pravēśa
।। ōṁ ōṁ namō nārāyaṇāya।। śrī vēdavyāsāya namaḥ ।।
śrī kr̥ṣṇadvaipāyana vēdavyāsa viracita
śrī mahābhārata
āraṇyaka parva
tīrthayātrā parva
adhyāya 92
sāra
tannalli guṇa mattu dharmagaḷiddarū duḥkhavannu anubhavisuttiddēne mattu śatrugaḷalli ivu illadiddarū sukhavāgiddāre; ēkeṁdu yudhiṣṭhiranu lōmaśanannu kēḷidudu (1-2). dēva-daityara udāharaṇeyannu nīḍi lōmaśanu tīrthayātreya puṇyadiṁda pāṁḍavaru śīghradalliyē śrīyannu paḍeyuttāre ennuvudu (3-22).
03092001 yudhiṣṭhira uvāca।
03092001a na vai nirguṇamātmānaṁ manyē dēvarṣisattama।
03092001c tathāsmi duḥkhasaṁtaptō yathā nānyō mahīpatiḥ।।
yudhiṣṭhiranu hēḷidanu: “dēvarṣisattama! nannalli guṇagaḷilla eṁdu nanaganisuvudilla. ādarū anya mahīpati yārū paḍadaṁthaha duḥkhavannu anubhavisuttiddēne.
03092002a parāṁśca nirguṇānmanyē na ca dharmaratānapi।
03092002c tē ca lōmaśa lōkē'sminnr̥dhyaṁtē kēna kētunā।।
nanna śatrugaḷu nirguṇaru mattu darmadalli naḍeyuttilla eṁdu nanna abhiprāya. lōmaśa! ādarū avaru lōkadalli abhivr̥ddhiyannu hoṁdiddāre. idakke kāraṇavēnirabahudu?”
03092003 lōmaśa uvāca।
03092003a nātra duḥkhaṁ tvayā rājankāryaṁ pārtha kathaṁ cana।
03092003c yadadharmēṇa vardhērannadharmarucayō janāḥ।।
lōmaśanu hēḷidanu: “rājan! pārtha! adharmadalliruvavaru adharmadalliddukoṁḍē vr̥ddhiyannu hoṁduttāre eṁdu nīnu yāvāgalū duḥkhapaḍabēkāgilla.
03092004a vardhatyadharmēṇa narastatō bhadrāṇi paśyati।
03092004c tataḥ sapatnāṁ jayati samūlastu vinaśyati।।
dharmadiṁda vr̥ddhihoṁduva manuṣyanu surakṣateyannu kāṇuttāne mattu tanna pratispardhigaḷannu sōlisuttāne, avarannu samūlavāgi vināśagoḷisuttāne.
03092005a mayā hi dr̥ṣṭā daitēyā dānavāśca mahīpatē।
03092005c vardhamānā hyadharmēṇa kṣayaṁ cōpagatāḥ punaḥ।।
mahīpatē! adharmadiṁda vr̥ddhihoṁdiyē punaḥ kṣayavannu hoṁdida daitya dānavarannu nānē nōḍiddēne.
03092006a purā dēvayugē caiva dr̥ṣṭaṁ sarvaṁ mayā vibhō।
03092006c arōcayansurā dharmaṁ dharmaṁ tatyajirē'surāḥ।।
vibhō! hiṁde dēvayugadalli suraru hēge dharmavannu tammadāgisikoṁḍaru mattu asuraru hēge dharmavannu varjisidaru ennuvudannu nānu nōḍiddēne.
03092007a tīrthāni dēvā viviśurnāviśanbhāratāsurāḥ।
03092007c tānadharmakr̥tō darpaḥ pūrvamēva samāviśat।।
03092008a darpānmānaḥ samabhavanmānātkrōdhō vyajāyata।
03092008c krōdhādahrīstatō'lajjā vr̥ttaṁ tēṣāṁ tatō'naśat।।
bhārata! dēvategaḷu tīrthakṣētragaḷige bhēṭinīḍidaru. asuraru hāge māḍalilla. avaru māḍida adharmadiṁda modalu darpavu avarannu āvēśisitu. dharmadiṁda mānavu huṭṭikoṁḍitu. mānadiṁda krōdhavu huṭṭitu. krōdhadiṁda nācike mattu nācikeyu avara naḍateyannē nāśagoḷisitu.
03092009a tānalajjāngatahrīkān hīnavr̥ttānvr̥thāvratān।
03092009c kṣamā lakṣmīśca dharmaśca nacirātprajahustataḥ।।
03092009e lakṣmīstu dēvānagamadalakṣmīrasurānnr̥pa।।
avaru nācikegoṁḍāga, mānakaḷedukoṁḍāga, hīnanaḍateyuḷḷavarādāga, mattu vratagaḷannu toredāga kṣamā, lakṣmi mattu dharmagaḷu svalpahottū nilladē avarannu toredavu. nr̥pa! lakṣmiyu dēvategaḷa kaḍe hōdaḷu. alakṣmiyu asurara kaḍe hōdaḷu.
03092010a tānalakṣmīsamāviṣṭāndarpōpahatacētasaḥ।
03092010c daitēyāndānavāṁścaiva kalirapyāviśattataḥ।।
alakṣmiyu samāvēśagoḷḷalu darpadiṁda manassannu kaḷedukoṁḍa daitya dānavaralli kalahavu uṁṭāyitu.
03092011a tānalakṣmīsamāviṣṭāndānavānkalinā tathā।
03092011c darpābhibhūtānkauṁtēya kriyāhīnānacētasaḥ।।
03092012a mānābhibhūtānacirādvināśaḥ pratyapadyata।
03092012c niryaśasyāstatō daityāḥ kr̥tsnaśō vilayaṁ gatāḥ।।
kauṁtēya! alakṣmiyu samāviṣṭagoḷḷalu dānavaru darpadiṁdoḍagūḍi kriyāhīnarāgi, acētasarāgi, mānābhimānigaḷāgi alpa samayadalliyē vināśavannu hoṁdidaru. niryaśaskarāgi daityarellarū layagoṁḍaru.
03092013a dēvāstu sāgarāṁścaiva saritaśca sarāṁsi ca।
03092013c abhyagaccandharmaśīlāḥ puṇyānyāyatanāni ca।।
dēvategaḷādarō sāgara, nadi mattu sarōvaragaḷige, itara puṇyakṣētragaḷige dharmaśīlarāgi hōdaru.
03092014a tapōbhiḥ kratubhirdānairāśīrvādaiśca pāṁḍava।
03092014c prajahuḥ sarvapāpāni śrēyaśca pratipēdirē।।
pāṁḍava! tapassu, kratu, dāna, mattu āśīrvādagaḷiṁda avaru sarvapāpagaḷannu kaḷedukoṁḍu śrēyassannu hoṁdidaru.
03092015a ēvaṁ hi dānavaṁtaśca kriyāvaṁtaśca sarvaśaḥ।
03092015c tīrthānyagaccanvibudhāstēnāpurbhūtimuttamāṁ।।
hīge dānavāṁtakaru sarvarū kriyāvaṁtarāgi tīrthagaḷige hōgi uttama sthānagaḷannu hoṁdidaru.
03092016a tathā tvamapi rājēṁdra snātvā tīrthēṣu sānujaḥ।
03092016c punarvētsyasi tāṁ lakṣmīmēṣa panthāḥ sanātanaḥ।।
03092017a yathaiva hi nr̥gō rājā śibirauśīnarō yathā।
03092017c bhagīrathō vasumanā gayaḥ pūruḥ purūravāḥ।।
03092018a caramāṇāstapō nityaṁ sparśanādaṁbhasaśca tē।
03092018c tīrthābhigamanātpūtā darśanācca mahātmanāṁ।।
03092019a alabhaṁta yaśaḥ puṇyaṁ dhanāni ca viśāṁ patē।
03092019c tathā tvamapi rājēṁdra labdhāsi vipulāṁ śriyaṁ।।
03092020a yathā cēkṣvākuracaratsaputrajanabāṁdhavaḥ।
03092020c mucukuṁdō'tha māṁdhātā maruttaśca mahīpatiḥ।।
03092021a kīrtiṁ puṇyāmaviṁdaṁta yathā dēvāstapōbalāt।
03092021c dēvarṣayaśca kārtsnyena tathā tvamapi vētsyasē।।
hāgeyē rājēṁdra! nīnū kūḍa ninna anujaroṁdige tīrthagaḷalli snānamāḍi punaḥ ninna saṁpattannu paḍeyuttīye. idē sanātana dharma. viśāṁpatē! idē rīti rāja nr̥ga, śibira, uśīnara, bhagīratha, vasumana, gaya, puru, purūrava ivaru nityavū tapassannu māḍi, puṇya tīrthagaḷalli nīrannu muṭṭi mahātmara darśana māḍi yaśassu, puṇya mattu saṁpattannu paḍedaru. rājēṁdra! hāge nīnū kūḍa vipula saṁpattannu hoṁduttīye. ikṣvākuvu tanna putra-jana-bāṁdhavaroṁdige, hāgeyē mucukuṁda, mahīpati māṁdhāta, maruttarū, dēvate-dēvarṣigaḷaṁte tapōbalavannu hoṁdidaru. nīnū kūḍa adannu hoṁduttīye.
03092022a dhārtarāṣṭrāstu darpēṇa mōhēna ca vaśīkr̥tāḥ।
03092022c nacirādvinaśiṣyaṁti daityā iva na saṁśayaḥ।।
darpa mattu mōhagaḷiṁda vaśīkr̥tarāda dhārtarāṣṭraru daityaraṁte bēgane nāśahoṁduttāre ennuvudaralli saṁśayavilla.””
samāpti
iti śrī mahābhāratē āraṇyakaparvaṇi tīrthayātrāparvaṇi lōmaśatīrthayātrāyāṁ dvinavatitamō'dhyāyaḥ।
idu mahābhāratada āraṇyakaparvadalli tīrthayātrāparvadalli lōmaśatīrthayātre ennuva toṁbhatteraḍaneya adhyāyavu.