પ્રવેશ
।। ઓં ઓં નમો નારાયણાય।। શ્રી વેદવ્યાસાય નમઃ ।।
શ્રી કૃષ્ણદ્વૈપાયન વેદવ્યાસ વિરચિત
શ્રી મહાભારત
વિરાટ પર્વ
ગોહરણ પર્વ
અધ્યાય 52
સાર
અર્જુનનુ કૃપનન્નુ તન્ન સ્થાનદિંદ ઉરુળિસિદુદુ (1-9). વિરથનાદ કૃપનુ રણદિંદ વિમુખનાદનુ (10-28).
04052001 વૈશંપાયન ઉવાચ।
04052001a એતસ્મિન્નંતરે તત્ર મહાવીર્યપરાક્રમઃ।
04052001c આજગામ મહાસત્ત્વઃ કૃપઃ શસ્ત્રભૃતાં વરઃ।
04052001e અર્જુનં પ્રતિ સંયોદ્ધું યુદ્ધાર્થી સ મહારથઃ।।
વૈશંપાયનનુ હેળિદનુ: “અષ્ટરલ્લિ મહાવીર્ય પરાક્રમિ, મહાસત્વશાલિ, શસ્ત્રધારિગળલ્લિ શ્રેષ્ઠ, મહારથિ કૃપનુ યુદ્દાપેક્ષિયાગિ અર્જુનનॊડનॆ હોરાડલુ અલ્લિગॆ બંદનુ.
04052002a તૌ રથૌ સૂર્યસંકાશૌ યોત્સ્યમાનૌ મહાબલૌ।
04052002c શારદાવિવ જીમૂતૌ વ્યરોચેતાં વ્યવસ્થિતૌ।।
વ્યવસ્થિતરાગિ નિંતુ યુદ્ધસન્નદ્દરાગિદ્દ આ સૂર્યસમાન રથિક મહાબલરુ શરત્કાલદ મોડગળંતॆ હॊળॆયુત્તિદ્દરુ.
04052003a પાર્થોઽપિ વિશ્રુતં લોકે ગાંડીવં પરમાયુધં।
04052003c વિકૃષ્ય ચિક્ષેપ બહૂન્નારાચાન્મર્મભેદિનઃ।।
પાર્થનુ લોકપ્રસિદ્દ પરમાયુધ ગાંડીવવન્નॆળॆદુ મર્મભેદક બહળ બાણગળન્નુ બિટ્ટનુ.
04052004a તાનપ્રાપ્તાં શિતૈર્બાણૈર્નારાચાન્રક્તભોજનાન્।
04052004c કૃપશ્ચિચ્છેદ પાર્થસ્ય શતશોઽથ સહસ્રશઃ।।
પાર્થન આ રક્તકુડિયુવ બાણગળન્નુ, અવુ બરુવુદક્કॆ મॊદલે કૃપનુ હરિત બાણગળિંદ નૂરાગિ સાવિરવાગિ કડિદુહાકિદનુ.
04052005a તતઃ પાર્થશ્ચ સંક્રુદ્ધશ્ચિત્રાન્માર્ગાન્પ્રદર્શયન્।
04052005c દિશઃ સંચાદયન્બાણૈઃ પ્રદિશશ્ચ મહારથઃ।।
બળિક કોપગॊંડ મહારથિ પાર્થનુ વિચિત્ર તંત્રગળન્નુ પ્રદર્શિસુત્તા બાણગળિંદ દિક્કુદિક્કુગળન્નૂ મુચ્ચિદનુ.
04052006a એકચ્છાયમિવાકાશં પ્રકુર્વન્સર્વતઃ પ્રભુઃ।
04052006c પ્રચ્છાદયદમેયાત્મા પાર્થઃ શરશતૈઃ કૃપં।।
આ અમિતાત્મ પ્રભુ પાર્થનુ આકાશવન્નॆલ્લ કવિદુકॊળ્ળુવંતॆ માડિ કૃપનન્નુ નૂરારુ બાણગળિંદ મુસુકિદનુ.
04052007a સ શરૈરર્પિતઃ ક્રુદ્ધઃ શિતૈરગ્નિશિખોપમૈઃ।
04052007c તૂર્ણં શરસહસ્રેણ પાર્થમપ્રતિમૌજસં।
04052007e અર્પયિત્વા મહાત્માનં નનાદ સમરે કૃપઃ।।
અગ્નિજ્વાલॆગળંતહ નિશિત બાણગળિંદ પીડિતનાગિ કોપગॊંડ કૃપનુ યુદ્ધદલ્લિ આ અપ્રતિમ તેજસ્વિ, મહાત્મ અર્જુનન મેલॆ સાવિર બાણગળન્નુ બેગ બિટ્ટુ ગર્જિસિદનુ.
04052008a તતઃ કનકપુંખાગ્રૈર્વીરઃ સંનતપર્વભિઃ।
04052008c ત્વરન્ગાંડીવનિર્મુક્તૈરર્જુનસ્તસ્ય વાજિનઃ।
04052008e ચતુર્ભિશ્ચતુરસ્તીક્ષ્ણૈરવિધ્યત્પરમેષુભિઃ।।
આમેલॆ વીર અર્જુનનુ ગાંડીવદિંદ બિડલાદ ચિન્નદ ગરિ મત્તુ નેર્પડિસિદ ગિણ્ણુગળિંદ કૂડિદ તીક્ષ્ણ, શ્રેષ્ઠ બાણગળિંદ અવન નાલ્કુ કુદુરॆગળન્નૂ બેગ ભેદિસિદનુ.
04052009a તે હયા નિશિતૈર્વિદ્ધા જ્વલદ્ભિરિવ પન્નગૈઃ।
04052009c ઉત્પેતુઃ સહસા સર્વે કૃપઃ સ્થાનાદથાચ્યવત્।।
સર્પગળંતॆ જ્વલિસુત્તિદ્દ હરિત બાણગળિંદ ભેદિસલ્પટ્ટ આ કુદુરॆગળॆલ્લ ઇદ્દક્કિંદંતॆ ચિમ્મિદવુ. આગ કૃપનુ તન્ન સ્થાનદિંદ ઉરુળિદનુ.
04052010a ચ્યુતં તુ ગૌતમં સ્થાનાત્સમીક્ષ્ય કુરુનંદનઃ।
04052010c નાવિધ્યત્પરવીરઘ્નો રક્ષમાણોઽસ્ય ગૌરવં।।
કૃપનુ તન્ન સ્થાનદિંદ ઉરુળિદુદન્નુ નોડિ શત્રુવીરરન્નુ કॊલ્લુવ, કુરુનંદન અર્જુનનુ અવન ગૌરવવન્નુ કાયુવુદક્કાગિ અવનન્નુ બાણગળિંદ ભેદિસલિલ્લ.
04052011a સ તુ લબ્ધ્વા પુનઃ સ્થાનં ગૌતમઃ સવ્યસાચિનં।
04052011c વિવ્યાધ દશભિર્બાણૈસ્ત્વરિતઃ કંકપત્રિભિઃ।।
કૃપનાદરો મત્તॆ સ્વસ્થાનવન્નુ સેરિ, કંકપક્ષિય ગરિગળિંદ કૂડિદ હત્તુ બાણગળિંદ અર્જુનનન્નુ બેગ હॊડॆદનુ.
04052012a તતઃ પાર્થો ધનુસ્તસ્ય ભલ્લેન નિશિતેન ચ।
04052012c ચિચ્છેદૈકેન ભૂયશ્ચ હસ્તાચ્ચાપમથાહરત્।।
બળિક પાર્થનુ અવન બિલ્લન્નુ હરિતવાદ ऒંદે બાણદિંદ કત્તરિસિદનુ મત્તુ અવન કૈયિંદ બિલ્લન્નુ તॊલગિસિદનુ.
04052013a અથાસ્ય કવચં બાણૈર્નિશિતૈર્મર્મભેદિભિઃ।
04052013c વ્યધમન્ન ચ પાર્થોઽસ્ય શરીરમવપીડયત્।।
અનંતર અવન કવચવન્નુ પાર્થનુ મર્મભેદક તીક્ષ્ણ બાણગળિંદ કત્તરિસિદનુ. આદરॆ અવન શરીરવન્નુ નોયિસલિલ્લ.
04052014a તસ્ય નિર્મુચ્યમાનસ્ય કવચાત્કાય આબભૌ।
04052014c સમયે મુચ્યમાનસ્ય સર્પસ્યેવ તનુર્યથા।।
કવચમુક્તવાદ આ કૃપન શરીર આ સમયદલ્લિ પॊરॆબિટ્ટ હાવિન શરીરદંતॆ શોભિસિતુ.
04052015a ચિન્ને ધનુષિ પાર્થેન સોઽન્યદાદાય કાર્મુકં।
04052015c ચકાર ગૌતમઃ સજ્યં તદદ્ભુતમિવાભવત્।।
પાર્થનિંદ બિલ્લુ કડિદુહોગલુ કૃપનુ મત્તॊંદુ બિલ્લન્નુ તॆગॆદુકॊંડુ અદક્કॆ હॆદॆયેરિસિદનુ. અદુ અદ્ભુતવાગિત્તુ.
04052016a સ તદપ્યસ્ય કૌંતેયશ્ચિચ્છેદ નતપર્વણા।
04052016c એવમન્યાનિ ચાપાનિ બહૂનિ કૃતહસ્તવત્।।
04052016e શારદ્વતસ્ય ચિચ્છેદ પાંડવઃ પરવીરહા।।
અવન આ બિલ્લન્નૂ કુંતીપુત્રનુ નેરગિણ્ણિન બાણદિંદ કત્તરિસિ હાકિદનુ. હાગॆયે કૃપન ઇતર હલવુ બિલ્લુગળન્નૂ શત્રુનાશક આ પાંડુપુત્રનુ કૈ ચળકદિંદ કડિદુ હાકિદનુ.
04052017a સ ચિન્નધનુરાદાય અથ શક્તિં પ્રતાપવાન્।
04052017c પ્રાહિણોત્પાંડુપુત્રાય પ્રદીપ્તામશનીમિવ।।
અનંતર બિલ્લુકત્તરિસિહોગલાગિ આ પ્રતાપશાલિ કૃપનુ સિડિલિનંતॆ ઉરિયુવ શક્ત્યાયુધવન્નુ અર્જુનન મેલॆ પ્રયોગિસિદનુ.
04052018a તામર્જુનસ્તદાયાંતીં શક્તિં હેમવિભૂષિતાં।
04052018c વિયદ્ગતાં મહોલ્કાભાં ચિચ્છેદ દશભિઃ શરૈઃ।
04052018e સાપતદ્દશધા ચિન્ના ભૂમૌ પાર્થેન ધીમતા।।
તન્નॆડॆગॆ બરુત્તિદ્દ ચિન્નદિંદ અલંકૃત, આકાશગામિ દॊડ્ડ ઉલ્કॆયંતિદ્દ આ શક્ત્યાયુધવન્નુ અર્જુનનુ હત્તુ બાણગળિંદ કત્તરિસિદનુ. ધીમંત પાર્થનિંદ કત્તરિસલ્પટ્ટ આ શક્ત્યાયુધવુ હત્તુ તુંડુગળાગિ નॆલક્કॆ બિદ્દિતુ.
04052019a યુગમધ્યે તુ ભલ્લૈસ્તુ તતઃ સ સધનુઃ કૃપઃ।
04052019c તમાશુ નિશિતૈઃ પાર્થં બિભેદ દશભિઃ શરૈઃ।।
આમેલॆ કૃપનુ ક્ષણાર્ધદલ્લિયે ધનુર્ધરનાગિ હરિત ભલ્લગળॆંબ હત્તુ બાણગળિંદ આ પાર્થનન્નુ બેગ હॊડॆદનુ.
04052020a તતઃ પાર્થો મહાતેજા વિશિખાનગ્નિતેજસઃ।
04052020c ચિક્ષેપ સમરે ક્રુદ્ધસ્ત્રયોદશ શિલાશિતાન્।।
બળિક મહાતેજસ્વિ પાર્થનુ કોપગॊંડુ સાણॆકલ્લિનિંદ હરિતગॊળિસિદ અગ્નિયંતॆ તેજસ્સિનિંદ કૂડિદ હદિમૂરુ બાણગળન્નુ યુદ્ધદલ્લિ પ્રયોગિસિદનુ.
04052021a અથાસ્ય યુગમેકેન ચતુર્ભિશ્ચતુરો હયાન્।
04052021c ષષ્ઠેન ચ શિરઃ કાયાચ્ચરેણ રથસારથેઃ।।
અનંતર ऒંદુ બાણદિંદ આ કૃપન રથદ નॊગવન્નૂ, નાલ્કુ બાણગળિંદ નાલ્કુ કુદુરॆગળન્નૂ સીળિ, આરનॆય બાણવન્નુ બિટ્ટુ રથદ સારથિય તલॆયન્નુ અવન દેહદિંદ બેર્પડિસિદનુ.
04052022a ત્રિભિસ્ત્રિવેણું સમરે દ્વાભ્યામક્ષૌ મહાબલઃ।
04052022c દ્વાદશેન તુ ભલ્લેન ચકર્તાસ્ય ધ્વજં તથા।।
હાગॆયે આ મહાબલશાલિયુ મૂરુ બાણગળિંદ રથદ મૂરુ બિદિરિન દંડગળન્નૂ, ऎરડુ બાણગળિંદ રથદ અચ્ચન્નૂ, હન્નॆરડનॆય બાણદિંદ ધ્વજવન્નૂ યુદ્ધદલ્લિ સીળિહાકિદનુ.
04052023a તતો વજ્રનિકાશેન ફલ્ગુનઃ પ્રહસન્નિવ।
04052023c ત્રયોદશેનેંદ્રસમઃ કૃપં વક્ષસ્યતાડયત્।।
અનંતર ઇંદ્રસમાન અર્જુનનુ નગુત્ત, વજ્રસમાન હદિમૂરનॆય બાણદિંદ કૃપન ऎદॆગॆ હॊડॆદનુ.
04052024a સ ચિન્નધન્વા વિરથો હતાશ્વો હતસારથિઃ।
04052024c ગદાપાણિરવપ્લુત્ય તૂર્ણં ચિક્ષેપ તાં ગદાં।।
બિલ્લુ કત્તરિસિ હોગિ, કુદુરॆગળૂ સારથિયૂ સત્તુ, વિરથનાદ કૃપનુ ગદॆયન્નુ હિડિદુ બેગ કॆળક્કॆ નॆગॆદુ આ ગદॆયન્નુ અર્જુનન મેલॆ ऎસॆદનુ.
04052025a સા તુ મુક્તા ગદા ગુર્વી કૃપેણ સુપરિષ્કૃતા।
04052025c અર્જુનેન શરૈર્નુન્ના પ્રતિમાર્ગમથાગમત્।।
કૃપનુ ऎસॆદ, ચॆન્નાગિ માડિદ આ ભાર ગદॆયુ, અર્જુનન બાણગળિંદ તડॆગॊંડુ બેરॆ માર્ગદલ્લિ હિંદિરુગિતુ.
04052026a તતો યોધાઃ પરીપ્સંતઃ શારદ્વતમમર્ષણં।
04052026c સર્વતઃ સમરે પાર્થં શરવર્ષૈરવાકિરન્।।
બળિક કોપગॊંડ કૃપનન્નુ રક્ષિસબયસિદ યોધરુ યુદ્ધદલ્લિ પાર્થનન્નુ સુત્તલૂ બાણગળ મળॆયિંદ મુસુકિદરુ.
04052027a તતો વિરાટસ્ય સુતઃ સવ્યમાવૃત્ય વાજિનઃ।
04052027c યમકં મંડલં કૃત્વા તાન્યોધાન્પ્રત્યવારયત્।।
આમેલॆ ઉત્તરનુ કુદુરॆગળન્નુ ऎડક્કॆ તિરુગિસિ યમકવॆંબ મંડલવન્નુ રચિસિ આ યોધરન્નુ નિવારિસિદનુ.
04052028a તતઃ કૃપમુપાદાય વિરથં તે નરર્ષભાઃ।
04052028c અપાજહ્રુર્મહાવેગાઃ કુંતીપુત્રાદ્ધનંજયાત્।।
આમેલॆ મહાવેગવુળ્ળ આ નરશ્રેષ્ઠરુ વિરથનાગિદ્દ કૃપનન્નુ ऎત્તિકॊંડુ કુંતીપુત્ર ધનંજયન બળિયિંદ કॊંડॊય્દરુ.
સમાપ્તિ
ઇતિ શ્રી મહાભારતે વિરાટ પર્વણિ ગોહરણ પર્વણિ ઉત્તરગોગ્રહે કૃપાપયાને દ્વિપંચાશત્તમોઽધ્યાયઃ।
ઇદુ શ્રી મહાભારતદલ્લિ વિરાટ પર્વદલ્લિ ગોહરણ પર્વદલ્લિ ઉત્તરગોગ્રહદલ્લિ કૃપાપયાનદલ્લિ ઐવત્તॆરડનॆય અધ્યાયવુ.