ప్రవేశ
।। ఓం ఓం నమో నారాయణాయ।। శ్రీ వేదవ్యాసాయ నమః ।।
శ్రీ కృష్ణద్వైపాయన వేదవ్యాస విరచిత
శ్రీ మహాభారత
ఆరణ్యక పర్వ
కుండలాహరణ పర్వ
అధ్యాయ 289
సార
మునివరను కుంతియ సేవెగె మెచ్చి బేకాద దేవతెయన్ను వశమాడిసికొళ్ళబహుదాద మంత్రగుచ్ఛగళన్ను కొట్టు హోదుదు (1-23).
03289001 వైశంపాయన ఉవాచ।
03289001a సా తు కన్యా మహారాజ బ్రాహ్మణం సంశితవ్రతం।
03289001c తోషయామాస శుద్ధేన మనసా సంశితవ్రతా।।
వైశంపాయనను హేళిదను: “మహారాజ! ఆ సంశితవ్రత కన్యెయాదరో సంశితవ్రత బ్రాహ్మణనన్ను శుద్ధ మనస్సినింద తృప్తిగొళిసిదళు.
03289002a ప్రాతరాయాస్య ఇత్యుక్త్వా కదా చిద్ద్విజసత్తమః।
03289002c తత ఆయాతి రాజేంద్ర సాయే రాత్రావథో పునః।।
రాజేంద్ర! కెలవొమ్మె ఆ ద్విజసత్తమను బెళిగ్గె బరుత్తేనె ఎందు హేళి సాయంకాల బరుత్తిద్దను. పునః సాయంకాల బరుత్తేనెందు హేళి రాత్రి బరుత్తిద్దను.
03289003a తం చ సర్వాసు వేలాసు భక్ష్యభోజ్యప్రతిశ్రయైః।
03289003c పూజయామాస సా కన్యా వర్ధమానైస్తు సర్వదా।।
ఆ కన్యెయు ఎల్ల వేళెగళల్లియూ అవనన్ను హెచ్చు హెచ్చు భక్ష్య, భోజ్య మత్తు ఆశ్రయవన్నిత్తు సర్వదా పూజిసుత్తిద్దళు.
03289004a అన్నాదిసముదాచారః శయ్యాసనకృతస్తథా।
03289004c దివసే దివసే తస్య వర్ధతే న తు హీయతే।।
అవను కుళితిరువాగ మత్తు మలగిరువాగ అవనిగె నీడిద అన్నాది సముదాచారగళు దినదింద దినక్కె హెచ్చాగుత్తిద్దవే హొరతు కొరతె ఏనూ ఆగుత్తిరలిల్ల.
03289005a నిర్భర్త్సనాపవాదైశ్చ తథైవాప్రియయా గిరా।
03289005c బ్రాహ్మణస్య పృథా రాజన్న చకారాప్రియం తదా।।
రాజన్! అవను బైయుత్తిద్దరూ, తప్పుగళన్ను హుడుకి హేళుత్తిద్దరూ మత్తు అప్రియవాగి మాతన్నాడుత్తిద్దరూ సహ పృథెయు బ్రాహ్మణనిగె అప్రియవాదుదన్ను మాడలిల్ల.
03289006a వ్యస్తే కాలే పునశ్చైతి న చైతి బహుశో ద్విజః।
03289006c దుర్లభ్యమపి చైవాన్నం దీయతామితి సోఽబ్రవీత్।।
కెలవొమ్మె కాలవు వ్యస్తవాదాగ బరుత్తిద్దను. బహళష్టు సల బరుత్తలే ఇరలిల్ల. ఆహారవు దొరెయువుదు కష్టవాగిద్దరూ ఎష్టో సల ఊటవన్ను కొడు ఎందు కేళుత్తిద్దను.
03289007a కృతమేవ చ తత్సర్వం పృథా తస్మై న్యవేదయత్।
03289007c శిష్యవత్పుత్రవచ్చైవ స్వసృవచ్చ సుసమ్యతా।।
ఎల్లవూ తయారిదె ఎందు పృథెయు అవనిగె నివేదిసుత్తిద్దళు. శిష్యెయంతె, మగళంతె, మత్తు తంగియంతె నడెదుకొళ్ళుత్తిద్దళు.
03289008a యథోపజోషం రాజేంద్ర ద్విజాతిప్రవరస్య సా।
03289008c ప్రీతిముత్పాదయామాస కన్యా యత్నైరనిందితా।।
రాజేంద్ర! అవనిగిష్టవాదంతె ప్రయత్నిసుత్తిద్ద ఆ అనిందితె కన్యెయు ఆ ద్విజప్రవరన ప్రీతియన్ను గళిసిదళు.
03289009a తస్యాస్తు తు శీలవృత్తేన తుతోష ద్విజసత్తమః।
03289009c అవధానేన భూయోఽస్య పరం యత్నమథాకరోత్।।
బహళ ప్రయత్నపట్టు తన్న సేవె మాడుత్తిరువ అవళ శీల నడతెయింద ద్విజసత్తమను తృప్తనాదను.
03289010a తాం ప్రభాతే చ సాయే చ పితా పప్రచ్చ భారత।
03289010c అపి తుష్యతి తే పుత్రి బ్రాహ్మణః పరిచర్యయా।।
భారత! బెళిగ్గె మత్తు సాయంకాల అవళ తందెయు అవళన్ను కేళుత్తిద్దను: “పుత్రి! నిన్న పరిచర్యెయింద బ్రాహ్మణను తృప్తనాగిద్దానె తానే?”
03289011a తం సా పరమమిత్యేవ ప్రత్యువాచ యశస్వినీ।
03289011c తతః ప్రీతిమవాపాగ్ర్యాం కుంతిభోజో మహామనాః।।
ఆ యశస్వినియు “సంపూర్ణవాగి!” ఎందు ఉత్తరిసలు మహామనస్వి కుంతిభోజను అత్యంత సంతోషపడుత్తిద్దను.
03289012a తతః సంవత్సరే పూర్ణే యదాసౌ జపతాం వరః।
03289012c నాపశ్యద్దుష్కృతం కిం చిత్పృథాయాః సౌహృదే రతః।
03289013a తతః ప్రీతమనా భూత్వా స ఏనాం బ్రాహ్మణోఽబ్రవీత్।
03289013c ప్రీతోఽస్మి పరమం భద్రే పరిచారేణ తే శుభే।।
ఆగ ఒందు వర్షవు ముగియలు, జపిగళల్లి శ్రేష్ఠనాదవను పృథెయింద యావ దుష్కృతవూ ఆగదే ఇద్దుదన్ను నోడి అవళొందిగె స్నేహభావవన్ను బెళెసికొండను. ఆగ ప్రీతిమనస్క బ్రాహ్మణను హేళిదను: “భద్రే! శుభే! నిన్న పరిచారికెయింద పరమ ప్రీతనాగిద్దేనె.
03289014a వరాన్వృణీష్వ కల్యాణి దురాపాన్మానుషైరిహ।
03289014c యైస్త్వం సీమంతినీః సర్వా యశసాభిభవిష్యసి।।
కల్యాణీ! మనుష్యరు పడెయువుదక్కె కష్టవెనిసువ మత్తు యావుదరింద నీను సర్వ సీమంతియరిగింతలూ యశస్వినియాగుత్తీయో అంథహ వరవన్ను కేళికో.”
03289015 కుంత్యువాచ।
03289015a కృతాని మమ సర్వాణి యస్యా మే వేదవిత్తమ।
03289015c త్వం ప్రసన్నః పితా చైవ కృతం విప్ర వరైర్మమ।।
కుంతియు హేళిదళు: “వేదవిత్తమ! నీను మత్తు నన్న తందెయు ప్రసన్నరాగిద్దీరి ఎందరె నాను ఎల్లవన్నూ సాధిసిదంతెయే. విప్ర! వరవు ననగె ఇదక్కింతలూ హెచ్చిన ఏనన్ను మాడీతు?”
03289016 బ్రాహ్మణ ఉవాచ।
03289016a యది నేచ్చసి భద్రే త్వం వరం మత్తః శుచిస్మితే।
03289016c ఇమం మంత్రం గృహాణ త్వమాహ్వానాయ దివౌకసాం।।
బ్రాహ్మణను హేళిదను: “భద్రే! శుచిస్మితే! నన్నింద నినగె వరవు ఇష్టవిల్లదిద్దరె దివౌకసరన్ను ఆహ్వానిసబల్ల ఈ మంత్రగళన్ను స్వీకరిసు.
03289017a యం యం దేవం త్వమేతేన మంత్రేణావాహయిష్యసి।
03289017c తేన తేన వశే భద్రే స్థాతవ్యం తే భవిష్యతి।।
భద్రే! నీను ఈ మంత్రగళింద యావ యావ దేవనన్ను ఆహ్వానిసుత్తీయో ఆ ఆ దేవతెగళు నిన్న వశదల్లి బందు నింతు నిన్నవరాగుత్తారె.
03289018a అకామో వా సకామో వా న స నైష్యతి తే వశం।
03289018c విబుధో మంత్రసంశాంతో వాక్యే భృత్య ఇవానతః।।
బయసియో అథవా బయసదెయో అవరు నిన్న వశదల్లి బరుత్తారె మత్తు నిన్న మంత్రక్కె బద్ధరాద అవరు నిన్న మాతన్ను సేవకరంతె నెరవేరిసుత్తారె.””
03289019 వైశంపాయన ఉవాచ।
03289019a న శశాక ద్వితీయం సా ప్రత్యాఖ్యాతుమనిందితా।
03289019c తం వై ద్విజాతిప్రవరం తదా శాపభయాన్నృప।।
వైశంపాయనను హేళిదను: “నృప! ఆ ద్విజప్రవరన శాపక్కె హెదరిద ఆ అనిందితెయు అవనన్ను ఎరడనెయ బారి నిరాకరిసలు శక్యళాగలిల్ల.
03289020a తతస్తామనవద్యాంగీం గ్రాహయామాస వై ద్విజః।
03289020c మంత్రగ్రామం తదా రాజన్నథర్వశిరసి శ్రుతం।।
రాజన్! ఆగ ఆ ద్విజను అనవద్యాంగిగె అథర్వశిరదల్లి హేళిద మంత్రగుచ్ఛగళన్ను కొట్టను.
03289021a తం ప్రదాయ తు రాజేంద్ర కుంతిభోజమువాచ హ।
03289021c ఉషితోఽస్మి సుఖం రాజన్కన్యయా పరితోషితః।।
03289022a తవ గేహే సువిహితః సదా సుప్రతిపూజితః।
03289022c సాధయిష్యామహే తావదిత్యుక్త్వాంతరధీయత।।
రాజేంద్ర! అవుగళన్నిత్తు కుంతిభోజనిగె హేళిదను: “రాజన్! కన్యెయింద పరితోషితనాగి సుఖవాగి నిన్న గృహదల్లి నెలెసిదె. నిన్న మగళు నన్నొందిగె సరియాగి నడెదుకొండు సదా పూజిసుత్తిద్దళు. అవళింద నాను సంతొషగొండిద్దేనె!” ఎందు హేళి అంతర్ధాననాదను.
03289023a స తు రాజా ద్విజం దృష్ట్వా తత్రైవాంతర్హితం తదా।
03289023c బభూవ విస్మయావిష్టః పృథాం చ సమపూజయత్।।
ఆ ద్విజను అల్లియే అంతర్ధాననాదుదన్ను నోడి రాజను విస్మయనాదను మత్తు పృథెయన్ను గౌరవిసిదను.”
సమాప్తి
ఇతి శ్రీ మహాభారతే ఆరణ్యక పర్వణి కుండలాహరణ పర్వణి పృథాయా మంత్రప్రాప్తౌ ఏకోనవత్యధికద్విశతతమోఽధ్యాయః।
ఇదు మహాభారతద ఆరణ్యక పర్వదల్లి కుండలాహరణ పర్వదల్లి పృథెయింద మంత్రప్రాప్తియల్లి ఇన్నూరాఎంభత్తొంభత్తనెయ అధ్యాయవు.