103 ଲୋମଶତୀର୍ଥଯାତ୍ରାଯାଂ ଅଗସ୍ତ୍ଯୋପାଖ୍ଯାନଃ

ପ୍ରଵେଶ

।। ଓଂ ଓଂ ନମୋ ନାରାଯଣାଯ।। ଶ୍ରୀ ଵେଦଵ୍ଯାସାଯ ନମଃ ।।

ଶ୍ରୀ କୃଷ୍ଣଦ୍ଵୈପାଯନ ଵେଦଵ୍ଯାସ ଵିରଚିତ

ଶ୍ରୀ ମହାଭାରତ

ଆରଣ୍ଯକ ପର୍ଵ

ତୀର୍ଥଯାତ୍ରା ପର୍ଵ

ଅଧ୍ଯାଯ 103

ସାର

ଅଗସ୍ତ୍ଯନୁ କୁଡିଦୁ ସମୁଦ୍ରଵନ୍ନୁ ବରିଦୁ ମାଡଲୁ ଦେଵତॆଗଳୁ କାଲେଯରନ୍ନୁ ସଂହରିସିଦ୍ଦୁଦୁ (1-12). କୁଡିଦ ନୀରନ୍ନୁ ଜୀର୍ଣିସିକॊଂଡାଗିରୁଵୁଦରିଂଦ ସାଗରଵନ୍ନୁ ପୁନଃ ତୁଂବିସଲୁ ସାଧ୍ଯଵିଲ୍ଲଵॆଂଦୁ ଅଗସ୍ତ୍ଯନୁ ହେଳଲୁ ଦେଵତॆଗଳୁ ପୁନଃ ପିତାମହନଲ୍ଲିଗॆ ହୋଦୁଦୁ (13-19).

03103001 ଲୋମଶ ଉଵାଚ।
03103001a ସମୁଦ୍ରଂ ସ ସମାସାଦ୍ଯ ଵାରୁଣିର୍ଭଗଵାନୃଷିଃ।
03103001c ଉଵାଚ ସହିତାନ୍ଦେଵାନୃଷୀଂଶ୍ଚୈଵ ସମାଗତାନ୍।।

ଲୋମଶନୁ ହେଳିଦନୁ: “ଭଗଵାନ୍ ଋଷି ଵାରୁଣିଯୁ ସମୁଦ୍ରଵନ୍ନୁ ସେରି ଅଲ୍ଲି କୂଡିଦ୍ଦ ଦେଵତॆଗଳିଗॆ ମତ୍ତୁ ଋଷିଗଳିଗॆ ହେଳିଦନୁ:

03103002a ଏଷ ଲୋକହିତାର୍ଥଂ ଵୈ ପିବାମି ଵରୁଣାଲଯଂ।
03103002c ଭଵଦ୍ଭିର୍ଯଦନୁଷ୍ଠେଯଂ ତଚ୍ଶୀଘ୍ରଂ ସଂଵିଧୀଯତାଂ।।

“ଈଗ ଲୋକହିତକ୍କାଗି ନାନୁ ଈ ଵରୁଣାଲଯଵନ୍ନୁ କୁଡିଯୁତ୍ତେନॆ. ନୀଵୁ ଏନୁ ମାଡବେକॆଂଦିରୁଵିରୋ ଅଦନ୍ନୁ ଶୀଘ୍ରଦଲ୍ଲିଯେ ମାଡି.”

03103003a ଏତାଵଦୁକ୍ତ୍ଵା ଵଚନଂ ମୈତ୍ରାଵରୁଣିରଚ୍ଯୁତଃ।
03103003c ସମୁଦ୍ରମପିବତ୍କ୍ରୁଦ୍ଧଃ ସର୍ଵଲୋକସ୍ଯ ପଶ୍ଯତଃ।।

ଈ ମାତନ୍ନୁ ହେଳି ଅଚ୍ଯୁତ ମୈତ୍ରାଵରୁଣିଯୁ କୃଦ୍ଧନାଗି ସର୍ଵ ଲୋକଵୂ ନୋଡୁତ୍ତିଦ୍ଦଂତॆ ସମୁଦ୍ରଵନ୍ନୁ ସଂପୂର୍ଣଵାଗି କୁଡିଦୁ ବରିଦୁମାଡିଦନୁ.

03103004a ପୀଯମାନଂ ସମୁଦ୍ରଂ ତୁ ଦୃଷ୍ଟ୍ଵା ଦେଵାଃ ସଵାସଵାଃ।
03103004c ଵିସ୍ମଯଂ ପରମଂ ଜଗ୍ମୁଃ ସ୍ତୁତିଭିଶ୍ଚାପ୍ଯପୂଜଯନ୍।।

ଅଵନୁ ସମୁଦ୍ରଵନ୍ନୁ କୁଡିଦିଦ୍ଦୁଦନ୍ନୁ ନୋଡି ଇଂଦ୍ରନୂ ସେରି ଦେଵତॆଗଳୁ ପରମ ଵିସ୍ମିତରାଦରୁ ମତ୍ତୁ ଅଵନନ୍ନୁ ସ୍ତୁତିସି ପୂଜିସିଦରୁ.

03103005a ତ୍ଵଂ ନସ୍ତ୍ରାତା ଵିଧାତା ଚ ଲୋକାନାଂ ଲୋକଭାଵନଃ।
03103005c ତ୍ଵତ୍ପ୍ରସାଦାତ୍ସମୁଚ୍ଚେଦଂ ନ ଗଚ୍ଚେତ୍ସାମରଂ ଜଗତ୍।।

“ଲୋକଭାଵନ! ନୀନେ ନମ୍ମ ମତ୍ତୁ ଲୋକଗଳ ତ୍ରାତ, ଵିଧାତ. ନିନ୍ନ ପ୍ରସାଦଦିଂଦ ଅମରରୁ ମତ୍ତୁ ଜଗତ୍ତୁ ଈ କଷ୍ଟଦିଂଦ ପାରୁଗॊଂଡିଵॆ.”

03103006a ସଂପୂଜ୍ଯମାନସ୍ତ୍ରିଦଶୈର୍ମହାତ୍ମା। ଗଂଧର୍ଵତୂର୍ଯେଷୁ ନଦତ୍ସୁ ସର୍ଵଶଃ।
03103006c ଦିଵ୍ଯୈଶ୍ଚ ପୁଷ୍ପୈରଵକୀର୍ଯମାଣୋ। ମହାର୍ଣଵଂ ନିଃସଲିଲଂ ଚକାର।।

ଆ ମହାତ୍ମନୁ ମହାସାଗରଵନ୍ନୁ ନୀରିଲ୍ଲଦେ ମାଡିଦ ନଂତର ଦେଵତॆଗଳିଂଦ ପୂଜିସଲ୍ପଡଲୁ ଗଂଧର୍ଵରୁ ऎଲ୍ଲॆଡॆଯୂ ନାଦଵନ୍ନୁ ତୁଂବିସିଦରୁ. ଅଵନ ମେଲॆ ଦିଵ୍ଯ ପୁଷ୍ପଗଳନ୍ନୁ ସୁରିସଲାଯିତୁ.

03103007a ଦୃଷ୍ଟ୍ଵା କୃତଂ ନିଃସଲିଲଂ ମହାର୍ଣଵଂ। ସୁରାଃ ସମସ୍ତାଃ ପରମପ୍ରହୃଷ୍ଟାଃ।
03103007c ପ୍ରଗୃହ୍ଯଯ ଦିଵ୍ଯାନି ଵରାଯୁଧାନି। ତାନ୍ଦାନଵାଂ ଜଘ୍ନୁରଦୀନସତ୍ତ୍ଵାଃ।।

ଆ ମହାସାଗରଵୁ ନୀରିଲ୍ଲଦେ ବତ୍ତିହୋଦଦନ୍ନୁ କଂଡୁ ସୁରରॆଲ୍ଲରୂ ପରମ ହୃଷ୍ଟରାଦରୁ. ଦିଵ୍ଯ ଶ୍ରେଷ୍ଠ ଆଯୁଧଗଳନ୍ନୁ ହିଡିଦୁ ସଂତୋଷଦିଂଦ ଆ ଦାନଵରନ୍ନୁ ସଂହରିସିଦରୁ.

03103008a ତେ ଵଧ୍ଯମାନାସ୍ତ୍ରିଦଶୈର୍ମହାତ୍ମଭିର୍। ମହାବଲୈର୍ଵେଗିଭିରୁନ୍ନଦଦ୍ଭିଃ।
03103008c ନ ସେହିରେ ଵେଗଵତାଂ ମହାତ୍ମନାଂ। ଵେଗଂ ତଦା ଧାରଯିତୁଂ ଦିଵୌକସାଂ।।

ମହାତ୍ମ ଦେଵତॆଗଳିଂଦ ମହାଵୀର, ମହା ଵେଗଦଲ୍ଲି ହୋଗବଲ୍ଲ ଆ ଦାନଵରୁ ନିର୍ନାମଗॊଂଡରୁ. ଵେଗଶାଲି ମହାତ୍ମ ଦିଵୌକସର ଵେଗଦ ଧାଳିଯନ୍ନୁ ଅଵରୁ ସହିସଲାରଦାଦରୁ.

03103009a ତେ ଵଧ୍ଯମାନାସ୍ତ୍ରିଦଶୈର୍ଦାନଵା ଭୀମନିସ୍ଵନାଃ।
03103009c ଚକ୍ରୁଃ ସୁତୁମୁଲଂ ଯୁଦ୍ଧଂ ମୁହୂର୍ତମିଵ ଭାରତ।।

ଭାରତ! ଭଯଂକର ଘର୍ଜନॆଯॊଂଦିଗॆ ନଡॆଦ ଆ ମହା ଯୁଦ୍ଧଦଲ୍ଲି ऒଂଦେ କ୍ଷଣଦଲ୍ଲି ଦେଵତॆଗଳୁ ଦାନଵରନ୍ନୁ ଵଧିସିଦରୁ.

03103010a ତେ ପୂର୍ଵଂ ତପସା ଦଗ୍ଧା ମୁନିଭିର୍ଭାଵିତାତ୍ମଭିଃ।
03103010c ଯତମାନାଃ ପରଂ ଶକ୍ତ୍ଯା ତ୍ରିଦଶୈର୍ଵିନିଷୂଦିତାଃ।।

ଭାଵିତାତ୍ମରାଦ ମୁନିଗଳ ତପସ୍ସିନିଂଦ ମॊଦଲେ ଦଗ୍ଧରାଗିଦ୍ଦ ପରମ ଶକ୍ତିଯନ୍ନୁପଯୋଗିସି ହୋରାଡିଦରୂ ଦେଵତॆଗଳିଂଦ ନାଶହॊଂଦିଦରୁ.

03103011a ତେ ହେମନିଷ୍କାଭରଣାଃ କୁଂଡଲାଂଗଦଧାରିଣଃ।
03103011c ନିହତ୍ଯ ବହ୍ଵଶୋଭଂତ ପୁଷ୍ପିତା ଇଵ କିଂଶୁକାଃ।।

ବଂଗାରଦ କଵଚାଭରଣଗଳୁ, କୁଂଡଲ ମତ୍ତୁ ଅଂଗଗଳନ୍ନୁ ଧରିସିଦ୍ଦ ଅଵରୁ ଵଧିସଲ୍ପଟ୍ଟୁ ହୂବିଟ୍ଟ କିଂଶୁକଗଳଂତॆ ଶୋଭିସିଦରୁ.

03103012a ହତଶେଷାସ୍ତତଃ କେ ଚିତ୍କାଲେଯା ମନୁଜୋତ୍ତମ।
03103012c ଵିଦାର୍ଯ ଵସୁଧାଂ ଦେଵୀଂ ପାତାଲତଲମାଶ୍ରିତାଃ।।

ମନୁଜୋତ୍ତମ! ସାଯଦେ ଉଳିଦ କॆଲଵୁ କାଲେଯରୁ ଦେଵି ଵସୁଧॆଯନ୍ନୁ ବଗॆଦୁ ପାତାଲତଳଵନ୍ନୁ ଆଶ୍ରଯିସିଦରୁ.

03103013a ନିହତାନ୍ଦାନଵାନ୍ଦୃଷ୍ଟ୍ଵା ତ୍ରିଦଶା ମୁନିପୁଂଗଵଂ।
03103013c ତୁଷ୍ଟୁଵୁର୍ଵିଵିଧୈର୍ଵାକ୍ଯୈରିଦଂ ଚୈଵାବ୍ରୁଵନ୍ଵଚଃ।।

ଦାନଵରୁ ହତରାଦୁଦନ୍ନୁ ନୋଡିଦ ଦେଵତॆଗଳୁ ମୁନିପୁଂଗଵନନ୍ନୁ ଵିଵିଧ ଵାକ୍ଯଗଳିଂଦ ପ୍ରଶଂସିସି ହେଳିଦରୁ:

03103014a ତ୍ଵତ୍ପ୍ରସାଦାନ୍ମହାଭାଗ ଲୋକୈଃ ପ୍ରାପ୍ତଂ ମହତ୍ସୁଖଂ।
03103014c ତ୍ଵତ୍ତॆଜସା ଚ ନିହତାଃ କାଲେଯାଃ କ୍ରୂରଵିକ୍ରମାଃ।।

“ମହାଭାଗ! ନିନ୍ନ ପ୍ରସାଦଦିଂଦ ଲୋକଗଳିଗॆ ମହା ସୁଖଵୁ ପ୍ରାପ୍ତଵାଯିତୁ. ମତ୍ତୁ ନିନ୍ନ ତେଜସ୍ସିନିଂଦ ଈ କ୍ରୂରଵିକ୍ରମି କାଲେଯରୁ ହତରାଦରୁ.

03103015a ପୂରଯସ୍ଵ ମହାବାହୋ ସମୁଦ୍ରଂ ଲୋକଭାଵନ।
03103015c ଯତ୍ତ୍ଵଯା ସଲିଲଂ ପୀତଂ ତଦସ୍ମିନ୍ପୁନରୁତ୍ସୃଜ।।

ଲୋକଭାଵନ! ମହାବାହୋ! ଈଗ ଈ ସମୁଦ୍ରଵନ୍ନୁ ତୁଂବିସୁ. ନୀନୁ କୁଡିଦ ନୀରନ୍ନୁ ପୁନଃ ଇଦରଲ୍ଲି ବିଡୁ.”

03103016a ଏଵମୁକ୍ତଃ ପ୍ରତ୍ଯୁଵାଚ ଭଗଵାନ୍ମୁନିପୁଂଗଵଃ।
03103016c ଜୀର୍ଣଂ ତଦ୍ଧି ମଯା ତୋଯମୁପାଯୋଽନ୍ଯଃ ପ୍ରଚିଂତ୍ଯତାଂ।।
03103016e ପୂରଣାର୍ଥଂ ସମୁଦ୍ରସ୍ଯ ଭଵଦ୍ଭିର୍ଯତ୍ନମାସ୍ଥିତୈଃ।।

ଇଦନ୍ନୁ କେଳିଦ ଭଗଵାନ୍ ମୁନିପୁଂଗଵନୁ ଉତ୍ତରିସିଦନୁ: “ନାନୁ କୁଡିଦ ନୀରନ୍ନୁ ଈଗାଗଲେ ଜୀର୍ଣିସିକॊଂଡିଦ୍ଦେନॆ. ସମୁଦ୍ରଵନ୍ନୁ ତୁଂବିସଲୁ ବେରॆ ଯାଵୁଦାଦରୂ ଉପାଯଵନ୍ନୁ ଯୋଚିସବେକୁ. ନୀଵେ ପ୍ରଯତ୍ନ ମାଡବେକୁ.”

03103017a ଏତଚ୍ଛୃତ୍ଵା ତୁ ଵଚନଂ ମହର୍ଷେର୍ଭାଵିତାତ୍ମନଃ।
03103017c ଵିସ୍ମିତାଶ୍ଚ ଵିଷଣ୍ଣାଶ୍ଚ ବଭୂଵୁଃ ସହିତାଃ ସୁରାଃ।।

ଭାଵିତାତ୍ମ ମହର୍ଷିଯ ଈ ମାତୁଗଳନ୍ନୁ କେଳିଦ ସୁରରୁ ऒଟ୍ଟିଗେ ଵିସ୍ମିତରୂ ଵିଷଣ୍ଣରୂ ଆଦରୁ.

03103018a ପରସ୍ପରମନୁଜ୍ଞାପ୍ଯ ପ୍ରଣମ୍ଯ ମୁନିପୁଂଗଵଂ।
03103018c ପ୍ରଜାଃ ସର୍ଵା ମହାରାଜ ଵିପ୍ରଜଗ୍ମୁର୍ଯଥାଗତଂ।।

ମହାରାଜ! ମୁନିପୁଂଗଵନିଗॆ ନମସ୍କରିସି, ପରସ୍ପରରନ୍ନୁ ବୀଳ୍କॊଂଡୁ ऎଲ୍ଲରୂ ऎଲ୍ଲିଂଦ ବଂଦିଦ୍ଦରୋ ଅଲ୍ଲିଗॆ ତॆରଳିଦରୁ.

03103019a ତ୍ରିଦଶା ଵିଷ୍ଣୁନା ସାର୍ଧମୁପଜଗ୍ମୁଃ ପିତାମହଂ।
03103019c ପୂରଣାର୍ଥଂ ସମୁଦ୍ରସ୍ଯ ମଂତ୍ରଯିତ୍ଵା ପୁନଃ ପୁନଃ।।
03103019e ଊଚୁଃ ପ୍ରାଂଜଲଯଃ ସର୍ଵେ ସାଗରସ୍ଯାଭିପୂରଣଂ।।

ସମୁଦ୍ରଵନ୍ନୁ ପୁନଃ ତୁଂବିସୁଵୁଦର କୁରିତୁ ମତ୍ତॆ ମତ୍ତॆ ମଂତ୍ରାଲୋଚନॆ ମାଡି ଦେଵତॆଗଳୁ ଵିଷ୍ଣୁଵିନॊଂଦିଗॆ ପିତାମହନଲ୍ଲିଗॆ ହୋଦରୁ. ଅଵରॆଲ୍ଲରୂ କୈଜୋଡିସି ସାଗରଵନ୍ନୁ ତୁଂବିସୁଵୁଦର କୁରିତୁ ହେଳିଦରୁ.”

ସମାପ୍ତି

ଇତି ଶ୍ରୀ ମହାଭାରତେ ଆରଣ୍ଯକପର୍ଵଣି ତୀର୍ଥଯାତ୍ରାପର୍ଵଣି ଲୋମଶତୀର୍ଥଯାତ୍ରାଯାଂ ଅଗସ୍ତ୍ଯୋପାଖ୍ଯାନେ ତ୍ର୍ଯଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ।
ଇଦୁ ମହାଭାରତଦ ଆରଣ୍ଯକପର୍ଵଦଲ୍ଲି ତୀର୍ଥଯାତ୍ରାପର୍ଵଦଲ୍ଲି ଲୋମଶତୀର୍ଥଯାତ୍ରॆଯଲ୍ଲି ଅଗସ୍ତ୍ଯୋପାଖ୍ଯାନଦଲ୍ଲି ନୂରାମୂରନॆଯ ଅଧ୍ଯାଯଵୁ.