પ્રવેશ
।। ઓં ઓં નમો નારાયણાય।। શ્રી વેદવ્યાસાય નમઃ ।।
શ્રી કૃષ્ણદ્વૈપાયન વેદવ્યાસ વિરચિત
શ્રી મહાભારત
ઉદ્યોગ પર્વ
ઉદ્યોગ પર્વ
અધ્યાય 20
સાર
પાંડવરુ હેગॆ પિતૃ સંપત્તન્નુ પડॆયલે ઇલ્લવॆંદૂ, હિંદાદ કિલ્બિષગળॆલ્લવન્નૂ મરॆતુ અવરુ કુરુગળॊંદિગॆ સામદિંદિરલુ ઇચ્છિસુત્તારॆંદૂ, બલશાલિગળાગિદ્દરૂ અવરુ કુરુગળॊંદિગॆ યુદ્ધમાડુવુદિલ્લવॆંદૂ, ઈગાગલે એળુ અક્ષોહિણી સેનॆયૂ, ધનંજયને મॊદલાદ સહસ્ર અક્ષોહિણી સેનॆગળિગૂ સમાનરાદ યોધરુ યુધિષ્ઠિરનન્નુ સેરિકॊંડિદ્દારॆંદૂ દ્રુપદન પુરોહિતનુ પાંડવર દૂતનાગિ બંદુ કુરુસભॆયલ્લિ હેળિદુદુ (1-21).
05020001 વૈશંપાયન ઉવાચ।
05020001a સ તુ કૌરવ્યમાસાદ્ય દ્રુપદસ્ય પુરોહિતઃ।
05020001c સત્કૃતો ધૃતરાષ્ટ્રેણ ભીષ્મેણ વિદુરેણ ચ।।
વૈશંપાયનનુ હેળિદનુ: “દ્રુપદન પુરોહિતનુ કૌરવ્યન બળિસારિ ધૃતરાષ્ટ્ર, ભીષ્મ મત્તુ વિદુરનિંદ સત્કૃતનાદનુ.
05020002a સર્વં કૌશલ્યમુક્ત્વાદૌ પૃષ્ટ્વા ચૈવમનામયં।
05020002c સર્વસેનાપ્રણેતૄણાં મધ્યે વાક્યમુવાચ હ।।
ऎલ્લર કૌશલ્યદ કુરિતૂ હેળિ, અવર કૌશલ્યદ કુરિતૂ કેળિ અવનુ સર્વસેનાપ્રણીતર મધ્યॆ ઈ માતુગળન્નાડિદનુ:
05020003a સર્વૈર્ભવદ્ભિર્વિદિતો રાજધર્મઃ સનાતનઃ।
05020003c વાક્યોપાદાનહેતોસ્તુ વક્ષ્યામિ વિદિતે સતિ।।
“નીવॆલ્લરૂ સનાતન રાજધર્મવન્નુ તિળિદિદ્દીરિ. તિળિદિદ્દરૂ નન્ન માતિન પીઠિકॆયાગિ હેળુત્તેનॆ.
05020004a ધૃતરાષ્ટ્રશ્ચ પાંડુશ્ચ સુતાવેકસ્ય વિશ્રુતૌ।
05020004c તયોઃ સમાનં દ્રવિણં પૈતૃકં નાત્ર સંશયઃ।।
ધૃતરાષ્ટ્ર મત્તુ પાંડુ ઇબ્બરૂ ऒબ્બને તંદॆય મક્કળॆંદુ વિશ્રુતરુ. પિતૃ સંપત્તિગॆ અવરિબ્બરૂ સમાનરુ ऎન્નુવુદરલ્લિ સંશયવિલ્લ.
05020005a ધૃતરાષ્ટ્રસ્ય યે પુત્રાસ્તે પ્રાપ્તાઃ પૈતૃકં વસુ।
05020005c પાંડુપુત્રાઃ કથં નામ ન પ્રાપ્તાઃ પૈતૃકં વસુ।।
ધૃતરાષ્ટ્રન પુત્રરુ પિતૃસંપત્તન્નુ પડॆદિદ્દારॆ. પાંડુપુત્રરુ હેગॆ ઈ પિતૃ સંપત્તન્નુ પડॆયલે ઇલ્લ?
05020006a એવં ગતે પાંડવેયૈર્વિદિતં વઃ પુરા યથા।
05020006c ન પ્રાપ્તં પૈતૃકં દ્રવ્યં ધાર્તરાષ્ટ્રેણ સંવૃતં।।
ધાર્તરાષ્ટ્રરુ તમ્મદન્નાગિસિકॊંડ પિતૃસંપત્તન્નુ હિંદॆ હેગॆ પાંડવેયરુ પડॆયલિલ્લ ऎન્નુવુદુ નિમગॆ તિળિદે ઇદॆ.
05020007a પ્રાણાંતિકૈરપ્યુપાયૈઃ પ્રયતદ્ભિરનેકશઃ।
05020007c શેષવંતો ન શકિતા નયિતું યમસાદનં।।
અનેક ઉપાયગળિંદ અવર પ્રાણગળન્નુ કॊનॆગॊળિસલુ પ્રયત્નિસિદરૂ શેષવંતરાદ અવરન્નુ યમસાદનક્કॆ કળુહિસલુ સાધ્યવાગલિલ્લ.
05020008a પુનશ્ચ વર્ધિતં રાજ્યં સ્વબલેન મહાત્મભિઃ।
05020008c ચદ્મનાપહૃતં ક્ષુદ્રૈર્ધાર્તરાષ્ટ્રૈઃ સસૌબલૈઃ।।
આ મહાત્મરુ સ્વબલદિંદ અભિવૃદ્ધિગॊળિસિદ રાજ્યવન્નુ ક્ષુદ્ર ધાર્તરાષ્ટ્રરુ સૌબલનॊંદિગॆ પુનઃ મોસદિંદ અપહરિસિદરુ.
05020009a તદપ્યનુમતં કર્મ તથાયુક્તમનેન વૈ।
05020009c વાસિતાશ્ચ મહારણ્યે વર્ષાણીહ ત્રયોદશ।।
યાવાગિનંતॆ આ કॆલસક્કॆ કૂડ અનુમતિયુ દॊરॆયિતુ. હદિમૂરુ વર્ષગળુ મહારણ્યદલ્લિ વાસિસલુ કળુહિસલાયિતુ.
05020010a સભાયાં ક્લેશિતૈર્વીરૈઃ સહભાર્યૈસ્તથા ભૃશં।
05020010c અરણ્યે વિવિધાઃ ક્લેશાઃ સંપ્રાપ્તાસ્તૈઃ સુદારુણાઃ।।
ભાર્યॆયॊંદિગॆ આ વીરરુ સભॆયલ્લિ તુંબા ક્લેશગળન્નુ અનુભવિસિદુદલ્લદે અરણ્યદલ્લિયૂ વિવિધ સુદારુણ ક્લેશગળન્નુ હॊંદિદરુ.
05020011a તથા વિરાટનગરે યોન્યંતરગતૈરિવ।
05020011c પ્રાપ્તઃ પરમસંક્લેશો યથા પાપૈર્મહાત્મભિઃ।।
પાપિગળુ કીળુ યોનિગળન્નુ સેરિ પડॆયુવંતॆ આ મહાત્મરુ વિરાટનગરદલ્લિ પરમ સંક્લેશગળન્નુ હॊંદિદરુ.
05020012a તે સર્વે પૃષ્ઠતઃ કૃત્વા તત્સર્વં પૂર્વકિલ્બિષં।
05020012c સામૈવ કુરુભિઃ સાર્ધમિચ્ચંતિ કુરુપુંગવાઃ।।
હિંદાદ ઈ ऎલ્લ કિલ્બિષગળન્નૂ હિંદॆ સરિસિ આ કુરુપુંગવરુ કુરુગળॊંદિગॆ સામદિંદ જॊતॆયિરલુ ઇચ્છિસુત્તારॆ.
05020013a તેષાં ચ વૃત્તમાજ્ઞાય વૃત્તં દુર્યોધનસ્ય ચ।
05020013c અનુનેતુમિહાર્હંતિ ધૃતરાષ્ટ્રં સુહૃજ્જનાઃ।।
અવર નડતॆયન્નૂ દુર્યોધનન નડતॆયન્નૂ તિળિદુકॊંડુ ધૃતરાષ્ટ્રન સુહૃજ્જનરુ શાંતિયન્નુ તરબેકુ.
05020014a ન હિ તે વિગ્રહં વીરાઃ કુર્વંતિ કુરુભિઃ સહ।
05020014c અવિનાશેન લોકસ્ય કાંક્ષંતે પાંડવાઃ સ્વકં।।
આ વીરરુ કુરુગળॊંદિગॆ યુદ્ધવન્નુ માડુવુદિલ્લ. સ્વયં પાંડવરુ લોકદ અવિનાશવન્નુ બયસુવુદિલ્લ.
05020015a યશ્ચાપિ ધાર્તરાષ્ટ્રસ્ય હેતુઃ સ્યાદ્વિગ્રહં પ્રતિ।
05020015c સ ચ હેતુર્ન મંતવ્યો બલીયાંસસ્તથા હિ તે।।
ધાર્તરાષ્ટ્રરુ યુદ્ધદ પરવાગિ એનાદરૂ કારણવન્નિત્તરૂ અદુ સરિયાદ કારણવॆનિસિકॊળ્ળુવુદિલ્લ. અવરુ બલશાલિગળાગિદ્દારલ્લવે?
05020016a અક્ષૌહિણ્યો હિ સપ્તૈવ ધર્મપુત્રસ્ય સંગતાઃ।
05020016c યુયુત્સમાનાઃ કુરુભિઃ પ્રતીક્ષંતેઽસ્ય શાસનં।।
કુરુગળॊંદિગॆ હોરાડલુ ઉત્સાહિતરાગિ અવન શાસનવન્નુ પ્રતીક્ષિસુત્તા એળુ અક્ષૌહિણિગળુ ધર્મપુત્રનન્નુ સેરિયાગિવॆ.
05020017a અપરે પુરુષવ્યાઘ્રાઃ સહસ્રાક્ષૌહિણીસમાઃ।
05020017c સાત્યકિર્ભીમસેનશ્ચ યમૌ ચ સુમહાબલૌ।।
સહસ્ર અક્ષૌહિણિગॆ સમનાદ ઇતર પુરુષવ્યાઘ્રરિદ્દારॆ: સાત્યકિ, ભીમસેન મત્તુ સુમહાબલ યમળરીર્વરુ.
05020018a એકાદશૈતાઃ પૃતના એકતશ્ચ સમાગતાઃ।
05020018c એકતશ્ચ મહાબાહુર્બહુરૂપો ધનંજયઃ।।
હન્નॊંદુ અક્ષૌહિણિગળુ ऒંદુ કડॆ સમાગતરાગિદ્દારॆન્નુવુદુ સત્ય. આદરॆ ઇન્નॊંદુકડॆ બહુરૂપી મહાબાહુ ધનંજયનિદ્દાનॆ.
05020019a યથા કિરીટી સેનાભ્યઃ સર્વાભ્યો વ્યતિરિચ્યતે।
05020019c એવમેવ મહાબાહુર્વાસુદેવો મહાદ્યુતિઃ।।
હેગॆ કિરીટિયુ ઈ ऎલ્લ સેનॆગળન્નૂ મીરુત્તાનો હાગॆયે મહાદ્યુતિ મહાબાહુ વાસુદેવનૂ ઇદ્દાનॆ.
05020020a બહુલત્વં ચ સેનાનાં વિક્રમં ચ કિરીટિનઃ।
05020020c બુદ્ધિમત્તાં ચ કૃષ્ણસ્ય બુદ્ધ્વા યુધ્યેત કો નરઃ।।
સેનॆગળ બહુલત્વદ, કિરીટિય વિક્રમદ, મત્તુ કૃષ્ણન બુદ્ધિવંતિકॆય વિરુદ્ધ યાવ નરનુ યુદ્ધ માડિયાનુ?
05020021a તે ભવંતો યથાધર્મં યથાસમયમેવ ચ।
05020021c પ્રયચ્ચંતુ પ્રદાતવ્યં મા વઃ કાલોઽત્યગાદયં।।
આદુદરિંદ યથાધર્મવાગિ, ऒપ્પંદદંતॆ કॊડબેકાદુદન્નુ કॊડબેકॆંદુ કેળિકॊળ્ળુત્તેનॆ. ઈ અવકાશવુ તપ્પિહોગદંતॆ માડિ.””
સમાપ્તિ
ઇતિ શ્રી મહાભારતે ઉદ્યોગ પર્વણિ ઉદ્યોગ પર્વણિ પુરોહિતયાને વિંશોઽધ્યાયઃ।
ઇદુ શ્રી મહાભારતદલ્લિ ઉદ્યોગ પર્વદલ્લિ ઉદ્યોગ પર્વદલ્લિ પુરોહિતયાનદલ્લિ ઇપ્પત્તનॆય અધ્યાયવુ.