025 संजयवाक्यः

प्रवेश

।। ओं ओं नमो नारायणाय।। श्री वेदव्यासाय नमः ।।

श्री कृष्णद्वैपायन वेदव्यास विरचित

श्री महाभारत

उद्योग पर्व

संजययान पर्व

अध्याय 25

सार

धृतराष्ट्रन संदेशवन्नु नेरवागि हेळॆंदु युधिष्ठिरनु केळलु संजयनु पांडवरु धर्मिष्ठरु, अवरु ज्ञातिवधॆगॆ कारणरागबारदु, आदुदरिंद शांतियिंद इरबेकॆंबुदे राज मत्तु भीष्मर मतवॆंदु वरदिमाडिदुदु (1-15).

05025001 युधिष्ठिर उवाच।
05025001a समागताः पांडवाः सृंजयाश्च जनार्दनो युयुधानो विराटः।
05025001c यत्ते वाक्यं धृतराष्ट्रानुशिष्टं गावल्गणे ब्रूहि तत्सूतपुत्र।।

युधिष्ठिरनु हेळिदनु: “गावल्गणे! सूतपुत्र! पांडवरु, सृंजयरु, जनार्दन, युयुधान, विराटरु इल्लि सेरिद्दारॆ. धृतराष्ट्रनु निनगॆ एनु हेळि कळुहिसिद्दानो अदन्नु हेळु.”

05025002 संजय उवाच।
05025002a अजातशत्रुं च वृकोदरं च धनंजयं माद्रवतीसुतौ च।
05025002c आमंत्रये वासुदेवं च शौरिं युयुधानं चेकितानं विराटं।।
05025003a पांचालानामधिपं चैव वृद्धं धृष्टद्युम्नं पार्षतं याज्ञासेनिं।
05025003c सर्वे वाचं शृणुतेमां मदीयां वक्ष्यामि यां भूतिमिच्चन्कुरूणां।।

संजयनु हेळिदनु: “अजातशत्रु, वृकोदर, धनंजय, माद्री सुतरु, शौरि वासुदेव, युयुधान, चेकितान, विराट, पांचालर वृद्ध अधिपति, पार्षत धृष्टद्युम्न, मत्तु याज्ञसेनि ऎल्लरिगू, कुरुगळ ऒळ्ळॆयदन्ने बयसि हेळुव, नन्न ई मातुगळन्नु केळलु आमंत्रिसुत्तेनॆ.

05025004a शमं राजा धृतराष्ट्रोऽभिनंदन्न् अयोजयत्त्वरमाणो रथं मे।
05025004c सभ्रातृपुत्रस्वजनस्य राज्ञास् तद्रोचतां पांडवानां शमोऽस्तु।।

शांतियन्नु स्वागतिसुत्ता राजा धृतराष्ट्रनु अवसर माडि नन्न रथवन्नु आयोजिसिदनु. भ्रातृगळॊंदिगॆ, पुत्ररॊंदिगॆ, मत्तु स्वजन राजरॊंदिगॆ पांडवरिगॆ शांतिये बेकॆंदॆनिसलि.

05025005a सर्वैर्धर्मैः समुपेताः स्थ पार्थाः प्रस्थानेन मार्दवेनार्जवेन।
05025005c जाताः कुले अनृशंसा वदान्या ह्रीनिषेधाः कर्मणां निश्चयज्ञः।।

पार्थरु सर्वधर्मगळिंद समोपेतरागिद्दारॆ. नडतॆयल्लि मार्दवविदॆ. आर्जवविदॆ. उत्तम कुलदल्लि जनिसिद्दारॆ. सुळ्ळन्ने आडुवुदिल्ल. नाचिकॆयन्नु तरुव कर्मगळन्नु निश्चयवागियू निषेधिसुत्तारॆ.

05025006a न युज्यते कर्म युष्मासु हीनं सत्त्वं हि वस्तादृशं भीमसेनाः।
05025006c उद्भासते ह्यंजनबिंदुवत्तः शुक्ले वस्त्रे यद्भवेत्किल्बिषं वः।।

नीवु हीन कर्मगळल्लि तॊडगुवुदिल्ल. सत्वयुतराद निमगॆ भयंकर सेनॆगळ बॆंबलविदॆ. नीवु एनादरू पापकृत्यवन्नॆसगिदरॆ अदु बिळी बट्टॆय मेलॆ बिद्द काडिगॆयंतॆ निम्म शुद्ध हॆसरिगॆ कळंकवन्नु तरुत्तदॆ.

05025007a सर्वक्षयो दृश्यते यत्र कृत्स्नः पापोदयो निरयोऽभावसंस्थः।
05025007c कस्तत्कुर्याज्जातु कर्म प्रजानन् पराजयो यत्र समो जयश्च।।

तिळिदू यारुताने सर्ववू क्षयवागुवुदन्नु नोडलु प्रजॆगळॆल्लरन्नू नाशपडिसबल्ल, पापकार्यवन्नु माडलु तॊडगुत्ताने?

05025008a ते वै धन्या यैः कृतं ज्ञातिकार्यं ये वः पुत्राः सुहृदो बांधवाश्च।
05025008c उपक्रुष्टं जीवितं संत्यजेयुः ततः कुरूणां नियतो वै भवः स्यात्।।

ज्ञातिकार्यवन्नु माडुववरे धन्यरु. तम्म उपकृष्ट जीवितवन्नु त्यजिसलु सिद्धरागिरुव अवरे कुरुगळिगॆ नियतराद निजवाद पुत्ररु, सुहृदयरु मत्तु बांधवरु.

05025009a ते चेत्कुरूननुशास्य स्थ पार्था निनीय सर्वान्द्विषतो निगृह्य।
05025009c समं वस्तज्जीवितं मृत्युना स्याद् यज्जीवध्वं ज्ञातिवधे न साधु।।

ऒंदुवेळॆ नीवु पार्थरु निम्म द्वेषिगळन्नु सोलिसि कॊंदु कुरुगळन्नु आळिदरॆ अनंतरद निम्म जीवनवु मृत्युविनंतॆये इरुवुदिल्लवे? ज्ञातिवधॆयन्नु माडि नंतरद जीवनवु साधुवागिरुवुदिल्ल.

05025010a को ह्येव युष्मान्सह केशवेन सचेकितानान्पार्षतबाहुगुप्तान्।
05025010c ससात्यकीन्विषहेत प्रजेतुं लब्ध्वापि देवान्सचिवान्सहेंद्रान्।।

यारुताने - अवनु देवतॆगळन्नॆल्ल सचिवरन्नागिसिकॊंडु इंद्रने आगिद्दरू - केशव, चेकितान, सात्यकि, पार्षतर बाहुगळिंद रक्षिसल्पट्ट निम्मन्नु सोलिसलु शक्यरु?

05025011a को वा कुरून्द्रोणभीष्माभिगुप्तान् अश्वत्थाम्ना शल्यकृपादिभिश्च।
05025011c रणे प्रसोढुं विषहेत राजन् राधेयगुप्तान्सह भूमिपालैः।।

राजन्! हागॆये द्रोण, भीष्म, अश्वत्थाम, शल्य, कृप, कर्ण मत्तु इतर भूमिपालरिंद रक्षितराद कुरुगळन्नु यारुताने सोलिसबल्लरु?

05025012a महद्बलं धार्तराष्ट्रस्य राज्ञाः को वै शक्तो हंतुमक्षीयमाणः।
05025012c सोऽहं जये चैव पराजये च निःश्रेयसं नाधिगच्चामि किं चित्।।

तनगॆ नष्टमाडिकॊळ्ळदे यारुताने राजा धार्तराष्ट्रन महा सेनॆयन्नु संहरिसलु शक्त? आदुदरिंद नानु जयदल्लियागली पराजयदल्लियागली श्रेयस्सन्नु काणुत्तिल्ल.

05025013a कथं हि नीचा इव दौष्कुलेया निर्धर्मार्थं कर्म कुर्युश्च पार्थाः।
05025013c सोऽहं प्रसाद्य प्रणतो वासुदेवं पांचालानामधिपं चैव वृद्धं।।

दुष्कुलदल्लि हुट्टिदवरु माडुवंथह नीच मत्तु अधर्मयुक्त कॆलसवन्नु हेगॆ ताने पार्थरु माडबल्लरु? आदुदरिंद वासुदेव मत्तु पांचालर अधिप वृद्धरन्नु करुणॆगागि नमस्करिसुत्तेनॆ.

05025014a कृतांजलिः शरणं वः प्रपद्ये कथं स्वस्ति स्यात्कुरुसृंजयानां।
05025014c न ह्येव ते वचनं वासुदेवो धनंजयो वा जातु किं चिन्न कुर्यात्।।

कैमुगिदु शरणु बिद्दु केळिकॊळ्ळुत्तिद्देनॆ. कुरु मत्तु सृंजयरु हेगॆ चॆन्नागिरबहुदु? निन्न मातिगॆ अतिरिक्तवागि वासुदेवनागली धनंजयनागली नडॆदुकॊळ्ळुवुदिल्ल.

05025015a प्राणानादौ याच्यमानः कुतोऽन्यद् एतद्विद्वन्साधनार्थं ब्रवीमि।
05025015c एतद्राज्ञो भीष्मपुरोगमस्य मतं यद्वः शांतिरिहोत्तमा स्यात्।।

केळिदरॆ अवरिब्बरू प्राणगळन्नू कॊडुत्तारॆ. अन्यथा माडुवुदिल्ल. इदन्नु तिळिदे साधनॆगॊळ्ळलॆंदु हेळुत्तिद्देनॆ. इदु राज मत्तु भीष्मने मॊदलादवर उत्तम शांतियन्नु तरुव मत.”

समाप्ति

इति श्री महाभारते उद्योग पर्वणि संजययान पर्वणि संजयवाक्ये पंचविंशोऽध्यायः।
इदु श्री महाभारतदल्लि उद्योग पर्वदल्लि संजययान पर्वदल्लि संजयवाक्यदल्लि इप्पत्तैदनॆय अध्यायवु.