правэш́а
।। ом̣ ом̣ намо на̄ра̄йан̣а̄йа।। ш́рӣ вэдавйа̄са̄йа намах̣ ।।
ш́рӣ кр̣шн̣адваипа̄йана вэдавйа̄са вирачита
ш́рӣ маха̄бха̄рата
а̄ран̣йака парва
им̣дралока̄бхигамана парва
адхйа̄йа 65
са̄ра
магал̤у ал̤ийаранну худ̣уки э̆м̣ду бхӣманим̣да кал̤ухисалпат̣т̣а судэванэ̆ннува бра̄хман̣ану чэдинагараккэ̆ бам̣да̄га дамайам̣тийанну нод̣идуду (1-7). судэва-дамайам̣тийара сам̣ва̄да (8-30). судэвану дамайам̣тийа ниджакатхэ̆йанну ра̄джама̄тэ̆гэ̆ тил̤исидуду (31-37).
03065001 бр̣хадаш́ва ува̄ча।
03065001a хр̣тара̄джйэ налэ бхӣмах̣ сабха̄рйэ прэшйата̄м̣ гатэ।
03065001c двиджа̄нпрастха̄пайа̄ма̄са наладарш́анака̄м̣кшайа̄।।
бр̣хадаш́вану хэл̤идану: “ра̄джйаванну кал̤э̆дуко̆м̣д̣а налану бха̄рйэ̆ сахита хо̆рат̣ухода нам̣тара бхӣману налананну худ̣укалосуга двиджаранну кал̤ухисидану.
03065002a сам̣дидэш́а ча та̄нбхӣмо васу даттва̄ ча пушкалам̣।
03065002c мр̣гайадхвам̣ налам̣ чаива дамайам̣тӣм̣ ча мэ сута̄м̣।।
пушкал̤а дханаваннитту бхӣману аваригэ̆ а̄дэш́аванниттану: “нала матту нанна магал̤у дамайам̣тийанну худ̣уки.
03065003a асминкарман̣и нишпаннэ виджн̃а̄тэ нишадха̄дхипэ।
03065003c гава̄м̣ сахасрам̣ да̄сйа̄ми йо васта̄ва̄найишйати।
03065003e аграха̄рам̣ ча да̄сйа̄ми гра̄мам̣ нагарасаммитам̣।।
ӣ ка̄рйаву сам̣паннава̄да нам̣тара, ниша̄дха̄дхипатийанну кам̣д̣ухид̣идалли йа̄ру аваранну иллигэ̆ карэ̆таруттӣро аваригэ̆ сахасра говугал̤анну ко̆д̣уттэнэ̆. матту аванигэ̆ нагараккэ̆ самана̄да до̆д̣д̣а гра̄маванну аграха̄раванна̄ги ко̆д̣уттэнэ̆.
03065004a на чэчсчакйа̄виха̄нэтум̣ дамайам̣тӣ нало'пи ва̄।
03065004c джн̃а̄тама̄трэ'пи да̄сйа̄ми гава̄м̣ даш́аш́атам̣ дханам̣।।
о̆м̣дувэл̤э̆ дамайам̣ти матту наларанну иллигэ̆ карэ̆таралу са̄дхйава̄гадиддарэ̆ аваранну паттэ̆ма̄д̣идарӯ са̄ку ам̣тхаванигэ̆ са̄вира годханаванну ко̆д̣уттэнэ̆.”
03065005a итйукта̄стэ йайурхр̣шт̣а̄ бра̄хман̣а̄х̣ сарватодиш́ам̣।
03065005c пурара̄шт̣ра̄н̣и чинвам̣то наишадхам̣ саха бха̄рйайа̄।।
ӣ рӣти а̄дэш́аго̆м̣д̣а бра̄хман̣ару сам̣тошадим̣да наишадха матту авана патнийанну арасутта̄ э̆лла диккугал̤игӯ хо̆рат̣ару.
03065006a таташ́чэдипурӣм̣ рамйа̄м̣ судэво на̄ма ваи двиджах̣।
03065006c вичинва̄но'тха ваидарбхӣмапаш́йадра̄джавэш́мани।
03065006e пун̣йа̄хава̄чанэ ра̄джн̃ах̣ сунам̣да̄сахита̄м̣ стхита̄м̣।।
03065007a мам̣дапракхйа̄йама̄нэна рӯпэн̣а̄пратимэна та̄м̣।
03065007c пинаддха̄м̣ дхӯмаджа̄лэна прабха̄мива вибха̄васох̣।।
судэва э̆м̣ба хэ̆сарина двиджано̆ббану аваранну худ̣укутта̄ рамйа чэдипуригэ̆ бам̣ду алли араманэ̆йалли ра̄джана пун̣йа̄хава̄чанадалли сунам̣дал̤а паккадалли ним̣тирува, танна апратима рӯпадим̣да дхӯма а̄варисида сӯрйана киран̣агал̤ам̣тэ̆ мам̣дава̄ги пракхарисуттирува ваидарбхийанну нод̣идану.
03065008a та̄м̣ самӣкшйа виш́а̄ла̄кшӣмадхикам̣ малина̄м̣ кр̣ш́а̄м̣।
03065008c таркайа̄ма̄са бхаимӣти ка̄ран̣аирупапа̄дайан।।
бахал̤ашт̣у малинал̤ӯ кр̣ш́ал̤ӯ а̄гидда а̄ виш́а̄ла̄кшийанну нод̣и, халава̄ру ка̄ран̣агал̤анну ко̆д̣утта̄ авал̤у бхаимийэ ирабахудэ̆м̣ду таркисидану.
03065009 судэва ува̄ча।
03065009a йатхэйам̣ мэ пура̄ др̣шт̣а̄ татха̄рӯпэйамам̣гана̄।
03065009c кр̣та̄ртхо'смйадйа др̣шт̣вэма̄м̣ локака̄м̣та̄мива ш́рийам̣।।
судэвану хэл̤идану: “ӣ ам̣ганэ̆йу рӯпадалли на̄ну хим̣дэ̆ нод̣идавал̤а ха̄гэ̆йэ идда̄л̤э̆. ӣга на̄ну ӣ локака̄м̣тэ̆ ш́рӣйанну нод̣и кр̣та̄ртхана̄дэ̆.
03065010a пӯрн̣ачам̣дра̄нана̄м̣ ш́йа̄ма̄м̣ ча̄рувр̣ттапайодхара̄м̣।
03065010c курвам̣тӣм̣ прабхайа̄ дэвӣм̣ сарва̄ витимира̄ диш́ах̣।।
03065011a ча̄рупадмапала̄ш́а̄кшӣм̣ манматхасйа ратӣмива।
03065011c ишт̣а̄м̣ сарвасйа джагатах̣ пӯрн̣ачам̣драпрабха̄мива।।
03065012a видарбхасарасастасма̄ддаивадоша̄диводдхр̣та̄м̣।
авал̤а мукхаву пӯрн̣ачам̣дранам̣тидэ̆. маи ш́йа̄ма варн̣а. авал̤а станагал̤у сум̣дарава̄ги дум̣д̣а̄гивэ̆. дэвийам̣тэ̆ танна прабхэ̆йим̣да сарва диш́э̆гал̤аннӯ катталэ̆йилладам̣тэ̆ ма̄д̣уттидда̄л̤э̆. кан̣н̣угал̤у падма атхава̄ пала̄ш́а патрагал̤ам̣тивэ̆. манматхана ратийам̣тидда̄л̤э̆. джагаттиналли сарваригӯ ишт̣ава̄гува пӯрн̣ачам̣драна бэ̆л̤акинам̣тэ̆ идда̄л̤э̆. даива дошадим̣да видарбхавэ̆м̣ба сароварадим̣да э̆л̤э̆ду киттам̣тэ̆ идда̄л̤э̆.
03065012c малапам̣ка̄нулипта̄м̣гӣм̣ мр̣н̣а̄лӣмива та̄м̣ бхр̣ш́ам̣।।
03065013a паурн̣ама̄сӣмива ниш́а̄м̣ ра̄хуграстаниш́а̄кара̄м̣।
03065013c патиш́ока̄кула̄м̣ дӣна̄м̣ ш́ушкасрота̄м̣ надӣмива।।
дхӯл̤у тум̣бида э̆сал̤инам̣та дэхавул̤л̤авал̤а̄гидда̄л̤э̆. кэ̆сариним̣да тум̣бида камалада дам̣т̣инам̣тидда̄л̤э̆. пӯрн̣имэ̆йа ра̄три ра̄хуграстана̄да ниш́а̄каранам̣тэ̆ торуттидда̄л̤э̆. патиш́окасам̣таптал̤а̄ги, дӣнал̤а̄ги баттихода надийам̣тидда̄л̤э̆.
03065014a видхвастапарн̣акамала̄м̣ витра̄ситавихам̣гама̄м̣।
03065014c хастихастапариклишт̣а̄м̣ вйа̄кула̄мива падминӣм̣।।
э̆сал̤угал̤у видхвастава̄да камалагал̤им̣до̆д̣агӯд̣ида, пакшигал̤анну од̣исида, а̄нэ̆гал̤а со̆м̣д̣илугал̤им̣да кэ̆сарэ̆лла мэлэ̆бам̣дидда, вйа̄кулаго̆м̣д̣а падминийам̣тэ̆ торуттидда̄л̤э̆.
03065015a сукума̄рӣм̣ суджа̄та̄м̣гӣм̣ ратнагарбхагр̣хочита̄м̣।
03065015c дахйама̄на̄мивошн̣эна мр̣н̣а̄лӣмачироддхр̣та̄м̣।।
сукума̄рийӯ, суджа̄та̄м̣гийӯ, ратнагал̤им̣да тум̣бида манэ̆йаллиралу йогйал̤ӯ а̄да ивал̤у бахал̤а бэганэ̆йэ китту тэ̆гэ̆да камалаву ушн̣адим̣да ба̄д̣увам̣тэ̆ ба̄д̣уттидда̄л̤э̆.
03065016a рӯпауда̄рйагун̣опэта̄м̣ мам̣д̣ана̄рха̄мамам̣д̣ита̄м̣।
03065016c чам̣дралэкха̄мива нава̄м̣ вйо̆мни нӣла̄бхрасам̣вр̣та̄м̣।।
рӯпа ауда̄рйа гун̣агал̤им̣до̆д̣агӯд̣ида авал̤у а̄бхаран̣агал̤игэ̆ архал̤а̄дарӯ а̄бхаран̣агал̤илла; а̄ка̄ш́адалли мод̣акавида чам̣дралэкхэ̆йам̣тидда̄л̤э̆.
03065017a ка̄мабхогаих̣ прийаирхӣна̄м̣ хӣна̄м̣ бам̣дхуджанэна ча।
03065017c дэхам̣ дха̄райатӣм̣ дӣна̄м̣ бхартр̣дарш́анака̄м̣кшайа̄।।
прийа ка̄мабхогагал̤им̣да, бам̣дхуджанарим̣да вам̣читал̤а̄да ивал̤у патийа дарш́ана̄ка̄м̣кшийа̄ги дӣна дэхаванну дхарисидда̄л̤э̆.
03065018a бхарта̄ на̄ма парам̣ на̄рйа̄ бхӯшан̣ам̣ бхӯшан̣аирвина̄।
03065018c эша̄ вирахита̄ тэна ш́обхана̄пи на ш́обхатэ।।
бхӯшан̣агал̤иллада на̄ригэ̆ патийэ ати уттама бхӯшан̣а. иду илладэ авал̤у э̆шт̣у ш́обханэ̆йа̄гиддарӯ ш́обхисувудилла.
03065019a душкарам̣ курутэ'тйартхам̣ хӣно йаданайа̄ налах̣।
03065019c дха̄райатйа̄тмано дэхам̣ на ш́окэна̄васӣдати।।
наланига̄дарӯ ивал̤илладэ ирувуду душкарава̄гирабахуду - авану иннӯ дэхаванну дхарисидда̄нэ̆йо атхава̄ ш́окадим̣да авасӣнана̄гидда̄но?
03065020a има̄маситакэш́а̄м̣та̄м̣ ш́атапатра̄йатэкшан̣а̄м̣।
03065020c сукха̄рха̄м̣ дух̣кхита̄м̣ др̣шт̣ва̄ мама̄пи вйатхатэ манах̣।।
ш́атапатра̄йата̄кши аситакэш́ал̤а̄да ивал̤у иллидда̄л̤э̆. сукха̄рхал̤а̄да ивал̤у дукхийа̄гирувуданну нод̣и нанна манассигӯ вйатхэ̆йа̄гуттидэ̆.
03065021a када̄ ну кхалу дух̣кхасйа па̄рам̣ йа̄сйати ваи ш́убха̄।
03065021c бхартух̣ сама̄гама̄тса̄дхвӣ рохин̣ӣ ш́аш́ино йатха̄।।
а̄дарэ̆ ӣ ш́убхэ̆ са̄двийу йа̄ва̄га рохин̣ийу ш́аш́ийанну сэрувам̣тэ̆ патийанну сама̄гамиси дух̣кхада а̄ дад̣аванну сэрутта̄л̤о!
03065022a асйа̄ нӯнам̣ пунарла̄бха̄ннаишадхах̣ прӣтимэшйати।
03065022c ра̄джа̄ ра̄джйапарибхрашт̣ах̣ пунарлабдхвэва мэдинӣм̣।।
ивал̤анну пунах̣ пад̣э̆да наишадхану них̣сам̣дэхава̄ги харшитана̄гувану матту ра̄джйабхрашт̣ана̄да а̄ ра̄джану мэдинийанну пунах̣ пад̣э̆йувану.
03065023a тулйаш́ӣлавайойукта̄м̣ тулйа̄бхиджанасам̣йута̄м̣।
03065023c наишадхо'рхати ваидарбхӣм̣ там̣ чэйамаситэкшан̣а̄।।
ш́ӣла матту вайассиналли иббарӯ сарисама̄нара̄гидда̄рэ̆; абхиджанасам̣йутадаллийӯ сарисама̄нара̄гидда̄рэ̆. наишадхану ваидарбхигэ̆ архана̄давану матту ӣ аситэкшан̣э̆йу аванигэ̆ архал̤у.
03065024a йуктам̣ тасйа̄прамэйасйа вӣрйасаттвавато майа̄।
03065024c сама̄ш́ва̄сайитум̣ бха̄рйа̄м̣ патидарш́анала̄ласа̄м̣।।
патидарш́анаккэ̆м̣ду ка̄тарал̤а̄да а̄ апрамэйа вӣра сатваватана патнийанну сам̣тайисувуду нанагэ̆ йуктава̄дадду.
03065025a айама̄ш́ва̄сайа̄мйэна̄м̣ пӯрн̣ачам̣дранибха̄нана̄м̣।
03065025c адр̣шт̣апӯрва̄м̣ дух̣кхасйа дух̣кха̄рта̄м̣ дхйа̄нататпара̄м̣।।
пхурн̣ачам̣дранам̣тэ̆ мукхавул̤л̤а, пӯрвадалли дух̣кхаваннэ кам̣д̣ирада, ӣга дух̣кха̄ртал̤а̄да, дхйа̄нататпарал̤а̄да авал̤игэ̆ а̄ш́ва̄санэ̆йанну ко̆д̣уттэнэ̆.””
03065026 бр̣хадаш́ва ува̄ча।
03065026a эвам̣ вимр̣ш́йа вивидхаих̣ ка̄ран̣аирлакшан̣аиш́ча та̄м̣।
03065026c упагамйа тато бхаимӣм̣ судэво бра̄хман̣о'бравӣт।।
бр̣хадаш́вану хэл̤идану: “вивидха ка̄ран̣а лакшан̣агал̤им̣да ӣ рӣти вимарш́э̆ма̄д̣ида а̄ бра̄хман̣а судэвану бхаимийа бал̤и хоги хэл̤идану:
03065027a ахам̣ судэво ваидарбхи бхра̄тустэ дайитах̣ сакха̄।
03065027c бхӣмасйа вачана̄дра̄джн̃аства̄манвэшт̣умиха̄гатах̣।।
“ваидарбхӣ! на̄ну судэва. нинна саходарана сакха. бхӣмана вачанадам̣тэ̆ ниннанну анвэшисутта̄ иллигэ̆ бам̣диддэнэ̆.
03065028a куш́алӣ тэ пита̄ ра̄джн̃и джанитрӣ бхра̄тараш́ча тэ।
03065028c а̄йушмам̣тау куш́алинау татрастхау да̄ракау ча тэ।
03065028 тваткр̣тэ бам̣дхуварга̄ш́ча гатасаттва̄ ива̄сатэ।।
ра̄н̣и! нинна пита, джанани матту саходарару куш́аладим̣дирувару. а̄йуш́мам̣тара̄да нинна маккал̤ӯ аваро̆м̣дигэ̆ куш́аладим̣дидда̄рэ̆. а̄дарэ̆ нинага̄ги нинна бам̣дхуваргавэ̆ллавӯ сатваванну кал̤э̆дуко̆м̣д̣аварам̣тэ̆ ирувару.”
03065029a абхиджн̃а̄йа судэвам̣ ту дамайам̣тӣ йудхишт̣хира।
03065029c парйапр̣ччаттатах̣ сарва̄нкрамэн̣а сухр̣дах̣ свака̄н।।
йудхишт̣хира! дамайам̣тийу судэвананну гурутисидал̤у матту крамэн̣ава̄ги танна сухр̣дайара матту таннавара э̆ллавара куриту кэл̤идал̤у.
03065030a рурода ча бхр̣ш́ам̣ ра̄джанваидарбхӣ ш́окакарш́ита̄।
03065030c др̣шт̣ва̄ судэвам̣ сахаса̄ бхра̄туришт̣ам̣ двиджоттамам̣।।
ра̄джан! саходарана ишт̣ана̄да, двиджоттама судэвананну о̆ммим̣до̆ммэ̆лэ нод̣и ш́окакарш́итал̤а̄да ваидарбхийу гат̣т̣ийа̄ги аттал̤у.
03065031a тато рудам̣тӣм̣ та̄м̣ др̣шт̣ва̄ сунам̣да̄ ш́окакарш́ита̄м̣।
03065031c судэвэна сахаика̄м̣тэ катхайам̣тӣм̣ ча бха̄рата।।
03065032a джанитрйаи прэшайа̄ма̄са саирам̣дхрӣ рудатэ бхр̣ш́ам̣।
03065032c бра̄хман̣эна сама̄гамйа та̄м̣ вэда йади манйасэ।।
бха̄рата! судэвано̆д̣анэ̆ эка̄м̣тадалли ма̄тана̄д̣уттидда матту ш́окакарш́итал̤а̄ги ал̤уттидда авал̤анну нод̣ида сунам̣дэ̆йу “саирам̣дхрийу бра̄хман̣ананну бхэ̆т̣т̣ийа̄ги джора̄ги ал̤уттидда̄л̤э̆; о̆ппигэ̆йиддарэ̆ йа̄кэ̆м̣ду тил̤и” э̆м̣ду танна джананигэ̆ хэл̤и кал̤ухисидал̤у.
03065033a атха чэдипатэрма̄та̄ ра̄джн̃аш́ча̄м̣тах̣пура̄ттада̄।
03065033c джага̄ма йатра са̄ ба̄ла̄ бра̄хман̣эна саха̄бхават।।
а̄га чэдипатийа ма̄тэ̆йу ра̄джана ам̣тах̣пурадим̣да а̄ ба̄лакийу бра̄хман̣ана сам̣гад̣а ма̄тана̄д̣уттиддаллигэ̆ бам̣дал̤у.
03065034a татах̣ судэвама̄на̄ййа ра̄джама̄та̄ виш́а̄м̣ патэ।
03065034c папрачча бха̄рйа̄ касйэйам̣ сута̄ ва̄ касйа бха̄минӣ।।
виш́а̄м̣патэ̆! ра̄джама̄тэ̆йу судэвананну карэ̆йиси кэл̤идал̤у: “ӣ бха̄минийу йа̄ра бха̄рйэ̆ матту йа̄ра сутэ̆?
03065035a катхам̣ ча нашт̣а̄ джн̃а̄тибхйо бхартурва̄ ва̄малочана̄।
03065035c твайа̄ ча видита̄ випра катхамэвам̣гата̄ сатӣ।।
ӣ ва̄малочанэ̆йу хэгэ̆ го̆ттиддаварэ̆ллараннӯ матту патийаннӯ кал̤э̆дуко̆м̣д̣идда̄л̤э̆? випра! ӣ сатийу хӣгэ̆ хэгэ̆ а̄дал̤у э̆м̣ду нинагэна̄дарӯ тил̤идидэ̆йа̄?
03065036a этадичча̄мйахам̣ тватто джн̃а̄тум̣ сарвамаш́эшатах̣।
03065036c таттвэна хи мама̄чакшва пр̣ччам̣тйа̄ дэварӯпин̣ӣм̣।।
ӣ э̆ллаваннӯ э̆наннӯ бид̣адэ̆ нинним̣да на̄ну кэл̤алу иччхисуттэнэ̆. дэварӯпин̣ийа̄давал̤а куриту на̄ну нинналли кэл̤уттиддэнэ̆. энаннӯ муччид̣адэ хэл̤у.”
03065037a эвамуктастайа̄ ра̄джансудэво двиджасаттамах̣।
03065037c сукхопавишт̣а а̄чашт̣а дамайам̣тйа̄ йатха̄татхам̣।।
ра̄джан! авал̤а хэл̤икэ̆йам̣тэ̆ двиджасаттама судэвану сукхава̄ги кул̤итуко̆м̣д̣у дамайам̣тийа ниджа катхэ̆йанну йатха̄ватта̄ги варадима̄д̣идану.
сама̄пти
ити ш́рӣ маха̄бха̄ратэ а̄ран̣йакапарван̣и им̣дралока̄бхигаманапарван̣и налопа̄кхйа̄нэ дамайам̣тӣсудэвасам̣ва̄дэ пам̣чашашт̣итамо'дхйа̄йах̣।
иду маха̄бха̄ратада а̄ран̣йакапарвадалли им̣дралока̄бхигаманапарвадалли налопа̄кхйа̄надалли дамайам̣тӣ-судэва сам̣ва̄да э̆ннува араваттаиданэ̆йа адхйа̄йаву.