প্ৰৱেশ
।। ওং ওং নমো নাৰাযণায।। শ্ৰী ৱেদৱ্যাসায নমঃ ।।
শ্ৰী কৃষ্ণদ্ৱৈপাযন ৱেদৱ্যাস ৱিৰচিত
শ্ৰী মহাভাৰত
আৰণ্যক পৰ্ৱ
তীৰ্থযাত্ৰা পৰ্ৱ
অধ্যায 133
সাৰ
ৰাজ মত্তু দ্ৱাৰপালৰॊডনॆ ৱাদিসি অষ্টাৱক্ৰনু আস্থানক্কॆ বংদুদু (1-27).
03133001 অষ্টাৱক্ৰ উৱাচ।
03133001a অংধস্য পংথা বধিৰস্য পংথাঃ। স্ত্ৰিযঃ পংথা ৱৈৱধিকস্য পংথাঃ।
03133001c ৰাজ্ঞঃ পংথা ব্ৰাহ্মণেনাসমেত্য। সমেত্য তু ব্ৰাহ্মণস্যৈৱ পংথাঃ।।
অষ্টাৱক্ৰনু হেল়িদনু: “কুৰুডন মাৰ্গ, কিৱুডন মাৰ্গ, স্ত্ৰীয মাৰ্গ, কূলিয মাৰ্গ, ব্ৰাহ্মণনন্নু ভেটিযাগদে ইদ্দৰॆ ৰাজন মাৰ্গ. ভেটিযাদৰॆ অদু ব্ৰাহ্মণনদে মাৰ্গৱাগুত্তদॆ.”
03133002 ৰাজোৱাচ।
03133002a পংথা অযং তেঽদ্য মযা নিসৃষ্টো। যেনেচ্চসে তেন কামং ৱ্ৰজস্ৱ।
03133002c ন পাৱকো ৱিদ্যতে ৱৈ লঘীযান্। ইংদ্ৰোঽপি নিত্যং নমতে ব্ৰাহ্মণানাং।।
ৰাজনু হেল়িদনু: “হাগাদৰॆ ইংদু নানু ঈ দাৰিযন্নু নিনগাগি বিট্টুকॊডুত্তেনॆ. ऎল্লি বেকাদল্লি প্ৰযাণমাডু. ऎষ্টে সণ্ণদাদৰূ বॆংকিযন্নু তিল়িযলিক্কাগুৱুদিল্ল. ইংদ্ৰনূ কূড নিত্যৱূ ব্ৰাহ্মণৰন্নু নমস্কৰিসুত্তানॆ.”
03133003 অষ্টাৱক্ৰ উৱাচ।
03133003a যজ্ঞং দ্ৰষ্টুং প্ৰাপ্তৱংতৌ স্ৱ তাত। কৌতূহলং নৌ বলৱদ্ৱৈ ৱিৱৃদ্ধং।
03133003c আৱাং প্ৰাপ্তাৱতিথী সংপ্ৰৱেশং। কাংক্ষাৱহে দ্ৱাৰপতে তৱাজ্ঞাং।।
অষ্টাৱক্ৰনু হেল়িদনু: “মগূ! নাৱু যজ্ঞৱন্নু নোডলু বংদিদ্দেৱॆ. বলৱংত! নম্ম কুতূহলৱু হॆচ্চাগুত্তিদॆ. নাৱু অতিথিগল়াগি প্ৰৱেশিসুত্তিদ্দেৱॆ. দ্ৱাৰপতি! নিন্ন আজ্ঞॆযন্নু বযসুত্তেৱॆ.
03133004a ঐংদ্ৰদ্যুম্নেৰ্যজ্ঞদৃশাৱিহাৱাং। ৱিৱক্ষূ ৱৈ জনকেংদ্ৰং দিদৃক্ষূ।
03133004c ন ৱৈ ক্ৰোধাদ্ৱ্যাধিনৈৱোত্তমেন। সম্যোজয দ্ৱাৰপাল ক্ষণেন।।
ঐংদ্ৰদ্যুম্নিয যজ্ঞৱন্নু নোডি নাৱু জনকেংদ্ৰনন্নূ নোডবযসুত্তেৱॆ. দ্ৱাৰপাল! নম্ম কোপদিংদ ইদে ক্ষণদল্লি গুণৱাগদ ৱ্যাধিযিংদ বল়লবেড!”
03133005 দ্ৱাৰপাল উৱাচ।
03133005a বংদেঃ সমাদেশকৰা ৱযং স্ম। নিবোধ ৱাক্যং চ মযেৰ্যমাণং।
03133005c ন ৱৈ বালাঃ প্ৰৱিশংত্যত্ৰ ৱিপ্ৰা। ৱৃদ্ধা ৱিদ্ৱাংসঃ প্ৰৱিশংতি দ্ৱিজাগ্ৰ্যাঃ।।
দ্ৱাৰপালকনু হেল়িদনু: “নাৱু বংদিয আদেশদংতॆ নডॆযুত্তেৱॆ. নানু হেল়িদংতॆ নডॆদুকॊল়্ল়ি. যাৱ ৱিপ্ৰ বালকৰূ ইল্লিগॆ প্ৰৱেশিসদিৰলি. আদৰॆ ৱৃদ্ধ মত্তু ৱিধ্ৱাংস দ্ৱিজাগ্ৰৰু প্ৰৱেশিসলি.”
03133006 অষ্টাৱক্ৰ উৱাচ।
03133006a যদ্যত্ৰ ৱৃদ্ধেষু কৃতঃ প্ৰৱেশো। যুক্তং মম দ্ৱাৰপাল প্ৰৱেষ্টুং।
03133006c ৱযং হি ৱৃদ্ধাশ্চৰিতৱ্ৰতাশ্চ। ৱেদপ্ৰভাৱেন প্ৰৱেশনাৰ্হাঃ।।
অষ্টাৱক্ৰনু হেল়িদনু: “ৱৃদ্ধৰিগॆ ইল্লি প্ৰৱেশৱিদॆযॆংদাদৰॆ দ্ৱাৰপাল! নানু প্ৰৱেশিসলু অৰ্হনাগিদ্দেনॆ. যাকॆংদৰॆ নাৱু ৱৃদ্ধৰু মত্তু ৱ্ৰতগল়ন্নু পালিসুত্তিদ্দেৱॆ. ৱেদপ্ৰভাৱদিংদ নাৱু প্ৰৱেশিসলু অৰ্হৰাগিদ্দেৱॆ.
03133007a শুশ্ৰূষৱশ্চাপি জিতেংদ্ৰিযাশ্চ। জ্ঞানাগমে চাপি গতাঃ স্ম নিষ্ঠাং।
03133007c ন বাল ইত্যৱমংতৱ্যমাহুৰ্। বালোঽপ্যগ্নিৰ্দহতি স্পৃশ্যমানঃ।।
শুশ্ৰূষॆ মাডুৱৱৰু মত্তু জিতেংদ্ৰিযৰাদ নাৱু নিষ্ঠॆযিংদ জ্ঞানদ কॊনॆযৱৰॆগॆ তলুপিদ্দেৱॆ. বালকৰॆংদু নম্মন্নু অপমানিসবেড. সণ্ণদাগিদ্দৰূ বॆংকিযন্নু মুট্টিদৰॆ সুডুত্তদॆ.”
03133008 দ্ৱাৰপাল উৱাচ।
03133008a সৰস্ৱতীমীৰয ৱেদজুষ্টাং। একাক্ষৰাং বহুৰূপাং ৱিৰাজং।
03133008c অংগাত্মানং সমৱেক্ষস্ৱ বালং। কিং শ্লাঘসে দুৰ্লভা ৱাদসিদ্ধিঃ।।
দ্ৱাৰপালকনু হেল়িদনু: “হাগাদৰॆ ৱেদজুষ্টৱাদ ऒংদে ऒংদু অক্ষৰৱাদৰূ বহুৰূপদল্লি ৱিৰাজিসুৱ সৰস্ৱতিযন্নু হেল়ু. বালক! নিন্ন দেহৱন্নু নোডিকো! ৱাদসিদ্ধিযন্নু পডॆযদে ইদ্দৰূ যাকॆ হॊগল়িকॊল়্ল়ুত্তিদ্দীযॆ?”
03133009 অষ্টাৱক্ৰ উৱাচ।
03133009a ন জ্ঞাযতে কাযৱৃদ্ধ্যা ৱিৱৃদ্ধিৰ্। যথাষ্ঠীলা শাল্মলেঃ সংপ্ৰৱৃদ্ধা।
03133009c হ্ৰস্ৱোঽল্পকাযঃ ফলিতো ৱিৱৃদ্ধো। যশ্চাফলস্তস্য ন ৱৃদ্ধভাৱঃ।।
অষ্টাৱক্ৰনু হেল়িদনু: “শাল্মীল ৱৃক্ষদল্লি বॆল়ॆযুৱ কল়ॆযংতॆ ৱৃদ্ধৰॆংদৰॆ দেহদ ৱযস্সু হॆচ্চিনদু ऎংদু তিল়িযবাৰদু. সণ্ণদাদৰূ, গিড্ডদাদৰূ ফলৱন্নু পডॆদৰॆ ৱৃদ্ধৱॆনিসিকॊল়্ল়ুত্তদॆ. ফলৱন্নে পডॆযদ ৱৃক্ষৱু ৱৃদ্ধৱॆংদॆনিসিকॊল়্ল়ুৱুদিল্ল.”
03133010 দ্ৱাৰপাল উৱাচ।
03133010a ৱৃদ্ধেভ্য এৱেহ মতিং স্ম বালা। গৃহ্ণংতি কালেন ভৱংতি ৱৃদ্ধাঃ।
03133010c ন হি জ্ঞানমল্পকালেন শক্যং। কস্মাদ্বালো ৱৃদ্ধ ইৱাৱভাষসে।।
দ্ৱাৰপালকনু হেল়িদনু: “বালকৰু ৱৃদ্ধৰাগুৱৱৰॆগॆ ৱৃদ্ধৰিংদলে তম্ম বুদ্ধিযন্নু পডॆযুত্তাৰॆ. স্ৱল্পৱে সমযদল্লি জ্ঞানৱন্নু পডॆযুৱুদু শক্যৱিল্ল. হাগিদ্দাগ বালকৰাদ নীৱু নিম্মন্নু ৱৃদ্ধৰॆংদু একॆ কৰॆদুকॊল়্ল়ুত্তিদ্দীৰি?”
03133011 অষ্টাৱক্ৰ উৱাচ।
03133011a ন তেন স্থৱিৰো ভৱতি যেনাস্য পলিতং শিৰঃ।
03133011c বালোঽপি যঃ প্ৰজানাতি তং দেৱাঃ স্থৱিৰং ৱিদুঃ।।
অষ্টাৱক্ৰনু হেল়িদনু: “বॆল়ॆদ বিল়িকূদলিদ্দৰॆ মাত্ৰ ৱৃদ্ধনॆংদাগুৱুদিল্ল. তিল়িদিৰুৱৱনন্নু বালকনাগিদ্দৰূ দেৱতॆগল়ু ৱৃদ্ধনॆংদু তিল়িযুত্তাৰॆ.
03133012a ন হাযনৈৰ্ন পলিতৈৰ্ন ৱিত্তেন ন বংধুভিঃ।
03133012c ঋষযশ্চক্ৰিৰে ধৰ্মং যোঽনূচানঃ স নো মহান্।।
ৱযস্সিনিংদাগলী, বিল়িকূদলিনিংদাগলী, সংপত্তিনিংদাগলী, বংধুগল়িংদাগলী ঋষিগল়ু ধৰ্মৱন্নু মাডিল্ল. যাৰু কলিতিদ্দানো অৱনে দॊড্ডৱনু.
03133013a দিদৃক্ষুৰস্মি সংপ্ৰাপ্তো বংদিনং ৰাজসংসদি।
03133013c নিৱেদযস্ৱ মাং দ্ৱাঃস্থ ৰাজ্ঞে পুষ্কৰমালিনে।।
ৰাজসভॆযল্লি বংদিযন্নু নোডলু বংদিদ্দেৱॆ. দ্ৱাৰপালক! পুষ্কৰ মালিনি ৰাজনিগॆ নাৱু বংদিৰুৱুদন্নু হেল়ু.
03133014a দ্ৰষ্টাস্যদ্য ৱদতো দ্ৱাৰপাল। মনীষিভিঃ সহ ৱাদে ৱিৱৃদ্ধে।
03133014c উতাহো ৱাপ্যুচ্চতাং নীচতাং ৱা। তূষ্ণীং ভূতেষ্ৱথ সৰ্ৱেষু চাদ্য।।
দ্ৱাৰপালক! ইংদু নানু তিল়িদৱৰॊডনॆ ৱাদমাডুৱুদন্নু নোডু. ऎল্লৰূ সুম্মনিৰুৱাগ নানু মেলাগুৱুদন্নু অথৱা কॆল়গাগুৱুদন্নু নোডু.”
03133015 দ্ৱাৰপাল উৱাচ।
03133015a কথং যজ্ঞং দশৱৰ্ষো ৱিশেস্ত্ৱং। ৱিনীতানাং ৱিদুষাং সংপ্ৰৱেশ্যং।
03133015c উপাযতঃ প্ৰযতিষ্যে তৱাহং। প্ৰৱেশনে কুৰু যত্নং যথাৱত্।।
দ্ৱাৰপালকনু হেল়িদনু: “ৱিনীতৰিগॆ মত্তু ৱিদুষৰিগॆ মাত্ৰ প্ৰৱেশৱুল়্ল় যজ্ঞশালॆগॆ হত্তুৱৰ্ষদ নীৱু হেগॆ প্ৰৱেশিসুৱিৰি? নিম্মন্নু ऒল়গॆ বিডলু নানু উপাযৱন্নু হুডুকুত্তেনॆ. নীৱূ কূড প্ৰযত্নমাডবেকু.”
03133016 অষ্টাৱক্ৰ উৱাচ।
03133016a ভো ভো ৰাজং জনকানাং ৱৰিষ্ঠ। সভাজ্যস্ত্ৱং ত্ৱযি সৰ্ৱং সমৃদ্ধং।
03133016c ত্ৱং ৱা কৰ্তা কৰ্মণাং যজ্ঞিযানাং। যযাতিৰেকো নৃপতিৰ্ৱা পুৰস্তাত্।।
অষ্টাৱক্ৰনু হেল়িদনু: “ভো ভো ৰাজন্! জনকৰল্লি ৱৰিষ্ঠ! নিন্ন সভॆগॆ জযৱাগলি, নিন্ন সৰ্ৱ সমৃদ্ধিগॆ জযৱাগলি! নীনু নডॆসুত্তিৰুৱ ঈ যজ্ঞদংথহ কৰ্তনু হিংদॆ যযাতি মাত্ৰ ইদ্দনু!
03133017a ৱিদ্ৱান্বংদী ৱেদৱিদো নিগৃহ্য। ৱাদে ভগ্নানপ্ৰতিশম্কমানঃ।
03133017c ত্ৱযা নিসৃষ্টৈঃ পুৰুষৈৰাপ্তকৃদ্ভিৰ্। জলে সৰ্ৱান্মজ্জযতীতি নঃ শ্ৰুতং।।
ৱিদ্ৱান্ ৱেদৱিদ বংদিযু ৱাদদল্লি অনুমানিতৰন্নু সোলিসি নীনু কল়ুহিসিদ আপ্ত জনৰিংদ ऎল্লৰন্নূ সমুদ্ৰদল্লি হাকি মুল়ুগিসিদনॆংদু কেল়লিল্লৱে?
03133018a স তচ্ছৃত্ৱা ব্ৰাহ্মণানাং সকাশাদ্। ব্ৰহ্মোদ্যং ৱৈ কথযিতুমাগতোঽস্মি।
03133018c ক্ৱাসৌ বংদী যাৱদেনং সমেত্য। নক্ষত্ৰাণীৱ সৱিতা নাশযামি।।
ব্ৰাহ্মণৰিংদ ইদন্নু কেল়িদ নানু ইংদু ব্ৰহ্মনন্নু হেল়লু বংদিদ্দেনॆ. বংদিযু ऎল্লিদ্দানॆ? সূৰ্যনু নক্ষত্ৰগল়ন্নু হেগো হাগॆ নানু অৱনন্নু ৱাদদল্লি ऎদুৰিসি নাশগॊল়িসুত্তেনॆ.”
03133019 ৰাজোৱাচ।
03133019a আশংসসে বংদিনং ত্ৱং ৱিজেতুং। অৱিজ্ঞাত্ৱা ৱাক্যবলং পৰস্য।
03133019c ৱিজ্ঞাতৱীৰ্যৈঃ শক্যমেৱং প্ৰৱক্তুং। দৃষ্টশ্চাসৌ ব্ৰাহ্মণৈৰ্ৱাদশীলৈঃ।।
ৰাজনু হেল়িদনু: “ऎদুৰাল়িয ৱাক্যবলৱন্নু তিল়িযদে বংদিযন্নু নীনু সোলিসুত্তীযॆ ऎংদু হেল়ুত্তিৰুৱॆযল্ল! হীগॆ হেল়লু কেৱল ৱিজ্ঞাতৱীৰৰিগॆ শক্য. ৱাদশীল ব্ৰাহ্মণৰু ইদন্নু কংডুকॊংডিদ্দাৰॆ.”
03133020 অষ্টাৱক্ৰ উৱাচ।
03133020a ৱিৱাদিতোঽসৌ ন হি মাদৃশৈৰ্হি। সিংহীকৃতস্তেন ৱদত্যভীতঃ।
03133020c সমেত্য মাং নিহতঃ শেষ্যতেঽদ্য। মাৰ্গে ভগ্নং শকটমিৱাবলাক্ষং।।
অষ্টাৱক্ৰনু হেল়িদনু: “অৱনॊংদিগॆ ৱাদমাডিদৱৰু নন্ন হাগিল্ল. ৱাদদল্লি ভীতৰাদ অৱৰু অৱনন্নু সিংহনন্নাগি মাডিদ্দাৰॆ. নন্নন্নু ভেটিযাদ নংতৰ ইংদু গালি কল়চিদ বংডিযংতॆ মাৰ্গমদ্যদল্লি উল়িযুত্তানॆ.”
03133021 ৰাজোৱাচ।
03133021a ষণ্ণাভেৰ্দ্ৱাদশাক্ষস্য চতুৰ্ৱিংশতিপৰ্ৱণঃ।
03133021c যস্ত্ৰিষষ্টিশতাৰস্য ৱেদাৰ্থং স পৰঃ কৱিঃ।।
ৰাজনু হেল়িদনু: “আৰু ভেদগল়ন্নু, হন্নॆৰডু অক্ষগল়ন্নু, ইপ্পত্নাল্কু পৰ্ৱগল়ন্নু মত্তু মুন্নূৰা অৰৱত্তু চক্ৰদ কালুগল়ন্নু তিল়িদৱনে পৰম কৱিযু.”
03133022 অষ্টাৱক্ৰ উৱাচ।
03133022a চতুৰ্ৱিংশতিপৰ্ৱ ত্ৱাং ষণ্ণাভি দ্ৱাদশপ্ৰধি।
03133022c তত্ত্ৰিষষ্টিশতাৰং ৱৈ চক্ৰং পাতু সদাগতি।।
অষ্টাৱক্ৰনু হেল়িদনু: “সদা তিৰুগুত্তিৰুৱ ইপ্পত্নাল্কু পৰ্ৱগল়ু, আৰু ভেদগল়ুল়্ল় হন্নॆৰডু প্ৰধিগল়ন্নু হॊংদিদ মত্তু মুন্নূৰা অৰৱত্তু কালুগল়ুল়্ল় চক্ৰৱু নিন্নন্নু ৰক্ষিসলি!”
03133023 ৰাজোৱাচ।
03133023a ৱডৱে ইৱ সংযুক্তে শ্যেনপাতে দিৱৌকসাং।
03133023c কস্তযোৰ্গৰ্ভমাধত্তে গৰ্ভং সুষুৱতুশ্চ কং।।
ৰাজনু হেল়িদনু: “ऎৰডু কুদুৰॆগল়ন্নু কট্টিদংতিদॆ, আকাশদিংদ গিডুগৱু বংদॆৰগুৱংতিদॆ. অদু যাৱ দেৱতॆয গৰ্ভদিংদ বংদিদॆ মত্তু যাৰু আ গৰ্ভদিংদ হুট্টিদ্দাৰॆ?”
03133024 অষ্টাৱক্ৰ উৱাচ।
03133024a মা স্ম তে তে গৃহে ৰাজং শাত্ৰৱাণামপি ধ্ৰুৱং।
03133024c ৱাতসাৰথিৰাধত্তে গৰ্ভং সুষুৱতুশ্চ তং।।
অষ্টাৱক্ৰনু হেল়িদনু: “ৰাজন্! অৱুগল়ন্নু নিন্ন মনॆযিংদ মত্তু নিন্ন শত্ৰুৱিন মনॆযিংদলূ দূৰৱিডু! ৱাযুসাৰথিযু অৱন্নু পডॆযুত্তানॆ মত্তু অৱু অৱন গৰ্ভদল্লি বॆল়ॆযুত্তৱॆ.”
03133025 ৰাজোৱাচ।
03133025a কিং স্ৱিত্সুপ্তং ন নিমিষতি কিং স্ৱিজ্জাতং ন চোপতি।
03133025c কস্য স্ৱিদ্ধৃদযং নাস্তি কিং স্ৱিদ্ৱেগেন ৱৰ্ধতে।
ৰাজনু হেল়িদনু: “নিদ্ৰিসিৰুৱাগ এনু কণ্ণন্নু মুচ্চুৱুদিল্ল? হুট্টুৱাগ যাৱুদু চলিসুৱুদিল্ল? যাৱুদক্কॆ হৃদযৱে ইল্ল? মত্তু যাৱুদু ৱেগদিংদ ৱৃদ্ধিযাগুত্তদॆ?”
03133026 অষ্টাৱক্ৰ উৱাচ।
03133026a মত্স্যঃ সুপ্তো ন নিমিষত্যংডং জাতং ন চোপতি।
03133026c অশ্মনো হৃদযং নাস্তি নদী ৱেগেন ৱৰ্ধতে।।
অষ্টাৱক্ৰনু হেল়িদনু: “মীনু নিদ্দॆমাডুত্তিৰুৱাগ কণ্ণু মুচ্চুৱুদিল্ল মত্তু মॊট্টॆযু হুট্টিদাগ চলিসুৱুদিল্ল. কল্লিগॆ হৃদযৱিল্ল মত্তু নদিযু ৱেগদল্লি বॆল়ॆযুত্তদॆ.”
03133027 ৰাজোৱাচ।
03133027a ন ত্ৱা মন্যে মানুষং দেৱসত্ত্ৱং। ন ত্ৱং বালঃ স্থৱিৰস্ত্ৱং মতো মে।
03133027c ন তে তুল্যো ৱিদ্যতে ৱাক্প্ৰলাপে। তস্মাদ্দ্ৱাৰং ৱিতৰাম্যেষ বংদী।।
ৰাজনু হেল়িদনু: “নীনু মনুষ্যনল্ল দেৱসত্ৱৱॆংদু তিল়িযুত্তেনॆ. নীনু বালকনল্ল আদৰॆ স্থাৱিৰনॆংদু নন্ন অভিপ্ৰায. মাতিন প্ৰৱাহদল্লি নিন্ন সমাননু ইল্লৱॆংদে তিল়িযবহুদু. আদুদৰিংদ নিনগॆ দ্ৱাৰৱু তॆৰॆযল্পডুত্তদॆ. ইদো বংদিযু!”
সমাপ্তি
ইতি শ্ৰী মহাভাৰতে আৰণ্যকপৰ্ৱণি তীৰ্থযাত্ৰাপৰ্ৱণি লোমশতীৰ্থযাত্ৰাযাং অষ্টাৱক্ৰীযে ত্ৰযংস্ত্ৰিশদধিকশততমোঽধ্যাযঃ।
ইদু মহাভাৰতদ আৰণ্যকপৰ্ৱদল্লি তীৰ্থযাত্ৰাপৰ্ৱদল্লি লোমশতীৰ্থযাত্ৰॆযল্লি অষ্টাৱক্ৰদল্লি নূৰামূৱত্মূৰনॆয অধ্যাযৱু.