प्रवेश
।। ओं ओं नमो नारायणाय।। श्री वेदव्यासाय नमः ।।
श्री कृष्णद्वैपायन वेदव्यास विरचित
श्री महाभारत
विराट पर्व
वैराट पर्व
अध्याय 8
सार
विराटन पत्नि सुदेष्णॆयु द्रौपदियन्नु नोडि विचारिसिदुदु (1-7). द्रौपदि-सुदेष्णॆयर संवाद (8-33).
04008001 वैशंपायन उवाच।
04008001a ततः केशान्समुत्क्षिप्य वेल्लिताग्राननिंदितान्।
04008001c जुगूह दक्षिणे पार्श्वे मृदूनसितलोचना।।
04008002a वासश्च परिधायैकं कृष्णं सुमलिनं महत्।
04008002c कृत्वा वेषं च सैरंध्र्याः कृष्णा व्यचरदार्तवत्।।
वैशंपायननु हेळिदनु: “अनंतर असितलोचनॆ कृष्णॆ द्रौपदियु तुदियल्लि गुंगुरागिद्द दोषरहित मृदु कूदलन्नु मेलॆत्ति बलगडॆ अडगिसिट्टुकॊंडु, तुंबा कॊळकाद ऒंदे ऒंदु कप्पु वस्त्रवन्नु धरिसि, सैरंध्रिय वेषवन्नु तळॆदु आर्तळंतॆ ओडाडुत्तिद्दळु.
04008003a तां नराः परिधावंतीं स्त्रियश्च समुपाद्रवन्।
04008003c अपृच्छंश्चैव तां दृष्ट्वा का त्वं किं च चिकीर्षसि।।
अलॆदाडुत्तिद्द अवळन्नु कंड स्त्री पुरुषरु ओडि बंदु “यारु नीनु? एनु माडबयसुत्तीयॆ?” ऎंदु अवळन्नु केळिदरु.
04008004a सा तानुवाच राजेंद्र सैरंध्र्यहमुपागता।
04008004c कर्म चेच्छामि वै कर्तुं तस्य यो मां पुपुक्षति।।
राजेंद्र! अवळु अवरिगॆ नानु सैरंध्रि. नन्नन्नु साकुववरिगॆ कॆलसमाडुव इच्छॆयिंद बंदिद्देनॆ ऎंदु हेळिदळु.
04008005a तस्या रूपेण वेषेण श्लक्ष्णया च तथा गिरा।
04008005c नाश्रद्दधत तां दासीमन्नहेतोरुपस्थितां।।
अवळ रूप, वेष मत्तु मधुर मातुगळिंदागि अवळु ऊटक्कोस्कर दासियागलु बंदिद्दाळॆ ऎंदु जनरु नंबलिल्ल.
04008006a विराटस्य तु कैकेयी भार्या परमसम्मता।
04008006c अवलोकयंती ददृशे प्रासादाद्द्रुपदात्मजां।।
उप्परिगॆयिंद नोडुत्तिद्द विराटन अच्चुमॆच्चिन पत्नियू, केकय राजपुत्रियू आद सुदेष्णॆयु द्रुपदन पुत्रियन्नु कंडळु.
04008007a सा समीक्ष्य तथारूपामनाथामेकवाससं।
04008007c समाहूयाब्रवीद्भद्रे का त्वं किं च चिकीर्षसि।।
अवळु अंथह रूपवतियू, अनाथळू, ऒंदे वस्त्रवन्नु दरिसिदवळू आगिद्द अवळन्नु नोडि करॆयिसि केळिदळु: “भद्रे! नीनु यारु? मत्तु एनु माडबयसुत्तीयॆ?”
04008008a सा तामुवाच राजेंद्र सैरंध्र्यहमुपागता।
04008008c कर्म चेच्छाम्यहं कर्तुं तस्य यो मां पुपुक्षति।।
राजेंद्र! अवळु अवळिगॆ हेळिदळु: “नानु सैरंध्रि. नन्नन्नु साकुववरिगॆ कॆलसमाडुव इच्छॆयिंद बंदिद्देनॆ.”
04008009 सुदेष्णोवाच।
04008009a नैवंरूपा भवंत्येवं यथा वदसि भामिनि।
04008009c प्रेषयंति च वै दासीर्दासांश्चैवंविधान्बहून्।
सुदेष्णॆयु हेळिदळु: “भामिनि! निन्नंथॆ मातनाडुववरु हीगॆ रूपवतियरागिरुवुदिल्ल. बहुमंदि दास-दासियरिगॆ अप्पणॆमाडुववरु हीगिरुत्तारॆ.
04008010a गूढगुल्फा संहतोरुस्त्रिगंभीरा षडुन्नता।
04008010c रक्ता पंचसु रक्तेषु हंसगद्गदभाषिणी।।
04008011a सुकेशी सुस्तनी श्यामा पीनश्रोणिपयोधरा।
04008011c तेन तेनैव संपन्ना काश्मीरीव तुरंगमा।।
04008012a स्वरालपक्ष्मनयना बिंबोष्ठी तनुमध्यमा।
04008012c कंबुग्रीवा गूढसिरा पूर्णचंद्रनिभानना।।
निन्न हिम्मडियु अडकवागिदॆ, तॊडॆगळु तागुत्तिवॆ, मूरु अंगगळु गंभीरवागिवॆ, आरु अंगगळु उन्नतवागिवॆ, ऐदु अंगगळु कॆंपागिवॆ, निन्न मातु हंसद स्वरदंतिदॆ, नीळ कूदलन्नु हॊंदिद्दीयॆ, ऒळ्ळॆय मॊलॆगळन्नु पडॆदिद्दीयॆ, श्यामवर्णदवळागिद्दीयॆ, उब्बिद नितंब मत्तु पयोधरॆयुळ्ळवळागिद्दीयॆ. काश्मीरद कुदुरॆयंतॆ बेकु बेकादल्लि सुंदरळागिद्दीयॆ. निन्न कण्णिन रॆप्पॆगळु गुंगुरागिवॆ, कॆळदुटि तॊंडॆय हण्णिनंतिदॆ, सॊंट सण्णदागिदॆ, कॊरळु शंखदंतिदॆ, रक्तनाळगळु ऎद्दु काणुत्तिल्ल मत्तु निन्न मुखवु पूर्ण चंद्रनंतिदॆ.
04008013a का त्वं ब्रूहि यथा भद्रे नासि दासी कथं चन।
04008013c यक्षी वा यदि वा देवी गंधर्वी यदि वाप्सराः।।
04008014a अलंबुसा मिश्रकेशी पुंडरीकाथ मालिनी।
04008014c इंद्राणी वारुणी वा त्वं त्वष्टुर्धातुः प्रजापतेः।।
04008014e देव्यो देवेषु विख्यातास्तासां त्वं कतमा शुभे।।
भद्रे! नीनु यारॆंदु हेळु! नीनु दासियंतू अल्ल! नीनु यक्षियागिरबहुदु अथवा देवियागिरबहुदु अथवा गंधर्वियागिरबहुदु अथवा अप्सरॆयागिरबहुदु. शुभे! नीनु यारु? अलंबुसॆयो, मिश्रकेशियो, पुंडरीकॆयो, अथवा मालिनियो? इंद्राणियो, वारुणियो, अथवा त्वष्ट, धातु अथवा प्रजापति ई विख्यात देवतॆगळ देवियरल्लि नीनु यारु?”
04008015 द्रौपद्युवाच।
04008015a नास्मि देवी न गंधर्वी नासुरी न च राक्षसी।
04008015c सैरंध्री तु भुजिष्यास्मि सत्यमेतद्ब्रवीमि ते।।
द्रौपदियु हेळिदळु: “नानु देवियल्ल, गंधर्वियल्ल, असुरियल्ल मत्तु राक्षसियू अल्ल. इन्नॊब्बरन्नु अवलंबिसिरुव सैरंध्रि नानु. निनगॆ सत्यवन्ने हेळुत्तिद्देनॆ.
04008016a केशां जानाम्यहं कर्तुं पिंषे साधु विलेपनं।
04008016c ग्रथयिष्ये विचित्राश्च स्रजः परमशोभनाः।।
केशालंकारवन्नु बल्लॆ. ऒळ्ळॆय लेपनवन्नु अरॆदु तयारिसबल्लॆ. बण्णबण्णद परम सुंदरवाद मालॆगळन्नु कट्टबल्लॆ.
04008017a आराधयं सत्यभामां कृष्णस्य महिषीं प्रियां।
04008017c कृष्णां च भार्यां पांडूनां कुरूणामेकसुंदरीं।।
कृष्णन प्रिय महिषि सत्यभामॆयन्नु मत्तु कुरुगळल्लिये एकैक सुंदरियाद पांडवर पत्नि कृष्णॆयन्नू नानु सिंगरिसुत्तिद्दॆ.
04008018a तत्र तत्र चराम्येवं लभमाना सुशोभनं।
04008018c वासांसि यावच्च लभे तावत्तावद्रमे तथा।।
हीगॆ अल्लल्लि तिरुगाडुत्ता उत्तम गळिकॆ माडुत्तेनॆ. ऎल्लियवरॆगॆ उळियुवुदक्कॆ दॊरकुवुदो अल्लियवरॆगॆ अल्लिये संतोषदिंद इरुत्तेनॆ.
04008019a मालिनीत्येव मे नाम स्वयं देवी चकार सा।
04008019c साहमभ्यागता देवि सुदेष्णे त्वन्निवेशनं।।
स्वयं आ देविये ननगॆ मालिनियॆंब हॆसरन्निट्टळु. देवि सुदेष्णॆ! अंथह नानु निन्न अरमनॆगॆ बंदिद्देनॆ.”
04008020 सुदेष्णोवाच।
04008020a मूर्ध्नि त्वां वासयेयं वै संशयो मे न विद्यते।
04008020c नो चेदिह तु राजा त्वां गच्छेत्सर्वेण चेतसा।।
सुदेष्णॆयु हेळिदळु: “राजनु संपूर्ण मनस्सिनिंद निन्नल्लिगे होगुत्तानॆ ऎंदु ननगॆ तिळियदे इद्दिद्दरॆ नानु निन्नन्नु ननगिंतलू ऎत्तरदल्लिरिसिकॊळ्ळुत्तिद्दॆ!
04008021a स्त्रियो राजकुले पश्य याश्चेमा मम वेश्मनि।
04008021c प्रसक्तास्त्वां निरीक्षंते पुमांसं कं न मोहयेः।।
राजकुलद मत्तु नन्न मनॆय स्त्रीयरु निन्नन्ने आसक्तियिंद नोडुत्तिरुवुदन्नु नोडु! इन्नु याव पुरुषनु ताने मोहगॊळ्ळुवुदिल्ल?
04008022a वृक्षांश्चावस्थितान्पश्य य इमे मम वेश्मनि।
04008022c तेऽपि त्वां संनमंतीव पुमांसं कं न मोहयेः।।
नोडु! नन्न मनॆयल्लिरुव मरगळू कूड निनगॆ नमस्करिसुत्तिवॆयो ऎन्नुवंतॆ कॆळगॆ बग्गिवॆ. इन्नु याव पुरुषनु ताने मोहगॊळ्ळुवुदिल्ल?
04008023a राजा विराटः सुश्रोणि दृष्ट्वा वपुरमानुषं।
04008023c विहाय मां वरारोहे त्वां गच्छेत्सर्वचेतसा।।
सुश्रोणि! वरारोहॆ! निन्न ई अमानुष देहवन्नु कंडु राजा विराटनु नन्नन्नु तॊरॆदु संपूर्ण मनस्सिनिंद निन्न बळिगॆ बंदानु!
04008024a यं हि त्वमनवद्यांगि नरमायतलोचने।
04008024c प्रसक्तमभिवीक्षेथाः स कामवशगो भवेत्।।
अनवद्यांगी! आयतलोचने! निन्नन्नु ऎडॆबिडदे नोडुव याव नरनू कामवशनागि बिडुत्तानॆ.
04008025a यश्च त्वां सततं पश्येत्पुरुषश्चारुहासिनि।
04008025c एवं सर्वानवद्यांगि स चानंगवशो भवेत्।।
चारुहासिनी! ई रीति सर्वांगगळल्लियू कुंदिरद निन्नन्नु सततवागि यारु नोडुत्तानो अवनु अनंगवशनागिबिडुत्तानॆ!
04008026a यथा कर्कटकी गर्भमाधत्ते मृत्युमात्मनः।
04008026c तथाविधमहं मन्ये वासं तव शुचिस्मिते।।
शुचिस्मिते! निनगॆ आश्रयवन्नु कॊडुवुदु हॆण्णु चेळुवु मृत्युवन्नु तन्न गर्भदल्लि इट्टुकॊंडिरुव हागॆ ऎंदु तिळियुत्तेनॆ.”
04008027 द्रौपद्युवाच।
04008027a नास्मि लभ्या विराटेन न चान्येन कथं चन।
04008027c गंधर्वाः पतयो मह्यं युवानः पंच भामिनि।।
04008028a पुत्रा गंधर्वराजस्य महासत्त्वस्य कस्य चित्।
04008028c रक्षंति ते च मां नित्यं दुःखाचारा तथा न्वहं।।
द्रौपदियु हेळिदळु: “भामिनी! विराटनिगॆ मत्तु इतररिगॆ नानु ऎंदू लभ्यळागुववळल्ल. महासत्वनाद गंधर्वराजनोर्वन पुत्रराद ऐवरु युव गंधर्वरु ननगॆ गंडंदिरु. अवरु नन्नन्नु नित्यवू रक्षिसुत्तारॆ. हागागि नानु दुःखवन्नु अनुभविसुव हागिल्ल.
04008029a यो मे न दद्यादुच्छिष्टं न च पादौ प्रधावयेत्।
04008029c प्रीयेयुस्तेन वासेन गंधर्वाः पतयो मम।।
यारु ननगॆ ऎंजलन्नु उणलिक्कॆ कॊडुवुदिल्लवो मत्तु कालुगळन्नु तॊळॆयिसिकॊळ्ळुवुदिल्लवो अंथवर मनॆयल्लि वासिसिदरॆ नन्न गंधर्व पतिगळु संतोषपडुत्तारॆ.
04008030a यो हि मां पुरुषो गृध्येद्यथान्याः प्राकृतस्त्रियः।
04008030c तामेव स ततो रात्रिं प्रविशेदपरां तनुं।।
नन्नन्नु ओर्व सामान्य स्त्रीयंतॆ कामिसुव पुरुषनु अल्लिये अदे रात्रि मरणहॊंदुवनु.
04008031a न चाप्यहं चालयितुं शक्या केन चिदंगने।
04008031c दुःखशीला हि गंधर्वास्ते च मे बलवत्तराः।।
अंगने! नन्नन्नु विचलितळन्नागिसलू यारिगू शक्यविल्ल. नन्न गंधर्वरु कष्टवन्नु ऎदुरिसबल्ल महा बलशालिगळु.”
04008032 सुदेष्णोवाच।
04008032a एवं त्वां वासयिष्यामि यथा त्वं नंदिनीच्छसि।
04008032c न च पादौ न चोच्छिष्टं स्प्रक्ष्यसि त्वं कथं चन।।
सुदेष्णॆयु हेळिदळु: “नंदिनी! नीनु हेगॆ बयसुत्तीयो हागॆ निन्नन्नु इट्टुकॊळ्ळुत्तेनॆ. याव समयदल्लियू नीनु इन्नॊब्बर कालुगळन्नागली ऎंजलन्नागली मुट्टबेकागिल्ल.””
04008033 वैशंपायन उवाच।
04008033a एवं कृष्णा विराटस्य भार्यया परिसांत्विता।
04008033c न चैनां वेद तत्रान्यस्तत्त्वेन जनमेजय।।
वैशंपायननु हेळिदनु: “जनमेजय! ई रीति कृष्णॆयु विराटन मडदियिंद सांत्वनवन्नु पडॆदळु. अवळ निजस्वरूपवु एनॆंदु अल्लिरुव यारिगू तिळियलिल्ल. ”
समाप्ति
इति श्रीमहाभारते विराटपर्वणि वैराटपर्वणि पुरप्रवेशे द्रौपदीप्रवेशो नाम अष्टमोऽध्यायः।।
इदु श्री महाभारतद विराटपर्वदल्लि वैराटपर्वदल्लि पुरप्रवेशदल्लि द्रौपदीप्रवेशवॆन्नुव ऎंटनॆय अध्यायवु.