111 ломаш́атӣртхайа̄тра̄йа̄м̣ р̣шйаш́р̣м̣гопа̄кхйа̄нах̣

правэш́а

।। ом̣ ом̣ намо на̄ра̄йан̣а̄йа।। ш́рӣ вэдавйа̄са̄йа намах̣ ।।

ш́рӣ кр̣шн̣адваипа̄йана вэдавйа̄са вирачита

ш́рӣ маха̄бха̄рата

а̄ран̣йака парва

тӣртхайа̄тра̄ парва

адхйа̄йа 111

са̄ра

вибха̄м̣д̣аканилладирувуданну нод̣ико̆м̣д̣у ваиш́йэ̆йу р̣шйаш́р̣м̣гананну бхэт̣ийа̄ги авана ка̄маванну хэ̆ччисалу прайатниси хим̣диругидуду (1-17). вибха̄м̣д̣акану хим̣дируги бам̣ду мам̣ка̄ги кул̤итидда магананну праш́нисидуду (18-22).

03111001 ломаш́а ува̄ча।
03111001a са̄ ту на̄вйа̄ш́рамам̣ чакрэ ра̄джака̄рйа̄ртхасиддхайэ।
03111001c сам̣дэш́а̄ччаива нр̣патэх̣ свабуддхйа̄ чаива бха̄рата।।

ломаш́ану хэл̤идану: “бха̄рата! ра̄джака̄рйаванну йаш́асвиго̆л̤исалосуга нр̣патийа а̄дэш́адам̣тэ̆ матту свам̣та буддхийанну од̣иси авал̤у о̆м̣ду дон̣ийалли а̄ш́рамаво̆м̣данну нирмисидал̤у.

03111002a на̄на̄пушпапхалаирвр̣кшаих̣ кр̣тримаирупаш́обхитам̣।
03111002c на̄на̄гулмалатопэтаих̣ сва̄дука̄мапхалапрадаих̣।।

аду кр̣тримава̄да на̄на̄ хӯву-хан̣н̣угал̤а марагал̤им̣да, на̄на̄тарахада го̆м̣чалу хӯвугал̤ирува бал̤л̤игал̤им̣да, э̆лла тарахада ручигал̤ирува хан̣н̣угал̤им̣да тум̣битту.

03111003a атӣва раман̣ӣйам̣ тадатӣва ча манохарам̣।
03111003c чакрэ на̄вйа̄ш́рамам̣ рамйамадбхутопамадарш́анам̣।।

а̄ дон̣ийа мэлина а̄ш́рамаву атӣва раман̣ӣйава̄гийӯ, атӣва манохарава̄гийӯ идду нод̣алу адбхутавӯ рамйавӯ а̄гитту.

03111004a тато нибадхйа та̄м̣ на̄вамадӯрэ ка̄ш́йапа̄ш́рама̄т।
03111004c ча̄райа̄ма̄са пурушаирвиха̄рам̣ тасйа ваи мунэх̣।।

а̄ на̄вэ̆йанну ка̄ш́йапа̄ш́рамада свалпавэ дӯрадалли ниллиси, пурушару а̄ мунийа а̄ш́рамадалли тируга̄д̣идару.

03111005a тато духитарам̣ вэш́йа̄ сама̄дха̄йэтикр̣тйата̄м̣।
03111005c др̣шт̣ва̄м̣тарам̣ ка̄ш́йапасйа пра̄хин̣одбуддхисаммата̄м̣।।

а̄га вэш́йэ̆йу ма̄д̣абэка̄да кэ̆ласаваннэ манассиналлит̣т̣уко̆м̣д̣у авака̄ш́а худ̣уки буддхивам̣тэ̆ магал̤анну ка̄ш́йапана хаттира кал̤ухисидал̤у.

03111006a са̄ татра гатва̄ куш́ала̄ тапонитйасйа саннидхау।
03111006c а̄ш́рамам̣ там̣ сама̄са̄дйа дадарш́а тамр̣шэх̣ сутам̣।।

а̄ куш́алэ̆йу тапонитйана саннидхигэ̆ хоги, авана а̄ш́рамаккэ̆ хоги, алли р̣шисутананну кам̣д̣ал̤у.

03111007 вэш́йова̄ча।
03111007a каччинмунэ куш́алам̣ та̄паса̄на̄м̣। каччичча во мӯлапхалам̣ прабхӯтам̣।
03111007c каччидбхава̄нраматэ ча̄ш́рамэ'смим̣с। тва̄м̣ ваи драшт̣ум̣ са̄м̣пратама̄гато'сми।।

ваиш́йэ̆йу хэл̤идал̤у: “та̄паси мунийу куш́аладим̣дидда̄нэ̆йэ? са̄кашт̣у пхаламӯлагал̤у до̆рэ̆йуттавэ̆йэ? ӣ а̄ш́рамадалли нинагэ̆ сам̣тошава̄гуттидэ̆йэ? ниннанну бхэт̣ийа̄галу им̣ду на̄ну иллигэ̆ бам̣диддэнэ̆.

03111008a каччиттапо вардхатэ та̄паса̄на̄м̣। пита̄ ча тэ каччидахӣнатэджа̄х̣।
03111008c каччиттвайа̄ прӣйатэ чаива випра। каччитсва̄дхйа̄йах̣ крийатэ р̣ш́йаш́р̣м̣га।।

та̄пасара тапассу вр̣ддхийа̄гуттидэ̆йэ? нинна там̣дэ̆йу танна тэджассанну кал̤э̆дуко̆л̤л̤алилла та̄нэ? а̄ випрану нинним̣да сам̣тошаго̆м̣д̣идда̄нэ̆ та̄нэ? р̣шйаш́р̣м̣га! нӣну а̄дхйа̄йанаванну ма̄д̣имугисиддӣйа̄?”

03111009 р̣ш́йаш́р̣м̣га ува̄ча।
03111009a р̣ддхо бхава̄м̣ джйотирива прака̄ш́атэ। манйэ ча̄хам̣ тва̄мабхива̄данӣйам̣।
03111009c па̄дйам̣ ваи тэ сам̣прада̄сйа̄ми ка̄ма̄д। йатха̄дхармам̣ пхаламӯла̄ни чаива।।

р̣шйаш́р̣м̣гану хэл̤идану: “нӣну ати до̆д̣д̣а дӣпадам̣тэ̆ бэ̆л̤агуттиддӣйэ̆! нинагэ̆ самаскарисувуду сари э̆м̣ду нанаганнисуттидэ̆. на̄ну байасидам̣тэ̆ нинагэ̆ па̄дйаванну нӣд̣уттэнэ̆ матту йатха̄дхармава̄ги пхаламӯлагал̤анну арписуттэнэ̆.

03111010a кауш́йа̄м̣ бр̣сйа̄ма̄ссва йатхопаджошам̣। кр̣шн̣а̄джинэна̄вр̣та̄йа̄м̣ сукха̄йа̄м̣।
03111010c ква ча̄ш́рамастава ким̣ на̄ма чэдам̣। вратам̣ брахмам̣ш́чараси хи дэваваттвам̣।।

кр̣шн̣а̄джинаванну ха̄си сукхаванну нӣд̣ува дарбхэ̆йа а̄санадалли сукха̄сӣнана̄гу. нинна а̄ш́рамаву э̆ллидэ̆ матту брахман! дэватэ̆гал̤ам̣тэ̆ а̄чарисуттирува ӣ вратада хэ̆сарэну?”

03111011 вэш́йова̄ча।
03111011a мама̄ш́рамах̣ ка̄ш́йапапутра рамйас। трийоджанам̣ ш́аиламимам̣ парэн̣а।
03111011c татра свадхармо'набхива̄данам̣ но। на чодакам̣ па̄дйам̣ упаспр̣ш́а̄мах̣।।

ваиш́йэ̆йу хэл̤идал̤у: “сум̣дара ка̄ш́йапапутра! нанна а̄ш́рамаву ӣ бэ̆т̣т̣аванну да̄т̣и мӯру йоджана дӯрадаллидэ̆. алли намма дхармада прака̄ра инно̆ббаригэ̆ намаскарисувудилла матту ка̄лу то̆л̤э̆йалу нӣранну бал̤асувудилла.”

03111012 р̣ш́йаш́р̣м̣га ува̄ча।
03111012a пхала̄ни паква̄ни дада̄ни тэ'хам̣। бхалла̄така̄нйа̄малака̄ни чаива।
03111012c парӯшака̄нӣм̣гудадханвана̄ни। прийа̄ла̄на̄м̣ ка̄мака̄рам̣ курушва।।

р̣шйаш́р̣м̣гану хэл̤идану: “на̄ну бхалла̄така, парӯшака, им̣гудха, дханвана, прийа̄ла, мо̆дала̄да гал̤ита хан̣н̣угал̤анну матту бӣджагал̤анну нинагэ̆ р̣чийанну савиду сам̣тошапад̣алу ко̆д̣уттэнэ̆.””

03111013 ломаш́а ува̄ча।
03111013a са̄ та̄ни сарва̄н̣и висарджайитва̄। бхакша̄нмаха̄рха̄нпрададау тато'смаи।
03111013c та̄нйр̣ш́йаш́р̣м̣гасйа маха̄раса̄ни। бхр̣ш́ам̣ сурӯпа̄н̣и ручим̣ дадурхи।।

ломаш́ану хэл̤идану: “а̄ э̆ллаваннӯ тираскариси авал̤у аванигэ̆ бэ̆лэ̆ба̄л̤ува, атйам̣та ручикара матту нод̣алу сум̣дарава̄гидда тим̣д̣игал̤анну ко̆т̣т̣ал̤у. авугал̤у р̣шйаш́р̣м̣ганигэ̆ маха̄ а̄нам̣даванну нӣд̣идаву.

03111014a дадау ча ма̄лйа̄ни сугам̣дхавам̣ти। читра̄н̣и ва̄са̄м̣си ча бха̄нумам̣ти।
03111014c па̄на̄ни ча̄грйа̄н̣и тато мумода। чикрӣд̣а чаива праджаха̄са чаива।।

сугам̣дхайукта ма̄лэ̆гал̤аннӯ, бан̣н̣абан̣н̣ада хо̆л̤э̆йува бат̣т̣э̆гал̤аннӯ, матту уттама ма̄дака па̄нӣйагал̤аннӯ ко̆т̣т̣у, нагунагутта̄ а̄т̣ава̄д̣утта̄ авананну рам̣джисидал̤у.

03111015a са̄ кам̣дукэна̄рамата̄сйа мӯлэ। вибхаджйама̄на̄ пхалита̄ латэва।
03111015c га̄траиш́ча га̄тра̄н̣и нишэвама̄н̣а̄। сама̄ш́лишачча̄сакр̣др̣ш́йаш́р̣м̣гам̣।।

авана хаттира о̆м̣ду чэ̆м̣д̣аннит̣т̣у, арал̤ува хӯгал̤а бал̤л̤ийам̣тэ̆ авана ам̣га̄м̣гагал̤игэ̆ танна ам̣га̄м̣гал̤анну мут̣т̣исутта̄ р̣шйаш́р̣м̣гананну маттэ̆ маттэ̆ а̄лам̣гисидал̤у.

03111016a сарджа̄наш́ока̄м̣стилака̄м̣ш́ча вр̣кша̄н। прапушпита̄навана̄мйа̄вабхаджйа।
03111016c виладжджама̄нэва мада̄бхибхӯта̄। пралобхайа̄ма̄са сутам̣ махаршэх̣।।

авал̤у сарджа̄, аш́ока матту тилака вр̣кшагал̤а рэ̆м̣бэ̆гал̤анну баггиси хӯванну киттал̤у. маттэридавал̤а̄ги на̄чикэ̆йэ иллаво э̆ннувам̣тэ̆ а̄ махаршийа магана ка̄маванну хэ̆ччисалу прайатнисидал̤у.

03111017a атхарш́йаш́р̣м̣гам̣ викр̣там̣ самӣкшйа। пунах̣ пунах̣ пӣд̣йа ча ка̄йамасйа।
03111017c авэкшама̄н̣а̄ ш́анакаирджага̄ма। кр̣тва̄гнихотрасйа тада̄падэш́ам̣।।

а̄га р̣шйаш́р̣м̣гана дэхадалли бадала̄ван̣э̆гал̤анну кам̣д̣у авана дэхаванну пунах̣ пунах̣ аппи хим̣д̣идал̤у. а̄га нидха̄нава̄ги агнихотрада нэ̆паванну хэл̤и, авананнэ нод̣утта̄, хим̣дэ̆ ходал̤у.

03111018a тасйа̄м̣ гата̄йа̄м̣ маданэна матто। вичэтанаш́ча̄бхавадр̣ш́йаш́р̣м̣гах̣।
03111018c та̄мэва бха̄вэна гатэна ш́ӯнйо। виних̣ш́васанна̄ртарӯпо бабхӯва।।

авал̤у ходанам̣тара мадананим̣да маттана̄да р̣шйаш́р̣м̣гану танна манассанну кал̤э̆дуко̆м̣д̣аванам̣та̄дану. авал̤у хода кад̣э̆йаллийэ ш́ӯнйа др̣шт̣ийит̣т̣у нод̣утта̄, нит̣т̣исуру бид̣утта̄, авана мукхаву а̄ртарӯпаванну та̄л̤иту.

03111019a тато мухӯрта̄ддхарипим̣гала̄кшах̣। правэшт̣ито ромабхира̄ накха̄гра̄т।
03111019c сва̄дхйа̄йава̄нвр̣ттасама̄дхийукто। вибха̄м̣д̣аках̣ ка̄ш́йапах̣ пра̄дура̄сӣт।।

а̄га свалпавэ кшан̣адалли сим̣хадам̣тидда пим̣гала̄кша, угуругал̤а варэ̆гэ̆ талэ̆кӯдаланну бит̣т̣идда, сва̄дхйа̄йадалли ниратана̄да, сама̄дхийуктана̄да, ка̄ш́йапа вибха̄м̣д̣акану хаттира бам̣дану.

03111020a со'паш́йада̄сӣнамупэтйа путрам̣। дхйа̄йам̣тамэкам̣ випарӣтачиттам̣।
03111020c виних̣ш́васам̣там̣ мухурӯрдхвадр̣шт̣им̣। вибха̄м̣д̣аках̣ путрамува̄ча дӣнам̣।।

авану випарӣтачиттана̄ги о̆ббанэ йочисутта̄ кул̤итирува магананну нод̣идану. маттэ̆ маттэ̆ нит̣т̣усиру бид̣утта̄ мэлэ̆ нод̣утта̄ дӣнана̄гидда маганигэ̆ вибха̄м̣д̣акану хэл̤идану.

03111021a на калпйам̣тэ самидхах̣ ким̣ ну та̄та। каччиддхутам̣ ча̄гнихотрам̣ твайа̄дйа।
03111021c сунирн̣иктам̣ сруксрувам̣ хомадхэнух̣। каччитсаватса̄ ча кр̣та̄ твайа̄дйа।।

“магӯ! иннӯ самидхэ̆гал̤анну таралилла экэ̆? иннӯ им̣дина агнихотраванну над̣э̆салиллавэ? хомада хут̣т̣угал̤анну то̆л̤э̆дит̣т̣иддӣйа̄? хомаккэ̆ карувино̆м̣дигэ̆ хасуванну там̣диддӣйа̄?

03111022a на ваи йатха̄пӯрвамива̄си путра। чим̣та̄параш́ча̄си вичэтанаш́ча।
03111022c дӣно'тима̄трам̣ твамиха̄дйа ким̣ ну। пр̣чча̄ми тва̄м̣ ка иха̄дйа̄гато'бхӯт।।

мага̄! мо̆далинам̣тэ̆ нӣнилла! чэтанаванну кал̤э̆дуко̆м̣д̣у чим̣та̄парана̄ги манассанну кал̤э̆дуко̆м̣д̣иддӣйэ̆. им̣ду нӣну тум̣ба̄ дух̣кхакко̆л̤ага̄да ха̄гидэ̆. а̄дарэ̆ экэ̆? им̣ду иллийэ идда ниннанну кэл̤уттиддэнэ̆.”

сама̄пти

ити ш́рӣ маха̄бха̄ратэ а̄ран̣йакапарван̣и тӣртхайа̄тра̄парван̣и ломаш́атӣртхайа̄тра̄йа̄м̣ р̣шйаш́р̣м̣гопа̄кхйа̄нэ эка̄даш́а̄дхикаш́ататамо'дхйа̄йах̣।
иду маха̄бха̄ратада а̄ран̣йакапарвадалли тӣртхайа̄тра̄парвадалли ломаш́атӣртхайа̄трэ̆йалли р̣шйаш́р̣м̣гопа̄кхйа̄надалли нӯра̄ханно̆м̣данэ̆йа адхйа̄йаву.