પ્રવેશ
।। ઓં ઓં નમો નારાયણાય।। શ્રી વેદવ્યાસાય નમઃ ।।
શ્રી કૃષ્ણદ્વૈપાયન વેદવ્યાસ વિરચિત
શ્રી મહાભારત
આરણ્યક પર્વ
કુંડલાહરણ પર્વ
અધ્યાય 286
સાર
સૂર્યનુ તન્ન આરાદ્ય દેવનॆંદૂ, ઈ વિષયદલ્લિ તન્નન્નુ તડॆયબારદॆંદૂ કર્ણનુ હેળિકॊળ્ળુવુદુ (1-9). કુંડલગળિગॆ બદલાગિ અમોઘ શક્તિયન્નાદરૂ ઇંદ્રનિંદ પડॆ ऎંદુ સૂર્યનુ કર્ણનિગॆ સલહॆ માડિ અંતર્ધાનનાદુદુ; કર્ણનુ ઇંદ્રન નિરીક્ષॆયલ્લિદ્દુદુ (10-20).
03286001 કર્ણ ઉવાચ।
03286001a ભગવંતમહં ભક્તો યથા માં વેત્થ ગોપતે।
03286001c તથા પરમતિગ્માંશો નાન્યં દેવં કથં ચન।।
કર્ણનુ હેળિદનુ: “ભગવાન્ ગોપતે! પરમતિગ્માંશો! નિન્ન મેલિદ્દષ્ટુ ભક્તિયુ નનગॆ બેરॆ યાવ દેવન મેલૂ ઇલ્લ ऎન્નુવુદુ નિનગॆ ચॆન્નાગિ તિળિદિદॆ.
03286002a ન મે દારા ન મે પુત્રા ન ચાત્મા સુહૃદો ન ચ।
03286002c તથેષ્ટા વૈ સદા ભક્ત્યા યથા ત્વં ગોપતે મમ।।
ગોપતે! સદા નિન્ન મેલॆ ઇરુવષ્ટુ ભક્તિયુ નનગॆ બેરॆ યારલ્લિયૂ ઇલ્લ – નન્ન પત્નિય મેલિલ્લ, નન્ન પુત્રન મેલિલ્લ, નન્ન મેલॆયૂ ઇલ્લ મત્તુ સુહૃદયર મેલૂ ઇલ્લ.
03286003a ઇષ્ટાનાં ચ મહાત્માનો ભક્તાનાં ચ ન સંશયઃ।
03286003c કુર્વંતિ ભક્તિમિષ્ટાં ચ જાનીષે ત્વં ચ ભાસ્કર।।
ભાસ્કર! મહાત્મરુ તમ્મ ભક્તર ઇષ્ટગળન્નુ પૂરૈસુત્તારॆ મત્તુ ભક્તિગॆ મॆચ્ચિ માડુત્તારॆ ऎંદુ નિનગॆ તિળિદે ઇદॆ.
03286004a ઇષ્ટો ભક્તશ્ચ મે કર્ણો ન ચાન્યદ્દૈવતં દિવિ।
03286004c જાનીત ઇતિ વૈ કૃત્વા ભગવાનાહ મદ્ધિતં।।
ભગવન્! કર્ણનુ દિવિયલ્લિ બેરॆ યાવ દેવતॆયદ્દૂ અલ્લદે નન્ન ઇષ્ટભક્ત ऎંતુ અરિત નીનુ નન્ન હિતદલ્લિયે માતનાડિદ્દીયॆ.
03286005a ભૂયશ્ચ શિરસા યાચે પ્રસાદ્ય ચ પુનઃ પુનઃ।
03286005c ઇતિ બ્રવીમિ તિગ્માંશો ત્વં તુ મે ક્ષંતુમર્હસિ।।
મત્તॊમ્મॆ નાનુ નિનગॆ શિરસાવહિસિ પુનઃ પુનઃ કેળિકॊળ્ળુત્તેનॆ - નન્ન ઉત્તરવુ ऒંદે. તિંગ્માંશુ! નન્નન્નુ નીનુ ક્ષમિસબેકુ.
03286006a બિભેમિ ન તથા મૃત્યોર્યથા બિભ્યેઽનૃતાદહં।
03286006c વિશેષેણ દ્વિજાતીનાં સર્વેષાં સર્વદા સતાં।
03286006e પ્રદાને જીવિતસ્યાપિ ન મેઽત્રાસ્તિ વિચારણા।।
નાનુ સુળ્ળિગॆ હॆદરુવષ્ટુ મૃત્યુવિગॆ હॆદરુવુદિલ્લ. વિશેષવાગિ દ્વિજરિગॆ, સર્વદા સત્યવંતરિગॆ ऎલ્લવન્નૂ કॊડલુ, જીવવન્નૂ કૂડ કॊડલુ, નાનુ સિદ્ધનાગિદ્દેનॆ. અદરલ્લિ વિચારમાડુવુદેનૂ ઇલ્લ.
03286007a યચ્ચ મામાત્થ દેવ ત્વં પાંડવં ફલ્ગુનં પ્રતિ।
03286007c વ્યેતુ સંતાપજં દુઃખં તવ ભાસ્કર માનસં।
03286007e અર્જુનં પ્રતિ માં ચૈવ વિજેષ્યામિ રણેઽર્જુનં।।
દેવ! ભાસ્કર! ઇન્નુ પાંડવ ફલ્ગુનન કુરિતુ નીનુ હેળિદ વિષય - ઇદર બગ્ગॆ નીનુ દુઃખ સંતાપવન્નુ પડॆયુવુદુ બેડ. અર્જુનનન્નુ નાનુ રણદલ્લિ ગॆલ્લુત્તેનॆ.
03286008a તવાપિ વિદિતં દેવ મમાપ્યસ્ત્રબલં મહત્।
03286008c જામદગ્ન્યાદુપાત્તં યત્તથા દ્રોણાન્મહાત્મનઃ।।
દેવ! નાનુ જામદગ્નિયિંદ પડॆદ મત્તુ મહાત્મ દ્રોણનિંદ પડॆદ મહા અસ્ત્રબલવન્નુ હॊંદિદ્દેનॆ.
03286009a ઇદં ત્વમનુજાનીહિ સુરશ્રેષ્ઠ વ્રતં મમ।
03286009c ભિક્ષતે વજ્રિણે દદ્યામપિ જીવિતમાત્મનઃ।।
સુરશ્રેષ્ઠ! વજ્રિયુ નન્ન ઈ જીવવન્નુ બેડિ બંદરૂ અવનિગॆ કॊડુત્તેનॆ ऎન્નુવ નન્ન ઈ વ્રતક્કॆ અનુમતિય્ન નીડુ.”
03286010 સૂર્ય ઉવાચ।
03286010a યદિ તાત દદાસ્યેતે વજ્રિણે કુંડલે શુભે।
03286010c ત્વમપ્યેનમથો બ્રૂયા વિજયાર્થં મહાબલ।।
સૂર્યનુ હેળિદનુ: “મગૂ! મહાબલ! ऒંદુ વેળॆ વજ્રનિગॆ શુભ કુંડલગળન્નુ કॊડલુ બયસુવॆયાદરॆ નીનુ અવનિંદ વિજયવન્નુ કેળિકો.
03286011a નિયમેન પ્રદદ્યાસ્ત્વં કુંડલે વૈ શતક્રતોઃ।
03286011c અવધ્યો હ્યસિ ભૂતાનાં કુંડલાભ્યાં સમન્વિતઃ।।
આ કુંડલગળન્નુ નીનુ શતક્રતુવિગॆ વ્રતદ કારણદિંદ નીડુત્તીયॆ. આદરॆ ઈ કુંડલગળિંદ કૂડિદ્દ નીનુ ભૂતગળિંદ અવધ્યનાગિદ્દીયॆ.
03286012a અર્જુનેન વિનાશં હિ તવ દાનવસૂદનઃ।
03286012c પ્રાર્થયાનો રણે વત્સ કુંડલે તે જિહીર્ષતિ।।
વત્સ! યુદ્ધદલ્લિ અર્જુનનિંદ નિન્ન વિનાશવન્નુ બયસિયે દાનવસૂદનનુ નિન્ન કુંડલગળન્નુ અપહરિસલુ બયસુત્તિદ્દાનॆ.
03286013a સ ત્વમપ્યેનમારાધ્ય સૂનૃતાભિઃ પુનઃ પુનઃ।
03286013c અભ્યર્થયેથા દેવેશમમોઘાર્થં પુરંદરં।।
નીનુ આ પુરંદરનન્નુ પ્રીતિય માતુગળિંદ આરાધિસિ પુનઃ પુનઃ આ પુરંદર દેવેશ અમોઘાર્તનલ્લિ કેળિકॊળ્ળબેકુ:
03286014a અમોઘાં દેહિ મે શક્તિમમિત્રવિનિબર્હિણીં।
03286014c દાસ્યામિ તે સહસ્રાક્ષ કુંડલે વર્મ ચોત્તમં।।
“નનગॆ અમિત્રરન્નુ નાશપડિસુવ અમોઘ શક્તિયન્નુ કॊડુ! આગ સહસ્રાક્ષ! નિનગॆ નન્ન ઉત્તમ કુંડલગળન્નૂ કવચવન્નૂ કॊડુત્તેનॆ.”
03286015a ઇત્યેવં નિયમેન ત્વં દદ્યાઃ શક્રાય કુંડલે।
03286015c તયા ત્વં કર્ણ સંગ્રામે હનિષ્યસિ રણે રિપૂન્।।
ઇદે નિયમદંતॆ નીનુ શક્રનિગॆ કુંડલગળન્નુ કॊડુ. ઇદરિંદ કર્ણ! નીનુ રણ સંગ્રામદલ્લિ રિપુગળન્નુ સંહરિસબલ્લॆ.
03286016a નાહત્વા હિ મહાબાહો શત્રૂનેતિ કરં પુનઃ।
03286016c સા શક્તિર્દેવરાજસ્ય શતશોઽથ સહસ્રશઃ।।
મહાબાહો! દેવરાજન શક્તિયુ નૂરારુ સહસ્રારુ સંખ્યॆગળલ્લિ શત્રુગળન્નુ કॊંદે નિન્ન કૈસેરુવુદુ.””
03286017 વૈશંપાયન ઉવાચ।
03286017a એવમુક્ત્વા સહસ્રાંશુઃ સહસાંતરધીયત।
03286017c તતઃ સૂર્યાય જપ્યાંતે કર્ણઃ સ્વપ્નં ન્યવેદયત્।।
વૈશંપાયનનુ હેળિદનુ: “ઈ રીતિ હેળિદ સહસ્રાંશવુ તક્ષણવે અંતર્ધાનનાદનુ. અનંતર જપદ અંત્યદલ્લિ કર્ણનુ સૂર્યનિગॆ સ્વપ્નવન્નુ નિવેદિસિદનુ.
03286018a યથાદૃષ્ટં યથાતત્ત્વં યથોક્તમુભયોર્નિશિ।
03286018c તત્સર્વમાનુપૂર્વ્યેણ શશંસાસ્મૈ વૃષસ્તદા।।
રાત્રિયલ્લિ કંડંતॆ, તિળિદંતॆ મત્તુ હેળિદંતॆ ऎલ્લવન્નૂ સંપૂર્ણવાગિ અવનિગॆ વૃષસેનનુ હેળિદનુ.
03286019a તચ્ચ્રુત્વા ભગવાન્દેવો ભાનુઃ સ્વર્ભાનુસૂદનઃ।
03286019c ઉવાચ તં તથેત્યેવ કર્ણં સૂર્યઃ સ્મયન્નિવ।।
અદન્નુ કેળિદ ભગવાન્ દેવ ભાનુ સ્વર્ભાનુસૂદન સૂર્યનુ નગુત્તા “હાગॆયે આગલિ!” ऎંદુ કર્ણનિગॆ હેળિદનુ.
03286020a તતસ્તત્ત્વમિતિ જ્ઞાત્વા રાધેયઃ પરવીરહા।
03286020c શક્તિમેવાભિકાંક્ષન્વૈ વાસવં પ્રત્યપાલયત્।।
આગ અદુ હાગॆયે આગુત્તદॆયॆંદુ તિળિદ રાધેય પરવીરહનુ શક્તિયન્ને બયસિ વાસવન બરવન્નુ કાયુત્તિદ્દનુ.”
સમાપ્તિ
ઇતિ શ્રી મહાભારતે આરણ્યક પર્વણિ કુંડલાહરણ પર્વણિ સૂર્યકર્ણસંવાદે ષડશીત્યધિકદ્વિશતતમોઽધ્યાયઃ।
ઇદુ મહાભારતદ આરણ્યક પર્વદલ્લિ કુંડલાહરણ પર્વદલ્લિ સૂર્યકર્ણસંવાદદલ્લિ ઇન્નૂરાऎંભત્તારનॆય અધ્યાયવુ.