praveśa
|| oṃ oṃ namo nārāyaṇāya|| śrī vedavyāsāya namaḥ ||
śrī kṛṣṇadvaipāyana vedavyāsa viracita
śrī mahābhārata
virāṭa parva
goharaṇa parva
adhyāya 55
sāra
raṇaraṃgadalli èdurāda karṇārjunara saṃvāda (1-14). arjunana bāṇada hòḍètada vedanèyannu taḍèyalārade karṇanu raṇadiṃda oḍi hodudu (15-25).
04055001 arjuna uvāca|
04055001a karṇa yatte sabhāmadhye bahu vācā vikatthitaṃ|
04055001c na me yudhi samo'stīti tadidaṃ pratyupasthitaṃ||
arjunanu hel̤idanu: “karṇa! yuddhadalli nanagè sarisamānarilla èṃdu nīnu sabhèya naḍuvè bahal̤a mātugal̤iṃda jaṃba kòccidèyalla! ā kālavu ido baṃdidè!
04055002a avocaḥ paruṣā vāco dharmamutsṛjya kevalaṃ|
04055002c idaṃ tu duṣkaraṃ manye yadidaṃ te cikīrṣitaṃ||
nīnu dharmavannu saṃpūrṇavāgi tòrèdu kaṭhiṇa mātugal̤annāḍidè. nīnu māḍabayasuttiruva ī kāryavu ninagè duṣkaravèṃdu bhāvisuttenè.
04055003a yattvayā kathitaṃ pūrvaṃ māmanāsādya kiṃ cana|
04055003c tadadya kuru rādheya kurumadhye mayā saha||
karṇa! nannannu èdurisuva munnave kauravara naḍuvè nīnu eno āḍiddèyalla. adannīga nannòḍanè māḍi torisu!
04055004a yatsabhāyāṃ sma pāṃcālīṃ kliśyamānāṃ durātmabhiḥ|
04055004c dṛṣṭavānasi tasyādya phalamāpnuhi kevalaṃ||
sabhèyalli draupadiyu durātmariṃda kleśagòṃḍidudannu nīnu noḍidè. adara phalavannīga saṃpūrṇavāgi anubhavisu.
04055005a dharmapāśanibaddhena yanmayā marṣitaṃ purā|
04055005c tasya rādheya kopasya vijayaṃ paśya me mṛdhe||
karṇa! hiṃdè nānu dharmapāśakkè kaṭṭubiddu sahisikòṃḍa kopada gèluvannu īga yuddhadalli noḍu.
04055006a ehi karṇa mayā sārdhaṃ pratipadyasva saṃgaraṃ|
04055006c prekṣakāḥ kuravaḥ sarve bhavaṃtu sahasainikāḥ||
bā karṇa! nannòḍanè yuddhamāḍalu òppiko! kauravarèllarū sainikara sahita prekṣakarāgali.”
04055007 karṇa uvāca|
04055007a bravīṣi vācā yatpārtha karmaṇā tatsamācara|
04055007c atiśete hi vai vācaṃ karmeti prathitaṃ bhuvi||
karṇanu hel̤idanu: “pārtha! mātinalli āḍidudannu kāryadalli māḍitoru. kāryavu mātigiṃta migilāgidudèṃdu lokaprasiddhavāgidè.
04055008a yattvayā marṣitaṃ pūrvaṃ tadaśaktena marṣitaṃ|
04055008c iti gṛhṇāmi tatpārtha tava dṛṣṭvāparākramaṃ||
pārtha! ninna heḍitanavannu noḍi hiṃdè nīnu kopavannu sahisikòṃḍiddudu aśaktiyiṃda èṃdu nanagannisuttadè.
04055009a dharmapāśanibaddhena yadi te marṣitaṃ purā|
04055009c tathaiva baddhamātmānamabaddhamiva manyase||
dharmapāśakkè baddhanāgi hiṃdè nīnu kopavannu sahisikòṃḍiddèyādarè īgalū nīnu aderīti baddhanāgiddīyè. ādarè nīnu svataṃtranèṃdu bhāvisiddīyè.
04055010a yadi tāvadvane vāso yathoktaścaritastvayā|
04055010c tattvaṃ dharmārthavitkliṣṭaḥ samayaṃ bhettumicchasi||
nīnu hel̤idaṃtè vanadalli vāsamāḍidda pakṣadalli, dharmārthavida kleśapīḍita nīnu hegètānè pratijñèyannu muriyabayasuvè?
04055011a yadi śakraḥ svayaṃ pārtha yudhyate tava kāraṇāt|
04055011c tathāpi na vyathā kā cinmama syādvikramiṣyataḥ||
pārtha! svayaṃ deveṃdrane ninagāgi yuddhamāḍidarū gèllaliruva nanagè svalpavū vyathèyilla.
04055012a ayaṃ kauṃteya kāmaste nacirātsamupasthitaḥ|
04055012c yotsyase tvaṃ mayā sārdhamadya drakṣyasi me balaṃ||
arjuna! ninna ī bayakè śīghradalli īḍerali. nīnīga nannòḍanè horāḍuttīyè mattu nanna balavannu noḍuttīyè.”
04055013 arjuna uvāca|
04055013a idānīmeva tāvattvamapayāto raṇānmama|
04055013c tena jīvasi rādheya nihatastvanujastava||
arjunanu hel̤idanu: “rādheya! īgatāne nīnu nannòḍanè horāḍuttiddu yuddhadiṃda oḍihogiddè. āddariṃdale nīnu innū badukiddīyè. ninna tammanādaro hatanādanu.
04055014a bhrātaraṃ ghātayitvā ca tyaktvā raṇaśiraśca kaḥ|
04055014c tvadanyaḥ puruṣaḥ satsu brūyādevaṃ vyavasthitaḥ||
nīnalladè mattyāru tāne tanna tammanannu kòllisi raṇaraṃgavannu biṭṭu oḍihogi naṃtara satpuruṣara naḍuvè niṃtu hīgè mātanāḍiyānu?””
04055015 vaiśaṃpāyana uvāca|
04055015a iti karṇaṃ bruvanneva bībhatsuraparājitaḥ|
04055015c abhyayādvisṛjanbāṇānkāyāvaraṇabhedinaḥ||
vaiśaṃpāyananu hel̤idanu: “solillada arjunanu karṇanigè hīgè nuḍiyuttale, kavacavannu bhedisuvaṃta bāṇagal̤annu biḍuttā munnuggidanu.
04055016a pratijagrāha tānkarṇaḥ śarānagniśikhopamān|
04055016c śaravarṣeṇa mahatā varṣamāṇa ivāṃbudaḥ||
agnijvālègal̤aṃtaha ā bāṇagal̤annu karṇanu mal̤ègarèyuva moḍagal̤aṃtidda dòḍḍa śaravarṣadiṃda èdurisidanu.
04055017a utpetuḥ śarajālāni ghorarūpāṇi sarvaśaḥ|
04055017c avidhyadaśvānbāhvośca hastāvāpaṃ pṛthak pṛthak||
ghorarūpi bāṇasamūhagal̤u èllèḍèyalliyū biddu, kudurègal̤annū, tol̤ugal̤annū, kaigavasugal̤annū berèberèyāgi bhedisidavu.
04055018a so'mṛṣyamāṇaḥ karṇasya niṣaṃgasyāvalaṃbanaṃ|
04055018c ciccheda niśitāgreṇa śareṇa nataparvaṇā||
sahisalārada arjunanu harita tudiyul̤l̤a mattu nerpaḍisida giṇṇugal̤a bāṇadiṃda karṇana battal̤ikèya dāravannu kattarisidanu.
04055019a upāsaṃgādupādāya karṇo bāṇānathāparān|
04055019c vivyādha pāṃḍavaṃ haste tasya muṣṭiraśīryata||
āga karṇanu battal̤ikèyiṃda berè bāṇagal̤annu tègèdukòṃḍu arjunana kaigè hòḍèdanu. arjunana muṣṭi saḍilavāyitu.
04055020a tataḥ pārtho mahābāhuḥ karṇasya dhanuracchinat|
04055020c sa śaktiṃ prāhiṇottasmai tāṃ pārtho vyadhamaccaraiḥ||
bal̤ika mahābāhu pārthanu karṇana billannu tuṃḍarisidanu. avanu śaktyāyudhavannu prayogisalu, pārthanu adannu bāṇagal̤iṃda kattarisidanu.
04055021a tato'bhipeturbahavo rādheyasya padānugāḥ|
04055021c tāṃśca gāṃḍīvanirmuktaiḥ prāhiṇodyamasādanaṃ||
anaṃtara karṇana bahumaṃdi anucararu avana meleri baṃdaru. avanu avarannu gāṃḍīvadiṃda biṭṭa bāṇagal̤iṃda yamasadanakkè aṭṭidanu.
04055022a tato'syāśvāṃ śaraistīkṣṇairbībhatsurbhārasādhanaiḥ|
04055022c ākarṇamuktairabhyaghnaṃste hatāḥ prāpatan bhuvi||
āga arjunanu tīkṣṇa pariṇāmakāri bāṇagal̤annu kiviyavarègū èl̤èdu biṭṭu karṇana kudurègal̤igè hòḍèyalu, avu hatavāgi nèladamelè biddavu.
04055023a athāpareṇa bāṇena jvalitena mahābhujaḥ|
04055023c vivyādha karṇaṃ kauṃteyastīkṣṇenorasi vīryavān||
āga vīryaśāli mahābhuja arjunanu jvalisuva mattòṃdu tīkṣṇa bāṇadiṃda karṇana èdègè hòḍèdanu.
04055024a tasya bhittvā tanutrāṇaṃ kāyamabhyapataccaraḥ|
04055024c tataḥ sa tamasāviṣṭo na sma kiṃ citprajajñivān||
ā bāṇavu avana kavacavannu bhedisi śarīravannu hòkkitu. āga kattalè kavida avanigè enòṃdū til̤iyadāyitu.
04055025a sa gāḍhavedano hitvā raṇaṃ prāyādudammukhaḥ|
04055025c tato'rjuna upākrośaduttaraśca mahārathaḥ||
gāḍhavedanèyiṃda avanu yuddhavannu tyajisi uttarakkè oḍihodanu. āga mahāratha arjunanū uttaranū dhikkārahākidaru.”
samāpti
iti śrī mahābhārate virāṭa parvaṇi goharaṇa parvaṇi uttaragograhe karṇāpayāne paṃcapaṃcāśattamo'dhyāyaḥ|
idu śrī mahābhāratadalli virāṭa parvadalli goharaṇa parvadalli uttaragograhadalli karṇāpayānadalli aivattaidanèya adhyāyavu.