112 ଲୋମଶତୀର୍ଥଯାତ୍ରାଯାଂ ଋଷ୍ଯଶୃଂଗୋପାଖ୍ଯାନଃ

ପ୍ରଵେଶ

।। ଓଂ ଓଂ ନମୋ ନାରାଯଣାଯ।। ଶ୍ରୀ ଵେଦଵ୍ଯାସାଯ ନମଃ ।।

ଶ୍ରୀ କୃଷ୍ଣଦ୍ଵୈପାଯନ ଵେଦଵ୍ଯାସ ଵିରଚିତ

ଶ୍ରୀ ମହାଭାରତ

ଆରଣ୍ଯକ ପର୍ଵ

ତୀର୍ଥଯାତ୍ରା ପର୍ଵ

ଅଧ୍ଯାଯ 112

ସାର

ଋଷ୍ଯଶୃଂଗନୁ ତଂଦॆଗॆ ଆ ଦିନ ତାନୁ ଭେଟିଯାଦ ଵ୍ଯକ୍ତିଯ ଵର୍ଣନॆଯନ୍ନୁ ମାଡି ଅଵନॊଂଦିଗॆ ହୋଗଲୁ ବଯସୁତ୍ତେନॆଂଦୁ ହେଳୁଵୁଦୁ (1-18).

03112001 ଋଶ୍ଯଶୃଂଗ ଉଵାଚ।
03112001a ଇହାଗତୋ ଜଟିଲୋ ବ୍ରହ୍ମଚାରୀ। ନ ଵୈ ହ୍ରସ୍ଵୋ ନାତିଦୀର୍ଘୋ ମନସ୍ଵୀ।
03112001c ସୁଵର୍ଣଵର୍ଣଃ କମଲାଯତାକ୍ଷଃ। ସୁତଃ ସୁରାଣାମିଵ ଶୋଭମାନଃ।।

ଋଷ୍ଯଶୃଂଗନୁ ହେଳିଦନୁ: “ଇଲ୍ଲିଗॆ ऒବ୍ବ ଜଡॆହାକିଦ ବ୍ରହ୍ମଚାରିଯୁ ବଂଦିଦ୍ଦ. ଅଵନୁ କୁଳ୍ଳଗୂ ଇରଲିଲ୍ଲ ମତ୍ତୁ ଅତିଯାଗି ऎତ୍ତରଵୂ ଇରଲିଲ୍ଲ. ତୁଂବା ଉତ୍ସାହିଯାଗିଦ୍ଦ. ବଂଗାରଦ ବଣ୍ଣଵନ୍ନୁ ହॊଂଦିଦ୍ଦ ଅଵନ କଣ୍ଣୁଗଳୁ କମଲଦ ऎସଳୁଗଳଂତିଦ୍ଦଵୁ. ସୁରର ମଗନଂତॆ ଶୋଭିସୁତ୍ତିଦ୍ଦନୁ.

03112002a ସମୃଦ୍ଧରୂପଃ ସଵିତେଵ ଦୀପ୍ତଃ। ସୁଶୁକ୍ଲକୃଷ୍ଣାକ୍ଷତରଶ୍ଚକୋରୈଃ।
03112002c ନୀଲାଃ ପ୍ରସନ୍ନାଶ୍ଚ ଜଟାଃ ସୁଗଂଧା। ହିରଣ୍ଯରଜ୍ଜୁଗ୍ରଥିତାଃ ସୁଦୀର୍ଘାଃ।।

ଅଵନ ସମୃଦ୍ଧ ଦେହଵୁ ସୂର୍ଯନଂତॆ ବॆଳଗୁତ୍ତିତ୍ତୁ. ଅଵନ କଣ୍ଣୁଗଳୁ ଚକୋରଗଳଂତॆ ବିଳି ମତ୍ତୁ କପ୍ପାଗିଦ୍ଦଵୁ. ଅଵନ ଜଡॆଯୁ ନୀଲଵାଗି, ନୋଡଲୁ ସୁଂଦରଵାଗି, ସୁଗଂଧିତଵାଗିତ୍ତୁ. ଅଦୁ ନୀଳଵାଗିଦ୍ଦୁ ବଂଗାରଦ ଦାରଦିଂଦ କଟ୍ଟଲ୍ପଟ୍ଟିତ୍ତୁ.

03112003a ଆଧାରରୂପା ପୁନରସ୍ଯ କଂଠେ। ଵିଭ୍ରାଜତେ ଵିଦ୍ଯୁଦିଵାଂତରିକ୍ଷେ।
03112003c ଦ୍ଵୌ ଚାସ୍ଯ ପିଂଡାଵଧରେଣ କଂଠ। ଅଜାତରୋମୌ ସୁମନୋହରୌ ଚ।।

ଅଵନ କଂଠଦଲ୍ଲି ଅଂତରିକ୍ଷଦଲ୍ଲି ବॆଳଗୁଵ ମିଂଚିନଂତॆ ହॊଳॆଯୁଵ ଲୋଟଗଳିଂତିରୁଵଵୁଗଳନ୍ନୁ ଧରିସିଦ୍ଦନୁ. ଅଵନ କଂଠଦ କॆଳଗॆ ରୋମଗଳେ ଇଲ୍ଲଦ ଅତି ସୁଂଦର ऎରଡୁ ଗୋଲଗଳିଦ୍ଦଵୁ.

03112004a ଵିଲଗ୍ନମଧ୍ଯଶ୍ଚ ସ ନାଭିଦେଶେ। କଟିଶ୍ଚ ତସ୍ଯାତିକୃତପ୍ରମାଣା।
03112004c ତଥାସ୍ଯ ଚୀରାଂତରିତା ପ୍ରଭାତି। ହିରଣ୍ମଯୀ ମେଖଲା ମେ ଯଥେଯଂ।।

ଅଵନ ହॊକ୍କଳୁ ପ୍ରଦେଶଦଲ୍ଲି ଚୁଚ୍ଚଲାଗିତ୍ତୁ. ଅଵନ ସॊଂଟଵୂ ଦॊଡ୍ଡଦାଗିତ୍ତୁ. ଅଵନ ପୋଷାକିନ କॆଳଗି ନନଗିଦ୍ଦହାଗॆ ପଟ୍ଟିଯିତ୍ତୁ – ଆଦରॆ ଅଦୁ ବଂଗାରଦ୍ଦାଗିତ୍ତୁ.

03112005a ଅନ୍ଯଚ୍ଚ ତସ୍ଯାଦ୍ଭୁତଦର୍ଶନୀଯଂ। ଵିକୂଜିତଂ ପାଦଯୋଃ ସଂପ୍ରଭାତି।
03112005c ପାଣ୍ଯୋଶ୍ଚ ତଦ୍ଵତ୍ସ୍ଵନଵନ୍ନିବଦ୍ଧୌ। କଲାପକାଵକ୍ଷମାଲା ଯଥେଯଂ।।

ଇନ୍ନୂ ଅନେକ ଅଦ୍ଭୁତଗଳୁ ଅଵନଲ୍ଲି କଂଡୁବଂଦଵୁ. ଅଵନ କାଲୁଗଳଲ୍ଲି ଧ୍ଵନିମାଡୁଵ ଗॆଜ୍ଜॆଗଳିଦ୍ଦଵୁ. କୈଗଳଲ୍ଲିଯୂ କୂଡ ଅଂତହଦେ, ନନ୍ନ ରୁଦ୍ରାକ୍ଷଦଂତିରୁଵ ଦାରଵନ୍ନୁ କଟ୍ଟିଦ୍ଦନୁ. ଆଦରॆ ଅଦୁ ଝଣ ଝଣ ଶବ୍ଧମାଡୁତ୍ତିତ୍ତୁ.

03112006a ଵିଚେଷ୍ଟମାନସ୍ଯ ଚ ତସ୍ଯ ତାନି। କୂଜଂତି ହଂସା ସରସୀଵ ମତ୍ତାଃ।
03112006c ଚୀରାଣି ତସ୍ଯାଦ୍ଭୁତଦର୍ଶନାନି। ନେମାନି ତଦ୍ଵନ୍ମମ ରୂପଵଂତି।।

ଅଵନୁ ହଂଦାଡିଦାଗଲॆଲ୍ଲ ଅଵୁଗଳୁ ସରୋଵରଦଲ୍ଲି ମତ୍ତେରିଦ ହଂସଗଳଂତॆ ଶବ୍ଧମାଡୁତ୍ତିଦ୍ଦଵୁ. ଅଵନ ଉଡୁପୁ ନୋଡଲୁ ଅଦ୍ଭୁତଵାଗିତ୍ତୁ. ଅଵୁ ନନ୍ନ ଉଡୁପିନ ହାଗିରଦେ, ତୁଂବା ସୁଂଦରଵାଗିତ୍ତୁ.

03112007a ଵକ୍ତ୍ରଂ ଚ ତସ୍ଯାଦ୍ଭୁତଦର୍ଶନୀଯଂ ପ୍ରଵ୍ଯାହୃତଂ ହ୍ଲାଦଯତୀଵ ଚେତଃ।
03112007c ପୁଂସ୍କୋକିଲସ୍ଯେଵ ଚ ତସ୍ଯ ଵାଣୀ। ତାଂ ଶୃଣ୍ଵତୋ ମେ ଵ୍ଯଥିତୋଽଂତରାତ୍ମା।।

ଅଵନ ମୁଖଵୂ ନୋଡଲୁ ଅଦ୍ଭୁତଵାଗିତ୍ତୁ. ଅଵନ ମାତୁ ହୃଦଯକ୍କॆ ସଂତସଵନ୍ନୁ ନୀଡୁତ୍ତିତ୍ତୁ. ଅଵନ ମାତୁ କୋଗିଲॆଯ ହାଡିନଂତିତ୍ତୁ. ଅଵନନ୍ନୁ କେଳିଦାଗଲॆଲ୍ଲ ନନ୍ନ ଅଂତରାତ୍ମଵୁ ଵ୍ଯଥିତଗॊଳ୍ଳୁତ୍ତିତ୍ତୁ.

03112008a ଯଥା ଵନଂ ମାଧଵମାସି ମଧ୍ଯେ। ସମୀରିତଂ ଶ୍ଵସନେନାଭିଵାତି।
03112008c ତଥା ସ ଵାତ୍ଯୁତ୍ତମପୁଣ୍ଯଗଂଧୀ। ନିଷେଵ୍ଯମାଣଃ ପଵନେନ ତାତ।।

ମାଧଵ ମାସଦ ମଧ୍ଯॆ ଵନଦଲ୍ଲି ଗାଳିଯୁ ପରିମଳଵନ୍ନୁ ହॊତ୍ତୁ ତରୁଵଂତॆ ଅଵନୂ କୂଡ ଗାଳିଯୁ ଅଵନ ମେଲॆ ବିଦ୍ଦାଗଲॆଲ୍ଲ ଉତ୍ତମ ପୁଣ୍ଯ ସୁଗଂଧଵନ୍ନୁ ସୂସୁତ୍ତିଦ୍ଦନୁ.

03112009a ସୁସମ୍ଯତାଶ୍ଚାପି ଜଟା ଵିଭକ୍ତା। ଦ୍ଵୈଧୀକୃତା ଭାଂତି ସମା ଲଲାଟେ।
03112009c କର୍ଣୌ ଚ ଚିତ୍ରୈରିଵ ଚକ୍ରଵାଲୈଃ। ସମାଵୃତୌ ତସ୍ଯ ସୁରୂପଵଦ୍ଭିଃ।।

ନॆତ୍ତିଯମେଲॆ ସମନାଗି ऎରଡୁ ଭାଗଗଳନ୍ନାଗିସି ଚॆନ୍ନାଗି ଜଡॆକଟ୍ଟିଦ୍ଦନୁ. ସରିଯାଦ ଦୁଂଡାଗି କୂଦଲୁଗଳୁ ଗୁଂଗୁରାଗି ଅଵନ କିଵିଗଳନ୍ନୁ ସୁଂଦରଵାଗି ମୁଚ୍ଚିଦ୍ଦଵୁ.

03112010a ତଥା ଫଲଂ ଵୃତ୍ତମଥୋ ଵିଚିତ୍ରଂ। ସମାହନତ୍ପାଣିନା ଦକ୍ଷିଣେନ।
03112010c ତଦ୍ଭୂମିମାସାଦ୍ଯ ପୁନଃ ପୁନଶ୍ଚ। ସମୁତ୍ପତତ୍ଯଦ୍ଭୁତରୂପମୁଚ୍ଚୈଃ।।

ଅଵନ ବଲଗୈନଲ୍ଲି ହଣ୍ଣିନଂତॆ ଗୋଲାକାରଦ ବଣ୍ଣବଣ୍ଣଦ ଵସ୍ତୁଵॊଂଦନ୍ନୁ ହିଡିଦିଦ୍ଦନୁ. ଅଦୁ ଭୂମିଯନ୍ନୁ ମୁଟ୍ଟିଦ କୂଡଲॆ ପୁନଃ ପୁନଃ ମେଲॆ ଅଦ୍ଭୁତଵାଗି ପୁଟିଯୁତ୍ତିତ୍ତୁ.

03112011a ତଚ୍ଚାପି ହତ୍ଵା ପରିଵର୍ତତେଽସୌ। ଵାତେରିତୋ ଵୃକ୍ଷ ଇଵାଵଘୂର୍ଣଃ।
03112011c ତଂ ପ୍ରେକ୍ଷ୍ଯ ମେ ପୁତ୍ରମିଵାମରାଣାଂ। ପ୍ରୀତିଃ ପରା ତାତ ରତିଶ୍ଚ ଜାତା।।

ଅଦନ୍ନୁ ହॊଡॆଦୁ ଅଵନୁ ତନ୍ନ ଦେହଵନ୍ନୁ ଗାଳିଗॆ ସିକ୍କ ମରଦଂତॆ ତିରୁଗିସୁତ୍ତିଦ୍ଦନୁ. ଅପ୍ପା! ଅମରର ମଗନଂତିରୁଵ ଅଵନନ୍ନୁ ନୋଡିଦାଗଲॆଲ୍ଲ ନନ୍ନ ଅତ୍ଯଂତ ପ୍ରୀତି ମତ୍ତୁ ସଂତୋଷଵୁ ହୁଟ୍ଟୁତ୍ତିତ୍ତୁ.

03112012a ସ ମେ ସମାଶ୍ଲିଷ୍ଯ ପୁନଃ ଶରୀରଂ। ଜଟାସୁ ଗୃହ୍ଯାଭ୍ଯଵନାମ୍ଯ ଵକ୍ତ୍ରଂ।
03112012c ଵକ୍ତ୍ରେଣ ଵକ୍ତ୍ରଂ ପ୍ରଣିଧାଯ ଶବ୍ଧଂ। ଚକାର ତନ୍ମେଽଜନଯତ୍ପ୍ରହର୍ଷଂ।।

ଅଵନୁ ନନ୍ନ ଶରୀରଵନ୍ନୁ ପୁନଃ ପୁନଃ ଅପ୍ପି ହିଡିଦୁ ନନ୍ନ କୂଦଲନ୍ନୁ ऎଳॆଦୁ ନନ୍ନ ମୁଖଵନ୍ନୁ କॆଳମାଡି ବାଯିଯ ମେଲॆ ବାଯିଯନ୍ନିଟ୍ଟୁ ଶବ୍ଧମାଡିଦନୁ. ଅଦରିଂଦ ନନ୍ନଲ୍ଲି ଅତ୍ଯଂତ ସଂତୋଷଵୁ ହୁଟ୍ଟିତୁ.

03112013a ନ ଚାପି ପାଦ୍ଯଂ ବହୁ ମନ୍ଯତେଽସୌ। ଫଲାନି ଚେମାନି ମଯାହୃତାନି।
03112013c ଏଵଂଵ୍ରତୋଽସ୍ମୀତି ଚ ମାମଵୋଚତ୍। ଫଲାନି ଚାନ୍ଯାନି ନଵାନ୍ଯଦାନ୍ମେ।।

ଅଵନୁ ପାଦ୍ଯକ୍କॆ ହॆଚ୍ଚୁ ଗମନକॊଡଲିଲ୍ଲ. ନାନୁ କॊଟ୍ଟ ହଣ୍ଣୁଗଳନ୍ନୂ ସ୍ଵୀକରିସଲିଲ୍ଲ. ଇଦେ ନନ୍ନ ଵ୍ରତ ऎଂଦୁ ନନଗॆ ହେଳିଦନୁ ମତ୍ତୁ ନନଗॆ ବେରॆ ହॊସ ହଣ୍ଣୁଗଳନ୍ନୁ କॊଟ୍ଟ.

03112014a ମଯୋପଯୁକ୍ତାନି ଫଲାନି ତାନି। ନେମାନି ତୁଲ୍ଯାନି ରସେନ ତେଷାଂ।
03112014c ନ ଚାପି ତେଷାଂ ତ୍ଵଗିଯଂ ଯଥୈଷାଂ। ସାରାଣି ନୈଷାମିଵ ସଂତି ତେଷାଂ।।

ଅଵନ ऎଲ୍ଲ ହଣ୍ଣୁଗଳନ୍ନୂ ନାନୁ ତିଂଦॆ. ଅଵୁଗଳ ରୁଚିଯୁ ଈ ହଣ୍ଣୁଗଳଂତॆ ଇରଲେ ଇଲ୍ଲ. ଈ ହଣ୍ଣୁଗଳିଗିରୁଵଂତॆ ଅଵୁଗଳଲ୍ଲି ତॊଗଟॆଯୂ ଇରଲିଲ୍ଲ ମତ୍ତୁ ନମ୍ମ ହଣ୍ଣୁଗଳଲ୍ଲିରୁଵଂତॆ ଅଵୁଗଳଲ୍ଲି କଲ୍ଲୁଗଳିରଲିଲ୍ଲ.

03112015a ତୋଯାନି ଚୈଵାତିରସାନି ମଃଯଂ। ପ୍ରାଦାତ୍ସ ଵୈ ପାତୁମୁଦାରରୂପଃ।
03112015c ପୀତ୍ଵୈଵ ଯାନ୍ଯଭ୍ଯଧିକଃ ପ୍ରହର୍ଷୋ। ମମାଭଵଦ୍ଭୂଶ୍ଚଲିତେଵ ଚାସୀତ୍।।

ଆ ଉଦାରରୂପିଯୁ ନନଗॆ ଈ ଅତି ରୁଚିଯାଗୁଳ୍ଳ ପାନୀଯଵନ୍ନୁ ନୀଡିଦନୁ. ଅଦନ୍ନୁ କୁଡିଯୁତ୍ତଲେ ଅତୀଵ ସଂତସଵୁ ନନ୍ନନ୍ନୁ ସॆରॆହିଡିଯିତୁ ମତ୍ତୁ ଭୂମିଯେ ଓଲାଡୁଵଂତॆ ଆଯିତୁ.

03112016a ଇମାନି ଚିତ୍ରାଣି ଚ ଗଂଧଵଂତି। ମାଲ୍ଯାନି ତସ୍ଯୋଦ୍ଗ୍ରଥିତାନି ପଟ୍ଟୈଃ।
03112016c ଯାନି ପ୍ରକୀର୍ଯେହ ଗତଃ ସ୍ଵମେଵ। ସ ଆଶ୍ରମଂ ତପସା ଦ୍ଯୋତମାନଃ।।

ଇଵୁ ରଂଗୁରଂଗିନ ସୁଗଂଧଯୁକ୍ତ, ଅଵନେ କଟ୍ଟିଦ ମାଲॆଗଳୁ. ଈ ମାଲॆଗଳନ୍ନୁ ଇଲ୍ଲି ଚॆଲ୍ଲି ଅଵନୁ ବॆଳଗୁତ୍ତା ତନ୍ନ ଆଶ୍ରମକ୍କॆ ତପସ୍ସିଗॆଂଦୁ ହॊରଟୁହୋଦନୁ.

03112017a ଗତେନ ତେନାସ୍ମି କୃତୋ ଵିଚେତା। ଗାତ୍ରଂ ଚ ମେ ସଂପରିତପ୍ଯତୀଵ।
03112017c ଇଚ୍ଚାମି ତସ୍ଯାଂତିକମାଶୁ ଗଂତୁଂ। ତଂ ଚେହ ନିତ୍ଯଂ ପରିଵର୍ତମାନଂ।।

ଅଵନୁ ବିଟ୍ଟୁହୋଦଦ୍ଦୁ ନନ୍ନନ୍ନୁ ମନସ୍ସୁ କଳॆଦୁକॊଂଡଵନଂତॆ ମାଡିଦॆ. ନନ୍ନ ଦେହଵୁ ଜ୍ଵରବଂଦଵରଂତॆ ବିସିଯାଗିଦॆ. ନେରଵାଗି ଅଵନିରୁଵଲ୍ଲିଗॆ ହୋଗ ବଯସୁତ୍ତେନॆ ମତ୍ତୁ ପ୍ରତିଦିନ ଅଵନୁ ଇଲ୍ଲିଗॆ ବରୁଵଂତॆ ମାଡବଯସୁତ୍ତେନॆ.

03112018a ଗଚ୍ଚାମି ତସ୍ଯାଂତିକମେଵ ତାତ। କା ନାମ ସା ଵ୍ରତଚର୍ଯା ଚ ତସ୍ଯ।
03112018c ଇଚ୍ଚାମ୍ଯହଂ ଚରିତୁଂ ତେନ ସାର୍ଧଂ। ଯଥା ତପଃ ସ ଚରତ୍ଯୁଗ୍ରକର୍ମା।।

ଅପ୍ପା! ଅଵନିରୁଵଲ୍ଲି ତିରୁଗି ହୋଗୁତ୍ତିଦ୍ଦେନॆ. ଅଵନ ଵ୍ରତଚର୍ଯଦ ହॆସରେନୁ? ଅଵନॊଂଦିଗॆ ଅଵନ ହାଗॆ ଇରଲୁ ମତ୍ତୁ ଆ ଉଗ୍ରତପସ୍ସନ୍ନୁ ଆଚରିସଲୁ ବଯସୁତ୍ତେନॆ.”

ସମାପ୍ତି

ଇତି ଶ୍ରୀ ମହାଭାରତେ ଆରଣ୍ଯକପର୍ଵଣି ତୀର୍ଥଯାତ୍ରାପର୍ଵଣି ଲୋମଶତୀର୍ଥଯାତ୍ରାଯାଂ ଋଷ୍ଯଶୃଂଗୋପାଖ୍ଯାନେ ଦ୍ଵାଦଶାଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ।
ଇଦୁ ମହାଭାରତଦ ଆରଣ୍ଯକପର୍ଵଦଲ୍ଲି ତୀର୍ଥଯାତ୍ରାପର୍ଵଦଲ୍ଲି ଲୋମଶତୀର୍ଥଯାତ୍ରॆଯଲ୍ଲି ଋଷ୍ଯଶୃଂଗୋପାଖ୍ଯାନଦଲ୍ଲି ନୂରାହନ୍ନॆରଡନॆଯ ଅଧ୍ଯାଯଵୁ.