032 ധൃതരാഷ്ട്രസംജയസംവാദഃ

പ്രവേശ

।। ഓം ഓം നമോ നാരായണായ।। ശ്രീ വേദവ്യാസായ നമഃ ।।

ശ്രീ കൃഷ്ണദ്വൈപായന വേദവ്യാസ വിരചിത

ശ്രീ മഹാഭാരത

ഉദ്യോഗ പര്വ

സംജയയാന പര്വ

അധ്യായ 32

സാര

ഹസ്തിനാപുരക്കെ ഹിംദിരുഗിദ രാത്രിയേ സംജയനു അപ്പണെയന്നു പഡെദു ധൃതരാഷ്ട്രനന്നു ഭേടിയാദുദു (1-6). യുധിഷ്ഠിരനു ധര്മദിംദ ഹൊളെയുത്തിദ്ദരെ ധൃതരാഷ്ട്രനു പാപകൃത്യഗളിംദ മംകാഗിദ്ദാനെംദൂ, പ്രയാണദിംദ ബളലിരുവുദരിംദ ബെളിഗ്ഗെ സഭെയല്ലി യുധിഷ്ഠിരന സംദേശവന്നു തിളിസുത്തേനെംദൂ ഹേളി സംജയനു ഹൊരടു ഹോദുദു (7-30).

05032001 വൈശംപായന ഉവാച।
05032001a അനുജ്ഞാതഃ പാംഡവേന പ്രയയൌ സംജയസ്തദാ।
05032001c ശാസനം ധൃതരാഷ്ട്രസ്യ സര്വം കൃത്വാ മഹാത്മനഃ।।

വൈശംപായനനു ഹേളിദനു: “ആഗ മഹാത്മ ധൃതരാഷ്ട്രനു വിധിസിദ എല്ല കെലസഗളന്നൂ പൂരൈസി, സംജയനു പാംഡവരിംദ അനുജ്ഞെയന്നു പഡെദു ഹൊരടനു.

05032002a സംപ്രാപ്യ ഹാസ്തിനപുരം ശീഘ്രം ച പ്രവിവേശ ഹ।
05032002c അംതഃപുരമുപസ്ഥായ ദ്വാഃസ്ഥം വചനമബ്രവീത്।।

ഹാസ്തിനപുരവു ഹത്തിരവാദ കൂഡലേ ശീഘ്രവാഗി പ്രവേശിസി, അംതഃപുരവന്നു തലുപി, ദ്വാരദല്ലി നിംതിരുവവനിഗെ ഹേളിദനു:

05032003a ആചക്ഷ്വ മാം ധൃതരാഷ്ട്രായ ദ്വാഃസ്ഥ ഉപാഗതം പാംഡവാനാം സകാശാത്।
05032003c ജാഗര്തി ചേദഭിവദേസ്ത്വം ഹി ക്ഷത്തഃ പ്രവിശേയം വിദിതോ ഭൂമിപസ്യ।।

“ദ്വാരപാലകനേ! നാനു പാംഡവര ബളിയിംദ ബംദിദ്ദേനെ എംദു ധൃതരാഷ്ട്രനിഗെ ഹേളു. രാജനു എച്ചരവാഗിദ്ദരെ മാത്ര, നാനു ഒളബരലു ബയസുത്തേനെ എംദു ഹേളബേകു.”

05032004 ദ്വാഃസ്ഥ ഉവാച।
05032004a സംജയോഽയം ഭൂമിപതേ നമസ്തേ ദിദൃക്ഷയാ ദ്വാരമുപാഗതസ്തേ।
05032004c പ്രാപ്തോ ദൂതഃ പാംഡവാനാം സകാശാത് പ്രശാധി രാജന്കിമയം കരോതു।।

ദ്വാരപാലകനു ഹേളിദനു: “ഭൂമിപതിഗെ നമസ്കാര! നിന്നന്നു കാണലു സംജയനു ദ്വാരദല്ലി നിംതിദ്ദാനെ. പാംഡവര കഡെയിംദ സംദേശവന്നു തെഗെദുകൊംഡു ബംദിദ്ദാനെ. രാജന്! നാനേനു മാഡബേകെംദു ആജ്ഞാപിസു.”

05032005 ധൃതരാഷ്ട്ര ഉവാച।
05032005a ആചക്ഷ്വ മാം സുഖിനം കാല്യമസ്മൈ പ്രവേശ്യതാം സ്വാഗതം സംജയായ।
05032005c ന ചാഹമേതസ്യ ഭവാമ്യകാല്യഃ സ മേ കസ്മാദ്ദ്വാരി തിഷ്ഠേത ക്ഷത്തഃ।।

ധൃതരാഷ്ട്രനു ഹേളിദനു: “അവനിഗെ ഹേളു - നാനു സുഖിയാഗിദ്ദേനെ മത്തു ഈഗ സമയവിദെ. അവനു പ്രവേശിസലി. സംജയനിഗെ സ്വാഗത. നിന്നന്നു യാവ സമയദല്ലിയൂ കാണബയസുത്തേനെ. പ്രവേശവു എംദൂ നിഷേദവാഗിരദ അവനു ഏകെ ഹൊരഗെ നിംതിദ്ദാനെ?””

05032006 വൈശംപായന ഉവാച।
05032006a തതഃ പ്രവിശ്യാനുമതേ നൃപസ്യ മഹദ്വേശ്മ പ്രാജ്ഞാശൂരാര്യഗുപ്തം।
05032006c സിംഹാസനസ്ഥം പാര്ഥിവമാസസാദ വൈചിത്രവീര്യം പ്രാംജലിഃ സൂതപുത്രഃ।।

വൈശംപായുനനു ഹേളിദനു: “ആഗ നൃപന അനുമതിയംതെ സൂതപുത്രനു വിശാല അരമനെയന്നു പ്രവേശിസി, പ്രാജ്ഞരൂ, ശൂരരൂ മത്തു ആര്യരിംദ രക്ഷിസല്പട്ട സിംഹാസനസ്ഥ വൈചിത്രവീര്യ പാര്ഥിവന ബളിസാരി കൈമുഗിദനു.

05032007 സംജയ ഉവാച।
05032007a സംജയോഽഹം ഭൂമിപതേ നമസ്തേ പ്രാപ്തോഽസ്മി ഗത്വാ നരദേവ പാംഡവാന്।
05032007c അഭിവാദ്യ ത്വാം പാംഡുപുത്രോ മനസ്വീ യുധിഷ്ഠിരഃ കുശലം ചാന്വപൃച്ചത്।।

സംജയനു ഹേളിദനു: “ഭൂമിപതേ നമസ്കാര! നാനു സംജയ! നരദേവ! പാംഡവരല്ലിഗെ ഹോഗി ബംദിദ്ദേനെ. നിനഗെ അഭിവംദിസി മനസ്വീ പാംഡുപുത്ര യുധിഷ്ഠിരനു കുശലവന്നൂ കേളിദ്ദാനെ.

05032008a സ തേ പുത്രാന്പൃച്ചതി പ്രീയമാണഃ കച്ചിത്പുത്രൈഃ പ്രീയസേ നപ്തൃഭിശ്ച।
05032008c തഥാ സുഹൃദ്ഭിഃ സചിവൈശ്ച രാജന് യേ ചാപി ത്വാമുപജീവംതി തൈശ്ച।।

അവനു പ്രീതിയിംദ നിന്ന മക്കളന്നു കേളിദ്ദാനെ. മത്തു രാജന്! നീനു നിന്ന മക്കളു, മൊമ്മക്കളു, ആപ്തരു, സ്നേഹിതരു, സചിവരു മത്തു നിന്നന്നു അവലംബിസിരുവ എല്ലരൊഡനെ സംതോഷദിംദിരുവെയാ എംദൂ കേളിദ്ദാനെ.”

05032009 ധൃതരാഷ്ട്ര ഉവാച।
05032009a അഭ്യേത്യ ത്വാം താത വദാമി സംജയ അജാതശത്രും ച സുഖേന പാര്ഥം।
05032009c കച്ചിത്സ രാജാ കുശലീ സപുത്രഃ സഹാമാത്യഃ സാനുജഃ കൌരവാണാം।।

ധൃതരാഷ്ട്രനു ഹേളിദനു: “മഗൂ സംജയ! നാനു നിന്നല്ലി കേളുത്തിദ്ദേനെ - അജാതശത്രു പാര്ഥനു സുഖദിംദ ഇദ്ദാനെയേ? രാജനു പുത്രരൊംദിഗെ, അമാത്യരൊംദിഗെ, കൌരവര അനുജരൊംദിഗെ കുശലനാഗിദ്ദാനെ താനേ?”

05032010 സംജയ ഉവാച।
05032010a സഹാമാത്യഃ കുശലീ പാംഡുപുത്രോ ഭൂയശ്ചാതോ യച്ച തേഽഗ്രേ മനോഽഭൂത്।
05032010c നിര്ണിക്തധര്മാര്ഥകരോ മനസ്വീ ബഹുശ്രുതോ ദൃഷ്ടിമാം ശീലവാംശ്ച।।

സംജയനു ഹേളിദനു: “അമാത്യരൊംദിഗെ പാംഡുപുത്രനു കുശലനാഗിദ്ദാനെ. ഹിംദെ തന്നദാഗിസികൊംഡിദ്ദുദന്നു പഡെയലു ബയസുത്താനെ. കെട്ടദ്ദന്നു ഏനന്നൂ മാഡദെയേ അവനു ധര്മ മത്തു അര്ഥഗളന്നു അരസുത്താനെ. അവനു മനസ്വീ, ബഹുശ്രുത, ദൃഷ്ടിവംത മത്തു ശീലവംത.

05032011a പരം ധര്മാത്പാംഡവസ്യാനൃശംസ്യം ധര്മഃ പരോ വിത്തചയാന്മതോഽസ്യ।
05032011c സുഖപ്രിയേ ധര്മഹീനേ ന പാര്ഥോ ഽനുരുധ്യതേ ഭാരത തസ്യ വിദ്ധി।।

ആ പാംഡവനിഗെ അഹിംസെയു പരമ ധര്മ. വിത്തവന്നു ഒട്ടുമാഡുവുദക്കിംതലൂ അദു പരമ ധര്മവെംദു അവന മത. പാര്ഥനു സുഖപ്രിയനല്ല, ധര്മഹീനനല്ല. ഭാരത! അവന ബുദ്ധിയു ഏളിഗെയ മുഖവാഗിദെ.

05032012a പരപ്രയുക്തഃ പുരുഷോ വിചേഷ്ടതേ സൂത്രപ്രോതാ ദാരുമയീവ യോഷാ।
05032012c ഇമം ദൃഷ്ട്വാ നിയമം പാംഡവസ്യ മന്യേ പരം കര്മ ദൈവം മനുഷ്യാത്।।

ദാരക്കെ കട്ടല്പട്ട മരദ ഗൊംബെയംതെ പുരുഷനു ഇന്നൊംദര കൈയല്ലിരുത്താനെ. പാംഡവന ഈ കഷ്ടഗളന്നു നോഡി കര്മവു മനുഷ്യനിഗിംതലൂ ദൊഡ്ഡദാദ ദൈവ എംദെനിസുത്തദെ.

05032013a ഇമം ച ദൃഷ്ട്വാ തവ കര്മദോഷം പാദോദര്കം ഘോരമവര്ണരൂപം।
05032013c യാവന്നരഃ കാമയതേഽതികാല്യം താവന്നരോഽയം ലഭതേ പ്രശംസാം।।

നിന്ന ഈ അതി പാപവന്നു തരുവ, ഹേളലസാധ്യ ഘോരരൂപിന കര്മദോഷവന്നു നോഡിദരെ എല്ലിയവരെഗെ മനുഷ്യനു തോരുവികെഗെ ഇരുവുദന്നു ബയസുത്താനോ അല്ലിയ വരെഗെ അവനിഗെ പ്രശംസെയു ദൊരെയുത്തദെ.

05032014a അജാതശത്രുസ്തു വിഹായ പാപം ജീര്ണാം ത്വചം സര്പ ഇവാസമര്ഥാം।
05032014c വിരോചതേഽഹാര്യവൃത്തേന ധീരോ യുധിഷ്ഠിരസ്ത്വയി പാപം വിസൃജ്യ।।

അജീര്ണവാദ അസമര്ഥവാദ ചര്മവന്നു സര്പവു തൊരെയുവംതെ ആ ധീര അജാതശത്രുവാദരോ പാപവന്നു തൊരെദു ഹൊളെയുത്തിദ്ദാനെ. യുധിഷ്ഠിരനു പാപവന്നു നിനഗെ ബിട്ടിദ്ദാനെ.

05032015a അംഗാത്മനഃ കര്മ നിബോധ രാജന് ധര്മാര്ഥയുക്താദാര്യവൃത്താദപേതം।
05032015c ഉപക്രോശം ചേഹ ഗതോഽസി രാജന് നോഹേശ്ച പാപം പ്രസജേദമുത്ര।।

രാജന്! ധര്മാര്ഥയുക്തവല്ലദ, ആര്യര നഡതെഗെ വിരോധവാഗിരുവ നിന്ന കെലസവന്നു നീനേ തിളിദുകോ. രാജന്! കേവല കെട്ട ഹെസരന്നു നീനു ഗളിസിദ്ദീയെ. ഇദന്നു നീനു അളിസലാരെ. ഇദു നിന്നൊഡനെയേ ബരുത്തദെ.

05032016a സ ത്വമര്ഥം സംശയിതം വിനാ തൈഃ ആശംസസേ പുത്രവശാനുഗോഽദ്യ।
05032016c അധര്മശബ്ദശ്ച മഹാന്പൃഥിവ്യാം നേദം കര്മ ത്വത്സമം ഭാരതാഗ്ര്യ।।

ഇംദു നീനു പുത്രര വശക്കെ ബംദു അവര വിനാ ഈ സംശയയുക്തവാദ സംപത്തന്നു ഭോഗിസലു ആശിസുത്തിരുവെ. നിന്ന ഈ അധര്മദ വിഷയവു മഹാ പൃഥ്വിയെല്ലെല്ലാ ഹരഡിദെ. ഭാരതാഗ്ര്യ! ഇദു നിനഗെ സമനാദുദല്ല.

05032017a ഹീനപ്രജ്ഞോ ദൌഷ്കുലേയോ നൃശംസോ ദീര്ഘവൈരീ ക്ഷത്രവിദ്യാസ്വധീരഃ।
05032017c ഏവംധര്മാ നാപദഃ സംതിതീര്ഷേദ് ധീനവീര്യോ യശ്ച ഭവേദശിഷ്ടഃ।।

തിളുവളികെ ഇല്ലദിരുവവനിഗെ, കെട്ട കുലദല്ലി ഹുട്ടിദവനിഗെ, ക്രൂരനാദവനിഗെ, ബഹുകാല വൈരവന്നു പ്രതിപാദിസുവവനിഗെ, ക്ഷത്രിയ വിദ്യെഗളല്ലി അധീരനാദവനിഗെ, ഈ ഗുരുതുഗളിരുവവനിഗെ മത്തു ബുദ്ധിയില്ലദിരുവ അവീര്യ അശിക്ഷിതനിഗെ കഷ്ടഗളന്നു എദുരിസലു സാധ്യവാഗലാരദു.

05032018a കുലേ ജാതോ ധര്മവാന്യോ യശസ്വീ ബഹുശ്രുതഃ സുഖജീവീ യതാത്മാ।
05032018c ധര്മാര്ഥയോര്ഗ്രഥിതയോര്ബിഭര്തി നാന്യത്ര ദിഷ്ടസ്യ വശാദുപൈതി।।

ഉത്തമ കുലദല്ലി ഹുട്ടുവുദു, ധര്മവംതനാഗിരുവുദു, യശസ്വിയാഗുവുദു, പ്രസിദ്ധനാഗുവുദു, സുഖജീവിയാഗിരുവുദു, യതാത്മനാഗിരുവുദു, ധര്മ-അര്ഥഗളല്ലി സിലുകികൊംഡിരുവവന്നു ബിഡിസികൊള്ളുവുദു - ഇവെല്ലവുഗളല്ലി അദൃഷ്ടവല്ലദെ ബേരെ യാവുദര കൈവാഡവിദെ?

05032019a കഥം ഹി മംത്രാഗ്ര്യധരോ മനീഷീ ധര്മാര്ഥയോരാപദി സംപ്രണേതാ।
05032019c ഏവമ്യുക്തഃ സര്വമംത്രൈരഹീനോ അനാനൃശംസ്യം കര്മ കുര്യാദമൂഢഃ।।

ബുദ്ധിവംതരാദ ഹിരിയരിംദ സലഹെഗളന്നു പഡെദ, ധര്മ-അര്ഥഗളല്ലി പ്രണീതനാദ, സര്വമംത്രഗളിംദലൂ രഹിതനാഗിരദ, അമൂഢനു ഹേഗെ താനേ ക്രൂര കൃത്യവന്നു മാഡബഹുദു?

05032020a തവാപീമേ മംത്രവിദഃ സമേത്യ സമാസതേ കര്മസു നിത്യയുക്താഃ।
05032020c തേഷാമയം ബലവാന്നിശ്ചയശ്ച കുരുക്ഷയാര്ഥേ നിരയോ വ്യപാദി।।

ഇല്ലി സേരിരുവ മംത്രവിദരു നിന്നന്നേ ബെംബലിസുത്തിദ്ദാരെ മത്തു നിന്ന കെലസദല്ലിയേ നിത്യവൂ തമ്മന്നു തൊഡഗിസികൊംഡിദ്ദാരെ. അവര ഈ ബലവാദ നിശ്ചയദിംദ കുരുക്ഷയവു നഡെയുത്തദെ എന്നുവുദരല്ലി സംശയവില്ല.

05032021a അകാലികം കുരവോ നാഭവിഷ്യന് പാപേന ചേത്പാപമജാതശത്രുഃ।
05032021c ഇച്ചേജ്ജാതു ത്വയി പാപം വിസൃജ്യ നിംദാ ചേയം തവ ലോകേഽഭവിഷ്യത്।।

അജാതശത്രുവു പാപദിംദ പാപവന്നു ഗെല്ലലു അകാലികവാഗി കുരുഗളന്നു നാശപഡിസബേകാഗുവുദു. നിനഗെ പാപവന്നെല്ല ബിട്ടുകൊട്ടു ലോകദല്ലി നിന്ന നിംദെയേ നഡെയുവംതെ ആഗുത്തദെ.

05032022a കിമന്യത്ര വിഷയാദീശ്വരാണാം യത്ര പാര്ഥഃ പരലോകം ദദര്ശ।
05032022c അത്യക്രാമത്സ തഥാ സമ്മതഃ സ്യാന് ന സംശയോ നാസ്തി മനുഷ്യകാരഃ।।

ദേവതെഗളു പാര്ഥനന്നു പരലോകക്കെ കരെയിസികൊംഡു തോരിസി സന്മാനിസിദരു എന്നുവുദക്കെ ബേരെ ഏനാദരൂ അര്ഥവിദെയേ? അദു മനുഷ്യനു മാഡിദുദല്ല എന്നുവുദരല്ലി സംശയവേ ഇല്ല.

05032023a ഏതാന്ഗുണാന്കര്മകൃതാനവേക്ഷ്യ ഭാവാഭാവൌ വര്തമാനാവനിത്യൌ।
05032023c ബലിര്ഹി രാജാ പാരമവിംദമാനോ നാന്യത്കാലാത്കാരണം തത്ര മേനേ।।

കര്മ മത്തു കൃതന ഈ ഗുണഗളന്നു, ഭാവാഭാവഗളന്നു, വര്തമാന മത്തു ഹിംദെ നഡെദവുഗളന്നു നോഡിയേ രാജാ ബലിയു ആദി അംത്യഗളന്നു തിളിയലാരദേ ഇവക്കെ കാലവല്ലദേ ബേരെ ഏനൂ അല്ല എംദു അഭിപ്രായപട്ടനു.

05032024a ചക്ഷുഃ ശ്രോത്രേ നാസികാ ത്വക്ച ജിഹ്വാ ജ്ഞാനസ്യൈതാന്യായതനാനി ജംതോഃ।
05032024c താനി പ്രീതാന്യേവ തൃഷ്ണാക്ഷയാംതേ താന്യവ്യഥോ ദുഃഖഹീനഃ പ്രണുദ്യാത്।।

കണ്ണു, കിവി, മൂഗു, ചര്മ മത്തു നാലിഗെഗളു ജംതുവിന ജ്ഞാനദ ബാഗിലുഗളു. ആസെഗളു ക്ഷയവാഗലു ഇവു തമ്മഷ്ടക്കെ താവേ സുഖദിംദ ഇരുത്തവെ. ആദുദരിംദ ഇവുഗളന്നു വ്യഥെയില്ലദേ ദുഃഖപഡദേ നിയംത്രണദല്ലിട്ടുകൊള്ളബേകു.

05032025a ന ത്വേവ മന്യേ പുരുഷസ്യ കര്മ സംവര്തതേ സുപ്രയുക്തം യഥാവത്।
05032025c മാതുഃ പിതുഃ കര്മണാഭിപ്രസൂതഃ സംവര്ധതേ വിധിവദ്ഭോജനേന।।

പുരുഷനു കര്മഗളന്നു സരിയാഗി മാഡിദരെ ബേകാദ ഫലിതാംശവന്നു പഡെയബഹുദു എംദു ഹേളുത്താരെ. തംദെ-തായിഗള കര്മദിംദ ഹുട്ടിദവനു വിധിവത്താദ ആഹാരസേവനെയിംദ ബെളെയുത്താനെ.

05032026a പ്രിയാപ്രിയേ സുഖദുഃഖേ ച രാജന് നിംദാപ്രശംസേ ച ഭജേത ഏനം।
05032026c പരസ്ത്വേനം ഗര്ഹയതേഽപരാധേ പ്രശംസതേ സാധുവൃത്തം തമേവ।।

രാജന്! പ്രിയവാദുദു, അപ്രിയവാദുദു, സുഖ, ദുഃഖ, നിംദനെ മത്തു പ്രശംസെഗളു ഇവനന്നു ഹിംബാലിസുത്തവെ. അപരാധമാഡിദാഗ ഇതരരു ഇവനന്നു ഝരിയുത്താരെ. ഒള്ളെയദാഗി നഡെദുകൊംഡരെ അവനന്നേ ജനരു പ്രശംസിസുത്താരെ.

05032027a സ ത്വാ ഗര്ഹേ ഭാരതാനാം വിരോധാദ് അംതോ നൂനം ഭവിതായം പ്രജാനാം।
05032027c നോ ചേദിദം തവ കര്മാപരാധാത് കുരൂന്ദഹേത്കൃഷ്ണവര്ത്മേവ കക്ഷം।।

ഭാരതരല്ലിന മനസ്താപക്കെ നാനു നിന്നന്നേ ബൈയ്യുത്തേനെ. ഇദു നിജവാഗിയൂ നിന്ന മക്കള അംത്യവെനിസികൊള്ളുത്തദെ. നിന്ന കര്മാപരാധദിംദ ഒണകരഡദംതെ കുരുഗളു സുട്ടുഹോഗദേ ഇരലി.

05032028a ത്വമേവൈകോ ജാതപുത്രേഷു രാജന് വശം ഗംതാ സര്വലോകേ നരേംദ്ര।
05032028c കാമാത്മനാം ശ്ലാഘസേ ദ്യൂതകാലേ നാന്യച്ചമാത്പശ്യ വിപാകമസ്യ।।

രാജന്! നരേംദ്ര! ഈ സര്വലോകദല്ലി നീനൊബ്ബനേ ഹുട്ടിദ മക്കള വശനാഗി ഹോഗിദ്ദീയെ. ദ്യൂതകാലദല്ലി നീനു കാമാത്മനന്നു പ്രശംസിസിദെ. ശാംതിയ ഹൊരതാഗി ബേരെ ഏനൂ ഇദരിംദ ബിഡുഗഡെയു കാണുവുദില്ല.

05032029a അനാപ്താനാം പ്രഗ്രഹാത്ത്വം നരേംദ്ര തഥാപ്താനാം നിഗ്രഹാച്ചൈവ രാജന്।
05032029c ഭൂമിം സ്ഫീതാം ദുര്ബലത്വാദനംതാം ന ശക്തസ്ത്വം രക്ഷിതും കൌരവേയ।।

നരേംദ്ര! രാജന്! കൌരവേയ! അനാപ്തരന്നു സ്വീകരിസി മത്തു ഹാഗെയേ ആപ്തരന്നു ദൂരവിഡിസി ദുര്ബലനാഗി നീനു ഈ അപാര സമൃദ്ധ ഭൂമിയന്നു രക്ഷിസലു അസമര്ഥനാഗിദ്ദീയെ.

05032030a അനുജ്ഞാതോ രഥവേഗാവധൂതഃ ശ്രാംതോ നിപദ്യേ ശയനം നൃസിംഹ।
05032030c പ്രാതഃ ശ്രോതാരഃ കുരവഃ സഭായാം അജാതശത്രോര്വചനം സമേതാഃ।।

നരസിംഹ! രഥവേഗദിംദ തുംബാ ബളലിദ്ദേനെ. മലഗികൊള്ളലു നിന്ന അനുമതിയന്നു കേളുത്തിദ്ദേനെ. ബെളിഗ്ഗെ സഭെയല്ലി കുരുഗളു ഒട്ടിഗേ അജാതശത്രുവിന മാതന്നു കേളുവരു.””

സമാപ്തി

ഇതി ശ്രീ മഹാഭാരതേ ഉദ്യോഗ പര്വണി സംജയയാന പര്വണി ധൃതരാഷ്ട്രസംജയസംവാദേ ദ്വാത്രിംശോഽധ്യായഃ।
ഇദു ശ്രീ മഹാഭാരതദല്ലി ഉദ്യോഗ പര്വദല്ലി സംജയയാന പര്വദല്ലി ധൃതരാഷ്ട്രസംജയസംവാദദല്ലി മൂവത്തെരഡനെയ അധ്യായവു. ഇതി ശ്രീ മഹാഭാരതേ ഉദ്യോഗ പര്വണി സംജയയാന പര്വഃ।
ഇദു ശ്രീ മഹാഭാരതദല്ലി ഉദ്യോഗ പര്വദല്ലി സംജയയാന പര്വവു. ഇദൂവരെഗിന ഒട്ടു മഹാപര്വഗളു-4/18, ഉപപര്വഗളു-50/100, അധ്യായഗളു-695/1995, ശ്ലോകഗളു-൨൨൫൯൭/൭൩൭൮൪