પ્રવેશ
।। ઓં ઓં નમો નારાયણાય।। શ્રી વેદવ્યાસાય નમઃ ।।
શ્રી કૃષ્ણદ્વૈપાયન વેદવ્યાસ વિરચિત
શ્રી મહાભારત
ઉદ્યોગ પર્વ
સંજયયાન પર્વ
અધ્યાય 28
સાર
તાનુ નડॆયુત્તિરુવ માર્ગવુ ધર્મવો અધર્મવો ऎંદુ તિળિયદે દૂરબારદॆંદૂ, ક્ષત્રિયનાદ તનગॆ ઇરુવ ધર્મમાર્ગદલ્લિયે તાનુ નડॆયુત્તિદ્દેનॆંદૂ, કૃષ્ણન માતન્નુ તાનુ મીરુવુદિલ્લવॆંદૂ યુધિષ્ઠિરનુ સંજયનિગॆ હેળિદુદુ (1-14).
05028001 યુધિષ્ઠિર ઉવાચ।
05028001a અસંશયં સંજય સત્યમેતદ્ ધર્મો વરઃ કર્મણાં યત્ત્વમાત્થ।
05028001c જ્ઞાત્વા તુ માં સંજય ગર્હયેસ્ત્વં યદિ ધર્મં યદ્યધર્મં ચરામિ।।
યુધિષ્ઠિરનુ હેળિદનુ: “સંજય! નીનુ હેળિદંતॆ ધર્મવે ऎલ્લક્કિંત શ્રેષ્ઠવાદ કર્મ. અદરલ્લિ સંશયવે ઇલ્લ. આદરॆ, સંજય! નાનુ નડॆયુત્તિરુવુદુ ધર્મદલ્લિયો અથવા અધર્મદલ્લિયો ऎંદુ તિળિયદે નીનુ નન્નન્નુ દૂરબારદુ.
05028002a યત્રાધર્મો ધર્મરૂપાણિ બિભ્રદ્ ધર્મઃ કૃત્સ્નો દૃશ્યતેઽધર્મરૂપઃ।
05028002c તથા ધર્મો ધારયન્ધર્મરૂપં વિદ્વાંસસ્તં સંપ્રપશ્યંતિ બુદ્ધ્યા।।
અધર્મવુ ધર્મરૂપગળલ્લિ કાણુવાગ અથવા ધર્મવુ અધર્મરૂપદલ્લિ કાણુવાગ ધર્મવુ ધર્મદ રૂપવન્ને ધરિસિદॆયો ઇલ્લવો ऎન્નુવુદન્નુ વિદ્વાંસરુ બુદ્ધિયિંદ કંડુકॊળ્ળુત્તારॆ.
05028003a એવમેતાવાપદિ લિંગમેતદ્ ધર્માધર્મૌ વૃત્તિનિત્યૌ ભજેતાં।
05028003c આદ્યં લિંગં યસ્ય તસ્ય પ્રમાણં આપદ્ધર્મં સંજય તં નિબોધ।।
સંજય! આપત્તિનલ્લિ નિત્યવૃત્તિગॆ સંબંધિસિદંતॆ ધર્મ-અધર્મગળॆરડૂ ऒંદે લક્ષણગળન્નુ હॊંદુત્તવॆ. હીગિરુવાગ મॊદલુ અવન જાતિગॆ તક્કંતહુદન્નુ આરિસિકॊળ્ળબેકુ. ઇદે આપદ્ધર્મવॆન્નુવુદન્નુ તિળિદુકો.
05028004a લુપ્તાયાં તુ પ્રકૃતૌ યેન કર્મ નિષ્પાદયેત્તત્પરીપ્સેદ્વિહીનઃ।
05028004c પ્રકૃતિસ્થશ્ચાપદિ વર્તમાન ઉભૌ ગર્હ્યૌ ભવતઃ સંજયૈતૌ।।
જીવનદ માર્ગગળન્નુ સંપૂર્ણવાગિ કળॆદુકॊંડવનુ તન્નદે જાતિયુ વિહિસુવ બેરॆ યાવુદાદરૂ માર્ગવન્નુ હુડુકિકॊળ્ળબેકુ. સંજય! વર્તમાનદલ્લિ આપત્તિનલ્લિ ઇલ્લદિરુવવનુ મત્તુ આપત્તિનલ્લિ ઇરુવવનુ ઇબ્બરન્નૂ દૂરલાગુત્તિદॆ સંજય!
05028005a અવિલોપમિચ્ચતાં બ્રાહ્મણાનાં પ્રાયશ્ચિત્તં વિહિતં યદ્વિધાત્રા।
05028005c આપદ્યથાકર્મસુ વર્તમાનાન્ વિકર્મસ્થાન્સંજય ગર્હયેત।।
આપત્તિનલ્લિ તમ્મ નાશવન્નુ બયસદે તમ્મ જાતિગॆ તક્કુદાદુદકિંત બેરॆય કર્મવન્નુ માડુવ બ્રાહ્મણરિગૂ વિધાતનુ પ્રાયશ્ચિત્તવન્નુ નીડિદ્દાનॆ. ઇદરલ્લિ દૂરુવુદુ એનિદॆ સંજય!
05028006a મનીષિણાં તત્ત્વવિચ્ચેદનાય વિધીયતે સત્સુ વૃત્તિઃ સદૈવ।
05028006c અબ્રાહ્મણાઃ સંતિ તુ યે ન વૈદ્યાઃ સર્વોચ્ચેદં સાધુ મન્યેત તેભ્યઃ।।
અબ્રાહ્મણરિગॆ મત્તુ અવૈદીકરિગॆ સદૈવવાદ વૃત્તિયન્નુ મનીષિગળુ તત્ત્વવિચ્છેદનॆ માડિ વિધિસિદ્દારॆ. અવુગળન્ને સર્વોચ્છવॆંદુ મન્નિસુવુદુ ऒળ્ળॆયદુ.
05028007a તદર્થા નઃ પિતરો યે ચ પૂર્વે પિતામહા યે ચ તેભ્યઃ પરેઽન્યે।
05028007c પ્રજ્ઞૈષિણો યે ચ હિ કર્મ ચક્રુઃ નાસ્ત્યંતતો નાસ્તિ નાસ્તીતિ મન્યે।।
ઇદે માર્ગદલ્લિ નન્ન તંદॆયંદિરુ અવર પૂર્વજરુ, પિતામહરુ મત્તુ અવર મॊદલિનવરુ કૂડ ઇદન્ને અર્થૈસિદ્દરુ. પ્રજ્ઞૈષિગળાગિ કર્મગળન્નુ માડુવવરૂ કૂડ કॊનॆયલ્લિ ઇદુ અધર્મવલ્લ ऎંદુ તિળિયુત્તારॆ.
05028008a યત્કિં ચિદેતદ્વિત્તમસ્યાં પૃથિવ્યાં યદ્દેવાનાં ત્રિદશાનાં પરત્ર।
05028008c પ્રાજાપત્યં ત્રિદિવં બ્રહ્મલોકં નાધર્મતઃ સંજય કામયે તત્।।
સંજય! ઈ ભૂમિય મેલॆ ऎષ્ટે સંપત્તિદ્દરૂ, અથવા ત્રિદિવદલ્લિરુવ દેવ ત્રિદશરરલ્લિ, પ્રજાપતિ બ્રહ્મલોકદલ્લિ ऎષ્ટે સંપત્તિરલિ અવન્નુ નાનુ અધર્મદિંદ માત્ર બયસુવવનલ્લ.
05028009a ધર્મેશ્વરઃ કુશલો નીતિમાંશ્ચાપિ ઉપાસિતા બ્રાહ્મણાનાં મનીષી।
05028009c નાનાવિધાંશ્ચૈવ મહાબલાંશ્ચ રાજન્યભોજાનનુશાસ્તિ કૃષ્ણઃ।।
ધર્મેશ્વર, કુશલ, નીતિવંત, બ્રાહ્મણરન્નુ ઉપાસિસુવ, મનીષી કૃષ્ણનુ નાનાવિધદ મહાબલશાલિગળાદ રાજરિગૂ ભોજરિગૂ સલહॆગારનાગિદ્દાનॆ.
05028010a યદિ હ્યહં વિસૃજન્સ્યામગર્હ્યો યુધ્યમાનો યદિ જહ્યાં સ્વધર્મં।
05028010c મહાયશાઃ કેશવસ્તદ્બ્રવીતુ વાસુદેવસ્તૂભયોરર્થકામઃ।।
નાનુ યુદ્ધવન્નુ બિટ્ટરॆ તપ્પિતસ્તનાગુવુદિલ્લ અથવા યુદ્ધવન્નુ માડિદરॆ સ્વધર્મવન્નુ તॊરॆદંતાગુવુદિલ્લ ऎન્નુવુદન્નુ મહાયશસ્વિ કૃષ્ણને હેળલિ. વાસુદેવનુ ઇબ્બર એળિગॆયન્નૂ બયસુત્તાનॆ.
05028011a શૈનેયા હિ ચૈત્રકાશ્ચાંધકાશ્ચ વાર્ષ્ણેયભોજાઃ કૌકુરાઃ સૃંજયાશ્ચ।
05028011c ઉપાસીના વાસુદેવસ્ય બુદ્ધિં નિગૃહ્ય શત્રૂન્સુહૃદો નંદયંતિ।।
શૈન્યરુ, ચૈત્રરુ, અંધકરુ, વાર્ષ્ણેયરુ, ભોજરુ, કૌકુરરુ મત્તુ સૃંજયરુ વાસુદેવન બુદ્ધિયન્નુ બળસિ શત્રુગળન્નુ નિગ્રહિસિ સુહૃદયરન્નુ આનંદિસુત્તિદ્દારॆ.
05028012a વૃષ્ણ્યંધકા હ્યુગ્રસેનાદયો વૈ કૃષ્ણપ્રણીતાઃ સર્વ એવેંદ્રકલ્પાઃ।
05028012c મનસ્વિનઃ સત્યપરાક્રમાશ્ચ મહાબલા યાદવા ભોગવંતઃ।।
ઇંદ્રકલ્પરાદ વૃષ્ણિ, અંધક, ઉગ્રસેનાદિગળુ ऎલ્લરૂ કૃષ્ણન માર્ગદર્શનદંતॆ નડॆયુત્તારॆ. મહાબલિ યાદવરુ મનસ્વિગળુ, સત્યપરાક્રમિગળુ મત્તુ ભોગવંતરુ.
05028013a કાશ્યો બભ્રુઃ શ્રિયમુત્તમાં ગતો લબ્ધ્વા કૃષ્ણં ભ્રાતરમીશિતારં।
05028013c યસ્મૈ કામાન્વર્ષતિ વાસુદેવો ગ્રીષ્માત્યયે મેઘ ઇવ પ્રજાભ્યઃ।।
કૃષ્ણનન્નુ ભ્રાતનન્નાગિ માર્ગદર્શકનન્નાગિ પડॆદ કાશિરાજ બભ્રુવુ ઉત્તમ શ્રીયન્નુ પડॆદિદ્દાનॆ. બેસગॆય કॊનॆયલ્લિ મોડગળુ પ્રજॆગળ મેલॆ મળॆસુરિસુવંતॆ વાસુદેવનુ અવન આસॆગળન્નુ પૂરૈસિદ્દાનॆ.
05028014a ઈદૃશોઽયં કેશવસ્તાત ભૂયો વિદ્મો હ્યેનં કર્મણાં નિશ્ચયજ્ઞાં।
05028014c પ્રિયશ્ચ નઃ સાધુતમશ્ચ કૃષ્ણો નાતિક્રમે વચનં કેશવસ્ય।।
તાત! કેશવનુ ઇંથવનુ! અવનિગॆ કર્મગળન્નુ નિશ્ચયિસલુ ગॊત્તુ ऎન્નુવુદુ નમગॆ તિળિદિદॆ. અત્યંત સાધુવાદ કૃષ્ણનુ નમ્મॆલ્લર પ્રિય. કેશવન માતન્નુ મીરુવુદિલ્લ.”
સમાપ્તિ
ઇતિ શ્રી મહાભારતે ઉદ્યોગ પર્વણિ સંજયયાન પર્વણિ યુધિષ્ઠિરવાક્યે અષ્ટાવિંશોઽધ્યાયઃ।
ઇદુ શ્રી મહાભારતદલ્લિ ઉદ્યોગ પર્વદલ્લિ સંજયયાન પર્વદલ્લિ યુધિષ્ઠિરવાક્યદલ્લિ ઇપ્પત્તॆંટનॆય અધ્યાયવુ.