pravēśa
।। ōṁ ōṁ namō nārāyaṇāya।। śrī vēdavyāsāya namaḥ ।।
śrī kr̥ṣṇadvaipāyana vēdavyāsa viracita
śrī mahābhārata
virāṭa parva
gōharaṇa parva
adhyāya 50
sāra
arjunanu uttaranige kurusēneyalliruva ṣaḍratharāda kr̥pa, drōṇa, aśvatthāma, duryōdhana, karṇa mattu bhīṣmara paricaya māḍikoḍuvudu (1-23).
04050001 vaiśaṁpāyana uvāca।
04050001a apayātē tu rādhēyē duryōdhanapurōgamāḥ।
04050001c anīkēna yathāsvēna śarairārcchaṁta pāṁḍavaṁ।।
vaiśaṁpāyananu hēḷidanu: “karṇanu horaṭuhōgalu uḷidavaru duryōdhananannu muṁdiṭṭukoṁḍu tamma tamma sainyadoḍane kūḍi arjunanannu bāṇagaḷiṁda hoḍedaru.
04050002a bahudhā tasya sainyasya vyūḍhasyāpatataḥ śaraiḥ।
04050002c abhiyānīyamājñāya vairāṭiridamabravīt।।
vyūhagoṁḍu bahuprakāravāgi bāṇagaḷiṁda eraguttidda ā sainyada mēle bīḷabēkeṁba arjunana abhiprāyavannu tiḷidu uttaranu hīge hēḷidanu:
04050003a āsthāya ruciraṁ jiṣṇō rathaṁ sārathinā mayā।
04050003c katamadyāsyasē'nīkamuktō yāsyāmyahaṁ tvayā।।
“arjuna! ī suṁdara rathadalli nannannu sārathiyannāgi māḍikoṁḍu kuḷitiruva nīnu īga yāva sainyadatta hōgabayasuve eṁbudannu hēḷidare allige karedoyyuttēne.”
04050004 arjuna uvāca।
04050004a lōhitākṣamariṣṭaṁ yaṁ vaiyāghramanupaśyasi।
04050004c nīlāṁ patākāmāśritya rathē tiṣṭhaṁtamuttara।।
arjunanu hēḷidanu: “uttara! ā keṁpukaṇṇuḷḷa, ajēya, vyāghracarmavannu dharisida, nīlibaṇṇada bāvuṭada rathadalli kuḷita, ninage kāṇisuttiruva avanallige hōgabēku.
04050005a kr̥pasyaitadrathānīkaṁ prāpayasvaitadēva māṁ।
04050005c ētasya darśayiṣyāmi śīghrāstraṁ dr̥ḍhadhanvinaḥ।।
adu kr̥pana rathasainya. alligē nannannu karedoyyi. ā dr̥ḍhadhanurdharanige nanna astravēgavannu tōrisuttēne.
04050006a kamaṁḍalurdhvajē yasya śātakuṁbhamayaḥ śubhaḥ।
04050006c ācārya ēṣa vai drōṇaḥ sarvaśastrabhr̥tāṁ varaḥ।।
dhvajadalli suvarṇamaya śubha kamaṁḍalu iruva ītanē sarvaśastradhararalli śrēṣṭha ācārya drōṇa.
04050007a suprasannamanā vīra kuruṣvainaṁ pradakṣiṇaṁ।
04050007c atraiva cāvirōdhēna ēṣa dharmaḥ sanātanaḥ।।
vīra! illiyē suprasannacittadiṁda virōdhavilladē ivanige pradakṣiṇe hāku. idu sanātana dharma.
04050008a yadi mē prathamaṁ drōṇaḥ śarīrē prahariṣyati।
04050008c tatō'sya prahariṣyāmi nāsya kōpō bhaviṣyati।।
modalu drōṇanu nanage hoḍedaneṁdare naṁtara nānu avanige hoḍeyuttēne. āga avanige kōpa baruvudilla.
04050009a asyāvidūrē tu dhanurdhvajāgrē yasya dr̥śyatē।
04050009c ācāryasyaiṣa putrō vai aśvatthāmā mahārathaḥ।।
avanige hattiradalli kāṇisuttiruva, dhvajāgradalli dhanuvina cihneyannu hoṁdida ivanē ācāryaputra mahārathi aśvatthāma.
04050010a sadā mamaiṣa mānyaśca sarvaśastrabhr̥tāmapi।
04050010c ētasya tvaṁ rathaṁ prāpya nivartēthāḥ punaḥ punaḥ।।
ivanu yāvāgalū nanage mattu ella śastradhararige mānyanādavanu. ivana rathavannu samīpisidāga alliṁda matte matte himmeṭṭu.
04050011a ya ēṣa tu rathānīkē suvarṇakavacāvr̥taḥ।
04050011c sēnāgryēṇa tr̥tīyēna vyavahāryēṇa tiṣṭhati।।
04050012a yasya nāgō dhvajāgrē vai hēmakētanasaṁśritaḥ।
04050012c dhr̥tarāṣṭrātmajaḥ śrīmānēṣa rājā suyōdhanaḥ।।
rathasainyadalli suvarṇakavacavannu dharisi, sēneya śrēṣṭha mūraneya oṁdu bhāgadiṁda parivr̥tanāgi, dhvajāgradalli cinnadalli kettida āneyuḷḷavanāgiruva ītanē dhr̥tarāṣṭraputra śrīyuta rāja suyōdhana.
04050013a ētasyābhimukhaṁ vīra rathaṁ pararathārujaḥ।
04050013c prāpayasvaiṣa tējōbhipramāthī yuddhadurmadaḥ।।
vīra! rathavannu ivana muṁdakke oyyi. ivanu śatrurathagaḷannu dhvaṁsamāḍuvavanu, śatrugaḷa tējassannu keḍisuvavanu mattu yuddhadurmadavuḷḷavanu.
04050014a ēṣa drōṇasya śiṣyāṇāṁ śīghrāstraḥ prathamō mataḥ।
04050014c ētasya darśayiṣyāmi śīghrāstraṁ vipulaṁ śaraiḥ।।
ivanu drōṇana śiṣyarallella astravēgadalli modaliganeṁdu tiḷiyalāgide. ivanige vipula śaragaḷiṁda nanna astravēgavannu tōrisuttēne.
04050015a nāgakakṣyā tu rucirā dhvajāgrē yasya tiṣṭhati।
04050015c ēṣa vaikartanaḥ karṇō viditaḥ pūrvamēva tē।।
dhvajāgradalli prakāśamānavāda ānege kaṭṭuva haggavannuḷḷa ītanē sūryaputra karṇa. ivanannu hiṁdeyē nīnu tiḷidiruve.
04050016a ētasya rathamāsthāya rādhēyasya durātmanaḥ।
04050016c yattō bhavēthāḥ saṁgrāmē spardhatyēṣa mayā sadā।।
ī durātma karṇana rathavannu samīpisidāga jāgarūkanāgiru. ivanu yāvāgalū yuddhadalli nannoḍane spardhisuttāne.
04050017a yastu nīlānusārēṇa paṁcatārēṇa kētunā।
04050017c hastāvāpī br̥haddhanvā rathē tiṣṭhati vīryavān।।
ivanu nīlibaṇṇada aidu nakṣatragaḷa bāvuṭavuḷḷavanu. doḍḍa billannu kaiyalli hiḍidu rathadalli kuḷita parākrami.
04050018a yasya tārārkacitrō'sau rathē dhvajavaraḥ sthitaḥ।
04050018c yasyaitatpāṁḍuraṁ catraṁ vimalaṁ mūrdhni tiṣṭhati।।
ivana rathada mēle sūrya mattu nakṣatragaḷa citravuḷḷa śrēṣṭha dhvajavide. ivana taleya mēle vimala beḷgoḍeyide.
04050019a mahatō rathavaṁśasya nānādhvajapatākinaḥ।
04050019c balāhakāgrē sūryō vā ya ēṣa pramukhē sthitaḥ।।
ivanu mōḍagaḷa muṁde niṁta sūryaneṁbaṁte nānā dhvajapatākegaḷiṁda kūḍida doḍḍa rathasamūhada muṁde niṁtiddāne.
04050020a haimaṁ caṁdrārkasaṁkāśaṁ kavacaṁ yasya dr̥śyatē।
04050020c jātarūpaśirastrāṇastrāsayanniva mē manaḥ।।
ivana kavacavu sūrya-caṁdraraṁte hoḷeyuttide. ivanu cinnada talegāpannuḷḷavanu. nanna manassige aṁjikeyannuṁṭumāḍuttiddāne.
04050021a ēṣa śāṁtanavō bhīṣmaḥ sarvēṣāṁ naḥ pitāmahaḥ।
04050021c rājaśriyāvabaddhastu duryōdhanavaśānugaḥ।।
ivanē śaṁtanuputra bhīṣma. nammellara ajja. rājaiśvaryakke kaṭṭubiddu duryōdhanana vaśavartiyāgiddāne.
04050022a paścādēṣa prayātavyō na mē vighnakarō bhavēt।
04050022c ētēna yudhyamānasya yattaḥ saṁyaccha mē hayān।।
kaḍeyalli ivana baḷi hōgabēku. ēkeṁdare ivaniṁda nanage vighnavāgabāradu. ivanoḍane yuddhamāḍuvāga nanna kuduregaḷannu eccarikeyiṁda naḍesu.”
04050023a tatō'bhyavahadavyagrō vairāṭiḥ savyasācinaṁ।
04050023c yatrātiṣṭhatkr̥pō rājanyōtsyamānō dhanaṁjayaṁ।।
rāja! anaṁtara uttaranu udvēgavilladē savyasāci dhanaṁjayanannu yuddhamāḍalu utsukanāgi niṁtidda kr̥panallige karedoydanu.”
samāpti
iti śrī mahābhāratē virāṭa parvaṇi gōharaṇa parvaṇi uttaragōgrahē paṁcāśattamō'dhyāyaḥ।
idu śrī mahābhāratadalli virāṭa parvadalli gōharaṇa parvadalli uttaragōgrahadalli aivattaneya adhyāyavu.