ปฺรวเศ
ฯฯ โอํ โอํ นมโ นารายณายฯฯ ศฺรี วเทวฺยาสาย นมห์ ฯฯ
ศฺรี กฺฤษฺณทฺวไปายน วเทวฺยาส วิรจิต
ศฺรี มหาภารต
อารณฺยก ปรฺว
มารฺกํฑเยสมสฺยา ปรฺว
อธฺยาย 189
สาร
กลฺกิยิํท กฺฤตยุคท ปฺรารํภ (1-16). อาตฺมวนฺนุ ธรฺมทลฺลิ ตโะฑคิสิกโะฬฺฬพเกเะํทุ มารฺกํฑเยนุ ยุธิษฺฐิรนิคเะ อุปทเศิสุวุทุ (17-31).
03189001 มารฺกํฑเย อุวาจฯ
03189001a ตตศฺจโรกฺษยํ กฺฤตฺวา ทฺวิชเภฺยห์ ปฺฤถิวีมิมาํฯ
03189001c วาชิมเธเ มหายชฺญเ วิธิวตฺกลฺปยิษฺยติฯฯ
มารฺกํฑเยนุ หเฬิทนุ: “จโรรนฺนุ นาศมาฑิ อวนุ มหายชฺญ อศฺวมเธทลฺลิ วิธิวตฺตาคิ อี ภูมิยนฺนุ ทฺวิชริคเะ โอะปฺปิสุตฺตานเะ.
03189002a สฺถาปยิตฺวา ส มรฺยาทาห์ สฺวยํภุวิหิตาห์ ศุภาห์ฯ
03189002c วนํ ปุณฺยยศห์กรฺมา ชราวานฺสํศฺรยิษฺยติฯฯ
อวนุ สฺวยํภุวินิํท วิหิตวาท มรฺยาทเะคฬนฺนุ ปุนห์ สฺถาปนเะมาฑิ ปุณฺยกรวู ยศกรวู อาท กรฺมคฬนฺนุ มาฑิ วฺฤทฺธาปฺยทลฺลิ วนทลฺลิ วาสิสุตฺตานเะ.
03189003a ตจฺจีลมนุวรฺตฺสฺยํตเ มนุษฺยา ลโกวาสินห์ฯ
03189003c วิปฺรไศฺจโรกฺษยเ จไว กฺฤตเ กฺษเมํ ภวิษฺยติฯฯ
อวน ศีลวนฺนเ ลโกวาสิคฬาท มนุษฺยรุ อนุสริสุวรุ. วิปฺรริํท จโรรุ นาศคโะฬฺฬลุ กฺฤตยุคทลฺลิ กฺษเมวุํฏาคุตฺตทเะ.
03189004a กฺฤษฺณาชินานิ ศกฺตีศฺจ ตฺริศูลานฺยายุธานิ จฯ
03189004c สฺถาปยนฺวิปฺรศารฺทูลโ ทเศเษุ วิชิตเษุ จฯฯ
03189005a สํสฺตูยมานโ วิปฺรเํทฺรไรฺมานยานโ ทฺวิชโตฺตมานฺฯ
03189005c กลฺกิศฺจริษฺยติ มหีํ สทา ทสฺยุวธเ รตห์ฯฯ
อา วิปฺรศารฺทูล กลฺกิยุ ชยิสิท ทเศคฬลฺลิ กฺฤษฺณาชิน, ศกฺติ, ตฺริศูล มตฺตุ อายุธคฬนฺนุ สฺถาปิสิ, มานินิคฬาท ทฺวิชโตฺตม วิปฺรเํทฺรริํท สฺตุติสลฺปฏฺฏุ, สทา ทสฺยุคฬ วธเะยลฺลิ นิรตนาคิ ภูมิยลฺลิ สํจริสุตฺตานเะ.
03189006a หา ตาต หา สุตเตฺยเวํ ตาสฺตา วาจห์ สุทารุณาห์ฯ
03189006c วิกฺรโศมานานฺสุภฺฤศํ ทสฺยูนฺนเษฺยติ สํกฺษยํฯฯ
อิวนุ ทสฺยุคฬ นาศวนฺนุ นฑเะสุตฺติรุวาค อวรุ หา ตํทเ! หา มคนเ! เอะํทุ ทารุณวาคิ กูคิ กรเะยุตฺติรุวุทุ กเฬิพรุตฺตทเะ.
03189007a ตตโ'ธรฺมวินาศโ วไ ธรฺมวฺฤทฺธิศฺจ ภารตฯ
03189007c ภวิษฺยติ กฺฤตเ ปฺราปฺตเ กฺริยาวาํศฺจ ชนสฺตถาฯฯ
ภารต! กฺฤตวุ ปฺราปฺตวาทาค อธรฺมวุ วินาศวาคิ ธรฺววุ วฺฤทฺธิยาคุตฺตทเะ. อาค ชนรุ กฺริยาศาลิคฬาคุตฺตารเะ.
03189008a อารามาศฺจไว จไตฺยาศฺจ ตฏากานฺยวฏาสฺตถาฯ
03189008c ยชฺญกฺริยาศฺจ วิวิธา ภวิษฺยํติ กฺฤตเ ยุคเฯฯ
กฺฤตยุคทลฺลิ อุทฺยานคฬุ, จไตฺยคฬุ, ตฏากคฬุ, มตฺตุ วฏคฬุ มตฺตุ วิวิธ ยชฺญกฺริยเะคฬุ นฑเะยุตฺตวเะ.
03189009a พฺราหฺมณาห์ สาธวศฺจไว มุนยศฺจ ตปสฺวินห์ฯ
03189009c อาศฺรมาห์ สหปาษํฑาห์ สฺถิตาห์ สตฺยเ ชนาห์ ปฺรชาห์ฯฯ
พฺราหฺมณรุ สาธุคฬาคิรุตฺตารเะ; มุนิคฬุ ตปสฺวิคฬาคุตฺตารเะ; ปาษํฑคฬาคิทฺท อาศฺรมคฬุ สตฺยทลฺลิ นเะลเะคโะฬฺฬุตฺตวเะ มตฺตุ ชนรุ ปฺรชเะคฬาคุตฺตารเะ.
03189010a ชาสฺยํติ สรฺวพีชานิ อุปฺยมานานิ จไว หฯ
03189010c สรฺวเษฺวฺฤตุษุ ราชเํทฺร สรฺวํ สสฺยํ ภวิษฺยติฯฯ
ราชเํทฺร! พิตฺติท พีชคฬเะลฺลวู พเะฬเะยุตฺตวเะ มตฺตุ เอะลฺล ฤตุคฬลฺลิยู พเะฬเะคฬุ พเะฬเะยุตฺตวเะ.
03189011a นรา ทานเษุ นิรตา วฺรตเษุ นิยมเษุ จฯ
03189011c ชปยชฺญปรา วิปฺรา ธรฺมกามา มุทา ยุตาห์ฯฯ
03189011e ปาลยิษฺยํติ ราชานโ ธรฺมเณเมาํ วสุํธราํฯฯ
นรรุ ทานคฬลฺลิ วฺรตคฬลฺลิ นิยมคฬลฺลิ นิรตราคิรุตฺตารเะ. วิปฺรรุ ชป-ยชฺญปรราคิ, ธรฺมวนฺนเ พยสิ สํตโษทิํทิรุตฺตารเะ. ราชรุ อี วสุํธรเะยนฺนุ ธรฺมทิํท ปาลิสุตฺตารเะ.
03189012a วฺยวหารรตา วไศฺยา ภวิษฺยํติ กฺฤตเ ยุคเฯ
03189012c ษฏฺกรฺมนิรตา วิปฺราห์ กฺษตฺริยา รกฺษณเ รตาห์ฯฯ
03189013a ศุศฺรูษายาํ รตาห์ ศูทฺราสฺตถา วรฺณตฺรยสฺย จฯ
กฺฤตยุคทลฺลิ วไศฺยรุ วฺยวหารทลฺลิ นิรตราคิรุตฺตารเะ; วิปฺรรุ ษฏฺกรฺม นิรตราคิรุตฺตารเะ; กฺษตฺริยรุ รกฺษณเะยลฺลิ ตโะฑคิรุตฺตารเะ มตฺตุ ศูทฺรรุ อี มูรุ วรฺณทวร ศุศฺรูษเะยลฺลิ นิรตราคิรุตฺตารเะ1.
03189013c เอษ ธรฺมห์ กฺฤตยุคเ ตฺรเตายาํ ทฺวาปรเ ตถาฯฯ
03189013e ปศฺจิมเ ยุคกาลเ จ ยห์ ส ตเ สํปฺรกีรฺติตห์ฯฯ
นานุ วรฺณิสิท อิทุ กฺฤตยุค, ตฺรเต, มตฺตุ ทฺวาปร หาคู ยุคท อํตฺยกาลคฬ ธรฺม.
03189014a สรฺวลโกสฺย วิทิตา ยุคสํขฺยา จ ปาํฑวฯ
03189014c เอตตฺตเ สรฺวมาขฺยาตมตีตานาคตํ มยาฯฯ
03189014e วายุปฺรโกฺตมนุสฺมฺฤตฺย ปุราณมฺฤษิสํสฺตุตํฯฯ
ปาํฑว! ยุคคฬ สํขฺยเะคฬนฺนุ สรฺวลโกคฬิคู ติฬิทิทเะ. นนคเะ นเะนปิทฺทษฺฏุ กฬเะท มตฺตุ มุํทาทวุคฬเะลฺลวนฺนู นานุ หเฬิทฺทเนเะ. วายุวุ หเฬิทฺท อิทนฺนุ ฤษิคฬุ ปุราณทลฺลิ สํคฺรหิสิทฺทารเะ2.
03189015a เอวํ สํสารมารฺคา มเ พหุศศฺจิรชีวินาฯ
03189015c ทฺฤษฺฏาศฺจไวานุภูตาศฺจ ตาํสฺตเ กถิตวานหํฯฯ
จิรํชีวิยาท นานุ พหฬ พาริ อี สํสารมารฺควนฺนุ นโฑิทฺทเนเะ อนุภวิสิทฺทเนเะ. อวุคฬนฺนุ นานุ นินคเะ หเฬิทฺทเนเะ.
03189016a อิทํ จไวาปรํ ภูยห์ สห ภฺราตฺฤภิรจฺยุตฯ
03189016c ธรฺมสํศยมโกฺษารฺถํ นิพโธ วจนํ มมฯฯ
อีค อจฺยุต! ภฺราตฺฤคฬโะํทิคเะ ธรฺมสํศยวนฺนุ หโคลาฑิสุว นนฺน อี มาตุคฬนฺนุ กเฬุ.
03189017a ธรฺมเ ตฺวยาตฺมา สํยโชฺยโ นิตฺยํ ธรฺมภฺฤตาํ วรฯ
03189017c ธรฺมาตฺมา หิ สุขํ ราชา ปฺรเตฺย จเห จ นํทติฯฯ
ธรฺมภฺฤตรลฺลิ ศฺรเษฺฐ! นินฺน อาตฺมวนฺนุ ธรฺมทโะฑนเะ ชโฑิสิกโ! ราช! ธรฺมาตฺมนเ อิลฺลิย มตฺตุ นํตรท สุขวนฺนุ อนุภวิสุตฺตานเะ.
03189018a นิพโธ จ ศุภาํ วาณีํ ยาํ ปฺรวกฺษฺยามิ ตเ'นฆฯ
03189018c น พฺราหฺมณเ ปริภวห์ กรฺตวฺยสฺตเ กทา จนฯฯ
03189018e พฺราหฺมณโ รุษิตโ หนฺยาทปิ ลโกานฺปฺรติชฺญยาฯฯ
อนฆ! นานุ นินคเะ หเฬุว อี ศุภ วาณิยนฺนุ กเฬุ. เอะํทู พฺราหฺมณนนฺนุ สโลิสุว กรฺตวฺยวนฺนุ มาฑพเฑ! กโปคโะํฑ พฺราหฺมณนุ ปฺรติชฺญเะยิํท ลโกคฬนฺนเ นาศปฑิสุตฺตานเะ.””
03189019 วไศํปายน อุวาจฯ
03189019a มารฺกํฑเยวจห์ ศฺรุตฺวา กุรูณาํ ปฺรวรโ นฺฤปห์ฯ
03189019c อุวาจ วจนํ ธีมานฺปรมํ ปรมทฺยุติห์ฯฯ
วไศํปายนนุ หเฬิทนุ: “มารฺกํฑเยน มาตนฺนุ กเฬิ กุรุคฬ ปฺรวร นฺฤป ธีมํต ปรมทฺยุติยุ ศฺรเษฺฐวาท อี มาตนฺนาฑิทนุ.
03189020a กสฺมินฺธรฺมเ มยา สฺถเยํ ปฺรชาห์ สํรกฺษตา มุนเฯ
03189020c กถํ จ วรฺตมานโ วไ น จฺยวเยํ สฺวธรฺมตห์ฯฯ
“มุนเ! นานุ ปฺรชเะคฬนฺนุ สํรกฺษิสพเกาทรเะ ยาว ธรฺมวนฺนุ ปาลิสพเกุ? สฺวธรฺมทิํท จฺยุติหโะํททเ นานุ หเคเะ นฑเะทุกโะฬฺฬลิ?”
03189021 มารฺกํฑเย อุวาจฯ
03189021a ทยาวานฺสรฺวภูตเษุ หิตโ รกฺตโ'นสูยกห์ฯ
03189021c อปตฺยานามิว สฺวเษาํ ปฺรชานาํ รกฺษณเ รตห์ฯฯ
03189021e จร ธรฺมํ ตฺยชาธรฺมํ ปิตฺฤๅนฺทเวาํศฺจ ปูชยฯฯ
มารฺกํฑเยนุ หเฬิทนุ: “สรฺวภูตคฬิคเะ ทยาวํตนาคิรุ. อนสูยกนาคิ อวร หิตคฬลฺลิ นิรตนาคิรุ. นินฺนทเ มกฺกฬํตเะ ปฺรชเะคฬ รกฺษณเะยลฺลิ นิรตนาคิรุ. อธรฺมวนฺนุ ตโะรเะทุ ธรฺมทลฺลิ นฑเะ. ปิตฺฤคฬนฺนุ มตฺตุ ทเวตเะคฬนฺนุ ปูชิสุ.
03189022a ปฺรมาทาทฺยตฺกฺฤตํ ตเ'ภูตฺสมฺยคฺทานเน ตชฺชยฯ
03189022c อลํ ตเ มานมาศฺริตฺย สตตํ ปรวานฺภวฯฯ
อปฺรมาททิํท มาฑิทวุคฬนฺนุ อุตฺตม ทานคฬิํท ชยิสุ. มานวนฺนุ ตโะรเะ. วินีตนาคุ.
03189023a วิชิตฺย ปฺฤถิวีํ สรฺวาํ มโทมานห์ สุขี ภวฯ
03189023c เอษ ภูตโ ภวิษฺยศฺจ ธรฺมสฺตเ สมุทีริตห์ฯฯ
สรฺว ปฺฤถิวิยนฺนู คเะทฺทุ สํตโษคโะํฑุ สุขิยาคุ. หิํทิน มตฺตุ มุํทิน อี ธรฺมวนฺนุ นานุ นินคเะ หเฬิทฺทเนเะ.
03189024a น ตเ'สฺตฺยวิทิตํ กิํ จิทตีตานาคตํ ภุวิฯ
03189024c ตสฺมาทิมํ ปริกฺลเศํ ตฺวํ ตาต หฺฤทิ มา กฺฤถาห์ฯฯ
ภุวิยลฺลิ หิํทิน มุํทินวุคฬเะลฺลวู นินคเะ ติฬิทิวเะ. อาทุทริํท มคู! นินฺน หฺฤทยทลฺลิรุว อี ปริกฺลเศวนฺนุ ตโะรเะ.
03189025a เอษ กาลโ มหาพาหโ อปิ สรฺวทิวเากสาํฯ
03189025c มุหฺยํติ หิ ปฺรชาสฺตาต กาลเนาภิปฺรจโทิตาห์ฯฯ
มหาพาหโ! มคู! กาลทิํท ปฺรจโทิตราคิ อี กาลทลฺลิ สรฺว ทิวเากสรู ปฺรชเะคฬู คโะํทลคฬลฺลิทฺทารเะ.
03189026a มา จ ตเ'ตฺร วิจารโ ภูทฺยนฺมยโกฺตํ ตวานฆฯ
03189026c อติศํกฺย วจโ หฺยเตทฺธรฺมลโปโ ภวเตฺตวฯฯ
อนฆ! นานุ นินคเะ หเฬิทุทร กุริตุ ตุํพา วิจารมาฑพเฑ. นนฺน วจนคฬ มเลเะ อติยาท ศํกเะยเ นินฺน ธรฺมลโปกฺกเะ การณวาคพหุทุ.
03189027a ชาตโ'สิ ปฺรถิตเ วํศเ กุรูณาํ ภรตรฺษภฯ
03189027c กรฺมณา มนสา วาจา สรฺวมเตตฺสมาจรฯฯ
ภรตรฺษภ! ปฺรถิตวาท กุรุคฬ วํศทลฺลิ ชนิสิรุวเะ. อีค กรฺมทลฺลิ, มนสฺสินลฺลิ มตฺตุ มาตินลฺลิ เอะลฺลวนฺนู อาจริสุ.”
03189028 ยุธิษฺฐิร อุวาจฯ
03189028a ยตฺตฺวยโกฺตํ ทฺวิชศฺรเษฺฐ วากฺยํ ศฺรุติมนโหรํฯ
03189028c ตถา กริษฺยเ ยตฺนเน ภวตห์ ศาสนํ วิภโฯฯ
ยุธิษฺฐิรนุ หเฬิทนุ: “วิภโ! ทฺวิชศฺรเษฺฐ! นีนุ หเฬิท มาตุคฬุ กเฬลุ มนโหรวาคิวเะ. นินฺน ศาสนทํตเะ มาฑลุ ปฺรยตฺนิสุตฺตเนเะ.
03189029a น มเ ลโภโ'สฺติ วิปฺรเํทฺร น ภยํ น จ มตฺสรห์ฯ
03189029c กริษฺยามิ หิ ตตฺสรฺวมุกฺตํ ยตฺตเ มยิ ปฺรภโฯฯ
วิปฺรเํทฺร! นนฺนลฺลิ ลโภวิลฺล, ภยวิลฺล มตฺตุ มตฺสรวิลฺล. ปฺรภโ! นีนุ นนคเะ หเฬิทุทเะลฺลวนฺนุ มาฑุตฺตเนเะ.””
03189030 วไศํปายน อุวาจฯ
03189030a ศฺรุตฺวา ตุ วจนํ ตสฺย ปาํฑวสฺย มหาตฺมนห์ฯ
03189030c ปฺรหฺฤษฺฏาห์ ปาํฑวา ราชนฺสหิตาห์ ศาํรฺงฺคธนฺวนาฯฯ
วไศํปายนนุ หเฬิทนุ: “ราชนฺ! อา มหาตฺม ปาํฑวน มาตุคฬนฺนุ กเฬิ ศาํรฺงฺคธนฺวิย สหิต ปาํฑวรุ หรฺษิตราทรุ.
03189031a ตถา กถาํ ศุภาํ ศฺรุตฺวา มารฺกํฑเยสฺย ธีมตห์ฯ
03189031c วิสฺมิตาห์ สมปทฺยํต ปุราณสฺย นิวเทนาตฺฯฯ
ธีมํต มารฺกํฑเยนิํท ศุภ กถนคฬนฺนุ, ปุราณท วรฺณนเะคฬนฺนุ กเฬิ อวรุ วิสฺมิตราทรุ.”
สมาปฺติ
อิติ ศฺรี มหาภารตเ อารณฺยกปรฺวณิ มารฺกํฑเยสมสฺยาปรฺวณิ ยุธิษฺฐิรานุศาสนเ เอกโนนวตฺยธิกศตตมโ'ธฺยาย:ฯ
อิทุ มหาภารตท อารณฺยกปรฺวทลฺลิ มารฺกํฑเยสมสฺยาปรฺวทลฺลิ ยุธิษฺฐิรานุศาสนทลฺลิ นูราเอะํภตฺตโะํภตฺตนเะย อธฺยายวุ.