ప్రవేశ
।। ఓం ఓం నమో నారాయణాయ।। శ్రీ వేదవ్యాసాయ నమః ।।
శ్రీ కృష్ణద్వైపాయన వేదవ్యాస విరచిత
శ్రీ మహాభారత
ఆరణ్యక పర్వ
మార్కండేయసమస్యా పర్వ
అధ్యాయ 199
సార
ఈగిన వృత్తియన్ను ఫలవన్నాగిత్త హిందిన కర్మదోషగళన్ను కొనెగొళిసలు సాధ్యవాద ప్రయత్నవన్ను మాడుత్తిద్దానెందు వ్యాధను హేళువుదు (1-2). ఔషధగళు, తోటద హసిరుగళ జొతె పశుగళు మత్తు మృగపక్షిగళూ లోకద ఆహారగళెందు శ్రుతియు హేళుత్తదెయెందూ; శిబి-రంతిదేవ మొదలాద రాజరు మాంసవన్ను బళసిద్దరెందూ; దేవతెగళిగూ, పితృగళిగూ యథావిధియాగి యథాశ్రద్ధెయింద నీడి తిందరె తిందుదర పాపవన్ను పడెయువుదిల్లవెందూ వ్యాధను కౌశికనిగె వివరిసువుదు (3-16). లోకదల్లి కాణువ బహళష్టు ధర్మ మత్తు అధర్మయుక్త విపర్యాసగళన్ను వర్ణిసి స్వకర్మదల్లి నిరతనాదవను యశస్వియాగుత్తానె ఎన్నువుదు (17-34).
03199001 మార్కండేయ ఉవాచ।
03199001a స తు విప్రమథోవాచ ధర్మవ్యాధో యుధిష్ఠిర।
03199001c యదహం హ్యాచరే కర్మ ఘోరమేతదసంశయం।।
మార్కండేయను హేళిదను: “యుధిష్ఠిర! ఆగ ధర్మవ్యాధను విప్రనిగె హేళిదను. “నాను ఆచరిసుత్తిరువ ఈ కర్మవు ఘోరవాదుదు ఎన్నువుదరల్లి సంశయవే ఇల్ల.
03199002a విధిస్తు బలవాన్బ్రహ్మన్దుస్తరం హి పురాకృతం।
03199002c పురాకృతస్య పాపస్య కర్మదోషో భవత్యయం।
03199002e దోషస్యైతస్య వై బ్రహ్మన్విఘాతే యత్నవానహం।।
బ్రహ్మన్! హిందె మాడిద కర్మగళ విధియు బలశాలి మత్తు దాటువుదు కష్ట. ఇదు నాను హిందె మాడిద కర్మదోషగళ ఫల. బ్రహ్మన్! ఈ దోషవన్ను కొనెగొళిసలు ననగాదష్టు ప్రయత్నిసుత్తిద్దేనె.
03199003a విధినా విహితే పూర్వం నిమిత్తం ఘాతకో భవేత్।
03199003c నిమిత్తభూతా హి వయం కర్మణోఽస్య ద్విజోత్తమ।।
ద్విజోత్తమ! హిందెయే విధియింద విహితవాదుదక్కె ఘాతకను నిమిత్తమాత్రవాగుత్తానె. ఆదుదరింద నావు హిందిన కర్మగళ నిమిత్తగళాగిరుత్తేవె.
03199004a యేషాం హతానాం మాంసాని విక్రీణామో వయం ద్విజ।
03199004c తేషామపి భవేద్ధర్మ ఉపభోగేన భక్షణాత్।
03199004e దేవతాతిథిభృత్యానాం పితౄణాం ప్రతిపూజనాత్।।
ద్విజ! యారిగె నావు కొల్లల్పట్టిదుదర మాంసవన్ను మారుత్తేవో అవరిగూ దేవతె, అతిథి, సేవకరు మత్తు పితృగళన్ను పూజిసిద నంతర అదన్ను తిందు భోగిసువ ధర్మవిరుత్తదె.
03199005a ఓషధ్యో వీరుధశ్చాపి పశవో మృగపక్షిణః।
03199005c అన్నాద్యభూతా లోకస్య ఇత్యపి శ్రూయతే శ్రుతిః।।
ఔషధగళు, తోటద హసిరుగళు, పశుగళు, మృగపక్షిగళు లోకద అన్నగళు ఎందు శ్రుతిగళు తిళిసుత్తవె.
03199006a ఆత్మమాంసప్రదానేన శిబిరౌశీనరో నృపః।
03199006c స్వర్గం సుదుర్లభం ప్రాప్తః క్షమావాన్ద్విజసత్తమ।।
ద్విజసత్తమ! నృప ఔశీనర క్షమవంత శిబియు తన్నదే మాంసవన్ను నీడి తుంబా దుర్లభవాద స్వర్గవన్ను పడెదను.
03199007a రాజ్ఞో మహానసే పూర్వం రంతిదేవస్య వై ద్విజ।
03199007c ద్వే సహస్రే తు వధ్యేతే పశూనామన్వహం తదా।।
ద్విజ! హిందె రాజ రంతిదేవన అడుగెమనెయల్లి దినవూ ఎరడు సావిర పశుగళన్ను వధిసలాగుత్తిత్తు.
03199008a సమాంసం దదతో హ్యన్నం రంతిదేవస్య నిత్యశః।
03199008c అతులా కీర్తిరభవన్నృపస్య ద్విజసత్తమ।
03199008e చాతుర్మాస్యేషు పశవో వధ్యంత ఇతి నిత్యశః।।
రంతిదేవను దినవూ మాంసవన్ను కూడిద ఊటవన్ను బడిసుత్తిద్దను. ఆ నృపను అతుల కీర్తియన్ను హొందిదను. చాతుర్మాసదల్లి నిత్యవూ పశుగళ వధెయాగుత్తిత్తు.
03199009a అగ్నయో మాంసకామాశ్చ ఇత్యపి శ్రూయతే శ్రుతిః।
03199009c యజ్ఞేషు పశవో బ్రహ్మన్వధ్యంతే సతతం ద్విజైః।
03199009e సంస్కృతాః కిల మంత్రైశ్చ తేఽపి స్వర్గమవాప్నువన్।।
అగ్నిగళు మాంసవన్ను బయసుత్తవె ఎందు శ్రుతిగళూ హేళుత్తవె. బ్రహ్మన్! యజ్ఞగళల్లి సతతవూ ద్విజరు పశుగళన్ను వధిసుత్తారె. మంత్రగళింద సంస్కృతరాగి అవూ స్వర్గవన్ను తలుపుత్తవె ఎన్నువుదిల్లవే?
03199010a యది నైవాగ్నయో బ్రహ్మన్మాంసకామాభవన్పురా।
03199010c భక్ష్యం నైవ భవేన్మాంసం కస్య చిద్ద్విజసత్తమ।।
ద్విజసత్తమ! హిందె అగ్నిగళు మాంసకామిగళాగిరదిద్దరె ఈగ యారూ మాంసవన్ను తిన్నుత్తిరలిల్ల.
03199011a అత్రాపి విధిరుక్తశ్చ మునిభిర్మాంసభక్షణే।
03199011c దేవతానాం పితౄణాం చ భుంక్తే దత్త్వా తు యః సదా।
03199011e యథావిధి యథాశ్రద్ధం న స దుష్యతి భక్షణాత్।।
ఈగలూ కూడ మునిగళు మాంసభక్షణద విషయదల్లి నిశ్చయవన్ను హేళుత్తారె: దేవతెగళిగూ, పితృగళిగూ యథావిధియాగి యథాశ్రద్ధెయింద నీడి తిందరె తిందిదుదర పాపవన్ను పడెయువుదిల్ల.
03199012a అమాంసాశీ భవత్యేవమిత్యపి శ్రూయతే శ్రుతిః।
03199012c భార్యాం గచ్చన్బ్రహ్మచారీ ఋతౌ భవతి బ్రాహ్మణః।।
హేగె ఋతుమతియాగిద్దాగ పత్నియన్ను కూడువ బ్రాహ్మణను బ్రహ్మచారియాగియే ఇరుత్తానో హాగె ఇదరింద మాంసాహారియాగువుదిల్ల ఎందు శ్రుతిగళు హేళుత్తవె.
03199013a సత్యానృతే వినిశ్చిత్య అత్రాపి విధిరుచ్యతే।
03199013c సౌదాసేన పురా రాజ్ఞా మానుషా భక్షితా ద్విజ।
03199013e శాపాభిభూతేన భృశమత్ర కిం ప్రతిభాతి తే।।
ఈగలూ కూడ సత్య మత్తు సుళ్ళుగళన్ను నిశ్చయిసువ విధిగళన్ను హేళుత్తారె. ద్విజ! హిందె శాపద మహా ప్రభావక్కె సిలుకిద రాజ సౌదాసను నరమాంసవన్ను భక్షిసిదను1. ఇదర కురితు నినగె ఏనన్నిసుత్తదె?
03199014a స్వధర్మ ఇతి కృత్వా తు న త్యజామి ద్విజోత్తమ।
03199014c పురాకృతమితి జ్ఞాత్వా జీవామ్యేతేన కర్మణా।।
ద్విజోత్తమ! ఇదు నన్న ధర్మవెందు మాడుత్తేనె. ఇదన్ను బిడువుదిల్ల. ఇదు హిందె మాడిదుదరింద ఎందు తిళిదు ఇదే కర్మదింద జీవిసుత్తేనె.
03199015a స్వకర్మ త్యజతో బ్రహ్మన్నధర్మ ఇహ దృశ్యతే।
03199015c స్వకర్మనిరతో యస్తు స ధర్మ ఇతి నిశ్చయః।।
బ్రహ్మన్! ఇల్లి తన్న కర్మవన్ను బిడువుదు అధర్మవెందు కాణుత్తదె. తన్న కర్మదల్లి యారు నిరతనాగిరుత్తానో అదే ధర్మవెందు నిశ్చితగొండిదె.
03199016a పూర్వం హి విహితం కర్మ దేహినం న విముంచతి।
03199016c ధాత్రా విధిరయం దృష్టో బహుధా కర్మనిర్ణయే।।
ఏకెందరె, హిందెయే విహితవాగిరువ కర్మవు దేహియన్ను బిడువుదిల్ల. కర్మవన్ను నిర్ణయిసువాగ ధాత్రువు ఈ విధియన్ను బహురీతిగళల్లి నోడిదను.
03199017a ద్రష్టవ్యం తు భవేత్ప్రాజ్ఞ క్రూరే కర్మణి వర్తతా।
03199017c కథం కర్మ శుభం కుర్యాం కథం ముచ్యే పరాభవాత్।
03199017e కర్మణస్తస్య ఘోరస్య బహుధా నిర్ణయో భవేత్।।
బ్రాహ్మణ! క్రూరకర్మగళల్లి తొడగిరువవను హేగె ఆ కర్మవన్ను శుభవన్నాగి మాడబేకు మత్తు హేగె పరాభవదింద తప్పిసికొళ్ళబేకు ఎన్నువుదన్ను నోడబేకాగుత్తదె. ఈ ఘోర కర్మగళ కురితు బహురీతియ నిర్ణయగళాగుత్తవె.
03199018a దానే చ సత్యవాక్యే చ గురుశుశ్రూషణే తథా।
03199018c ద్విజాతిపూజనే చాహం ధర్మే చ నిరతః సదా।
03199018e అతివాదాతిమానాభ్యాం నివృత్తోఽస్మి ద్విజోత్తమ।।
ద్విజోత్తమ! నాను సదా దాన, సత్యవాక్య, గురుశుశ్రూషె, ద్విజర పూజె మత్తు ధర్మదల్లి నిరతనాగిద్దేనె. నాను అతియాగి మాతనాడువుదరింద మత్తు అతియాగి జంబకొచ్చికొళ్ళువుదరింద దూరవిరుత్తేనె.
03199019a కృషిం సాధ్వితి మన్యంతే తత్ర హింసా పరా స్మృతా।
03199019c కర్షంతో లాంగలైః పుంసో ఘ్నంతి భూమిశయాన్బహూన్।
03199019e జీవానన్యాంశ్చ బహుశస్తత్ర కిం ప్రతిభాతి తే।।
కృషియు ఒళ్ళెయదెందు అభిప్రాయపడుత్తారె. అదరల్లియూ బహళష్టు హింసెగళాగుత్తదె ఎందు తిళిదిదె. నేగిలన్ను ఎళెదు హూళువ నరరు భూమియొళగె జీవిసువ బహళ జీవిగళన్ను మత్తు ఇతర అనేకగళన్ను కొల్లుత్తారె. నినగేనన్నిసుత్తదె?
03199020a ధాన్యబీజాని యాన్యాహుర్వ్రీహ్యాదీని ద్విజోత్తమ।
03199020c సర్వాణ్యేతాని జీవాని తత్ర కిం ప్రతిభాతి తే।।
ద్విజోత్తమ! ధాన్యబీజగళెందు కరెయల్పడువ భత్త మొదలాదవుగళెల్లవూ జీవిగళే. నినగేనన్నిసుత్తదె?
03199021a అధ్యాక్రమ్య పశూంశ్చాపి ఘ్నంతి వై భక్షయంతి చ।
03199021c వృక్షానథౌషధీశ్చైవ చిందంతి పురుషా ద్విజ।।
ద్విజ! పురుషను పశుగళన్ను అతిక్రమిసి కొందు తిన్నుత్తానె. మర ఔషధగళన్నూ కడియుత్తానె.
03199022a జీవా హి బహవో బ్రహ్మన్వృక్షేషు చ ఫలేషు చ।
03199022c ఉదకే బహవశ్చాపి తత్ర కిం ప్రతిభాతి తే।।
బ్రహ్మన్! మరగళల్లి మత్తు ఫలగళల్లియూ బహళష్టు జీవిగళిరుత్తవె. నీరినల్లియూ కూడ అనేకవివె. ఇదర కురితు నినగేనన్నిసుత్తదె?
03199023a సర్వం వ్యాప్తమిదం బ్రహ్మన్ప్రాణిభిః ప్రాణిజీవనైః।
03199023c మత్స్యా గ్రసంతే మత్స్యాంశ్చ తత్ర కిం ప్రతిభాతి తే।।
బ్రహ్మన్! ఎల్లవూ ప్రాణవిరువవుగళింద ప్రాణిజీవిగళింద తుంబిదె. మీనుగళు మీనుగళన్ను తిన్నుత్తవె. ఇదర కురితు నినగేనన్నిసుత్తదె?
03199024a సత్త్వైః సత్త్వాని జీవంతి బహుధా ద్విజసత్తమ।
03199024c ప్రాణినోఽన్యోన్యభక్షాశ్చ తత్ర కిం ప్రతిభాతి తే।।
ద్విజసత్తమ! సత్వవుళ్ళవుగళు బహళష్టు సత్వవుళ్ళవుగళన్ను ఆధరిసి జీవిసుత్తవె. ప్రాణిగళు అన్యోన్యరన్ను తిన్నుత్తవె. ఇదర కురితు నినగేనన్నిసుత్తదె?
03199025a చంక్రమ్యమాణా జీవాంశ్చ ధరణీసంశ్రితాన్బహూన్।
03199025c పద్భ్యాం ఘ్నంతి నరా విప్ర తత్ర కిం ప్రతిభాతి తే।।
విప్ర! కేవల నెలద మేలె నడెయువుదరింద నరరు నెలక్కె అంటికొండిరువ అనేక జీవిగళన్ను కాలినింద తుళియుత్తారె. ఇదర కురితు నినగేనన్నిసుత్తదె?
03199026a ఉపవిష్టాః శయానాశ్చ ఘ్నంతి జీవాననేకశః।
03199026c జ్ఞానవిజ్ఞానవంతశ్చ తత్ర కిం ప్రతిభాతి తే।।
కుళితిరువ, మలగిరువ, జ్ఞాన-వివేకగళిరువ అనేకానేక జీవిగళు నాశహొందుత్తవె. ఇదర కురితు నినగేనన్నిసుత్తదె?
03199027a జీవైర్గ్రస్తమిదం సర్వమాకాశం పృథివీ తథా।
03199027c అవిజ్ఞానాచ్చ హింసంతి తత్ర కిం ప్రతిభాతి తే।।
తిళియదే అవరు ఈ ఆకాశ మత్తు భూమియల్లి తుంబిరువ ఎల్ల జీవగళన్ను హింసిసుత్తారె. ఇదర కురితు నినగేనన్నిసుత్తదె?
03199028a అహింసేతి యదుక్తం హి పురుషైర్విస్మితైః పురా।
03199028c కే న హింసంతి జీవన్వై లోకేఽస్మిన్ద్విజసత్తమ।
03199028e బహు సంచింత్య ఇహ వై నాస్తి కశ్చిదహింసకః।।
ద్విజసత్తమ! హిందె పురుషరు విస్మితరాగి అహింసె ఎందు హేళిద్దరు. ఆదరె ఈ లోకదల్లి యారుతానే జీవవిరువ యావుదన్నూ హింసిసదే ఇద్దానె? బహళష్టు చింతిసిదరూ ఇల్లి అహింసకను యారూ ఇల్ల.
03199029a అహింసాయాం తు నిరతా యతయో ద్విజసత్తమ।
03199029c కుర్వంత్యేవ హి హింసాం తే యత్నాదల్పతరా భవేత్।।
ద్విజసత్తమ! అహింసెయల్లి నిరతరాద యతిగళూ కూడ హింసెయన్నెసగుత్తారె. ఆదరె అవర ప్రయత్నదింద అవు కడిమెయాగుత్తవె.
03199030a ఆలక్ష్యాశ్చైవ పురుషాః కులే జాతా మహాగుణాః।
03199030c మహాఘోరాణి కర్మాణి కృత్వా లజ్జంతి వై న చ।।
నావు నోడువంతెయే మహాగుణగళ, ఉత్తమ కులదల్లి జనిసిదవరు మహా ఘోర కర్మగళన్ను మాడియూ అదరింద నాచికెపట్టుకొండిల్ల.
03199031a సుహృదః సుహృదోఽన్యాంశ్చ దుర్హృదశ్చాపి దుర్హృదః।
03199031c సమ్యక్ప్రవృత్తాన్పురుషాన్న సమ్యగనుపశ్యతః।।
స్నేహితరు స్నేహితరన్ను, వైరిగళు వైరిగళన్ను, ఒళ్ళెయ నడతెయుళ్ళవరు ఒళ్ళెయ నడతెయల్లిరువవరన్ను స్వాగతిసువుదిల్ల.
03199032a సమృద్ధైశ్చ న నందంతి బాంధవా బాంధవైరపి।
03199032c గురూంశ్చైవ వినిందంతి మూఢాః పండితమానినః।।
బాంధవరు శ్రీమంత బాంధవరన్ను నోడి సంతోష పడువుదిల్ల. పండితరెందు తిళిదుకొండ మూఢరు గురుగళన్నూ నిందిసుత్తారె.
03199033a బహు లోకే విపర్యస్తం దృశ్యతే ద్విజసత్తమ।
03199033c ధర్మయుక్తమధర్మం చ తత్ర కిం ప్రతిభాతి తే।।
లోకదల్లి ధర్మ మత్తు అధర్మయుక్తవాద బహళష్టు విపర్యాసగళు కాణుత్తవె. ఇదర కురితు నినగేనన్నిసుత్తదె?
03199034a వక్తుం బహువిధం శక్యం ధర్మాధర్మేషు కర్మసు।
03199034c స్వకర్మనిరతో యో హి స యశః ప్రాప్నుయాన్మహత్।।
ధర్మ మత్తు అధర్మ కర్మగళ కురితు బహళష్టన్ను హేళబహుదు. ఆదరె స్వకర్మదల్లి నిరతనాదవను మహా యశస్సన్ను పడెయుత్తానె.””
సమాప్తి
ఇతి శ్రీ మహాభారతే ఆరణ్యక పర్వణి మార్కండేయసమస్యా పర్వణి పతివ్రతోపాఖ్యానే బ్రాహ్మణవ్యాధసంవాదే ఏకోనద్విశతతమోఽధ్యాయః।
ఇదు మహాభారతద ఆరణ్యకపర్వదల్లి మార్కండేయసమస్యాపర్వదల్లి పతివ్రతోపాఖ్యానదల్లి బ్రాహ్మణవ్యాధసంవాదల్లి నూరాతొంభత్తొంభత్తనెయ అధ్యాయవు.
-
సౌదాసను నరమాంస భక్షక నాద కథెయు ఆదిపర్వద అధ్యాయ 167రల్లి బందిదె. ↩︎