പ്രവേശ
।। ഓം ഓം നമോ നാരായണായ।। ശ്രീ വേദവ്യാസായ നമഃ ।।
ശ്രീ കൃഷ്ണദ്വൈപായന വേദവ്യാസ വിരചിത
ശ്രീ മഹാഭാരത
ആരണ്യക പര്വ
ഇംദ്രലോകാഭിഗമന പര്വ
അധ്യായ 78
സാര
നല-ദമയംതിയര സുഖദിനഗളു (1-7). നലചരിതെയ ഫലശ്രുതി (8-13). അക്ഷഹൃദയ വിദ്യെയന്നു യുധിഷ്ഠിരനിഗിത്തു ബൃഹദശ്വനു നിര്ഗമിസിദുദു (14-23).
03078001 ബൃഹദശ്വ ഉവാച।
03078001a പ്രശാംതേ തു പുരേ ഹൃഷ്ടേ സംപ്രവൃത്തേ മഹോത്സവേ।
03078001c മഹത്യാ സേനയാ രാജാ ദമയംതീമുപാനയത്।।
ബൃഹദശ്വനു ഹേളിദനു: “ഹൃഷ്ട പുരജനരു പ്രശാംതരാദംതെ മഹാ ഉത്സവവു പ്രാരംഭവാഗിത്തു. രാജനു മഹത്തര സേനെയൊംദിഗെ ദമയംതിയന്നു കരെതംദനു.
03078002a ദമയംതീമപി പിതാ സത്കൃത്യ പരവീരഹാ।
03078002c പ്രസ്ഥാപയദമേയാത്മാ ഭീമോ ഭീമപരാക്രമഃ।।
ദമയംതിയന്നു തംദെ പരമ വീര അദമേയാത്മ ഭീമപരാക്രമി ഭീമനു സത്കരിസി കളുഹിസികൊട്ടനു.
03078003a ആഗതായാം തു വൈദര്ഭ്യാം സപുത്രായാം നലോ നൃപഃ।
03078003c വര്തയാമാസ മുദിതോ ദേവരാഡിവ നംദനേ।।
പുത്രരൊഡനെ ആഗമിസിദ വൈദര്ഭിയൊഡനെ നൃപ നലനു നംദനവനദല്ലി ദേവതെഗളംതെ സംതോഷദിംദ ഇദ്ദനു.
03078004a തഥാ പ്രകാശതാം യാതോ ജംബൂദ്വീപേഽഥ രാജസു।
03078004c പുനഃ സ്വേ ചാവസദ്രാജ്യേ പ്രത്യാഹൃത്യ മഹായശാഃ।।
ജംബൂദ്വീപദല്ലിരുവ രാജരുഗളല്ലേ പ്രകാശിസുത്താ ആ മഹായശനു മരളി ഗളിസിദ രാജ്യദല്ലി പുനഃ വാസിസിദനു.
03078005a ഈജേ ച വിവിധൈര്യജ്ഞൈര്വിധിവത്സ്വാപ്തദക്ഷിണൈഃ।
03078005c തഥാ ത്വമപി രാജേംദ്ര സസുഹൃദ്വക്ഷ്യസേഽചിരാത്।।
അവനു സാകഷ്ടു ദക്ഷിണെഗളിംദ വിവിധ യജ്ഞഗളന്നു വിധിവത്താഗി നെരവേരിസിദനു. രാജേംദ്ര! നീനൂ കൂഡ സുഹൃദയരൊഡഗൂഡി ശീഘ്രദല്ലിയേ ഇദരിംദ ഹൊരബരുത്തീയെ.
03078006a ദുഃഖമേതാദൃശം പ്രാപ്തോ നലഃ പരപുരംജയഃ।
03078006c ദേവനേന നരശ്രേഷ്ഠ സഭാര്യോ ഭരതര്ഷഭ।।
നരശ്രേഷ്ഠ! ഭരതര്ഷഭ! പരപുരംജയ നലനു ഈ രീതി ദ്യൂതദിംദ പത്നിയൊഡനെ ദുഃഖഗളന്നു അനുഭവിസിദനു.
03078007a ഏകാകിനൈവ സുമഹന്നലേന പൃഥിവീപതേ।
03078007c ദുഃഖമാസാദിതം ഘോരം പ്രാപ്തശ്ചാഭ്യുദയഃ പുനഃ।।
പൃഥവീപതേ! ഏകാകിയാഗിദ്ദരൂ നലനു ഘോര ദുഃഖവന്നു അനുഭവിസി പുനഃ അഭ്യുദയവന്നു ഹൊംദിദനു.
03078008a ത്വം പുനര്ഭ്രാതൃസഹിതഃ കൃഷ്ണയാ ചൈവ പാംഡവ।
03078008c രമസേഽസ്മിന്മഹാരണ്യേ ധര്മമേവാനുചിംതയന്।।
പാംഡവ! നീനാദരൂ ബ്രാതൃ മത്തു കൃഷ്ണെയ സഹിത ഇദ്ദീയെ. ഈ മഹാരണ്യദല്ലി ധര്മദ കുരിതു മാത്ര ചിംതിസുത്താ ആനംദവാഗിരു.
03078009a ബ്രാഹ്മണൈശ്ച മഹാഭാഗൈര്വേദവേദാംഗപാരഗൈഃ।
03078009c നിത്യമന്വാസ്യസേ രാജംസ്തത്ര കാ പരിദേവനാ।।
വേദ-വേദാംഗ പാരഗരാദ ഈ മഹാഭാഗ ബ്രാഹ്മണരൊഡനെ നിത്യവൂ വാസിസുത്തിരുവ രാജനിഗെ പരിവേദനെ ഏനു?
03078010a ഇതിഹാസമിമം ചാപി കലിനാശനമുച്യതേ।
03078010c ശക്യമാശ്വാസിതും ശ്രുത്വാ ത്വദ്വിധേന വിശാം പതേ।।
ഈ ഇതിഹാസവു കലിയന്നു നാശമാഡുത്തദെ എന്നുത്താരെ. വിശാംപതേ! ഇദന്നു കേളിദ നിന്നംഥവരിഗെ അശ്വാസനെയന്നു നീഡലൂ ശക്യവിദെ.
03078011a അസ്ഥിരത്വം ച സംചിംത്യ പുരുഷാര്ഥസ്യ നിത്യദാ।
03078011c തസ്യായേ ച വ്യയേ ചൈവ സമാശ്വസിഹി മാ ശുചഃ।।
മനുഷ്യന ഭാഗ്യദ അസ്ഥിരതെയന്നു നിത്യവൂ സ്മരിസുത്താ അദര ആഗു-ഹോഗുഗളന്നു സമനാഗി കാണു. ദുഃഖിസബേഡ.
03078012a യേ ചേദം കഥയിഷ്യംതി നലസ്യ ചരിതം മഹത്।
03078012c ശ്രോഷ്യംതി ചാപ്യഭീക്ഷ്ണം വൈ നാലക്ഷ്മീസ്താന്ഭജിഷ്യതി।
നലന ഈ മഹത് ചരിതെയന്നു യാരു കഥന മത്തു സദാ ശ്രവണ മാഡുത്താനോ അവനിഗെ അലക്ഷ്മിയാഗുവുദില്ല.
03078012e അര്ഥാസ്തസ്യോപപത്സ്യംതേ ധന്യതാം ച ഗമിഷ്യതി।।
03078013a ഇതിഹാസമിമം ശ്രുത്വാ പുരാണം ശശ്വദുത്തമം।
03078013c പുത്രാന്പൌത്രാന്പശൂംശ്ചൈവ വേത്സ്യതേ നൃഷു ചാഗ്ര്യതാം।
03078013e അരോഗഃ പ്രീതിമാംശ്ചൈവ ഭവിഷ്യതി ന സംശയഃ।।
സംപത്തു അവന ബളിഗെ ഹരിദു ബരുത്തദെ മത്തു അവനു ധനവംതനാഗുത്താനെ. പുരാതന ഈ ഉത്തമ ഇതിഹാസവന്നു കേളിദരെ, പുത്രരു, പൌത്രരു, പശുഗളു മത്തു നരരല്ലി അഗ്രസ്ഥാനവന്നു ഹൊംദുത്താരെ മത്തു ആരോഗ്യ-പ്രീതിഗളന്നു ഹൊംദുത്താരെ എന്നുവുദരല്ലി സംശയവില്ല.
03078014a ഭയം പശ്യസി യച്ച ത്വമാഹ്വയിഷ്യതി മാം പുനഃ।
03078014c അക്ഷജ്ഞ ഇതി തത്തേഽഹം നാശയിഷ്യാമി പാര്ഥിവ।।
പാര്ഥിവ! അക്ഷജ്ഞനിംദ പുനഃ നീനു പരാജയഗൊള്ളുവെ എന്നുവ നിന്ന ഈ ഭയവന്നു നാനു നിവാരിസുത്തേനെ.
03078015a വേദാക്ഷഹൃദയം കൃത്സ്നമഹം സത്യപരാക്രമ।
03078015c ഉപപദ്യസ്വ കൌംതേയ പ്രസന്നോഽഹം ബ്രവീമി തേ।।
സത്യപരാക്രമി! നാനു അക്ഷഹൃദയവന്നു പരിപൂര്ണവാഗി തിളിദിദ്ദേനെ. നന്നിംദ തിളിദുകൊ. നിനഗെ ഹേളലു നനഗെ സംതോഷവാഗുത്തദെ.””
03078016 വൈശംപായന ഉവാച।
03078016a തതോ ഹൃഷ്ടമനാ രാജാ ബൃഹദശ്വമുവാച ഹ।
03078016c ഭഗവന്നക്ഷഹൃദയം ജ്ഞാതുമിച്ചാമി തത്ത്വതഃ।।
വൈശംപായനനു ഹേളിദനു: “നംതര ഹൃഷ്ടമനസ്ക രാജനു ബൃഹദശ്വനിഗെ ഹേളിദനു: “ഭഗവന്! നിന്നിംദ അക്ഷഹൃദയവന്നു തിളിയലു ഇച്ഛിസുത്തേനെ.”
03078017a തതോഽക്ഷഹൃദയം പ്രാദാത്പാംഡവായ മഹാത്മനേ।
03078017c ദത്ത്വാ ചാശ്വശിരോഽഗച്ചദുപസ്പ്രഷ്ടും മഹാതപാഃ।।
നംതര ബൃഹദശ്വനു മഹാത്മ പാംഡവനിഗെ അക്ഷഹൃദയവന്നു കൊട്ടനു. ഹീഗെ കൊട്ടു ആ മഹാതപനു സ്നാനക്കെംദു അശ്വശിരക്കെ തെരളിദനു.
03078018a ബൃഹദശ്വേ ഗതേ പാര്ഥമശ്രൌഷീത്സവ്യസാചിനം।
03078018c വര്തമാനം തപസ്യുഗ്രേ വായുഭക്ഷം മനീഷിണം।।
03078019a ബ്രാഹ്മണേഭ്യസ്തപസ്വിഭ്യഃ സംപതദ്ഭ്യസ്തതസ്തതഃ।
03078019c തീര്ഥശൈലവരേഭ്യശ്ച സമേതേഭ്യോ ദൃഢവ്രതഃ।।
03078020a ഇതി പാര്ഥോ മഹാബാഹുര്ദുരാപം തപ ആസ്ഥിതഃ।
03078020c ന തഥാ ദൃഷ്ടപൂര്വോഽന്യഃ കശ്ചിദുഗ്രതപാ ഇതി।।
03078021a യഥാ ധനംജയഃ പാര്ഥസ്തപസ്വീ നിയതവ്രതഃ।
03078021c മുനിരേകചരഃ ശ്രീമാന്ധര്മോ വിഗ്രഹവാനിവ।।
ബൃദദശ്വനു ഹോദ നംതര ദൃഢവൃത പാര്ഥനു അല്ലല്ലി തീര്ഥ-ശൈലഗളിംദ ബംദു സേരിദ്ദ തപസ്വി ബ്രാഹ്മണരിംദ സവ്യസാചിയു വര്തമാനദല്ലി കേവല വായുവന്നു സേവിസുത്താ ഉഗ്ര തപസ്സിനല്ലി നിരതനാഗിദ്ദാനെ; മഹാബാഹു പാര്ഥനു പൂര്വദല്ലി യാരൂ നോഡിദരദംഥ ഉഗ്രതപസ്സന്നു തപിസുത്തിദ്ദാനെ; ശ്രിമാന് ധര്മ വിഗ്രഹനംതെ പാര്ഥ ധനംജയനു നിയതവ്രത തപസ്വി മത്തു ഒംടി മുനിയാഗിദ്ദാനെ എംദു കേളിദനു.
03078022a തം ശ്രുത്വാ പാംഡവോ രാജംസ്തപ്യമാനം മഹാവനേ।
03078022c അന്വശോചത കൌംതേയഃ പ്രിയം വൈ ഭ്രാതരം ജയം।।
രാജ! മഹാരണ്യദല്ലി പാംഡവനു തപസ്സുമാഡുത്തിരുവുദന്നു കേളി കൌംതേയനു തന്ന പ്രിയ ഭ്രാതാ ജയനന്നു കുരിതു ശോകിസിദനു.
03078023a ദഹ്യമാനേന തു ഹൃദാ ശരണാര്ഥീ മഹാവനേ।
03078023c ബ്രാഹ്മണാന്വിവിധജ്ഞാനാന്പര്യപൃച്ചദ്യുധിഷ്ഠിരഃ।।
ആ മഹാവനദല്ലി ദഹിസുത്തിദ്ദ ഹൃദയവംത ശരണാര്ഥി യുധിഷ്ഠിരനു വിവിധജ്ഞാനി ബ്രാഹ്മണരന്നു ഈ രീതി പ്രശ്നിസിദനു.”
സമാപ്തി
ഇതി ശ്രീ മഹാഭാരതേ ആരണ്യകപര്വണി ഇംദ്രലോകാഭിഗമനപര്വണി നലോപാഖ്യാനേ ബൃഹദശ്വഗമനേ അഷ്ടസപ്തതിതമോഽധ്യായഃ।
ഇദു മഹാഭാരതദ ആരണ്യകപര്വദല്ലി ഇംദ്രലോകാഭിഗമനപര്വദല്ലി നലോപാഖ്യാനദല്ലി ബൃഹദശ്വഗമന എന്നുവ എപ്പത്തെംടനെയ അധ്യായവു.