280 ปติวฺรตามหาตฺมฺยเ สาวิตฺรฺยุปาขฺยานห์

ปฺรวเศ

ฯฯ โอํ โอํ นมโ นารายณายฯฯ ศฺรี วเทวฺยาสาย นมห์ ฯฯ

ศฺรี กฺฤษฺณทฺวไปายน วเทวฺยาส วิรจิต

ศฺรี มหาภารต

อารณฺยก ปรฺว

ทฺรเาปทีหรณ ปรฺว

อธฺยาย 280

สาร

นาลฺกนเะย ทินทลฺลิ สตฺยวานนุ สายุตฺตานเะํทุ ยโจิสิท สาวิตฺริยุ หคลุ ราตฺริ โอะํทเ สฺถฬทลฺลิ นิศฺจลวาคิ นิลฺลุว มูรุราตฺริคฬ วฺรตวนฺนุ อาจริสิทุทุ (1-9). นาลฺกนเะย ทิน สตฺยวานนุ หเะคลมเลเะ กโะฑลิยนฺนุ หากิกโะํฑุ กาฑิคเะ หโะรฑลุ สาวิตฺริยู อวนนฺนุ หิํพาลิสิ นฑเะทุทุ (10-33).

03280001 มารฺกํฑเย อุวาจฯ
03280001a ตตห์ กาลเ พหุติถเ วฺยติกฺราํตเ กทา จนฯ
03280001c ปฺราปฺตห์ ส กาลโ มรฺตวฺยํ ยตฺร สตฺยวตา นฺฤปฯฯ

มารฺกํฑเยนุ หเฬิทนุ: “นฺฤป! หาคเะยเ พหุทินคฬุ กฬเะทํตเะ สตฺยวานนุ สายุว กาลวุ ปฺราปฺตวายิตุ.

03280002a คณยํตฺยาศฺจ สาวิตฺรฺยา ทิวสเ ทิวสเ คตเฯ
03280002c ตทฺวากฺยํ นารทเนโกฺตํ วรฺตตเ หฺฤทิ นิตฺยศห์ฯฯ

สาวิตฺริยุ นารทนุ หเฬิท อา วากฺยวนฺนุ นิตฺยวู หฺฤทยทลฺลิฏฺฏุกโะํฑุ กฬเะทุหโท ทิน ทินวนฺนู ลเะกฺกมาฑิกโะํฑิทฺทฬุ.

03280003a จตุรฺถเ'หนิ มรฺตวฺยมิติ สํจิํตฺย ภามินีฯ
03280003c วฺรตํ ตฺริราตฺรมุทฺทิศฺย ทิวาราตฺรํ สฺถิตาภวตฺฯฯ

นาลฺกนเะย ทินทลฺลิ สายุตฺตานเะํทุ ยโจิสิท ภามินิยุ มูรุราตฺริคฬ วฺรตวนฺนุ อาจริสิ หคลุ ราตฺริ โอะํทเ สฺถฬทลฺลิ นิศฺจลวาคิ นิํตฬุ.

03280004a ตํ ศฺรุตฺวา นิยมํ ทุห์ขํ วธฺวา ทุห์ขานฺวิตโ นฺฤปห์ฯ
03280004c อุตฺถาย วากฺยํ สาวิตฺรีมพฺรวีตฺปริสาํตฺวยนฺฯฯ

ตนฺน สโะสเะยุ อี รีติย กฐิณ วฺรตวนฺนุ กไคโะํฑิทฺทาฬเะํทุ กเฬิท นฺฤปนุ ทุห์ขานฺวิตนาคิ มเลเะทฺทุ สาวิตฺริยนฺนุ ปริสํตวิสุตฺตา หีคเะํทนุ:

03280005a อติตีวฺรโ'ยมารํภสฺตฺวยารพฺธโ นฺฤปาตฺมชเฯ
03280005c ติสฺฤณาํ วสตีนาํ หิ สฺถานํ ปรมทุษฺกรํฯฯ

“ราชกุมาริ! นีนุ กไคโะํฑิรุว อี วฺรตวุ อติ ตีวฺรวู กฐิณวู อาคิทฺทุทุ. อี รีติ โอะํทเ สฺถานทลฺลิ นิํตุกโะํฑิรุวุทุ ปรมทุษฺกร.”

03280006 สาวิตฺรฺยุวาจฯ
03280006a น การฺยสฺตาต สํตาปห์ ปารยิษฺยามฺยหํ วฺรตํฯ
03280006c วฺยวสายกฺฤตํ หีทํ วฺยวสายศฺจ การณํฯฯ

สาวิตฺริยุ หเฬิทฬุ: “ตํทเ! อี การฺยทิํทาคิ สํตาปหโะํททิริ. นานุ อี วฺรตวนฺนุ นเะรวเริสพลฺลเะ. คฏฺฏิมนสฺสเ อิทนฺนุ ยศสฺวิคโะฬิสพลฺลทุ มตฺตุ นานุ อา คฏฺฏิมนสฺสินิํทลเ อิทนฺนุ ปฺรารํภิสิทฺทเนเะ.”

03280007 ทฺยุมตฺสเน อุวาจฯ
03280007a วฺรตํ ภิํธีติ วกฺตุํ ตฺวาํ นาสฺมิ ศกฺตห์ กถํ จนฯ
03280007c ปารยสฺวเติ วจนํ ยุกฺตมสฺมทฺวิธโ วทเตฺฯฯ

ทฺยุมตฺสเนนุ หเฬิทนุ: “วฺรตวนฺนุ มุริ เอะํทุ นานุ นินคเะ หเฬุวุทุ หเคเะ ตานเ สริยาคุตฺตทเะ? นีนุ อิทนฺนุ ปูรไสพลฺลเะ เอะํทุ มาตฺร นนฺน ปริสฺถิติยลฺลิรุววนุ พยสพลฺล.””

03280008 มารฺกํฑเย อุวาจฯ
03280008a เอวมุกฺตฺวา ทฺยุมตฺสเนโ วิรราม มหามนาห์ฯ
03280008c ติษฺฐํตี จาปิ สาวิตฺรี กาษฺฐภูตเว ลกฺษฺยตเฯฯ

มารฺกํฑเยนุ หเฬิทนุ: “หีคเะ หเฬิ มหามนสฺวิ ทฺยุมตฺสเนนุ นิวฺฤตฺตนาทนุ. นิํติทฺท สาวิตฺริยาทรโ มรท กโลินํตเะ กาณุตฺติทฺทฬุ.

03280009a ศฺวโภูตเ ภรฺตฺฤมรณเ สาวิตฺรฺยา ภรตรฺษภฯ
03280009c ทุห์ขานฺวิตายาสฺติษฺฐํตฺยาห์ สา ราตฺริรฺวฺยตฺยวรฺตตฯฯ

ภรตรฺษภ! นาฬเะ นนฺน คํฑนุ สายุตฺตานเะ เอะํทุ ทุห์ขิสุตฺตา สาวิตฺริยุ ราตฺริคฬุ กฬเะทํตเะ กโะนเะย ราตฺริยู มุคิยุววรเะคเะ นิํตุกโะํฑเ อิทฺทฬุ.

03280010a อทฺย ตทฺทิวสํ จเติ หุตฺวา ทีปฺตํ หุตาศนํฯ
03280010c ยุคมาตฺรโทิตเ สูรฺยเ กฺฤตฺวา ปเารฺวาหฺณิกีห์ กฺริยาห์ฯฯ

อา ทิวสวาท อํทู สูรฺยโทยทโะํทิคเะ ปเารฺวาณิกี กฺริยเะคฬนฺนุ ปูรไสิ อคฺนิยนฺนุ อุริสิ อาหุติคฬนฺนิตฺตฬุ.

03280011a ตตห์ สรฺวานฺทฺวิชานฺวฺฤทฺธาํ ศฺวศฺรูํ ศฺวศุรมเว จฯ
03280011c อภิวาทฺยานุปูรฺวฺยเณ ปฺราํชลิรฺนิยตา สฺถิตาฯฯ

อนํตร เอะลฺล ทฺวิชริคู, วฺฤทฺธ อตฺตเะ มาวํทิริคู นมสฺกริสิ อํชลีพทฺธฬาคิ อวร เอะทิรุ นิยตฬาคิ นิํตุกโะํฑฬุ.

03280012a อวไธวฺยาศิษสฺตเ ตุ สาวิตฺรฺยรฺถํ หิตาห์ ศุภาห์ฯ
03280012c อูจุสฺตปสฺวินห์ สรฺวเ ตปโวนนิวาสินห์ฯฯ

หิตฬู ศุภเะยู อาคิทฺท อา สาวิตฺริคเะ เอะลฺล ตปโวน นิวาสิ ตปสฺวิคฬุ อวไธวฺยท ชีวนวนฺนุ อาศีรฺวาทวาคิ หเฬิทรุ.

03280013a เอวมสฺตฺวิติ สาวิตฺรี ธฺยานยโคปรายณาฯ
03280013c มนสา ตา คิรห์ สรฺวาห์ ปฺรตฺยคฺฤหฺณาตฺตปสฺวินาํฯฯ

ธฺยานยโคปรายณฬาคิ สาวิตฺริยุ หาคเะยเ อคลิ เอะํทุ อา ตปสฺวิคฬเะลฺลร มาตุคฬนฺนู มนสฺสินลฺลิยเ ปุนรุศฺจริสิทฬุ.

03280014a ตํ กาลํ จ มุหูรฺตํ จ ปฺรตีกฺษํตี นฺฤปาตฺมชาฯ
03280014c ยถโกฺตํ นารทวจศฺจิํตยํตี สุทุห์ขิตาฯฯ

อา นฺฤปาตฺมชเะยุ ทุห์ขิตฬาคิ นารทน วจนคฬ กุริตุ จิํติสุตฺตา หเฬิทฺท อา กาล มุหูรฺตคฬิคเะ กายุตฺติทฺทฬุ.

03280015a ตตสฺตุ ศฺวศฺรูศฺวศุราวูจตุสฺตาํ นฺฤปาตฺมชาํฯ
03280015c เอกาํตสฺถมิทํ วากฺยํ ปฺรีตฺยา ภรตสตฺตมฯฯ

ภรตสตฺตม! อนํตร หีคเะ เอกาํตทลฺลิ กุฬิติทฺท นฺฤปตาตฺมชเะคเะ อตฺตเะ มาวํทิรุ ปฺรีติยิํท อี มาตุคฬนฺนาฑิทรุ.

03280016 ศฺวศุราวูจตุห์ฯ
03280016a วฺรตโ ยถโปทิษฺฏโ'ยํ ยถาวตฺปาริตสฺตฺวยาฯ
03280016c อาหารกาลห์ สํปฺราปฺตห์ กฺริยตาํ ยทนํตรํฯฯ

มาวนุ หเฬิทนุ: “วฺรตท กฐิณ นิยมคฬนฺนุ ยถาวตฺตาคิ ปาลิสิ อทนฺนุ สมาปฺติคโะฬิสิทฺทียเะ. อีค นีนุ อาหารวนฺนุ สเวิสุว กาล พํทิทเะ. นํตรทฺทนฺนุ มาฑุวํถวฬาคุ.”

03280017 สาวิตฺรฺยุวาจฯ
03280017a อสฺตํ คตเ มยาทิตฺยเ ภโกฺตวฺยํ กฺฤตกามยาฯ
03280017c เอษ มเ หฺฤทิ สํกลฺปห์ สมยศฺจ กฺฤตโ มยาฯฯ

สาวิตฺริยุ หเฬิทฬุ: “สูรฺยาสฺตวาท มตฺตุ นนฺน อาสเะยุ ปูรไสิท นํตรวเ นานุ อาหาร สเวิสุตฺตเนเะ เอะํทุ หฺฤทยทลฺลิ สํกลฺปิสิกโะํฑิทฺทเนเะ. อทรํตเะยเ นฑเะทุกโะฬฺฬุตฺตเนเะ.””

03280018 มารฺกํฑเย อุวาจฯ
03280018a เอวํ สํภาษมาณายาห์ สาวิตฺรฺยา ภโชนํ ปฺรติฯ
03280018c สฺกํธเ ปรศุมาทาย สตฺยวานฺปฺรสฺถิตโ วนํฯฯ

มารฺกํฑเยนุ หเฬิทนุ: “ภโชนท กุริตุ สาวิตฺริยุ หีคเะ หเฬุตฺติรลุ สตฺยวานนุ หเะคลมเลเะ กโะฑลิยนฺนุ หากิกโะํฑุ กาฑิคเะ หโะรฏนุ.

03280019a สาวิตฺรี ตฺวาห ภรฺตารํ นไกสฺตฺวํ คํตุมรฺหสิฯ
03280019c สห ตฺวยาคมิษฺยามิ น หิ ตฺวาํ หาตุมุตฺสหเฯฯ

สาวิตฺริยุ คํฑนนฺนุ ตฑเะทุ “นีนโะพฺพนเ หโคพารทุ. นานู กูฑ นินฺนโะฑนเะ พรุตฺตเนเะ. นินฺนนฺนุ โอะพฺพนนฺนเ พิฑพารทุ” เอะํทฬุ.

03280020 สตฺยวานุวาจฯ
03280020a วนํ น คตปูรฺวํ ตเ ทุห์ขห์ ปํถาศฺจ ภามินิฯ
03280020c วฺรตโปวาสกฺษามา จ กถํ ปทฺภฺยาํ คมิษฺยสิฯฯ

สตฺยวานนุ หเฬิทนุ: “ภามินี! อี มโะทลุ นีนุ กาฑิคเะ หโคิลฺล มตฺตุ อลฺลิย ทาริยุ ทุห์ขตรวาทุทุ. มเลาคิ วฺรตโปวาสคฬิํท นีนุ พฬลิทฺทียเะ. หเคเะ กาลฺนฑุคเะยลฺลิ หโคพลฺลเะ?”

03280021 สาวิตฺรฺยุวาจฯ
03280021a อุปวาสานฺน มเ คฺลานิรฺนาสฺติ จาปิ ปริศฺรมห์ฯ
03280021c คมนเ จ กฺฤตโตฺสาหาํ ปฺรติษเทฺธุํ น มารฺหสิฯฯ

สาวิตฺริยุ หเฬิทฬุ: “อี อุปวาสทิํท นานุ พฬลลิลฺล มตฺตุ พลหีนฬู อาคิลฺล. นินฺนโะฑนเะ พรุตฺติทฺทีนลฺล เอะํพ อุตฺสาหวิทเะ. นนฺน อี พยกเะยนฺนุ นิรากริสทิรุ.”

03280022 สตฺยวานุวาจฯ
03280022a ยทิ ตเ คมนโตฺสาหห์ กริษฺยามิ ตว ปฺริยํฯ
03280022c มม ตฺวามํตฺรย คุรูนฺน มาํ ทโษห์ สฺปฺฤศเทยํฯฯ

สตฺยวานนุ หเฬิทนุ: “พรลุ นินคเะ อษฺฏโะํทุ อุตฺสาหวิทเะยเะํทาทรเะ นินคิษฺฏวาทํตเะ มาฑุตฺตเนเะ. นานุ นินฺนนฺนุ พรลุ หเฬิลฺล. หิริยร อปฺปณเะยนฺนุ ปฑเะทุ พา.””

03280023 มารฺกํฑเย อุวาจฯ
03280023a สาภิคมฺยาพฺรวีจฺจฺวศฺรูํ ศฺวศุรํ จ มหาวฺรตาฯ
03280023c อยํ คจฺจติ มเ ภรฺตา ผลาหารโ มหาวนํฯฯ

มารฺกํฑเยนุ หเฬิทนุ: “อา มหาวฺรตเะยุ ตนฺน อตฺตเะ มาวํทิร พฬิ หโคิ “นนฺน ปติยุ หณฺณุคฬนฺนุ ตรลุ อิทโ มหาวนกฺกเะ หโคุตฺติทฺทานเะ.

03280024a อิจฺจเยมภฺยนุชฺญาตุมารฺยยา ศฺวศุรเณ จฯ
03280024c อนเน สห นิรฺคํตุํ น หิ มเ วิรหห์ กฺษมห์ฯฯ

ตายิ มตฺตุ มาวนุ อนุชฺญเะยนฺนิตฺตรเะ อวน สหิต หโคลุ อิจฺฉิสุตฺตเนเะ. อวน วิรหวนฺนุ โอะํทุ กฺษณวู สหิสลารเะ.

03280025a คุรฺวคฺนิหโตฺรารฺถกฺฤตเ ปฺรสฺถิตศฺจ สุตสฺตวฯ
03280025c น นิวารฺยโ นิวารฺยห์ สฺยาทนฺยถา ปฺรสฺถิตโ วนํฯฯ

คุรุคฬ อคฺนิหโตฺรกฺกาคิ สมิตฺตุคฬนฺนุ ตรลุ นิมฺม มคนุ หโะรฏิทฺทานเะ. อวนุ พเรเะ ยาวุทเ การณกฺกาคิ กาฑิคเะ หโคุตฺติทฺทานเะํทาคิทฺทรเะ นานุ อวนนฺนุ ตฑเะยุตฺติทฺทเะ.

03280026a สํวตฺสรห์ กิํ จิทูนโ น นิษฺกฺราํตาหมาศฺรมาตฺฯ
03280026c วนํ กุสุมิตํ ทฺรษฺฏุํ ปรํ กเาตูหลํ หิ มเฯฯ

อลฺลทเ สุมารุ โอะํทุ วรฺษวาคลิกฺกเะ พํทิทเะ นานุ อี อาศฺรมท หโะรคเ หโคลิลฺล. วนคฬลฺลิน หูวุคฬนฺนุ นโฑุว ปรม กุตูหลวุ นนคุํฏาคิทเะ.”

03280027 ทฺยุมตฺสเน อุวาจฯ
03280027a ยตห์ ปฺรภฺฤติ สาวิตฺรี ปิตฺรา ทตฺตา สฺนุษา มมฯ
03280027c นานยาภฺยรฺถนายุกฺตมุกฺตปูรฺวํ สฺมรามฺยหํฯฯ

ทฺยุมตฺสเนนุ หเฬิทนุ: “สาวิตฺรี! นินฺน ตํทเะยุ นนคเะ สโะสเะยาคิ กโะฏฺฏาคินิํท อิทูวรเะคเะ นนฺนิํท เอนนฺนาทรู กเฬิทฺทุทุ อิลฺล. นนคเะ นเะนปิทเะ.

03280028a ตทเษา ลภตาํ กามํ ยถาภิลษิตํ วธูห์ฯ
03280028c อปฺรมาทศฺจ กรฺตวฺยห์ ปุตฺริ สตฺยวตห์ ปถิฯฯ

อาทุทริํท วธู! นีนุ พยสิทุทนฺนุ ปฑเะ. ปุตฺริ! สตฺยวานนโะํทิคเะ ทาริยลฺลิ เอะจฺจริกเะยิํท หโคุ.””

03280029 มารฺกํฑเย อุวาจฯ
03280029a อุภาภฺยามภฺยนุชฺญาตา สา ชคาม ยศสฺวินีฯ
03280029c สห ภรฺตฺรา หสํตีว หฺฤทยเน วิทูยตาฯฯ

มารฺกํฑเยนุ หเฬิทนุ: “อวริพฺพริํทลู อปฺปณเะยนฺนุ ปฑเะทุ อา ยศสฺวินิยุ คํฑนโะํทิคเะ หโะรฏฬุ. นโฑลุ สํตโษทิํท นคุตฺติรุวํตเะ กํฑุพํทรู อวฬุ หฺฤทยทลฺลิ พหุทุห์ขิตฬาคิทฺทฬุ.

03280030a สา วนานิ วิจิตฺราณิ รมณียานิ สรฺวศห์ฯ
03280030c มยูรรวฆุษฺฏานิ ททรฺศ วิปุลเกฺษณาฯฯ

อา วิปุลเกฺษณเะยุ สํตโษทิํท นลิยุตฺติทฺท นวิลุคฬิํท ตุํพิท อา วิจิตฺร มตฺตุ รมณีย วนคฬนฺนเะลฺล นโฑิทฬุ.

03280031a นทีห์ ปุณฺยวหาศฺจไว ปุษฺปิตาํศฺจ นคโตฺตมานฺฯ
03280031c สตฺยวานาห ปศฺยเติ สาวิตฺรีํ มธุรากฺษรํฯฯ

หริยุตฺติทฺท ปุณฺยนทิคฬนฺนุ เอะตฺตร คิริคฬนฺนู สตฺยวานนุ นโฑุ นโฑุ เอะํทุ สาวิตฺริคเะ มธุรากฺษรคฬิํท หเฬุตฺติทฺทนุ.

03280032a นิรีกฺษมาณา ภรฺตารํ สรฺวาวสฺถมนิํทิตาฯ
03280032c มฺฤตมเว หิ ตํ มเนเ กาลเ มุนิวจห์ สฺมรนฺฯฯ

อา อนิํทิตเะยุ มุนิย มาตุคฬนฺนุ นเะนปิสิกโะฬฺฬุตฺตา มฺฤตฺยุวุ พํทาค ตนคเะ ติฬิยพเกุ เอะํทุ คํฑน สรฺวาวสฺถเะคฬนฺนู นิรีกฺษิสุตฺติทฺทฬุ.

03280033a อนุวรฺตตี ตุ ภรฺตารํ ชคาม มฺฤทุคามินีฯ
03280033c ทฺวิธเว หฺฤทยํ กฺฤตฺวา ตํ จ กาลมวเกฺษตีฯฯ

หฺฤทยวนฺนุ เอะรฑุ มาฑิกโะํฑุ - โอะํทนฺนุ อวน มเลิริสิ อินฺนโะํทริํท กาลวนฺนุ กายุตฺตา - มเะลฺลนเะ คํฑนนฺนุ อนุสริสิ นฑเะทฬุ.”

สมาปฺติ

อิติ ศฺรี มหาภารตเ อารณฺยกปรฺวณิ ทฺรเาปทีหรณปรฺวณิ ปติวฺรตามหาตฺมฺยเ สาวิตฺรฺยุปาขฺยานเ อศีตฺยธิกทฺวิศตตมโ'ธฺยาย:ฯ
อิทุ มหาภารตท อารณฺยกปรฺวทลฺลิ ทฺรเาปทีหรณปรฺวทลฺลิ ปติวฺรตามหาตฺมฺยเะยลฺลิ สาวิตฺรฺยุปาขฺยานทลฺลิ อินฺนูราเอะํภตฺตนเะย อธฺยายวุ.