115 ลโมศตีรฺถยาตฺรายาํ การฺตวีรฺยโปาขฺยานห์

ปฺรวเศ

ฯฯ โอํ โอํ นมโ นารายณายฯฯ ศฺรี วเทวฺยาสาย นมห์ ฯฯ

ศฺรี กฺฤษฺณทฺวไปายน วเทวฺยาส วิรจิต

ศฺรี มหาภารต

อารณฺยก ปรฺว

ตีรฺถยาตฺรา ปรฺว

อธฺยาย 115

สาร

มหเํทฺร ปรฺวตทลฺลิ ยุธิษฺฐิรนุ ปรศุราม ศิษฺย อกฺฤตวฺรณนนฺนุ ภเฏิยาคิ ปรศุรามน กุริตุ กเฬิทุทุ (1-8). กนฺยกุพฺชท ราช คาธิย มคฬนฺนุ มุนิ ฤจีกนุ วริสิทฺทุทุ; โอะํทเ กิวิยุ กปฺปาคิรุว วเควาคิ หโคพลฺล โอะํทุ สาวิร พิฬิ กุทุรเะคฬุ กนฺยาศุลฺกวเะํทุ หเฬุวุทุ (9-15). ฤจีกนุ วรุณนิํท กุทุรเะคฬนฺนุ ปฑเะทุ, กนฺยาศุลฺกวาคิ กโะฏฺฏุ, คาธิย มคฬนฺนุ วิวาหวาทุทุ (16-18). มาว ภฺฤคุวลฺลิ ฤจีกน ปตฺนิยุ ตนฺน ตายิคเะ สํตานวนฺนุ กเฬิทาค, ภฺฤคุวุ อวฬิคู อวฬ ตายิคู สํตานท วรวนฺนุ กโะฏฺฏิทุทุ; ฤจีกนิคเะ ชมทคฺนิยุ มคนาคิ ชนิสิทุทุ (19-30).

03115001 วไศํปายน อุวาจฯ
03115001a ส ตตฺร ตามุษิตฺวไกาํ รชนีํ ปฺฤถิวีปติห์ฯ
03115001c ตาปสานาํ ปรํ จกฺรเ สตฺการํ ภฺราตฺฤภิห์ สหฯฯ

วไศํปายนนุ หเฬิทนุ: “ปฺฤถิวีปติยุ โอะํทุ ราตฺริยนฺนุ อลฺลิ กฬเะท นํตร, สหโทรรโะํทิคเะ ตาปสริคเะ ปรม สตฺการวนฺนุ มาฑิทนุ.

03115002a ลโมศศฺจาสฺย ตานฺสรฺวานาจขฺยเา ตตฺร ตาปสานฺฯ
03115002c ภฺฤคูนํคิรสศฺจไว วาสิษฺฐานถ กาศฺยปานฺฯฯ

ลโมศนุ อลฺลิรุว เอะลฺล ตาปสรนฺนู – ภฺฤคุคฬนฺนุ, อํคิรสรนฺนุ, วาสิษฺฐรนฺนุ มตฺตุ กาศฺยปรนฺนุ – กรเะยิสิทนุ.

03115003a ตานฺสมเตฺย ส ราชรฺษิรภิวาทฺย กฺฤตาํชลิห์ฯ
03115003c รามสฺยานุจรํ วีรมปฺฤจฺจทกฺฤตวฺรณํฯฯ

อวรนฺนุ ภเฏิมาฑิท ราชรฺษิยุ อํชลีพทฺธนาคิ อวริคเะ อภินํทิสิทนุ, มตฺตุ ปรศุรามน อนุจร วีร อกฺฤตวฺรณนิคเะ กเฬิทนุ:

03115004a กทา นุ รามโ ภควาํสฺตาปสานฺทรฺศยิษฺยติฯ
03115004c ตเนไวาหํ ปฺรสํคเน ทฺรษฺฏุมิจฺจามิ ภารฺควํฯฯ

“ภควานฺ รามนุ เอะํทุ ตาปสริคเะ กาณิสิกโะฬฺฬุตฺตานเะ? อทเ สมยทลฺลิ นานู กูฑ ภารฺควนนฺนุ นโฑลุ พยสุตฺตเนเะ.”

03115005 อกฺฤตวฺรณ อุวาจฯ
03115005a อายานเวาสิ วิทิตโ รามสฺย วิทิตาตฺมนห์ฯ
03115005c ปฺรีติสฺตฺวยิ จ รามสฺย กฺษิปฺรํ ตฺวาํ ทรฺศยิษฺยติฯฯ

อกฺฤตวฺรณนุ หเฬิทนุ: “อตฺมนนฺนุ ติฬิทิรุว รามนิคเะ นีนุ พรุตฺตียเะ เอะํทุ ติฬิทิทเะ. รามนิคเะ นินฺน มเลเะ ปฺรีติยิทเะ มตฺตุ พเคนเ นินคเะ กาณิสิกโะฬฺฬุตฺตานเะ.

03115006a จตุรฺทศีมษฺฏมีํ จ รามํ ปศฺยํติ ตาปสาห์ฯ
03115006c อสฺยาํ ราตฺรฺยาํ วฺยตีตายาํ ภวิตฺรี จ จตุรฺทศีฯฯ

จตุรฺทศี มตฺตุ อษฺฏมิคฬลฺลิ รามนุ ตาปสริคเะ กาณิสิกโะฬฺฬุตฺตานเะ. อี ราตฺริ กฬเะทรเะ จตุรฺทศิยาคุตฺตทเะ.”

03115007 ยุธิษฺฐิร อุวาจฯ
03115007a ภวานนุคตโ วีรํ ชามทคฺนฺยํ มหาพลํฯ
03115007c ปฺรตฺยกฺษทรฺศี สรฺวสฺย ปูรฺววฺฤตฺตสฺย กรฺมณห์ฯฯ

ยุธิษฺฐิรนุ หเฬิทนุ: “นีนุ วีร มหาพลิ ชามทคฺนิยนฺนุ อนุสริสุตฺติทฺทียเะ มตฺตุ นีนุ อวนุ หิํทเะ นฑเะสิท เอะลฺล การฺยคฬนฺนู ปฺรตฺยกฺษวาคิ กํฑิทฺทียเะ.

03115008a ส ภวานฺกถยตฺวเตทฺยถา รามเณ นิรฺชิตาห์ฯ
03115008c อาหวเ กฺษตฺริยาห์ สรฺวเ กถํ กเน จ หเตุนาฯฯ

อาทุทริํท หเคเะ มตฺตุ ยาว การณกฺกาคิ รามนุ กฺษตฺริยรเะลฺลรนฺนู รณรํคทลฺลิ สโลิสิทนุ เอะนฺนุวุทนฺนุ หเฬุ.”

03115009 อกฺฤตวฺรณ อุวาจฯ
03115009a กนฺยกุพฺชเ มหานาสีตฺปารฺถิวห์ สุมหาพลห์ฯ
03115009c คาธีติ วิศฺรุตโ ลโกเ วนวาสํ ชคาม สห์ฯฯ

อกฺฤตวฺรณนุ หเฬิทนุ: “กนฺยกุพฺชทลฺลิ คาธิ เอะํทุ ลโกทลฺลิ วิศฺรุตนาท มหาพลิ มหา ราชนิทฺทนุ. อวนุ วนวาสกฺกเะ หโทนุ.

03115010a วนเ ตุ ตสฺย วสตห์ กนฺยา ชชฺญเ'ปฺสรห์สมาฯ
03115010c ฤจีกโ ภารฺควสฺตาํ จ วรยามาส ภารตฯฯ

วนทลฺลิ วาสิสุตฺติรุวาค อวนิคเะ อปฺสรเะยํติรุว กนฺยเะยุ ชนิสิทฬุ. ภารต! ภารฺคว ฤจีกนุ อวฬนฺนุ วริสิทนุ.

03115011a ตมุวาจ ตตโ ราชา พฺราหฺมณํ สํศิตวฺรตํฯ
03115011c อุจิตํ นห์ กุลเ กิํ จิตฺปูรฺวไรฺยตฺสํปฺรวรฺติตํฯฯ

อาค ราชนุ อา สํศิตวฺรต พฺราหฺมณนิคเะ หเฬิทนุ: “หิํทินิํทลู นฑเะทุกโะํฑุ พํทํถห โอะํทุ โอะฬฺฬเะย สํปฺรทายวุ นมฺม กุลทลฺลิทเะ.

03115012a เอกตห์ ศฺยามกรฺณานาํ ปาํฑุราณาํ ตรสฺวินาํฯ
03115012c สหสฺรํ วาชินาํ ศุลฺกมิติ วิทฺธิ ทฺวิชโตฺตมฯฯ

ทฺวิชโตฺตม! โอะํทเ กิวิยุ กปฺปาคิรุว วเควาคิ หโคพลฺล โอะํทุ สาวิร พิฬิย กุทุรเะคฬุ กนฺยาศุลฺก เอะํทุ ติฬิ1.

03115013a น จาปิ ภควานฺวาจฺยโ ทียตามิติ ภารฺควฯ
03115013c ทเยา มเ ทุหิตา จเยํ ตฺวทฺวิธาย มหาตฺมนเฯฯ

ภควานฺ ภารฺคว! อาทรู อี มาตนฺนุ นินฺนลฺลิ หเฬพารทุ. เอกเะํทรเะ นนฺน มคฬนฺนุ นินฺนํตห มหาตฺมนิคเะ กโะฑพเกุ.”

03115014 ฤจีก อุวาจฯ
03115014a เอกตห์ศฺยามกรฺณานาํ ปาํฑุราณาํ ตรสฺวินาํฯ
03115014c ทาสฺยามฺยศฺวสหสฺรํ ตเ มม ภารฺยา สุตาสฺตุ ตเฯฯ

ฤจีกนุ หเฬิทนุ: “โอะํทเ กิวิยุ กปฺปาคิรุว วเคทลฺลิ โอฑุว โอะํทุ สาวิร พิฬี กุทุรเะคฬนฺนุ กโะฑุตฺตเนเะ, มตฺตุ นินฺน มคฬุ นนฺน ปตฺนิยาคุวฬุ.””

03115015 อกฺฤตวฺรณ อุวาจฯ
03115015a ส ตถเติ ปฺรติชฺญาย ราชนฺวรุณมพฺรวีตฺฯ
03115015c เอกตห์ศฺยามกรฺณานาํ ปาํฑุราณาํ ตรสฺวินาํฯฯ
03115015e สหสฺรํ วาชินามเกํ ศุลฺการฺถํ มเ ปฺรทียตาํฯฯ

อกฺฤตวฺรณนุ หเฬิทนุ: “ราชนฺ! หีคเะ ปฺรติชฺญเะมาฑิท อวนุ วรุณนิคเะ หเฬิทนุ: “โอะํทเ กิวิยุ กปฺปาคิรุว วเคทลฺลิ โอฑุว โอะํทุ สาวิร พิฬี กุทุรเะคฬนฺนุ ศุลฺกวาคิ นนคเะ กโะฑพเกุ.”

03115016a ตสฺมไ ปฺราทาตฺสหสฺรํ วไ วาชินาํ วรุณสฺตทาฯ
03115016c ตทศฺวตีรฺถํ วิขฺยาตมุตฺถิตา ยตฺร ตเ หยาห์ฯฯ

อาค วรุณนุ อวนิคเะ โอะํทุ สหสฺร กุทุรเะคฬนฺนุ กโะฏฺฏนุ. อา กุทุรเะคฬุ หโะรพํท สฺถฬวุ อศฺวตีรฺถวเะํทุ วิขฺยาตวาคิทเะ.

03115017a คํคายาํ กนฺยกุพฺชเ วไ ททเา สตฺยวตีํ ตทาฯ
03115017c ตตโ คาธิห์ สุตาํ ตสฺมไ ชนฺยาศฺจาสนฺสุราสฺตทาฯฯ

อนํตร คาธิยุ ตนฺน มคฬุ สตฺยวติยนฺนุ คํคาตีรท กนฺยกุพฺชทลฺลิ อวนิคเะ กโะฏฺฏนุ. อาค ทเวตเะคฬู วรน ทิพฺพณทลฺลิ อิทฺทรุ.

03115017e ลพฺธฺวา หยสหสฺรํ ตุ ตาํศฺจ ทฺฤษฺฏฺวา ทิวเากสห์ฯฯ
03115018a ธรฺมเณ ลพฺธฺวา ตาํ ภารฺยามฺฤจีกโ ทฺวิชสตฺตมห์ฯ
03115018c ยถากามํ ยถาชโษํ ตยา รเมเ สุมธฺยยาฯฯ

สาวิร กุทุรเะคฬนฺนุ ปฑเะทุ, ทเวตเะคฬนฺนู กํฑุ, มตฺตุ ธรฺมทิํท ปตฺนิยนฺนุ ปฑเะท ทฺวิชสตฺตม ฤจีกนุ พยสิท หาคเะ พเกาทษฺฏุ อา สุมธฺยมเะยโะฑนเะ รมิสิทนุ.

03115019a ตํ วิวาหเ กฺฤตเ ราชนฺสภารฺยมวลโกกห์ฯ
03115019c อาชคาม ภฺฤคุศฺรเษฺฐห์ ปุตฺรํ ทฺฤษฺฏฺวา นนํท จฯฯ

ราชนฺ! วิวาหท นํตร ปตฺนิยโะํทิคเะ มคนนฺนุ นโฑลุ ภฺฤคุศฺรเษฺฐนุ พํทนุ มตฺต อวรนฺนุ นโฑิ สํตโษคโะํฑนุ.

03115020a ภารฺยาปตี ตมาสีนํ คุรุํ สุรคณารฺจิตํฯ
03115020c อรฺจิตฺวา ปรฺยุปาสีนเา ปฺราํชลี ตสฺถตุสฺตทาฯฯ

ปติปตฺนิยรุ อา สุรคณารฺจิต คุรุวนฺนุ กุฬฺฬิริสิ อรฺจิสิ กไชโฑิสิ อวน หตฺติร นิํตุกโะํฑรุ.

03115021a ตตห์ สฺนุษาํ ส ภควานฺปฺรหฺฤษฺฏโ ภฺฤคุรพฺรวีตฺฯ
03115021c วรํ วฺฤณีษฺว สุภคเ ทาตา หฺยสฺมิ ตวเปฺสิตํฯฯ

อาค สโะสเะยนฺนุ นโฑิ สํตโษคโะํฑ ภฺฤคุวุ หเฬิทนุ: “สุภคเ! วรวนฺนุ กเฬุ. นินคเะ พเกาทุทนฺนุ กโะฑุตฺตเนเะ.”

03115022a สา วไ ปฺรสาทยามาส ตํ คุรุํ ปุตฺรการณาตฺฯ
03115022c อาตฺมนศฺจไว มาตุศฺจ ปฺรสาทํ จ จการ สห์ฯฯ

อวฬุ อา คุรุวลฺลิ ตนคเะ มตฺตุ ตนฺน ตายิคเะ ปุตฺรรนฺนุ กเฬิกโะํฑาค อวนุ อา ปฺรสาทวนฺนุ นีฑิทนุ.

03115023 ภฺฤคุรุวาจฯ
03115023a ฤตเา ตฺวํ จไว มาตา จ สฺนาตเ ปุํสวนาย วไฯ
03115023c อาลิํคเตาํ ปฺฤถคฺวฺฤกฺษเา สาศฺวตฺถํ ตฺวมุทุํพรํฯฯ

ภฺฤคุวุ หเฬิทนุ: “ฤตุวาท นํตร นีนุ มตฺตุ นินฺน ตายิยุ ปุํสวน สฺนานมาฑิ อวฬุ อศฺวตฺถ วฺฤกฺษวนฺนู นีนุ เอาทุํพร วฺฤกฺษวนฺนู อาลํคิสพเกุ.””

03115024a อาลิํคนเ ตุ ตเ ราชํศฺจกฺรตุห์ สฺม วิปรฺยยํฯ
03115024c กทา จิทฺภฺฤคุราคจฺจตฺตํ จ วเท วิปรฺยยํฯฯ

อกฺฤตวฺรณนุ หเฬิทนุ: “ราชนฺ! อาทรเะ อวรุ อาลิํคน มาฑุวาค อทลุ พทลุ มาฑิกโะํฑรุ. อี วิปรฺยาสวนฺนุ ติฬิท ภฺฤคุวุ มตฺตโะํทุ ทิน พํทนุ.

03115025a อถโวาจ มหาตเชา ภฺฤคุห์ สตฺยวตีํ สฺนุษาํฯ
03115025c พฺราหฺมณห์ กฺษตฺรวฺฤตฺติรฺวไ ตว ปุตฺรโ ภวิษฺยติฯฯ
03115026a กฺษตฺริยโ พฺราหฺมณาจารโ มาตุสฺตว สุตโ มหานฺฯ
03115026c ภวิษฺยติ มหาวีรฺยห์ สาธูนาํ มารฺคมาสฺถิตห์ฯฯ

อาค มหาตเชสฺวิ ภฺฤคุวุ สโะสเะ สตฺยวติคเะ หเฬิทนุ: “พฺราหฺมณนาคิทฺทรู กฺษตฺริยนาคิ วรฺติสุว มคนุ นินคเะ หุฏฺฏุตฺตานเะ. กฺษตฺริยนาทรู มหา พฺราหฺมณนาคิ นฑเะทุกโะฬฺฬุว, มหาวีรนาคิทฺทรู สาธุคฬ มารฺคทลฺลิ นฑเะยุว มคนุ นินฺน ตายิคเะ หุฏฺฏุตฺตานเะ.”

03115027a ตตห์ ปฺรสาทยามาส ศฺวศุรํ สา ปุนห์ ปุนห์ฯ
03115027c น มเ ปุตฺรโ ภวเทีทฺฤกฺกามํ ปเาตฺรโ ภวเทิติฯฯ

อาค อวฬุ ตนฺน มาวนนฺนุ ปุนห์ ปุนห์ กเฬิกโะํฑฬุ: “หีคเะ นนฺน มคนุ อาคุวุทุ พเฑ. นนฺน มโะมฺมคนุ หาคเะ อาคลิ.”

03115028a เอวมสฺตฺวิติ สา ตเน ปาํฑว ปฺรตินํทิตาฯ
03115028c ชมทคฺนิํ ตตห์ ปุตฺรํ สา ชชฺญเ กาล อาคตเฯฯ
03115028e ตเชสา วรฺจสา จไว ยุกฺตํ ภารฺควนํทนํฯฯ

ปาํฑว! “หาคเะยเ อาคลิ!” เอะํทุ อวนุ อวฬิคเะ สํตโษวนฺนุ ตํทนุ. กาล พํทาค อวฬิคเะ ตเชสฺสุ มตฺตุ วรฺจสฺสินิํท กูฑิท ภารฺควนํทน ชมทคฺนิยุ ปุตฺรนาคิ ชนิสิทนุ.

03115029a ส วรฺธมานสฺตเชสฺวี วเทสฺยาธฺยยนเน วไฯ
03115029c พหูนฺฤษีนฺมหาตเชาห์ ปาํฑวเยาตฺยวรฺตตฯฯ

ปาํฑวเย! อา ตเชสฺวิยุ วเทาธฺยยนทลฺลิ มหาตเชสฺวิคฬาท พหฬ ฤษิคฬนฺนู มีริ พเะฬเะทนุ.

03115030a ตํ ตุ กฺฤตฺสฺนโ ธนุรฺวเทห์ ปฺรตฺยภาทฺภรตรฺษภฯ
03115030c จตุรฺวิธานิ จาสฺตฺราณิ ภาสฺกรโปมวรฺจสํฯฯ

ภรตรฺษภ! วรฺจสฺสินลฺลิ ภาสฺกรนํติทฺท อวนิคเะ สํปูรฺณ ธนุรฺวเท มตฺตุ นาลฺกุ วิธท ศาสฺตฺรคฬุ ตาวาคิยเ พํทวุ.”

สมาปฺติ

อิติ ศฺรี มหาภารตเ อารณฺยกปรฺวณิ ตีรฺถยาตฺราปรฺวณิ ลโมศตีรฺถยาตฺรายาํ การฺตวีรฺยโปาขฺยานเ ปํจทศาธิกศตตมโ'ธฺยายห์ฯ
อิทุ มหาภารตท อารณฺยกปรฺวทลฺลิ ตีรฺถยาตฺราปรฺวทลฺลิ ลโมศตีรฺถยาตฺรเะยลฺลิ การฺตวีรฺยโปาขฺยานทลฺลิ นูราหทินไทนเะย อธฺยายวุ.


  1. มุํทเะ อุทฺยโคปรฺวทลฺลิ นารทนุ คาลวน กถเะยนฺนุ หเฬุวาค อิทเ ปฺรสํคท อุลฺลเกวิทเะ. ↩︎