258 रामोपाख्याने रामरावणयोर्जन्मकथनः

प्रवेश

।। ओं ओं नमो नारायणाय।। श्री वेदव्यासाय नमः ।।

श्री कृष्णद्वैपायन वेदव्यास विरचित

श्री महाभारत

आरण्यक पर्व

द्रौपदीहरण पर्व

अध्याय 258

सार

रामनु पत्नि सीतॆय अपहरणदिंद पट्ट अप्रतिम दुःखद कुरितु मार्कंडेयनु हेळलु युधिष्ठिरनु संपूर्ण रामकथॆयन्नु केळलु बयसुवुदु (1-5). इक्ष्वाकुवंशद दशरथनिगॆ रामादि नाल्वरु मक्कळु - कौसल्यॆयल्लि राम, कैकेयियल्लि भरत मत्तु सुमित्रॆयल्लि लक्ष्मण-शत्रुघ्नर जनन; जनकन मगळु सीतॆयॊंदिगॆ रामन विवाह (6-10). पुलस्त्यन मग वैश्रवणनु पितामह ब्रह्मनॊंदिगे हॆच्चुकाल इरुवुदन्नु कंडु कुपितनागि तन्निंद विश्रव ऎन्नुववन्नु सृष्टिसुवुदु; ब्रह्मनु वैश्रवण (कुबेर)निगॆ अमरत्ववन्नू, लोकपालत्ववन्नू, धनाधिपत्यवन्नू, लंकॆयन्नू नीडिदुदु (11-16).

03258001 मार्कंडेय उवाच।
03258001a प्राप्तमप्रतिमं दुःखं रामेण भरतर्षभ।
03258001c रक्षसा जानकी तस्य हृता भार्या बलीयसा।।

मार्कंडेयनु हेळिदनु: “भरतर्षभ! तन्न पत्नि जानकियन्नु राक्षसनु बलात्कारवागि अपहरिसिकॊंडु होदाग रामनु अप्रतिम दुःखवन्नु अनुभविसिदनु.

03258002a आश्रमाद्राक्षसेंद्रेण रावणेन विहायसा।
03258002c मायामास्थाय तरसा हत्वा गृध्रं जटायुषं।।

राक्षसेंद्र रावणनु मायॆयिंद अवळन्नु आश्रमदिंद कद्दु, हद्दु जटायुवन्नु संहरिसि क्षणमात्रदल्लि आकाशमार्गदल्लि होदनु.

03258003a प्रत्याजहार तां रामः सुग्रीवबलमाश्रितः।
03258003c बद्ध्वा सेतुं समुद्रस्य दग्ध्वा लंकां शितैः शरैः।।

रामनु सुग्रीवन सेनॆय सहायदिंद समुद्रक्कॆ सेतुवॆयन्नु कट्टि तीक्ष्णशरगळिंद लंकॆयन्नु सुट्टु अवळन्नु पुनः पडॆदनु.”

03258004 युधिष्ठिर उवाच।
03258004a कस्मिन्रामः कुले जातः किंवीर्यः किंपराक्रमः।
03258004c रावणः कस्य वा पुत्रः किं वैरं तस्य तेन ह।।

युधिष्ठिरनु हेळिदनु: “रामनु यावकुलदल्लि जनिसिदनु मत्तु अवनु ऎष्टु वीरनू पराक्रमियू आगिद्दनु? रावणनु यार मग मत्तु रामनॊंदिगॆ अवन द्वेषवादरू एनित्तु?

03258005a एतन्मे भगवन्सर्वं सम्यगाख्यातुमर्हसि।
03258005c श्रोतुमिच्चामि चरितं रामस्याक्लिष्टकर्मणः।।

भगवन्! इवॆल्लवन्नू नीनु ननगॆ हेळबेकु. अक्लिष्टकर्मि रामन कथॆयन्नु केळलु बयसुत्तेनॆ.”

03258006 मार्कंडेय उवाच।
03258006a अजो नामाभवद्राजा महानिक्ष्वाकुवंशजः।
03258006c तस्य पुत्रो दशरथः शश्वत्स्वाध्यायवां शुचिः।।

मार्कंडेयनु हेळिदनु: “महान् इक्ष्वाकु वंशदल्लि हुट्टिद अज ऎंब हॆसरिन राजनिद्दनु. अवन पुत्र दशरथनु यावागलू स्वाध्यायदल्लि तॊडगिद्दु शुचियागिद्दनु.

03258007a अभवंस्तस्य चत्वारः पुत्रा धर्मार्थकोविदाः।
03258007c रामलक्ष्मणशत्रुघ्ना भरतश्च महाबलः।।

अवनिगॆ धर्मार्थकोविदराद महाबलशालिगळाद राम, लक्ष्मण, शत्रुघ्न मत्तु भरतरॆंब नाल्वरु पुत्ररादरु.

03258008a रामस्य माता कौसल्या कैकेयी भरतस्य तु।
03258008c सुतौ लक्ष्मणशत्रुघ्नौ सुमित्रायाः परंतपौ।।

रामन तायि कौसल्यॆ, भरतन तायि कैकेयी मत्तु परंतपराद लक्षण-शत्रुघ्नरु सुमित्रॆय मक्कळु.

03258009a विदेहराजो जनकः सीता तस्यात्मजा विभो।
03258009c यां चकार स्वयं त्वष्टा रामस्य महिषीं प्रियां।।

विभो! विदेहराज जनक मत्तु अवन मगळु सीतॆ. स्वयं ब्रह्मने अवळन्नु रामन प्रिय महिषियन्नागि माडिद्दनु.

03258010a एतद्रामस्य ते जन्म सीतायाश्च प्रकीर्तितं।
03258010c रावणस्यापि ते जन्म व्याख्यास्यामि जनेश्वर।।

इदु राम मत्तु सीतॆयर जन्मकथॆ. जनेश्वर! ईग रावणन जन्मद कुरितू हेळुत्तेनॆ.

03258011a पितामहो रावणस्य साक्षाद्देवः प्रजापतिः।
03258011c स्वयंभूः सर्वलोकानां प्रभुः स्रष्टा महातपाः।।

साक्षात् देव प्रजापति, स्वयंभू, सर्वलोकगळ प्रभु, सृष्टिकर्त, महातपने रावणन पितामह.

03258012a पुलस्त्यो नाम तस्यासीन्मानसो दयितः सुतः।
03258012c तस्य वैश्रवणो नाम गवि पुत्रोऽभवत्प्रभुः।।

अवनिगॆ पुलस्त्य ऎंब हॆसरिन मनस्सिनिंद हुट्टिद मगनिद्दनु. आ प्रभुविगॆ गोविनल्लि वैश्रवण ऎंब हॆसरिन पुत्रनादनु.

03258013a पितरं स समुत्सृज्य पितामहमुपस्थितः।
03258013c तस्य कोपात्पिता राजन्ससर्जात्मानमात्मना।।

अवनु तंदॆयन्नु तॊरॆदु पितामहनल्लि वासिसिदनु. राजन्! इदरिंद कोपगॊंड तंदॆयु तन्निंदले तन्नन्नु सृष्टिसिकॊंडनु.

03258014a स जज्ञे विश्रवा नाम तस्यात्मार्धेन वै द्विजः।
03258014c प्रतीकाराय सक्रोधस्ततो वैश्रवणस्य वै।।

हीगॆ ऎरडुबारि जनिसिद अवनु वैश्रवणन मेलिन क्रोधदिंद प्रतीकारवन्नु माडलु, तन्न अर्धदिंद विश्रवा ऎंब हॆसरिनवनन्नु हुट्टिसिदनु.

03258015a पितामहस्तु प्रीतात्मा ददौ वैश्रवणस्य ह।
03258015c अमरत्वं धनेशत्वं लोकपालत्वमेव च।।
03258016a ईशानेन तथा सख्यं पुत्रं च नलकूबरं।
03258016c राजधानीनिवेशं च लंकां रक्षोगणान्वितां।।

पितामहनादरो वैश्रवणन मेलॆ संतोषगॊंडु अवनिगॆ अमरत्ववन्नू धनेशत्ववन्नू लोकपालत्ववन्नू, ईशानन सख्यवन्नू, नलकूबरनॆन्नुव पुत्रनन्नू, राक्षसगणगळिंदॊडगूडिद लंकॆयन्नु राजधानियागियू निवासस्थानवागियू नीडिदनु.”

समाप्ति

इति श्री महाभारते आरण्यक पर्वणि द्रौपदीहरण पर्वणि रामोपाख्याने रामरावणयोर्जन्मकथने अष्टपंचाशदधिकद्विशततमोऽध्याय:।
इदु महाभारतद आरण्यक पर्वदल्लि द्रौपदीहरण पर्वदल्लि रामोपाख्यानदल्लि रामरावणर जन्मकथनदल्लि इन्नूराऐवत्तॆंटनॆय अध्यायवु.