praveśa
|| oṃ oṃ namo nārāyaṇāya|| śrī vedavyāsāya namaḥ ||
śrī kṛṣṇadvaipāyana vedavyāsa viracita
śrī mahābhārata
āraṇyaka parva
tīrthayātrā parva
adhyāya 150
sāra
arjunana dhvajadalli nèlèsuttenè èṃdu bharavasèyannittu hanumaṃtanu aṃtardhānanādudu (1-15). muṃduvarèdu bhīmanu saugaṃdhikāvanavannu kaṃḍudu (16-28).
03150001 vaiśaṃpāyana uvāca|
03150001a tataḥ saṃhṛtya vipulaṃ tadvapuḥ kāmavardhitaṃ|
03150001c bhīmasenaṃ punardorbhyāṃ paryaṣvajata vānaraḥ||
ªÉʱvaiśaṃpāyananu hel̤idanu: “āga ā kapiyu bekādaṣṭu bèl̤èsidda tanna dehavannu kuggisi, bhīmasenanannu tanna bāhugal̤iṃda appikòṃḍanu.
03150002a pariṣvaktasya tasyāśu bhrātrā bhīmasya bhārata|
03150002c śramo nāśamupāgaccatsarvaṃ cāsītpradakṣiṇaṃ||
aṇṇanu hīgè appikòl̤l̤alu bhārata bhīmana āyāsavu nāśavāyitu mattu punaḥ èllavū òl̤l̤èyadènisitu.
03150003a tataḥ punarathovāca paryaśrunayano hariḥ|
03150003c bhīmamābhāṣya sauhārdādbāṣpagadgadayā girā||
kaṇṇīru tuṃbida kaṇṇugal̤iṃda ā vānaranu punaḥ snehabhāvadiṃda, kaṇṇīriniṃda kaṭṭida kaṃṭhadiṃda bhīmanigè hel̤idanu:
03150004a gacca vīra svamāvāsaṃ smartavyo'smi kathāṃtare|
03150004c ihasthaśca kuruśreṣṭha na nivedyo'smi kasya cit||
“kuruśreṣṭha! vīra! ninna manègè hogu. naṃtaravū nannannu nènapisiko. ādarè nānu illiruvènèṃdu yārigū hel̤abeḍa.
03150005a dhanadasyālayāccāpi visṛṣṭānāṃ mahābala|
03150005c deśakāla ihāyātuṃ devagaṃdharvayoṣitāṃ||
mahābala! dhanada kuberana manèyiṃda devatègal̤u mattu gaṃdharvaru hòraṭu baruva sthal̤a mattu samayavidu.
03150006a mamāpi saphalaṃ cakṣuḥ smāritaścāsmi rāghavaṃ|
03150006c mānuṣaṃ gātrasaṃsparśaṃ gatvā bhīma tvayā saha||
nanna kaṇṇugal̤ū saphalavādavu. bhīma! ninnòṃdigiddu, innòbba manuṣyana dehavannu sparṣisi nanagè rāghavana nènapu maral̤i baṃditu.
03150007a tadasmaddarśanaṃ vīra kauṃteyāmoghamastu te|
03150007c bhrātṛtvaṃ tvaṃ puraskṛtya varaṃ varaya bhārata||
bhārata! vīra! kauṃteya! nanna ī darśanavu ninagè maṃgal̤avannuṃṭumāḍali. nanna bhrātṛtvavannu gauravisi varavannu kel̤u.
03150008a yadi tāvanmayā kṣudrā gatvā vāraṇasāhvayaṃ|
03150008c dhārtarāṣṭrā nihaṃtavyā yāvadetatkaromyahaṃ||
03150009a śilayā nagaraṃ vā tanmarditavyaṃ mayā yadi|
03150009c yāvadadya karomyetatkāmaṃ tava mahābala||
nānu hastināpurakkè hogi kṣudra dhārtarāṣṭrarannu saṃharisabekèṃdarè adannū māḍuttenè. athavā baṃḍèyiṃda ā nagaravannu dhvaṃsagòl̤isuttenè. mahābala! iṃdu nīnu bayasidudannu nānu māḍikòḍuttenè.”
03150010a bhīmasenastu tadvākyaṃ śrutvā tasya mahātmanaḥ|
03150010c pratyuvāca hanūmaṃtaṃ prahṛṣṭenāṃtarātmanā||
ā mahātmana mātugal̤annu kel̤ida bhīmasenanu òl̤agiṃdòl̤age saṃtoṣagòṃḍu hanumaṃtanigè uttarisidanu:
03150011a kṛtameva tvayā sarvaṃ mama vānarapuṃgava|
03150011c svasti te'stu mahābāho kṣāmaye tvāṃ prasīda me||
“vānara puṃgava! nanagè nīnu īgāgale illavannū māḍiddīyè. mahābāho! ninagè maṃgal̤avāgali! nannannu kṣamisu. nannamelè ninna karuṇèyirali.
03150012a sanāthāḥ pāṃḍavāḥ sarve tvayā nāthena vīryavan|
03150012c tavaiva tejasā sarvānvijeṣyāmo vayaṃ ripūn||
ninnaṃtha vīranalli anātharāda pāṃḍavarèllarū nāthanannu paḍèdiddārè. ninna tejassiniṃdale nāvu èlla śatrugal̤annū jayisuttevè.”
03150013a evamuktastu hanumānbhīmasenamabhāṣata|
03150013c bhrātṛtvātsauhṛdāccāpi kariṣyāmi tava priyaṃ||
bhīmasena ī mātugal̤igè hanumaṃtanu hel̤idanu: “ninnalliruva bhrātṛtva mattu snehadiṃda ninagòṃdu priyavādudannu māḍuttenè.
03150014a camūṃ vigāhya śatrūṇāṃ śaraśaktisamākulāṃ|
03150014c yadā siṃharavaṃ vīra kariṣyasi mahābala||
03150014e tadāhaṃ bṛṃhayiṣyāmi svaraveṇa ravaṃ tava||
śatrugal̤a senèyannu bāṇa mattu īṭigal̤iṃda ākramaṇa māḍidāga mahābala vīra nīnu siṃhanādavannu māḍidāga nānū kūḍa dòḍḍadāgi ninna kūgigè takkudāgi kūguttenè.
03150015a vijayasya dhvajasthaśca nādānmokṣyāmi dāruṇān|
03150015c śatrūṇāṃ te prāṇaharānityuktvāṃtaradhīyata||
vijaya arjunana dhvajadalliddukòṃḍu ninna śatrugal̤alli bhayavannuṃṭumāḍuvaṃtè gharjisuttenè” èṃdu hel̤i alliye aṃtardhānanādanu.
03150016a gate tasmin harivare bhīmo'pi balināṃ varaḥ|
03150016c tena mārgeṇa vipulaṃ vyacaradgaṃdhamādanaṃ||
ā vānara śreṣṭhanu hòraṭuhodanaṃtara balaśāligal̤alli śreṣṭha bhīmanādaro ade mārgadalli vipula gaṃdhamādanada kaḍè naḍèdanu.
03150017a anusmaranvapustasya śriyaṃ cāpratimāṃ bhuvi|
03150017c māhātmyamanubhāvaṃ ca smarandāśaratheryayau||
bhuviyalli apratimavāgidda avana dehavannū mattu kāṃtiyannū, dāśarathi rāmanòṃdigè avanigāgidda anubhavavannū nènapisikòl̤l̤uttā muṃduvarèdanu.
03150018a sa tāni ramaṇīyāni vanānyupavanāni ca|
03150018c viloḍayāmāsa tadā saugaṃdhikavanepsayā||
saugaṃdhikā vanada kaḍè bhirusāgi naḍèyuttiruvāga ā ramaṇīya vana mattu upavanagal̤u allāḍidavu.
03150019a phullapadmavicitrāṇi puṣpitāni vanāni ca|
03150019c mattavāraṇayūthāni paṃkaklinnāni bhārata||
03150019e varṣatāmiva meghānāṃ vṛṃdāni dadṛśe tadā||
bhārata! alli avanu bahubaṇṇagal̤a aral̤ida kamalada hūvugal̤iruva vanagal̤annu, maimelè kèsarannu èracikòṃḍu mal̤ègālada moḍagal̤a guṃpinaṃtè toruttidda madisida ānègal̤a hiṃḍugal̤annu kaṃḍanu.
03150020a hariṇaiścaṃcalāpāṃgairhariṇīsahitairvane|
03150020c saśaṣpakavalaiḥ śrīmānpathi dṛṣṭo drutaṃ yayau||
dāriyalli jiṃkègal̤u mattu jiṃkè marigal̤u, bāyituṃba hullannu tinnuttā tamma suṃdara kaṇṇugal̤iṃda jorāgi muṃduvarèyuttidda ā śrīmaṃtanannu noḍidavu.
03150021a mahiṣaiśca varāhaiśca śārdūlaiśca niṣevitaṃ|
03150021c vyapetabhīrgiriṃ śauryādbhīmaseno vyagāhata||
03150022a kusumānataśākhaiśca tāṃprapallavakomalaiḥ|
03150022c yācyamāna ivāraṇye drumairmārutakaṃpitaiḥ||
anaṃtara bhayave illada ā bhīmasenanu śauryadiṃda kāḍukoṇa, haṃdi mattu huligal̤u vāsisuttidda giriya melè biddanu. avanannu svāgatisuttivèyo ènnuvaṃtè ā araṇyadalliya maragal̤u gāl̤ibīsi hūtuṃbida rèṃbègal̤annu bīsi komala puṣpagal̤annu avana melè surisuttiddavu.
03150023a kṛtapadmāṃjalipuṭā mattaṣaṭpadasevitāḥ|
03150023c priyatīrthavanā mārge padminīḥ samatikraman||
03150024a sajjamānamanodṛṣṭiḥ phulleṣu girisānuṣu|
03150024c draupadīvākyapātheyo bhīmaḥ śīghrataraṃ yayau||
dāriyalli kaimugidu niṃtivèyo èṃdu toruttiruva duṃbigal̤u suttuvarèdidda kamalagal̤a sarovaragal̤annu, suṃdara tīrthagal̤annu dāṭidanu. avana manassu mattu dṛṣṭi hūvannu hòttidda parvatada melèye ittu. draupadiya mātugal̤anne mèlakuhākuttā bhīmanu śīghravāgi muṃduvarèdanu.
03150025a parivṛtte'hani tataḥ prakīrṇahariṇe vane|
03150025c kāṃcanairvimalaiḥ padmairdadarśa vipulāṃ nadīṃ||
03150026a mattakāraṃḍavayutāṃ cakravākopaśobhitāṃ|
03150026c racitāmiva tasyādrermālāṃ vimalapamkajāṃ||
dinavu muṃduvarèda hāgè avanu jiṃkègal̤u tuṃbikòṃḍidda vanadalli śuddhavāda kāṃcana padmagal̤u tuṃbikòṃḍidda, matta kāraṃḍagal̤iṃda kūḍidda, cakravākagal̤iṃda śobhisuttidda, ā parvatakkè śuddha kamalagal̤a mālèyannu racisalāgidèyo ènnuvaṃtè iruva nadiyannu kaṃḍanu.
03150027a tasyāṃ nadyāṃ mahāsattvaḥ saugaṃdhikavanaṃ mahat|
03150027c apaśyatprītijananaṃ bālārkasadṛśadyuti||
ā nadiya tiruvinalli mahāsatvanu saugaṃdhikā mahāvanavannu kaṃḍanu mattu kūḍale avanalli kāṃtiyalli udayisuva sūryanaṃtiruva saṃtoṣavu huṭṭitu.
03150028a taddṛṣṭvā labdhakāmaḥ sa manasā pāṃḍunaṃdanaḥ|
03150028c vanavāsaparikliṣṭāṃ jagāma manasā priyāṃ||
adannu kaṃḍa pāṃḍunaṃdananu tānu bayasiddudu dòrèyitèṃdu yocisidanu mattu avana manassu vanadalli kaṣṭapaḍuttiruva tanna priyèya kaḍè hoyitu.”
samāpti
iti śrī mahābhārate āraṇyakaparvaṇi tīrthayātrāparvaṇi lomaśatīrthayātrāyāṃ saugaṃdhikāharaṇe paṃcaśadadhikaśatatamo'dhyāyaḥ|
idu mahābhāratada āraṇyakaparvadalli tīrthayātrāparvadalli lomaśatīrthayātrèyalli saugaṃdhikāharaṇavèṃba nūrāaivattanèya adhyāyavu.