പ്രവേശ
।। ഓം ഓം നമോ നാരായണായ।। ശ്രീ വേദവ്യാസായ നമഃ ।।
ശ്രീ കൃഷ്ണദ്വൈപായന വേദവ്യാസ വിരചിത
ശ്രീ മഹാഭാരത
ആരണ്യക പര്വ
ഘോഷയാത്രാ പര്വ
അധ്യായ 228
സാര
ഗോവുഗളന്നു എണിസലു ഹോഗുത്തേവെംദു ദുര്യോധനനു ഹേളലു ധൃതരാഷ്ട്രനു അല്ലി ഹത്തിരദല്ലി പാംഡവരു വാസിസുത്തിരുവുദരിംദ ബേരെ യാരന്നാദരൂ കളുഹിസലു സൂചിസുവുദു (1-17). അല്ലി അനാര്യ സമാചാരവു നഡെയുവുദില്ല, മത്തു അവരു എല്ലി വാസിസുത്തിദ്ദാരോ അല്ലിഗെ നാവു ഹോഗുവുദില്ലവെംദു ശകുനിയു ഭരവസെയിത്തനംതര ധൃതരാഷ്ട്രനു ഒപ്പികൊള്ളുവുദു (18-22). ദുര്യോധനനു തന്ന ആപ്തരു, പുരജനരു മത്തു സേനെയൊഡനെ ദ്വൈതവന സരോവരദത്ത പ്രയാണിസിദുദു (23-29).
03228001 വൈശംപായന ഉവാച।
03228001a ധൃതരാഷ്ട്രം തതഃ സര്വേ ദദൃശുര്ജനമേജയ।
03228001c പൃഷ്ട്വാ സുഖമഥോ രാജ്ഞഃ പൃഷ്ട്വാ രാജ്ഞാ ച ഭാരത।।
വൈശംപായനനു ഹേളിദനു: “ഭാരത! ജനമേജയ! ആഗ അവരെല്ലരൂ ധൃതരാഷ്ട്രനന്നു കംഡരു മത്തു രാജന സൌഖ്യദ കുരിതു കേളിദരു. രാജനൂ കൂഡ അവരിഗെ മരളി കേളിദനു.
03228002a തതസ്തൈര്വിഹിതഃ പൂര്വം സമംഗോ നാമ ബല്ലവഃ।
03228002c സമീപസ്ഥാസ്തദാ ഗാവോ ധൃതരാഷ്ട്രേ ന്യവേദയത്।।
ആഗ അദക്കൂ മൊദലേ തിളിസിദ്ദ സമംഗ എംബ ഹെസരിന ഗൊല്ലനു സമീപദല്ലിരുവ ഗോവുഗള കുരിതു ധൃതരാഷ്ട്രനിഗെ നിവേദിസിദനു.
03228003a അനംതരം ച രാധേയഃ ശകുനിശ്ച വിശാം പതേ।
03228003c ആഹതുഃ പാര്ഥിവശ്രേഷ്ഠം ധൃതരാഷ്ട്രം ജനാധിപം।।
വിശാംപതേ! അനംതര രാധേയ മത്തു ശകുനിയരു ജനാധിപ പാര്ഥിവശ്രേഷ്ഠ ധൃതരാഷ്ട്രനിഗെ ഹേളിദരു:
03228004a രമണീയേഷു ദേശേഷു ഘോഷാഃ സംപ്രതി കൌരവ।
03228004c സ്മാരണാസമയഃ പ്രാപ്തോ വത്സാനാമപി ചാംകനം।।
“കൌരവ! ഈ സമയദല്ലി ഗോശാലെഗളിദ്ദ പ്രദേശവു രമണീയവാഗിദെ. കരുഗളന്നു എണിസുവ മത്തു ബരെഹാകുവ സമയവൂ പ്രാപ്തവാഗിദെ.
03228005a മൃഗയാ ചോചിതാ രാജന്നസ്മിന്കാലേ സുതസ്യ തേ।
03228005c ദുര്യോധനസ്യ ഗമനം ത്വമനുജ്ഞാതുമര്ഹസി।।
രാജന്! നിന്ന മഗനു ബേടെഗെ ഹോഗുവുദക്കൂ ഇദു സരിയാദ സമയ. ദുര്യോധനനിഗെ ഹോഗുവുദക്കെ അനുമതിയന്നു നീഡബേകു.”
03228006 ധൃതരാഷ്ട്ര ഉവാച।
03228006a മൃഗയാ ശോഭനാ താത ഗവാം ച സമവേക്ഷണം।
03228006c വിശ്രംഭസ്തു ന ഗംതവ്യോ ബല്ലവാനാമിതി സ്മരേ।।
ധൃതരാഷ്ട്രനു ഹേളിദനു: “മഗൂ! ബേടെയാഡുവുദൂ മത്തു ഗോവുഗളന്നു നോഡിബരുവുദൂ ഒള്ളെയദു. ഗോവളരന്നു നംബബാരദു എംദൂ നന്ന നെനപിനല്ലിദെ.
03228007a തേ തു തത്ര നരവ്യാഘ്രാഃ സമീപ ഇതി നഃ ശ്രുതം।
03228007c അതോ നാഭ്യനുജാനാമി ഗമനം തത്ര വഃ സ്വയം।।
ആദരെ ആ നരവ്യാഘ്രരൂ അല്ലിയേ സമീപദല്ലിദ്ദാരെംദു കേളിദ്ദേനെ. ആദുദരിംദ നീവു സ്വയം അല്ലിഗെ ഹോഗുവുദന്നു ഒപ്പുവുദില്ല.
03228008a ചദ്മനാ നിര്ജിതാസ്തേ ഹി കര്ശിതാശ്ച മഹാവനേ।
03228008c തപോനിത്യാശ്ച രാധേയ സമര്ഥാശ്ച മഹാരഥാഃ।।
രാധേയ! സമര്ഥരൂ മഹാരഥിഗളൂ ആദ അവരു മോസദിംദ സോലിസല്പട്ടു കഷ്ടദിംദ അല്ലി തപോനിരതരാഗിദ്ദാരെ.
03228009a ധര്മരാജോ ന സംക്രുധ്യേദ്ഭീമസേനസ്ത്വമര്ഷണഃ।
03228009c യജ്ഞസേനസ്യ ദുഹിതാ തേജ ഏവ തു കേവലം।।
ധര്മരാജനു സിട്ടാഗുവുദില്ല. ആദരെ ഭീമസേനനാദരോ കുപിതനാഗുവനു മത്തു യജ്ഞസേനന മഗളു കേവല ബെംകിയംതെ!
03228010a യൂയം ചാപ്യപരാധ്യേയുര്ദര്പമോഹസമന്വിതാഃ।
03228010c തതോ വിനിര്ദഹേയുസ്തേ തപസാ ഹി സമന്വിതാഃ।।
ദര്പമോഹസമന്വിതരാദ നീവു അപരാധവന്നെസഗുവുദു ഖംഡിത. ആഗ തപസ്സിനിംദ സമന്വിതരാദ അവരു നിമ്മന്നു സുട്ടുബിഡുത്താരെ.
03228011a അഥ വാ സായുധാ വീരാ മന്യുനാഭിപരിപ്ലുതാഃ।
03228011c സഹിതാ ബദ്ധനിസ്ത്രിംശാ ദഹേയുഃ ശസ്ത്രതേജസാ।।
അഥവാ, ആ വീരരു സിട്ടിനിംദ തുംബിദവരാഗി, ആയുധഗളിംദ, ഖഡ്ഗഗള സഹിത തമ്മ ശസ്ത്രഗള തേജസ്സിനിംദ നിമ്മന്നു സുഡുത്താരെ.
03228012a അഥ യൂയം ബഹുത്വാത്താനാരഭധ്വം കഥം ചന।
03228012c അനാര്യം പരമം തത്സ്യാദശക്യം തച്ച മേ മതം।।
അഥവാ ഒംദുവേളെ ബഹുസംഖ്യെയല്ലിരുവ നീവു അവരന്നു കൊംദരെ അദു പരമ അനാര്യവെനിസികൊള്ളുത്തദെ. അദക്കെ നീവു അശക്തരെംദു നനഗന്നിസുത്തദെ.
03228013a ഉഷിതോ ഹി മഹാബാഹുരിംദ്രലോകേ ധനംജയഃ।
03228013c ദിവ്യാന്യസ്ത്രാണ്യവാപ്യാഥ തതഃ പ്രത്യാഗതോ വനം।।
ഏകെംദരെ മഹാബാഹു ധനംജയനു ഇംദ്രലോകദല്ലി ഉളിദുകൊംഡു ദിവ്യാസ്ത്രഗളന്നു പഡെദുകൊംഡു വനക്കെ മരളി ബംദിദ്ദാനെ.
03228014a അകൃതാസ്ത്രേണ പൃഥിവീ ജിതാ ബീഭത്സുനാ പുരാ।
03228014c കിം പുനഃ സ കൃതാസ്ത്രോഽദ്യ ന ഹന്യാദ്വോ മഹാരഥഃ।।
ഹിംദെ ഈ അസ്ത്രഗളില്ലദെയേ ബീഭത്സുവു പൃഥ്വിയന്നു ഗെദ്ദിദ്ദനു. ഈഗ കൃതാസ്ത്രനാദ ആ മഹാരഥിയു പുനഃ നിമ്മന്നു കൊല്ലദെയേ ഇരുത്താനെയേ?
03228015a അഥ വാ മദ്വചഃ ശ്രുത്വാ തത്ര യത്താ ഭവിഷ്യഥ।
03228015c ഉദ്വിഗ്നവാസോ വിശ്രംഭാദ്ദുഃഖം തത്ര ഭവിഷ്യതി।।
ആഥവാ നന്ന മാതന്നു കേളി അല്ലി ജാഗരൂകരാഗിദ്ദരെ നീവു അവര മേലിന ശംകെയിംദ ഉദ്വിഗ്നരാഗി വാസിസബേകാഗുത്തദെ.
03228016a അഥ വാ സൈനികാഃ കേ ചിദപകുര്യുര്യുധിഷ്ഠിരേ।
03228016c തദബുദ്ധികൃതം കര്മ ദോഷമുത്പാദയേച്ച വഃ।।
അഥവാ കെലവു സൈനികരു യുധിഷ്ഠിരനിഗെ അപകാരവന്നെസഗിദരെ, തിളിയദേ മാഡിദ്ദരൂ, ആ കര്മദ ദോഷവു നിന്ന മേലെ ബരുത്തദെ.
03228017a തസ്മാദ്ഗച്ചംതു പുരുഷാഃ സ്മാരണായാപ്തകാരിണഃ।
03228017c ന സ്വയം തത്ര ഗമനം രോചയേ തവ ഭാരത।।
ഭാരത! ആദുദരിംദ എണിസലു ആപ്തകാരിണിഗളു യാരാദരൂ ഹോഗലി! സ്വയം നീനു അല്ലിഗെ ഹോഗുവുദു നനഗെ ഇഷ്ടവാഗുവുദില്ല.”
03228018 ശകുനിരുവാച।
03228018a ധര്മജ്ഞഃ പാംഡവോ ജ്യേഷ്ഠഃ പ്രതിജ്ഞാതം ച സംസദി।
03228018c തേന ദ്വാദശ വര്ഷാണി വസ്തവ്യാനീതി ഭാരത।।
ശകുനിയു ഹേളിദനു: “ഭാരത! ജ്യേഷ്ഠ പാംഡവനു ധര്മജ്ഞ മത്തു ഹന്നെരഡു വര്ഷഗളു വനദല്ലി വാസിസുത്തേനെംദു മാഡിദ പ്രതിജ്ഞെയന്നു മരെയുവുദില്ല.
03228019a അനുവൃത്താശ്ച തേ സര്വേ പാംഡവാ ധര്മചാരിണഃ।
03228019c യുധിഷ്ഠിരശ്ച കൌംതേയോ ന നഃ കോപം കരിഷ്യതി।।
എല്ല പാംഡവരൂ ആ ധര്മചാരിണിയന്നു അനുസരിസുത്താരെ. കൌംതേയ യുധിഷ്ഠിരനു നമ്മ മേലെ കോപ മാഡുവുദില്ല.
03228020a മൃഗയാം ചൈവ നോ ഗംതുമിച്ചാ സംവര്ധതേ ഭൃശം।
03228020c സ്മാരണം ച ചികീര്ഷാമോ ന തു പാംഡവദര്ശനം।।
മത്തു ബേടെഗെ ഹോഗബേകെന്നുവ ബയകെയൂ തുംബാ ഹെച്ചാഗിദെ. ഗോവുഗളന്നു എണിസലു ബയസുത്തേവെയേ ഹൊരതു പാംഡവരന്നു കാണബേകെംദല്ല.
03228021a ന ചാനാര്യസമാചാരഃ കശ്ചിത്തത്ര ഭവിഷ്യതി।
03228021c ന ച തത്ര ഗമിഷ്യാമോ യത്ര തേഷാം പ്രതിശ്രയഃ।।
അല്ലി യാവുദേ രീതിയ അനാര്യ സമാചാരവു നഡെയുവുദില്ല. മത്തു അവരു എല്ലി വാസിസുത്തിദ്ദാരോ അല്ലിഗെ നാവു ഹോഗുവുദില്ല.””
03228022 വൈശംപായന ഉവാച।
03228022a ഏവമുക്തഃ ശകുനിനാ ധൃതരാഷ്ട്രോ ജനേശ്വരഃ।
03228022c ദുര്യോധനം സഹാമാത്യമനുജജ്ഞേ ന കാമതഃ।।
വൈശംപായനനു ഹേളിദനു: “ശകുനിയ ഈ മാതിഗെ ജനേശ്വര ധൃതരാഷ്ട്രനു ഇഷ്വവില്ലദെയേ ദുര്യോധന മത്തു അവന അമാത്യരിഗെ അനുജ്ഞെയന്നിത്തനു.
03228023a അനുജ്ഞാതസ്തു ഗാംധാരിഃ കര്ണേന സഹിതസ്തദാ।
03228023c നിര്യയൌ ഭരതശ്രേഷ്ഠോ ബലേന മഹതാ വൃതഃ।।
03228024a ദുഃശാസനേന ച തഥാ സൌബലേന ച ദേവിനാ।
03228024c സംവൃതോ ഭ്രാതൃഭിശ്ചാന്യൈഃ സ്ത്രീഭിശ്ചാപി സഹസ്രശഃ।।
അപ്പണെയന്നു പഡെദു ഗാംധാരിയ മഗ ഭരതശ്രേഷ്ഠനു കര്ണനൊംദിഗെ മഹാസേനെയിംദ ആവൃതനാഗി, ദുഃശാസന, ജൂജുഗാര സൌബലരൊംദിഗെ, ഇതര സഹോദരരു മത്തു സഹസ്രാരു സ്ത്രീയരൊംദിഗെ ഹൊരടനു.
03228025a തം നിര്യാംതം മഹാബാഹും ദ്രഷ്ടും ദ്വൈതവനം സരഃ।
03228025c പൌരാശ്ചാനുയയുഃ സര്വേ സഹദാരാ വനം ച തത്।।
ആ മഹാബാഹുവു ദ്വൈതവനദ സരോവരവന്നു നോഡലു ഹൊരടാഗ വനക്കെ അവനന്നു അനുസരിസി എല്ല പൌരരൂ പത്നിയരന്നു കൂഡികൊംഡു ഹൊരടരു.
03228026a അഷ്ടൌ രഥസഹസ്രാണി ത്രീണി നാഗായുതാനി ച।
03228026c പത്തയോ ബഹുസാഹസ്രാ ഹയാശ്ച നവതിഃ ശതാഃ।।
03228027a ശകടാപണവേശ്യാശ്ച വണിജോ ബംദിനസ്തഥാ।
03228027c നരാശ്ച മൃഗയാശീലാഃ ശതശോഽഥ സഹസ്രശഃ।।
എംടു സാവിര രഥഗളു, മൂവത്തു സാവിര ആനെഗളു, ഹലവാരു സാവിര പാദാതിഗളു, ഒംഭൈനൂരു കുദുരെഗളു, ചക്കഡിഗളു, മാരാടദ ഗാഡിഗളു, വേശ്യെയരു, വര്തകരു, ബംദിഗളു, മത്തു നൂരാരു സഹസ്രാരു മൃഗയാശീല ജനരു സേരിദ്ദരു.
03228028a തതഃ പ്രയാണേ നൃപതേഃ സുമഹാനഭവത്സ്വനഃ।
03228028c പ്രാവൃഷീവ മഹാവായോരുദ്ധതസ്യ വിശാം പതേ।।
വിശാംപതേ! ആ നൃപതിയ പ്രയാണവു മളെഗാലദ ഭിരുഗാളിയംതെ മഹാശബ്ധവന്നുംടു മാഡിതു.
03228029a ഗവ്യൂതിമാത്രേ ന്യവസദ്രാജാ ദുര്യോധനസ്തദാ।
03228029c പ്രയാതോ വാഹനൈഃ സര്വൈസ്തതോ ദ്വൈതവനം സരഃ।।
ദ്വൈതവന സരോവരക്കെ എരഡു ക്രോശമാത്രദ ദൂരദല്ലി രാജാ ദുര്യോധനനു വാഹനഗളൊംദിഗെ ബീഡു ബിട്ടനു.”
സമാപ്തി
ഇതി ശ്രീ മഹാഭാരതേ ആരണ്യക പര്വണി ഘോഷയാത്രാ പര്വണി ദുര്യോധനപ്രസ്ഥാനേ അഷ്ടവിംശത്യാധികദ്വിശതതമോഽധ്യായഃ।
ഇദു മഹാഭാരതദ ആരണ്യക പര്വദല്ലി ഘോഷയാത്രാ പര്വദല്ലി ദുര്യോധനപ്രസ്ഥാനദല്ലി ഇന്നൂരാഇപ്പത്തെംടനെയ അധ്യായവു.