣а̄манаиш́варйа̄даиш́варйа̄дбхраш́йатэ хи сах̣।।
сам̣паттина о̆д̣э̆йана̄гиддарӯ им̣дрийагал̤а мэлэ̆ о̆д̣э̆танавилладиддарэ̆ о̆д̣э̆йаниллада им̣дрийагал̤у авана аиш́варйаванну аваним̣да дӯрама̄д̣уваву.
05034062a а̄тмана̄тма̄наманвиччэнманобуддхӣм̣дрийаирйатаих̣।
05034062c а̄тмаива хйа̄тмано бам̣дхура̄тмаива рипура̄тманах̣।।
манассу, буддхи матту им̣дрийагал̤анну о̆м̣дугӯд̣иси танна а̄тмаванну та̄нэ худ̣укико̆л̤л̤абэку. а̄тмавэ танна бам̣дху матту а̄тмавэ танна ш́атрувӯ кӯд̣а.
05034063a кшудра̄кшэн̣эва джа̄лэна джхаша̄вапихита̄вубхау।
05034063c ка̄маш́ча ра̄джанкродхаш́ча тау праджн̃а̄нам̣ вилум̣патах̣।।
ра̄джан! дурбала джа̄ладалли хид̣идит̣т̣ирува э̆рад̣у балаш́а̄ли мӣнугал̤ам̣тэ̆ ка̄ма-кродхагал̤э̆рад̣ӯ праджн̃а̄наванну хариду чим̣ди ма̄д̣уттавэ̆.
05034064a самавэкшйэха дхарма̄ртхау сам̣бха̄ра̄нйо'дхигаччати।
05034064c са ваи сам̣бхр̣тасам̣бха̄рах̣ сататам̣ сукхамэдхатэ।।
дхарма̄ртхагал̤э̆рад̣аннӯ нод̣ико̆м̣д̣у аваш́йавирувавугал̤анну йа̄ру о̆т̣т̣угӯд̣исико̆л̤л̤утта̄ро авару тамма аваш́йакатэ̆гал̤анну пӯраисико̆м̣д̣у сататавӯ сукхава̄гирутта̄рэ̆.
05034065a йах̣ пам̣ча̄бхйам̣тара̄м̣ ш́атрӯнавиджитйа матикшайа̄н।
05034065c джигӣшати рипӯнанйа̄нрипаво'бхибхавам̣ти там̣।।
о̆л̤агирува ӣ аиду ш́атругал̤анну джайисадэ йа̄ру хо̆рагина ш́атругал̤анну джайисалу хо̆рад̣утта̄но авананну рипугал̤э гэ̆ллутта̄рэ̆.
05034066a др̣ш́йам̣тэ хи дура̄тма̄но вадхйама̄на̄х̣ свакармабхих̣।
05034066c им̣дрийа̄н̣а̄манӣш́атва̄дра̄джа̄но ра̄джйавибхрамаих̣।।
ра̄джйада хуччиним̣да̄ги тамма им̣дрийагал̤анну хид̣итадаллит̣т̣уко̆л̤л̤адэ ирува дура̄тма ра̄джаругал̤у таммадэ кармагал̤им̣да маран̣ахо̆м̣дидуданну нод̣иддэвалла!
05034067a асам̣тйа̄га̄тпа̄пакр̣та̄мапа̄па̄м̣с тулйо дам̣д̣ах̣ спр̣ш́атэ миш́рабха̄ва̄т।
05034067c ш́ушкэн̣а̄рдрам̣ дахйатэ миш́рабха̄ва̄т тасма̄тпа̄паих̣ саха сам̣дхим̣ на курйа̄т।।
о̆н̣ахуллина джо̆тэ̆гэ̆ адаро̆д̣анэ̆ сэрико̆м̣д̣идда хаси хуллукӯд̣а сут̣т̣ухогувам̣тэ̆ па̄пакарма ма̄д̣уваваро̆д̣анирува нишпа̄пигал̤ӯ кӯд̣а ш́икшэ̆йанну анубхависутта̄рэ̆. а̄дударим̣да па̄пишт̣аро̆м̣дигэ̆ сэрико̆л̤л̤аба̄раду.
05034068a ниджа̄нутпататах̣ ш́атрӯнпам̣ча пам̣чапрайоджана̄н।
05034068c йо моха̄нна нигр̣хн̣а̄ти тама̄падграсатэ нарам̣।।
йа̄ва нарану мохадим̣да танна аиду прайоджанагал̤игэ̆ а̄сэ̆бурукара̄гирува аивару ш́атругал̤анну ниграхисит̣т̣уко̆л̤л̤увудо авананну а̄патту хид̣идуко̆л̤л̤уттадэ̆.
05034069a анасӯйа̄рджавам̣ ш́аучам̣ сам̣тошах̣ прийава̄дита̄।
05034069c дамах̣ сатйамана̄йа̄со на бхавам̣ти дура̄тмана̄м̣।।
асӯйэ̆пад̣адирувуду, сарал̤атэ̆, ш́учитва, сам̣тоша, прийава̄ги ма̄тана̄д̣увуду, а̄тманиграха, сатйа, ана̄йа̄са иву э̆м̣дӯ дура̄тманадда̄гувавалла.
05034070a а̄тмаджн̃а̄намана̄йа̄саститикша̄ дхарманитйата̄।
05034070c ва̄кчаива гупта̄ да̄нам̣ ча наита̄нйам̣тйэшу бха̄рата।।
бха̄рата! а̄тмаджн̃а̄на, ана̄йа̄сава̄ги нирам̣тарава̄ги дхармадалли нэ̆лэ̆сирувуду, ма̄ту матту да̄нагал̤анну гуптава̄гит̣т̣уко̆л̤л̤увуду иву кӣл̤у джанаралли ирувудилла.
05034071a а̄крош́апарива̄да̄бхйа̄м̣ вихим̣сам̣тйабудха̄ будха̄н।
05034071c вакта̄ па̄памупа̄даттэ кшамама̄н̣о вимучйатэ।।
05034072a хим̣са̄ баламаса̄дхӯна̄м̣ ра̄джн̃а̄м̣ дам̣д̣авидхирбалам̣।
05034072c ш́уш́рӯша̄ ту балам̣ стрӣн̣а̄м̣ кшама̄ гун̣авата̄м̣ балам̣।।
хим̣сэ̆йалли аса̄дхугал̤а балавӯ, ра̄джаралли дам̣д̣аванну видхисабалла ш́актийӯ, стрӣйаралли ш́уш́рӯшада балавӯ гун̣авам̣таралли кшамэ̆йа балавӯ ивэ̆.
05034073a ва̄ксамйамо хи нр̣патэ судушкаратамо матах̣।
05034073c артхавачча вичитрам̣ ча на ш́акйам̣ баху бха̄шитум̣।
нр̣патэ! ва̄к сам̣йамаву э̆ллаким̣та судушкарава̄дадду э̆м̣ба матавидэ̆. тум̣ба̄ ма̄тана̄д̣уваванигэ̆ артхаватта̄ги сва̄расйава̄ги хэл̤алу са̄дхйава̄гувудилла.
05034074a абхйа̄вахати калйа̄н̣ам̣ вивидха̄ ва̄ксубха̄шита̄।
05034074c саива дурбха̄шита̄ ра̄джаннанартха̄йопападйатэ।।
о̆л̤л̤э̆йа ма̄ту вивидха уттама пхалагал̤анну нӣд̣уттадэ̆. а̄дарэ̆ ра̄джан! кэ̆т̣т̣а ма̄ту анартхагал̤аннум̣т̣ума̄д̣уттадэ̆.
05034075a сам̣рохати ш́араирвиддхам̣ ванам̣ параш́уна̄ хатам̣।
05034075c ва̄ча̄ дуруктам̣ бӣбхатсам̣ на сам̣рохати ва̄ккшатам̣।।
ба̄н̣агал̤им̣да атхава̄ ко̆д̣алийим̣да кад̣ийалпат̣т̣а ванаву пунах̣ чигуруттадэ̆. а̄дарэ̆ кэ̆т̣т̣а ма̄тугал̤им̣да но̆м̣да, мудуд̣ида хр̣дайаву маттэ̆ чигурувудилла.
05034076a карн̣ина̄лӣкана̄ра̄ча̄ нирхарам̣ти ш́арӣратах̣।
05034076c ва̄кш́алйасту на нирхартум̣ ш́акйо хр̣диш́айо хи сах̣।।
ш́арӣраванну хо̆кка ба̄н̣а ӣт̣и мо̆дала̄да а̄йудхагал̤анну кӣл̤абахуду. а̄дарэ̆ хр̣дайаванну хо̆кка ма̄тина ба̄н̣аванну кӣл̤аликка̄гувудилла.
05034077a ва̄кса̄йака̄ вадана̄ннишпатам̣ти йаира̄хатах̣ ш́очати ра̄трйаха̄ни।
05034077c парасйа на̄мармасу тэ патам̣ти та̄нпам̣д̣ито на̄васр̣джэтпарэшу।।
ма̄тина ӣт̣ийу ба̄йийим̣да хо̆рабӣл̤уттадэ̆. идарим̣да пэ̆т̣т̣утим̣давану ра̄три-динагал̤алли чим̣тисутта̄нэ̆. пам̣д̣итару им̣таха ӣт̣ийанну авара мармагал̤анну бхэдисаба̄радэ̆м̣ду итарара мэлэ̆ э̆м̣дӯ прайогисувудилла.
05034078a йасмаи дэва̄х̣ прайаччам̣ти пуруша̄йа пара̄бхавам̣।
05034078c буддхим̣ тасйа̄пакаршам̣ти со'па̄чӣна̄ни паш́йати।।
йа̄ва пурушана пара̄бхававанну дэватэ̆гал̤у иччхисутта̄ро авана буддхийанну апахарисутта̄рэ̆. идарим̣да авану баруттирува а̄паттанну ка̄н̣увудилла.
05034079a буддхау калушабхӯта̄йа̄м̣ вина̄ш́э пратйупастхитэ।
05034079c анайо найасам̣ка̄ш́о хр̣дайа̄нна̄пасарпати।।
буддхийу калушитава̄да̄га бхӯтагал̤а вина̄ш́аву хаттирава̄гуттадэ̆. анйа̄йаву нйа̄йава̄ги тори хр̣дайаванну суттико̆л̤л̤уттадэ̆.
05034080a сэйам̣ буддхих̣ парӣта̄ тэ путра̄н̣а̄м̣ тава бха̄рата।
05034080c па̄м̣д̣ава̄на̄м̣ виродхэна на чаина̄мавабудхйасэ।।
бха̄рата! па̄м̣д̣авара виродхадим̣да нинна путрара буддхийу масука̄гидэ̆ э̆ннувуду нинагэ̆ тил̤ийуттилла.
05034081a ра̄джа̄ лакшан̣асам̣паннастраилокйасйа̄пи йо бхавэт।
05034081c ш́ишйастэ ш́а̄сита̄ со'сту дхр̣тара̄шт̣ра йудхишт̣хирах̣।।
05034082a атӣва сарва̄нпутра̄м̣стэ бха̄гадхэйапураскр̣тах̣।
дхр̣тара̄шт̣ра! мӯрӯ локагал̤а ра̄джанӯ а̄габалла лакшан̣а сам̣паннана̄да йудхишт̣хирану нинна ш́ишйа. аванигэ̆ а̄л̤алу бид̣у. нинна путрарэ̆лларалли авану тум̣ба̄ гаурава̄нвита бха̄гадхэйану.
05034082c тэджаса̄ праджн̃а̄йа̄ чаива йукто дхарма̄ртхататтвавит।।
05034083a а̄нр̣ш́ам̣сйа̄данукрош́а̄дйо'сау дхармабхр̣та̄м̣ варах̣।
05034083c гаурава̄ттава ра̄джэм̣дра бахӯн клэш́а̄м̣ститикшати।।
тэджассу матту праджн̃э̆йим̣да кӯд̣ида, дхарма̄ртхагал̤а таттваванну тил̤ида, анр̣ш́ам̣санӯ акрош́а̄дйанӯ а̄да ӣ дхармабхр̣таралли ш́рэшт̣хану нинна гауравакка̄ги бахал̤ашт̣у клэш́агал̤анну сахисидда̄нэ̆.”
сама̄пти
ити ш́рӣ маха̄бха̄ратэ удйога парван̣и праджа̄гара парван̣и видуранӣтива̄кйэ чатустрим̣ш́о'дхйа̄йах̣।
иду ш́рӣ маха̄бха̄ратадалли удйога парвадалли праджа̄гара парвадалли видуранӣтива̄кйадалли мӯватна̄лканэ̆йа адхйа̄йаву.