006 ยุธิษฺฐิรปฺรวเศห์

ปฺรวเศ

ฯฯ โอํ โอํ นมโ นารายณายฯฯ ศฺรี วเทวฺยาสาย นมห์ ฯฯ

ศฺรี กฺฤษฺณทฺวไปายน วเทวฺยาส วิรจิต

ศฺรี มหาภารต

วิราฏ ปรฺว

วไราฏ ปรฺว

อธฺยาย 6

สาร

ตนฺน อาสฺถานวนฺนุ ปฺรวเศิสิท ยุธิษฺฐิรนนฺนุ ยารเะํทุ ราชา วิราฏนุ ตรฺกิสิทุทุ (1-6). ยุธิษฺฐิร-วิราฏร สํภาษณเะ มตฺตุ ยุธิษฺฐิรนุ กํกนเะํพ หเะสรินลฺลิ วิราฏน อาสฺถานทลฺลิรุวุทุ (7-16).

04006001 วไศํปายน อุวาจฯ
04006001a ตตโ วิราฏํ ปฺรถมํ ยุธิษฺฐิรโฯ ราชา สภายามุปวิษฺฏมาวฺรชตฺฯ
04006001c วไฑูรฺยรูปานฺปฺรติมุจฺย กาํจนานฺฯ อกฺษานฺส กกฺษเ ปริคฺฤหฺย วาสสาฯฯ

วไศํปายนนุ หเฬิทนุ: “อนํตร มโะทลุ วไฑูรฺยรูปท จินฺนท ทาฬคฬนฺนุ วสฺตฺรทลฺลิ กฏฺฏิ กํกุฬลฺลิ อิฏฺฏุกโะํฑุ ราช ยุธิษฺฐิรนุ สภเะยลฺลิ กุฬิติทฺท วิราฏน พฬิ พํทนุ.

04006002a นราธิปโ ราษฺฏฺรปติํ ยศสฺวินํฯ มหายศาห์ กเารววํศวรฺธนห์ฯ
04006002c มหานุภาวโ นรราชสตฺกฺฤตโฯ ทุราสทสฺตีกฺษฺณวิษโ ยถโรคห์ฯฯ

อา นราธิป, ราษฺฏฺรปติ, ยศสฺวินิ, มหายศ, กเารววํศวรฺธน, มหานุภาว, นรราชสตฺกฺฤตนุ ชยิสลสาธฺย ตีกฺษฺณวิษท สรฺปทํติทฺทนุ.

04006003a พลเน รูปเณ นรรฺษภโ มหานฺฯ อถารฺจิรูปเณ ยถามรสฺตถาฯ
04006003c มหาภฺรชาลไริว สํวฺฤตโ รวิห์ฯ ยถานลโ ภสฺมวฺฤตศฺจ วีรฺยวานฺฯฯ

อมรรํตเะ พลทลฺลิ วีรฺยวํตนู, รูปทลฺลิ กาํติยุกฺตนู อาคิทฺท อา มหา นรรฺษภนุ ภาริ มโฑคฬิํท อาวฺฤต สูรฺยนํตเะ มตฺตุ พูทิมุจฺจิท กเะํฑทํติทฺทนุ.

04006004a ตมาปตํตํ ปฺรสมีกฺษฺย ปาํฑวํฯ วิราฏราฑิํทุมิวาภฺรสํวฺฤตํฯ
04006004c มํตฺริทฺวิชานฺสูตมุขานฺวิศสฺตถาฯ ยเ จาปิ กเ จิตฺปริษตฺสมาสตเฯฯ
04006004e ปปฺรจฺฉ กโ'ยํ ปฺรถมํ สมเยิวานฺฯ อนเน ยโ'ยํ ปฺรสมีกฺษตเ สภาํฯฯ

มโฑมุสุกิท จํทฺรนํตเะ หตฺติร พรุตฺติทฺท อา ปาํฑวนนฺนุ กํฑุ “มโะทลพาริ สภเะยลฺลิ ตโริสิกโะํฑ อิวนุ ยารุ?” เอะํทุ สภเะยลฺลิ กุฬิติทฺท มํตฺริทฺวิชรนฺนุ, สูตมุขฺยรนฺนุ มตฺตุ อิตร สภาสทรนฺนุ กเฬิทนุ.

04006005a น ตุ ทฺวิชโ'ยํ ภวิตา นรโตฺตมห์ฯ ปติห์ ปฺฤถิวฺยา อิติ มเ มนโคตํฯ
04006005c น จาสฺย ทาสโ น รถโ น กุํฑลเฯ สมีปตโ ภฺราชติ จายมิํทฺรวตฺฯฯ

“อี นรโตฺตมนุ ทฺวิชนิรลาร. อิวนุ ราชนเะํทุ นนฺน อภิปฺราย. อาทรู อิวนลฺลิ ทาสริลฺล, รถวิลฺล, กุํฑลคฬิลฺล! อาทรเะ อิวนุ อิํทฺรนํตเะ หโะฬเะยุตฺติทฺทานเะ.

04006006a ศรีรลิํคไรุปสูจิตโ หฺยยํฯ มูรฺธาภิษิกฺตโ'ยมิตีว มานสํฯ
04006006c สมีปมายาติ จ มเ คตวฺยถโฯ ยถา คชสฺตามรสีํ มทโตฺกฏห์ฯฯ

อิวนุ มูรฺธาภิษิกฺตนาคิทฺทานเะํทุ อิวน ศรีร ลกฺษณคฬุ นนฺน มนสฺสิคเะ สูจิสุตฺติวเะ. มทโตฺกฏ อานเะยุ ตาวรเะกโะฬกฺกเะ พรุวํตเะ อิวนุ นิศฺจิํตนาคิ นนฺน กฑเะ พรุตฺติทฺทานเะ! ”

04006007a วิตรฺกยํตํ ตุ นรรฺษภสฺตทาฯ ยุธิษฺฐิรโ'ภฺยเตฺย วิราฏมพฺรวีตฺฯ
04006007c สมฺราฑฺวิชานาตฺวิห ชีวิตารฺถินํฯ วินษฺฏสรฺวสฺวมุปาคตํ ทฺวิชํฯฯ

อาค อา นรรฺษภ ยุทิษฺฐิรนุ หีคเะ ตรฺกิสุตฺติรุว วิราฏนิคเะ หเฬิทนุ: “สามฺราฏ! สรฺววนฺนู กฬเะทุกโะํฑุ ชีวิตารฺถิยาคิ พํทิรุว ทฺวิชนเะํทุ ติฬิ!

04006008a อิหาหมิจฺฉามิ ตวานฆาํติกเฯ วสฺตุํ ยถา กามจรสฺตถา วิภโฯ
04006008c ตมพฺรวีตฺสฺวาคตมิตฺยนํตรํฯ ราชา ปฺรหฺฤษฺฏห์ ปฺรติสํคฺฤหาณ จฯฯ

วิภโ! อนฆ! สฺวตํตฺรวาคิ อิลฺลิ นินฺนลฺลิ วาสิสพยสุตฺตเนเะ!” อนํตร สํตโษคโะํฑ ราชนุ “สฺวาคต!” เอะํทุ หเฬิ อวนนฺนุ ปริคฺรหิสิทนุ.

04006009a กามเน ตาตาภิวทามฺยหํ ตฺวาํฯ กสฺยาสิ ราชฺญโ วิษยาทิหาคตห์ฯ
04006009c คโตฺรํ จ นามาปิ จ ศํส ตตฺตฺวตห์ฯ กิํ จาปิ ศิลฺปํ ตว วิทฺยตเ กฺฤตํฯฯ

“มคู! ปฺรีติยิํท นานุ นินฺนนฺนุ กเฬุตฺติทฺทเนเะ - ยาว ราชน นาฑินิํท นีนุ อิลฺลิคเะ พํทิทฺทียเะ? นินฺน นิชวาท คโตฺรวนฺนู หเะสรนฺนู, มตฺตุ นีนุ มาฑลุ ยาว อุทฺยโควนฺนุ พลฺลเะ เอะนฺนุวุทนฺนู หเฬุ.”

04006010 ยุธิษฺฐิร อุวาจฯ
04006010a ยุธิษฺฐิรสฺยาสมหํ ปุรา สขาฯ วไยาฆฺรปทฺยห์ ปุนรสฺมิ พฺราหฺมณห์ฯ
04006010c อกฺษานฺปฺรวปฺตุํ กุศลโ'สฺมิ ทเวิตาฯ กํกเติ นามฺนาสฺมิ วิราฏ วิศฺรุตห์ฯฯ

ยุธิษฺฐิรนุ หเฬิทนุ: “หิํทเะ นานุ ยุธิษฺฐิรน สขนาคิทฺทเะ. มตฺตุ วไยาฆฺรปท คโตฺรท พฺราหฺมณ. ชูชินลฺลิ ทาฬคฬนฺนุ เอะสเะยุวุทรลฺลิ ปริณิตนาคิทฺทเนเะ. วิราฏ! กํก เอะํพ หเะสรินิํท กรเะยลฺปฑุตฺตเนเะ.”

04006011 วิราฏ อุวาจฯ
04006011a ททามิ ตเ หํต วรํ ยมิจฺฉสิฯ ปฺรศาธิ มตฺสฺยานฺวศคโ หฺยหํ ตวฯ
04006011c ปฺริยา หิ ธูรฺตา มม ทเวินห์ สทาฯ ภวาํศฺจ ทเวโปม ราชฺยมรฺหติฯฯ

วิราฏนุ หเฬิทนุ: “อยฺยา! นีนุ พยสิท วรวนฺนุ นินคเะ กโะฑุตฺตเนเะ. นานุ นินฺน วศนาคิทฺทเนเะ. มตฺสฺยรนฺนุ อาฬุ! ธูรฺต ชูชุกโรรุ นนคเะ ยาวาคลู ปฺริยรุ. ทเวสทฺฤศนาท นีนุ ราชฺยกฺกเะ อรฺหนาคิทฺทียเะ!”

04006012 ยุธิษฺฐิร อุวาจฯ
04006012a อาปฺตโ วิวาทห์ ปรมโ วิศาํ ปตเฯ น วิทฺยตเ กิํ จน มตฺสฺย หีนตห์ฯ
04006012c น มเ ชิตห์ กศฺจน ธารยเทฺธนํฯ วรโ มมไษโ'สฺตุ ตว ปฺรสาทตห์ฯฯ

ยุธิษฺฐิรนุ หเฬิทนุ: “วิศาํปตเ! นนฺนิํท สโตวนุ นนฺนโะํทิคเะ เอะํทู ชคฬวาฑพารทุ มุตฺตุ คเะทฺทวนุ เอะํทู นนฺนิํท ปณวนฺนุ กเฬพารทุ! นินฺน กฺฤปเะยิํท อี วรวุ นนฺนทาคลิ!”

04006013 วิราฏ อุวาจฯ
04006013a หนฺยามวธฺยํ ยทิ ตเ'ปฺริยํ จรเตฺฯ ปฺรวฺราชยเยํ วิษยาทฺทฺวิชาํสฺตถาฯ
04006013c ศฺฤณฺวํตุ มเ ชานปทาห์ สมาคตาห์ฯ กํกโ ยถาหํ วิษยเ ปฺรภุสฺตถาฯฯ

วิราฏนุ หเฬิทนุ: นินคเะ อปฺริยวาคิ นฑเะทุกโะํฑวรนฺนุ อวธฺยราคิทฺทรู กโะลฺลุตฺตเนเะ! อถวา อํถห ทฺวิชรนฺนุ ทเศท หโะรหากุตฺตเนเะ! อิลฺลิ นเะรเะทิรุว ปฺรชเะคฬเะลฺลรู กเฬิสิกโะฬฺฬิ! นานุ อี ทเศกฺกเะ หเคโ หาคเะ อี กํกนู ปฺรภุ!

04006014a สมานยานโ ภวิตาสิ มเ สขาฯ ปฺรภูตวสฺตฺรโ พหุปานภโชนห์ฯ
04006014c ปศฺยเสฺตฺวมํตศฺจ พหิศฺจ สรฺวทาฯ กฺฤตํ จ ตเ ทฺวารมปาวฺฤตํ มยาฯฯ

นนฺน สขนาคิทฺทุ วาหนคฬิคู, อุตฺตม วสฺตฺรคฬิคู, พหฬษฺฏุ ปาน ภโชนคฬิคู นีนุ นนฺน สริสมนาคิรุวเะ. ยาวาคลู นีนุ นนฺน โอะฬคิน มตฺตุ หโะรคิน วฺยวหารคฬิคเะ สากฺษิยาคิรุวเะ. นินคเะ นนฺน ทฺวารวุ ตเะรเะทิทเะ.

04006015a ยเ ตฺวานุวาทเยุรวฺฤตฺติกรฺศิตาฯ พฺรูยาศฺจ ตเษาํ วจนเน มเ สทาฯ
04006015c ทาสฺยามิ สรฺวํ ตทหํ น สํศยโฯ น ตเ ภยํ วิทฺยติ สนฺนิธเา มมฯฯ

เอนู มาฑทเะยู ตโะํทรเะคโะฬคาทวรุ นินฺนลฺลิ หเฬิกโะํฑรเะ อา มาตุคฬนฺนุ นนคเะ ยาวคลู นีนุ หเฬพเกุ. อาค นานุ เอะลฺลวนฺนู กโะฑุตฺตเนเะ เอะนฺนุวุทรลฺลิ สํศยวิลฺลทิรลิ. นนฺน สนฺนิธิยลฺลิ นินคเะ ภยวเะนฺนุวุทิรุวุทิลฺล.””

04006016 วไศํปายน อุวาจฯ
04006016a เอวํ ส ลพฺธฺวา ตุ วรํ สมาคมํฯ วิราฏราชเน นรรฺษภสฺตทาฯ
04006016c อุวาส วีรห์ ปรมารฺจิตห์ สุขีฯ น จาปิ กศฺจิจฺจริตํ พุพโธ ตตฺฯฯ

วไศํปายนนุ หเฬิทนุ: “หีคเะ อา วีร นรรฺษภนุ วิราฏราชนนฺนุ สเริ วรวนฺนุ ปฑเะทุ ปรม คเารวทิํท สุขิยาคิ วาสิสิทนุ. อวน กุริตุ ยาริคู เอนู ติฬิยลิลฺล.”

สมาปฺติ

อิติ ศฺรีมหาภารตเ วิราฏปรฺวณิ วไราฏปรฺวณิ ปุรปฺรวเศเ ยุธิษฺฐิรปฺรวเศโ นาม ษษฺฐโ'ธฺยายห์ฯฯ
อิทุ ศฺรี มหาภารตท วิราฏปรฺวทลฺลิ วไราฏปรฺวทลฺลิ ปุรปฺรวเศทลฺลิ ยุธิษฺฐิรปฺรวเศวเะนฺนุว อารนเะย อธฺยายวุ.