048 ଉତ୍ତରଗୋଗ୍ରହେ ଗୋନିଵର୍ତନଃ

ପ୍ରଵେଶ

।। ଓଂ ଓଂ ନମୋ ନାରାଯଣାଯ।। ଶ୍ରୀ ଵେଦଵ୍ଯାସାଯ ନମଃ ।।

ଶ୍ରୀ କୃଷ୍ଣଦ୍ଵୈପାଯନ ଵେଦଵ୍ଯାସ ଵିରଚିତ

ଶ୍ରୀ ମହାଭାରତ

ଵିରାଟ ପର୍ଵ

ଗୋହରଣ ପର୍ଵ

ଅଧ୍ଯାଯ 48

ସାର

ଅର୍ଜୁନନୁ କୁରୁସେନॆଯଲ୍ଲି ଦୁର୍ଯୋଧନନନ୍ନୁ କାଣଦେ, ଅଵନୁ ଗୋଵୁଗଳନ୍ନୁ କରॆଦୁକॊଂଡୁ ହସ୍ତିନାଵତିଗॆ ହିଂଦିରୁଗି ହୋଗୁତ୍ତିରୁଵୁଦନ୍ନୁ ନୋଡି ଅଵନ ମେଲॆ ଧାଳିମାଡି ଗୋଵୁଗଳନ୍ନୁ ଵିରାଟନଗରିଯ କଡॆ ହିଂଦିରୁଗୁଵଂତॆ ମାଡିଦୁଦୁ (1-23).

04048001 ଵୈଶଂପାଯନ ଉଵାଚ।
04048001a ତଥା ଵ୍ଯୂଢେଷ୍ଵନୀକେଷୁ କୌରଵେଯୈର୍ମହାରଥୈଃ।
04048001c ଉପାଯାଦର୍ଜୁନସ୍ତୂର୍ଣଂ ରଥଘୋଷେଣ ନାଦଯନ୍।।

ଵୈଶଂପାଯନନୁ ହେଳିଦନୁ: “ହାଗॆ ମହାରଥି କୌରଵରୁ ସୈନ୍ଯଵ୍ଯୂହଵନ୍ନୁ ରଚିସଲୁ ଅର୍ଜୁନନୁ ରଥଘୋଷଦିଂଦ ଦିକ୍କୁଗଳନ୍ନୁ ମॊଳଗିସୁତ୍ତା ଶୀଘ୍ରଵାଗି ହତ୍ତିରକ୍କॆ ବଂଦେବିଟ୍ଟନୁ.

04048002a ଦଦୃଶୁସ୍ତେ ଧ୍ଵଜାଗ୍ରଂ ଵୈ ଶୁଶ୍ରୁଵୁଶ୍ଚ ରଥସ୍ଵନଂ।
04048002c ଦୋଧୂଯମାନସ୍ଯ ଭୃଶଂ ଗାଂଡୀଵସ୍ଯ ଚ ନିସ୍ଵନଂ।।

ଅଵରୁ ଅଵନ ବାଵୁଟଦ ତୁଦିଯନ୍ନୁ ନୋଡିଦରୁ ମତ୍ତୁ ରଥଦ ଶବ୍ଧଵନ୍ନୂ. ଵିଶେଷଵାଗି ମିଡିଯୁତ୍ତିଦ୍ଦ ଗାଂଡୀଵଦ ଶବ୍ଧଵନ୍ନୂ କେଳିଦରୁ.

04048003a ତତସ୍ତତ୍ସର୍ଵମାଲୋକ୍ଯ ଦ୍ରୋଣୋ ଵଚନମବ୍ରଵୀତ୍।
04048003c ମହାରଥମନୁପ୍ରାପ୍ତଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ଵା ଗାଂଡୀଵଧନ୍ଵିନଂ।।

ଆଗ ଦ୍ରୋଣନୁ ଅଦନ୍ନॆଲ୍ଲ ନୋଡି ଗାଂଡୀଵଧନୁର୍ଧର ମହାରଥନୁ ବଂଦିଦ୍ଦୁଦନ୍ନୁ କଂଡୁ ଈ ମାତନ୍ନାଡିଦନୁ:

04048004a ଏତଦ୍ଧ୍ଵଜାଗ୍ରଂ ପାର୍ଥସ୍ଯ ଦୂରତଃ ସଂପ୍ରକାଶତେ।
04048004c ଏଷ ଘୋଷଃ ସଜଲଦୋ ରୋରଵୀତି ଚ ଵାନରଃ।।

“ପାର୍ଥନ ବାଵୁଟଦ ତୁଦି ଅଦୋ ଅଲ୍ଲି ହॊଳॆଯୁତ୍ତିଦॆ. ଈ ରଥଦ ଶବ୍ଧ ମୋଡଦ ଗୁଡୁଗିନଂତିଦॆ. ଵାନରନୁ ଗର୍ଜିସୁତ୍ତିଦ୍ଦାନॆ.

04048005a ଏଷ ତିଷ୍ଠନ୍ରଥଶ୍ରେଷ୍ଠୋ ରଥେ ରଥଵରପ୍ରଣୁତ୍।
04048005c ଉତ୍କର୍ଷତି ଧନୁଃଶ୍ରେଷ୍ଠଂ ଗାଂଡୀଵମଶନିସ୍ଵନଂ।।

ରଥିକରଲ୍ଲି ଶ୍ରେଷ୍ଠ, ରଥନଡॆସୁଵଵରଲ୍ଲି ଶ୍ରେଷ୍ଠ ଅର୍ଜୁନନୁ ରଥଦଲ୍ଲି ଶ୍ରେଷ୍ଠଵୂ ସିଡିଲିନଂତॆ ଧ୍ଵନିଯୁଳ୍ଳଦ୍ଦୂ ଆଦ ଗାଂଡୀଵଵନ୍ନୁ ସॆଳॆଯୁତ୍ତିଦ୍ଦାନॆ.

04048006a ଇମୌ ହି ବାଣୌ ସହିତୌ ପାଦଯୋର୍ମେ ଵ୍ଯଵସ୍ଥିତୌ।
04048006c ଅପରୌ ଚାପ୍ଯତିକ୍ରାଂତୌ କର୍ଣୌ ସଂସ୍ପୃଶ୍ଯ ମେ ଶରୌ।।

ଈ ऎରଡୁ ବାଣଗଳୁ ऒଟ୍ଟିଗେ ବଂଦୁ ନନ୍ନ ପାଦଗଳଲ୍ଲି ବୀଳୁତ୍ତିଵॆ. ଉଳିଦ ବାଣଗଳୁ ନନ୍ନ କିଵିଗଳନ୍ନୁ ସୋକି ମୁଂଦॆ ହୋଗୁତ୍ତିଵॆ.

04048007a ନିରୁଷ୍ଯ ହି ଵନେ ଵାସଂ କୃତ୍ଵା କର୍ମାତିମାନୁଷଂ।
04048007c ଅଭିଵାଦଯତେ ପାର୍ଥଃ ଶ୍ରୋତ୍ରେ ଚ ପରିପୃଚ୍ଛତି।।

ପାର୍ଥନୁ ଵନଵାସଵନ୍ନୁ ମାଡି, ଅତିମାନୁଷ କାର୍ଯଵନ୍ନୁ ऎସଗି, ନନଗॆ ଅଭିନଂଦିସୁତ୍ତିଦ୍ଦାନॆ ମତ୍ତୁ କିଵିଯଲ୍ଲି କୁଶଲଵନ୍ନୁ କେଳୁତ୍ତିଦ୍ଦାନॆ.”

04048008 ଅର୍ଜୁନ ଉଵାଚ।
04048008a ଇଷୁପାତେ ଚ ସେନାଯା ହଯାନ୍ସମ୍ଯଚ୍ଛ ସାରଥେ।
04048008c ଯାଵତ୍ସମୀକ୍ଷେ ସୈନ୍ଯେଽସ୍ମିନ୍କ୍ଵାସୌ କୁରୁକୁଲାଧମଃ।।

ଅର୍ଜୁନନୁ ହେଳିଦନୁ: “ସାରଥି! ନନ୍ନ ବାଣଗଳୁ ସେନॆଯ ମେଲॆ ବୀଳୁଵଷ୍ଟୁ ଦୂରଦଲ୍ଲି କୁଦୁରॆଗଳନ୍ନୁ ବିଗିହିଡି. ଅଷ୍ଟରଲ୍ଲି ଆ କୁରୁକୁଲାଧମନୁ ଈ ସୈନ୍ଯଦଲ୍ଲି ऎଲ୍ଲିଦ୍ଦାନॆଂବୁଦନ୍ନୁ ନୋଡୁତ୍ତେନॆ.

04048009a ସର୍ଵାନନ୍ଯାନନାଦୃତ୍ଯ ଦୃଷ୍ଟ୍ଵା ତମତିମାନିନଂ।
04048009c ତସ୍ଯ ମୂର୍ଧ୍ନି ପତିଷ୍ଯାମି ତତ ଏତେ ପରାଜିତାଃ।।

ଇତର ऎଲ୍ଲରନ୍ନୂ ଅଲକ୍ଷିସି, ଆ ଅତି ଅହଂକାରିଯନ୍ନୁ କଂଡୁ ଅଵନ ତଲॆଯ ମେଲॆରଗୁତ୍ତେନॆ. ବଳିକ ଇଵରॆଲ୍ଲରୂ ସୋତଂତॆଯେ.

04048010a ଏଷ ଵ୍ଯଵସ୍ଥିତୋ ଦ୍ରୋଣୋ ଦ୍ରୌଣିଶ୍ଚ ତଦନଂତରଂ।
04048010c ଭୀଷ୍ମଃ କୃପଶ୍ଚ କର୍ଣଶ୍ଚ ମହେଷ୍ଵାସା ଵ୍ଯଵସ୍ଥିତାଃ।।

ଇଗୋ! ଦ୍ରୋଣନୂ, ଅନଂତର ଅଶ୍ଵତ୍ଥାମନୂ, ଦॊଡ୍ଡ ବିଲ୍ଗାରରାଦ ଭିଷ୍ମ, କୃପ, କର୍ଣରୂ ଅଣିଯାଗିଦ୍ଦାରॆ.

04048011a ରାଜାନଂ ନାତ୍ର ପଶ୍ଯାମି ଗାଃ ସମାଦାଯ ଗଚ୍ଛତି।
04048011c ଦକ୍ଷିଣଂ ମାର୍ଗମାସ୍ଥାଯ ଶଂକେ ଜୀଵପରାଯଣଃ।।

ଆଦରॆ ଦॊରॆଯୁ ଅଲ୍ଲି କାଣୁତ୍ତିଲ୍ଲ. ଅଵନୁ ଜୀଵଦ ମେଲିନ ଆସॆଯିଂଦ ହସୁଗଳନ୍ନଟ୍ଟିକॊଂଡୁ ବଲମାର୍ଗଦଲ୍ଲି ହୋଗୁତ୍ତିଦ୍ଦାନॆଂଦୁ ନନ୍ନ ସଂଦେହ.

04048012a ଉତ୍ସୃଜ୍ଯୈତଦ୍ରଥାନୀକଂ ଗଚ୍ଛ ଯତ୍ର ସୁଯୋଧନଃ।
04048012c ତତ୍ରୈଵ ଯୋତ୍ସ୍ଯେ ଵୈରାଟେ ନାସ୍ତି ଯୁଦ୍ଧଂ ନିରାମିଷଂ।
04048012e ତଂ ଜିତ୍ଵା ଵିନିଵର୍ତିଷ୍ଯେ ଗାଃ ସମାଦାଯ ଵୈ ପୁନଃ।।

ଈ ରଥସୈନ୍ଯଵନ୍ନୁ ବିଟ୍ଟୁ ସୁଯୋଧନନିରୁଵଲ୍ଲିଗॆ ନଡॆ. ଉତ୍ତର! ଅଲ୍ଲିଯେ ନାନୁ ଯୁଦ୍ଧ ମାଡୁତ୍ତେନॆ. ଆମିଷଵିଲ୍ଲଦ ଯୁଦ୍ଧଵିଲ୍ଲ. ଅଵନନ୍ନୁ ଗॆଦ୍ଦୁ ଗୋଵୁଗଳନ୍ନୁ ହॊଡॆଦୁକॊଂଡୁ ହିଂଦିରୁଗୁତ୍ତେନॆ.””

04048013 ଵୈଶଂପାଯନ ଉଵାଚ।
04048013a ଏଵମୁକ୍ତଃ ସ ଵୈରାଟିର୍ହଯାନ୍ସଂଯମ୍ଯ ଯତ୍ନତଃ।
04048013c ନିଯମ୍ଯ ଚ ତତୋ ରଶ୍ମୀନ୍ଯତ୍ର ତେ କୁରୁପୁଂଗଵାଃ।
04048013e ଅଚୋଦଯତ୍ତତୋ ଵାହାନ୍ଯତୋ ଦୁର୍ଯୋଧନସ୍ତତଃ।।

ଵୈଶଂପାଯନନୁ ହେଳିଦନୁ: “ଅର୍ଜୁନନୁ ହୀଗॆ ହେଳଲୁ ଉତ୍ତରନୁ କଡିଵାଣଗଳନ୍ନୁ ବିଗିଡିଦୁ କୁଦୁରॆଗଳନ୍ନୁ ଯତ୍ନପୂର୍ଵକଵାଗି ନିଯଂତ୍ରିସିଦନୁ. ଅନଂତର ଆ କୁରୁଶ୍ରେଷ୍ଠ ଦୁର୍ଯୋଧନନିଦ୍ଦॆଡଗॆ କୁଦୁରॆଗଳନ୍ନୁ ପ୍ରଚୋଦିସିଦନୁ.

04048014a ଉତ୍ସୃଜ୍ଯ ରଥଵଂଶଂ ତୁ ପ୍ରଯାତେ ଶ୍ଵେତଵାହନେ।
04048014c ଅଭିପ୍ରାଯଂ ଵିଦିତ୍ଵାସ୍ଯ ଦ୍ରୋଣୋ ଵଚନମବ୍ରଵୀତ୍।।

ଅର୍ଜୁନନୁ ଆ ରଥସମୂହଵନ୍ନୁ ବିଟ୍ଟୁ ହॊରଟୁହୋଗଲୁ ଦ୍ରୋଣନୁ ଅଵନ ଅଭିପ୍ରାଯଵନ୍ନୁ ତିଳିଦୁ ଈ ମାତନ୍ନାଡିଦନୁ:

04048015a ନୈଷୋଽଂତରେଣ ରାଜାନଂ ବୀଭତ୍ସୁଃ ସ୍ଥାତୁମିଚ୍ଛତି।
04048015c ତସ୍ଯ ପାର୍ଷ୍ଣିଂ ଗ୍ରହୀଷ୍ଯାମୋ ଜଵେନାଭିପ୍ରଯାସ୍ଯତଃ।।

“ଈ ଅର୍ଜୁନନୁ ରାଜ ଦୁର୍ଯୋଧନନନ୍ନୁ କାଣଦେ ନିଲ୍ଲୁଵୁଦିଲ୍ଲ. ଵେଗଵାଗି ହୋଗୁତ୍ତିରୁଵ ଅଵନ ବॆନ୍ନୁହତ୍ତୋଣ.

04048016a ନ ହ୍ଯେନମଭିସଂକ୍ରୁଦ୍ଧମେକୋ ଯୁଧ୍ଯେତ ସଂଯୁଗେ।
04048016c ଅନ୍ଯୋ ଦେଵାତ୍ସହସ୍ରାକ୍ଷାତ୍କୃଷ୍ଣାଦ୍ଵା ଦେଵକୀସୁତାତ୍।।

କୋପଗॊଂଡ ଈ ଅର୍ଜୁନନନ୍ନୁ ଯୁଦ୍ଧଦଲ୍ଲି ଦେଵେଂଦ୍ର ଅଥଵା ଦେଵକୀପୁତ୍ର କୃଷ୍ଣନ ହॊରତୁ ବେରॆ ଯାରୂ ଏକାକିଯାଗି ऎଦୁରିସଲାରରୁ.

04048017a କିଂ ନୋ ଗାଵଃ କରିଷ୍ଯଂତି ଧନଂ ଵା ଵିପୁଲଂ ତଥା।
04048017c ଦୁର୍ଯୋଧନଃ ପାର୍ଥଜଲେ ପୁରା ନୌରିଵ ମଜ୍ଜତି।।

ନୌକॆଯଂତॆ ମॊଦଲୁ ଦୁର୍ଯୋଧନନେ ପାର୍ଥନॆଂବ ଜଲଦଲ୍ଲି ମୁଳୁଗିହୋଦରॆ, ଗୋଵୁଗଳିଂଦାଗଲୀ ଵିପୁଲ ଧନଦିଂଦାଗଲୀ ନମଗॆ ଏନୁ ପ୍ରଯୋଜନ?”

04048018a ତଥୈଵ ଗତ୍ଵା ବୀଭତ୍ସୁର୍ନାମ ଵିଶ୍ରାଵ୍ଯ ଚାତ୍ମନଃ।
04048018c ଶଲଭୈରିଵ ତାଂ ସେନାଂ ଶରୈଃ ଶୀଘ୍ରମଵାକିରତ୍।।

ଅଂତॆଯେ ଅର୍ଜୁନନୁ ଆ ऎଡॆଗॆ ହୋଗି ତନ୍ନ ହॆସରନ୍ନୁ ଘୋଷିସି ମିଡତॆଗଳଂତହ ତନ୍ନ ବାଣଗଳିଂଦ ଆ ସେନॆଯନ୍ନୁ ବେଗ ମୁସୁକିଦନୁ.

04048019a କୀର୍ଯମାଣାଃ ଶରୌଘୈସ୍ତୁ ଯୋଧାସ୍ତେ ପାର୍ଥଚୋଦିତୈଃ।
04048019c ନାପଶ୍ଯନ୍ନାଵୃତାଂ ଭୂମିମଂତରିକ୍ଷଂ ଚ ପତ୍ରିଭିଃ।।

ପାର୍ଥନୁ ବିଟ୍ଟ ବାଣସମୂହଦିଂଦ ମୁଚ୍ଚିହୋଦ ଆ ଯୋଧରିଗॆ ବାଣଗଳିଂଦ ଆଵୃତଵାଦ ଭୂମିଯୂ ଆକାଶଵୂ କାଣଦଂତାଦଵୁ.

04048020a ତେଷାଂ ନାତ୍ମନିନୋ ଯୁଦ୍ଧେ ନାପଯାନେଽଭଵନ୍ମତିଃ।
04048020c ଶୀଘ୍ରତ୍ଵମେଵ ପାର୍ଥସ୍ଯ ପୂଜଯଂତି ସ୍ମ ଚେତସା।।

ଅଵରିଗॆ ଯୁଦ୍ଧମାଡବେକॆଂବ ଅଥଵା ପଲାଯନ ମାଡବେକॆଂବ ବୁଦ୍ଧିଯେ ହୁଟ୍ଟଲିଲ୍ଲ. ଅଵରୁ ପାର୍ଥନ ବାଣପ୍ରଯୋଗଦ ଵେଗଵନ୍ନୁ ମନଃପୂର୍ଵକଵାଗି ମॆଚ୍ଚିକॊଂଡରୁ.

04048021a ତତଃ ଶଂଖଂ ପ୍ରଦଧ୍ମୌ ସ ଦ୍ଵିଷତାଂ ଲୋମହର୍ଷଣଂ।
04048021c ଵିସ୍ଫାର୍ଯ ଚ ଧନୁଃଶ୍ରେଷ୍ଠଂ ଧ୍ଵଜେ ଭୂତାନ୍ଯଚୋଦଯତ୍।।

ଅନଂତର ଆ ଅର୍ଜୁନନୁ ଵୈରିଗଳିଗॆ ପୁଳକଵନ୍ନୁଂଟୁମାଡୁଵ ଶଂଖଵନ୍ନୁ ଊଦିଦନୁ. ଶ୍ରେଷ୍ଠ ବିଲ୍ଲନ୍ନୁ ମିଡିଦୁ ଧ୍ଵଜଦଲ୍ଲିଦ୍ଦ ଭୂତଗଳନ୍ନୁ ପ୍ରେରିସିଦନୁ.

04048022a ତସ୍ଯ ଶଂଖସ୍ଯ ଶବ୍ଦେନ ରଥନେମିସ୍ଵନେନ ଚ।
04048022c ଅମାନୁଷାଣାଂ ତେଷାଂ ଚ ଭୂତାନାଂ ଧ୍ଵଜଵାସିନାଂ।।
04048023a ଊର୍ଧ୍ଵଂ ପୁଚ୍ଛାନ୍ଵିଧୁନ୍ଵାନା ରେଭମାଣାଃ ସମଂତତଃ।
04048023c ଗାଵଃ ପ୍ରତିନ୍ଯଵର୍ତଂତ ଦିଶମାସ୍ଥାଯ ଦକ୍ଷିଣାଂ।।

ଅଵନ ଶଂଖଦ ଶବ୍ଦଦିଂଦଲୂ, ରଥଚକ୍ରଦ ଶବ୍ଦଦିଂଦଲୂ, ଆ ଧ୍ଵଜଵାସି ଅମାନୁଷ ଭୂତଗଳ ଗର୍ଜନॆଯିଂଦଲୂ ऎଲ୍ଲ କଡॆଗଳଲ୍ଲିଯୂ ବॆଦରିଦ ଗୋଵୁଗଳୁ ବାଲଗଳନ୍ନୁ ମେଲॆତ୍ତି ଆଡିସୁତ୍ତା ଅରଚୁତ୍ତା ଦକ୍ଷିଣଦିକ୍କନ୍ନୁ ହିଡିଦୁ ମରଳିଦଵୁ.”

ସମାପ୍ତି

ଇତି ଶ୍ରୀ ମହାଭାରତେ ଵିରାଟ ପର୍ଵଣି ଗୋହରଣ ପର୍ଵଣି ଉତ୍ତରଗୋଗ୍ରହେ ଗୋନିଵର୍ତନେ ଅଷ୍ଟଚତ୍ଵାରିଂଶୋଽଧ୍ଯାଯଃ।
ଇଦୁ ଶ୍ରୀ ମହାଭାରତଦଲ୍ଲି ଵିରାଟ ପର୍ଵଦଲ୍ଲି ଗୋହରଣ ପର୍ଵଦଲ୍ଲି ଉତ୍ତରଗୋଗ୍ରହଦଲ୍ଲି ଗୋନିଵର୍ତନଦଲ୍ଲି ନଲ୍ଵତ୍ତॆଂଟନॆଯ ଅଧ୍ଯାଯଵୁ.