പ്രവേശ
।। ഓം ഓം നമോ നാരായണായ।। ശ്രീ വേദവ്യാസായ നമഃ ।।
ശ്രീ കൃഷ്ണദ്വൈപായന വേദവ്യാസ വിരചിത
ശ്രീ മഹാഭാരത
ആരണ്യക പര്വ
തീര്ഥയാത്രാ പര്വ
അധ്യായ 119
സാര
യുധിഷ്ഠിരന മേലിന അനുകംപദിംദ ബലരാമനു ദുര്യോധനനന്നു നിംദിസുവുദു; സേഡു തീരിസികൊള്ളബേകെന്നുവുദു (1-22).
03119001 ജനമേജയ ഉവാച।
03119001a പ്രഭാസതീര്ഥം സംപ്രാപ്യ വൃഷ്ണയഃ പാംഡവാസ്തഥാ।
03119001c കിമകുര്വന്കഥാശ്ചൈഷാം കാസ്തത്രാസംസ്തപോധന।।
ജനമേജയനു ഹേളിദനു: “തപോധന! പ്രഭാസതീര്ഥദല്ലി വൃഷ്ണിഗളൂ പാംഡവരൂ സേരിദാഗ അവരു അല്ലി ഏനു മാഡിദരു? യാവ വിഷയദ കുരിതു മാതനാഡിദരു?
03119002a തേ ഹി സര്വേ മഹാത്മാനഃ സര്വശാസ്ത്രവിശാരദാഃ।
03119002c വൃഷ്ണയഃ പാംഡവാശ്ചൈവ സുഹൃദശ്ച പരസ്പരം।।
അവരെല്ലരൂ മഹാത്മരു മത്തു സര്വ ശാസ്ത്ര വിശാരദരു. വൃഷ്ണിഗളൂ പാംഡവരൂ പരസ്പര സുഹൃദയിഗളു.”
03119003 വൈശംപായന ഉവാച।
03119003a പ്രഭാസതീര്ഥം സംപ്രാപ്യ പുണ്യം തീര്ഥം മഹോദധേഃ।
03119003c വൃഷ്ണയഃ പാംഡവാന്വീരാന്പരിവാര്യോപതസ്ഥിരേ।।
വൈശംപായനനു ഹേളിദനു: “സാഗര തീരദല്ലി പുണ്യ തീര്ഥ പ്രഭാസതീര്ഥദല്ലി സേരിദാഗ വൃഷ്ണിഗളു വീര പാംഡവരന്നു സുത്തുവരെദു ഗൌരവിസിദരു.
03119004a തതോ ഗോക്ഷീരകുംദേംദുമൃണാലരജതപ്രഭഃ।
03119004c വനമാലീ ഹലീ രാമോ ബഭാഷേ പുഷ്കരേക്ഷണം।।
ആഗ ഹസുവിന ഹാലിനംതെ, മല്ലിഗെയംതെ, ചംദ്രനംതെ, കമലദ എളെയംതെ ബിളിയാഗി ഹൊളെയുത്തിദ്ദ വനമാലി, ഹലായുധ രാമനു പുഷ്കരേക്ഷണ കൃഷ്ണനിഗെ ഹേളിദനു:
03119005a ന കൃഷ്ണ ധര്മശ്ചരിതോ ഭവായ। ജംതോരധര്മശ്ച പരാഭവായ।
03119005c യുധിഷ്ഠിരോ യത്ര ജടീ മഹാത്മാ। വനാശ്രയഃ ക്ലിശ്യതി ചീരവാസാഃ।।
“കൃഷ്ണ! മഹാത്മ യുധിഷ്ഠിരനു ജടാധാരിയാഗി ചീരവസ്ത്രഗളന്നു ധരിസി വനവന്നാശ്രയിസി കഷ്ടപഡുത്തിദ്ദാനെ എംദരെ ധര്മദല്ലി നഡെയുവവരിഗെ ജയവാഗലീ അധര്മദല്ലി നഡെയുവവരിഗെ പരാഭവവാഗലീ ഇല്ലവെംദല്ലവേ!
03119006a ദുര്യോധനശ്ചാപി മഹീം പ്രശാസ്തി। ന ചാസ്യ ഭൂമിര്വിവരം ദദാതി।
03119006c ധര്മാദധര്മശ്ചരിതോ ഗരീയാന്। ഇതീവ മന്യേത നരോഽല്പബുദ്ധിഃ।।
ദുര്യോധനനു ഭൂമിയന്നു ആളുത്തിദ്ദാനെ. ആദരെ ഭൂമിയു അവനന്നു കബളിസുവുദില്ല. ഇദരിംദ അല്പബുദ്ധി നരനു ധര്മദല്ലി നഡെയുവുദക്കിംത അധര്മദല്ലി നഡെയുവുദേ ലേസു എംദു അംദുകൊള്ളബഹുദു.
03119007a ദുര്യോധനേ ചാപി വിവര്ധമാനേ। യുധിഷ്ഠിരേ ചാസുഖ ആത്തരാജ്യേ।
03119007c കിം ന്വദ്യ കര്തവ്യമിതി പ്രജാഭിഃ। ശംകാ മിഥഃ സംജനിതാ നരാണാം।।
ദുര്യോധനനു അഭിവൃദ്ധി ഹൊംദുത്തിദ്ദാനെ മത്തു യുധിഷ്ഠിരനു രാജ്യവന്നു കളെദുകൊംഡു അസുഖിയാഗിദ്ദാനെ എംദരെ സാധാരണ ജനരു ഏളിഗെ ഹൊംദലു ഏനു മാഡബേകു എംദു മനുഷ്യരല്ലി ഒംദു ശംഖെയു മൂഡുവുദില്ലവേ?
03119008a അയം ഹി ധര്മപ്രഭവോ നരേംദ്രോ। ധര്മേ രതഃ സത്യധൃതിഃ പ്രദാതാ।
03119008c ചലേദ്ധി രാജ്യാച്ച സുഖാച്ച പാര്ഥോ। ധര്മാദപേതശ്ച കഥം വിവര്ധേത്।।
ധര്മവേ ബലവാഗിദ്ദ, ധര്മരതനാദ, സത്യധൃതിയാദ, ദാനിയാദ ഈ രാജനു രാജ്യവന്നു കളെദുകൊംഡനെംദരെ, പാര്ഥരു ഏളിഗെ ഹൊംദബേകെംദരെ അവരു ധര്മദ ദാരിയന്നു ബിഡബേകേ?
03119009a കഥം നു ഭീഷ്മശ്ച കൃപശ്ച വിപ്രോ। ദ്രോണശ്ച രാജാ ച കുലസ്യ വൃദ്ധഃ।
03119009c പ്രവ്രാജ്യ പാര്ഥാന്സുഖമാപ്നുവംതി। ധിക്പാപബുദ്ധീന്ഭരതപ്രധാനാന്।।
പാര്ഥരന്നു ഹൊരഗട്ടി ഹേഗെ താനേ ഭീഷ്മ, വിപ്രരാദ കൃപ ദ്രോണരു, കുലദ വൃദ്ധ രാജനു സുഖവന്നു ഹൊംദിദ്ദാരെ? ഭരത പ്രധാനര പാപബുദ്ധിഗെ ധിക്കാര!
03119010a കിം നാമ വക്ഷ്യത്യവനിപ്രധാനഃ। പിതൄന്സമാഗമ്യ പരത്ര പാപഃ।
03119010c പുത്രേഷു സമ്യക്ചരിതം മയേതി। പുത്രാനപാപാനവരോപ്യ രാജ്യാത്।।
പാപവെസഗദേ ഇദ്ദ മക്കളന്നു രാജ്യദിംദ ഹൊരഹാകി രാജനു തന്ന പിതൃഗളന്നു സേരിദാഗ ഏനു ഹേളുത്താനെ? താനു ഇന്നൊബ്ബര മക്കളൊംദിഗെ സരിയാഗി നഡെദുകൊള്ളദേ പാപവെസഗിദ്ദേനെംദേ?
03119011a നാസൌ ധിയാ സംപ്രതിപശ്യതി സ്മ। കിം നാമ കൃത്വാഹമചക്ഷുരേവം।
03119011c ജാതഃ പൃഥിവ്യാമിതി പാര്ഥിവേഷു। പ്രവ്രാജ്യ കൌംതേയമഥാപി രാജ്യാത്।।
പാര്ഥിവരല്ലി കുരുഡനാഗി ഹുട്ടിദ താനു തന്ന ബുദ്ധിയ കണ്ണുഗളിംദ നോഡദേ കൌംതേയരന്നു രാജ്യദിംദ ഹൊര ഹാകിദെനെംദു ഹേളുത്താനെയേ?
03119012a നൂനം സമൃദ്ധാന്പിതൃലോകഭൂമൌ। ചാമീകരാഭാന് ക്ഷിതിജാന് പ്രഫുല്ലാന്।
03119012c വിചിത്രവീര്യസ്യ സുതഃ സപുത്രഃ। കൃത്വാ നൃശംസം ബത പശ്യതി സ്മ।।
തന്ന പുത്രരൊംദിഗെ വിചിത്രവീര്യന മഗനു പിതൃലോകദ നെലദല്ലി സമൃദ്ധവാഗി ചിഗുരുവ ബംഗാരദ ബണ്ണദ മരഗളന്നു ഖംഡിതവാഗിയൂ നോഡുത്താനെ.
03119013a വ്യൂഢോത്തരാംസാന്പൃഥുലോഹിതാക്ഷാന്। നേമാന്സ്മ പൃച്ചന്സ ശൃണോതി നൂനം।
03119013c പ്രസ്ഥാപയദ്യത്സ വനം ഹ്യശംകോ। യുധിഷ്ഠിരം സാനുജമാത്തശസ്ത്രം।।
ആ എത്തര മത്തു അഗല ഭുജഗളന്നു ഹൊംദിദ, അഗലവാദ കെംപു കണ്ണുഗളുള്ളവരന്നു കേളുവ അവശ്യകതെയില്ല. യാകെംദരെ അവരു ശസ്ത്രഗളന്നു പഡെദ യുധിഷ്ഠിരനന്നു അവന തമ്മംദിരന്നു ശംകെയില്ലദേ അരണ്യക്കെ അട്ടിദരെംദു ഉത്തരിസുത്താരെ.
03119014a യോഽയം പരേഷാം പൃതനാം സമൃദ്ധാം। നിരായുധോ ദീര്ഘഭുജോ നിഹന്യാത്।
03119014c ശ്രുത്വൈവ ശബ്ധം ഹി വൃകോദരസ്യ। മുംചംതി സൈന്യാനി ശകൃത്സമൂത്രം।।
ഈ ദീര്ഘഭുജഗള വൃകോദരനു ആ ശത്രുഗള സമൃദ്ധ സേനെയന്നു നിരായുധനാഗിയേ സദെബഡിയുത്താനെ! അവന യുദ്ധഗര്ജനെയന്നു കേളിദ സേനെഗളു മല മൂത്രഗള വിസര്ജനെ മാഡുത്താരെ!
03119015a സ ക്ഷുത്പിപാസാധ്വകൃശസ്തരസ്വീ। സമേത്യ നാനായുധബാണപാണിഃ।
03119015c വനേ സ്മരന്വാസമിമം സുഘോരം। ശേഷം ന കുര്യാദിതി നിശ്ചിതം മേ।।
ഹസിവെ, ബായാരികെ മത്തു പ്രയാണദിംദ കൃശനാഗിരുവ ഈ തരസ്വിയു ആയുധ ബാണഗളന്നു ഹിഡിദു അവരന്നു എദുരിസിദാഗ ഘോരതരവാദ ഈ അരണ്യവാസവന്നു നെനപിസികൊംഡു അവരന്നു നിഃശേഷഗൊളിസുത്താനെ എന്നുവുദു നനഗെ ഖംഡിതവെനിസുത്തദെ.
03119016a ന ഹ്യസ്യ വീര്യേണ ബലേന കശ്ചിത്। സമഃ പൃഥിവ്യാം ഭവിതാ നരേഷു।
03119016c ശീതോഷ്ണവാതാതപകര്ശിതാംഗോ। ന ശേഷമാജാവസുഹൃത്സു കുര്യാത്।।
ഇവന വീര്യ മത്തു ബലക്കെ സരിസാടിയാദവനു എംദൂ ഈ പൃഥ്വിയ രാജരല്ലി ഇരലില്ല മത്തു ഇരലാരരു! ഛളി, സെഖെ, ഗാളി മത്തു ബിസിലിനിംദ ബളലി ബെംഡാഗിദ്ദ ഇവനു രണരംഗദല്ലി തന്ന ശത്രുഗളു ഉളിയദംതെ മാഡുത്താനെ!
03119017a പ്രാച്യാം നൃപാനേകരഥേന ജിത്വാ। വൃകോദരഃ സാനുചരാന്രണേഷു।
03119017c സ്വസ്ത്യാഗമദ്യോഽതിരഥസ്തരസ്വീ। സോഽയം വനേ ക്ലിശ്യതി ചീരവാസാഃ।।
രഥദല്ലി ഏകാംഗിയാഗിദ്ദു പൂര്വദിക്കിന രാജരന്നു രണദല്ലി അനുചരരൊംദിഗെ ഗെദ്ദനംതര സ്വാഗതിസല്പട്ട ആ അതിരഥ, തരസ്വീ വൃകോദരനു ഇംദു വനദല്ലി ചീരവന്നു ധരിസികൊംഡു കഷ്ടപഡുത്തിദ്ദാനെ!
03119018a യോ ദംതകൂരേ വ്യജയന്നൃദേവാന്। സമാഗതാന്ദാക്ഷിണാത്യാന്മഹീപാന്।
03119018c തം പശ്യതേമം സഹദേവമദ്യ। തപസ്വിനം താപസവേഷരൂപം।।
ദംതകൂരദല്ലി സേരിദ്ദ ദക്ഷിണാത്യദ മഹീപാല രാജരുഗളന്നു സോലിസിദ ഈ സഹദേവനു ഇംദു തപസ്വിഗളംതെ താപസവേഷ ധരിസിദുദന്നു നോഡു!
03119019a യഃ പാര്ഥിവാനേകരഥേന വീരോ। ദിശം പ്രതീചീം പ്രതി യുദ്ധശൌംഡഃ।
03119019c സോഽയം വനേ മൂലഫലേന ജീവം। ജടീ ചരത്യദ്യ മലാചിതാംഗഃ।।
ഒംടിയാഗി രഥദല്ലി കുളിതു പശ്ചിമദിക്കിനല്ലിദ്ദ യുദ്ധദ മത്തേരിദ്ദ രാജരുഗളന്നു സോലിസിദ വീരനു ഈ വനദല്ലി ഇംദു ജടാധാരിയാഗി, മലിനാംഗനാഗി സംചരിസുത്താ, ഫലമൂലഗളിംദ ജീവനവന്നു നഡെസുത്തിദ്ദാനല്ലാ!
03119020a സത്രേ സമൃദ്ധേഽതി രഥസ്യ രാജ്ഞോ। വേദീതലാദുത്പതിതാ സുതാ യാ।
03119020c സേയം വനേ വാസമിമം സുദുഃഖം। കഥം സഹത്യദ്യ സതീ സുഖാര്ഹാ।।
സമൃദ്ധവാദ സത്രദ വേദിയിംദ ഉത്പന്നളാദ അതിരഥ രാജന മഗളു, സുഖാര്ഹളാദ ഈ സതിയു ഹേഗെ താനേ ഈ വനവാസദ ദുഃഖവന്നു ഇംദു സഹിസികൊംഡിദ്ദാളെ?
03119021a ത്രിവര്ഗമുഖ്യസ്യ സമീരണസ്യ। ദേവേശ്വരസ്യാപ്യഥ വാശ്വിനോശ്ച।
03119021c ഏഷാം സുരാണാം തനയാഃ കഥം നു। വനേ ചരംത്യല്പസുഖാഃ സുഖാര്ഹാഃ।।
ത്രിവര്ഗമുഖ്യന, സമീരണന, ദേവേശ്വരന മത്തു അശ്വിനിയര - ഈ സുരര മക്കളു, സുഖക്കെ അര്ഹരാഗിദ്ദരൂ, ഹേഗെ താനേ കഷ്ടകര അരണ്യദല്ലി അലെയുത്തിദ്ദാരെ?
03119022a ജിതേ ഹി ധര്മസ്യ സുതേ സഭാര്യേ। സഭ്രാതൃകേ സാനുചരേ നിരസ്തേ।
03119022c ദുര്യോധനേ ചാപി വിവര്ധമാനേ। കഥം ന സീദത്യവനിഃ സശൈലാ।।
ഹെംഡതിയൊംദിഗെ ധര്മജനനന്നു ഗെദ്ദു, തമ്മംദിരു മത്തു അനുയായിഗളൊംദിഗെ അവനന്നു ഹൊരഗട്ടിയൂ ദുര്യോധനനു അഭിവൃദ്ധിഹൊംദുത്തിദ്ദാനാദരൂ ഗിരിശിഖരഗളൊഡനെ ഈ ഭൂമിയു ഏകെ നാശവാഗുത്തില്ല?”
സമാപ്തി
ഇതി ശ്രീ മഹാഭാരതേ ആരണ്യകപര്വണി തീര്ഥയാത്രാപര്വണി ലോമശതീര്ഥയാത്രായാം പ്രഭാസേ യാദവപാംഡവസമാഗമേ ഏകോനവിംശത്യധികശതതമോഽധ്യായഃ।
ഇദു മഹാഭാരതദ ആരണ്യകപര്വദല്ലി തീര്ഥയാത്രാപര്വദല്ലി ലോമശതീര്ഥയാത്രെയല്ലി പ്രഭാസദല്ലി യാദവപാംഡവസമാഗമദല്ലി നൂരാഹത്തൊംഭത്തനെയ അധ്യായവു.