ପ୍ରଵେଶ
।। ଓଂ ଓଂ ନମୋ ନାରାଯଣାଯ।। ଶ୍ରୀ ଵେଦଵ୍ଯାସାଯ ନମଃ ।।
ଶ୍ରୀ କୃଷ୍ଣଦ୍ଵୈପାଯନ ଵେଦଵ୍ଯାସ ଵିରଚିତ
ଶ୍ରୀ ମହାଭାରତ
ଆରଣ୍ଯକ ପର୍ଵ
ଇଂଦ୍ରଲୋକାଭିଗମନ ପର୍ଵ
ଅଧ୍ଯାଯ 60
ସାର
ऎଚ୍ଚରଗॊଂଡ ଦମଯଂତିଯୁ ପତିଯନ୍ନୁ କାଣଦେ ଵିଲପିସୁତ୍ତା ଅଵନନ୍ନୁ ହୁଡୁକୁତ୍ତା ଅରଣ୍ଯଦଲ୍ଲି ସୁତ୍ତାଡିଦୁଦୁ (1-18). ମାର୍ଗଦଲ୍ଲି ହॆବ୍ବାଵॊଂଦୁ ଅଵଳନ୍ନୁ ହିଡିଦୁ ନୁଂଗଲୁ ପ୍ରାରଂଭିସୁଵାଗ, ଅଵଳ କୂଗନ୍ନୁ କେଳିଦ ଵ୍ଯାଧନୋର୍ଵନୁ ବଂଦୁ ହାଵନ୍ନୁ କॊଂଦୁ ଦମଯଂତିଯନ୍ନୁ ମୁକ୍ତଗॊଳିସିଦୁଦୁ (19-30). ତନ୍ନ ରୂପଵନ୍ନୁ କଂଡୁ ମୋହିତନାଦ ଵ୍ଯାଧନନ୍ନୁ ଦମଯଂତିଯୁ ଶପିସି ସୁଟ୍ଟୁହାକିଦୁଦୁ (31-38).
03060001 ବୃହଦଶ୍ଵ ଉଵାଚ।
03060001a ଅପକ୍ରାଂତେ ନଲେ ରାଜନ୍ଦମଯଂତୀ ଗତକ୍ଲମା।
03060001c ଅବୁଧ୍ଯତ ଵରାରୋହା ସଂତ୍ରସ୍ତା ଵିଜନେ ଵନେ।।
ବୃହଦଶ୍ଵନୁ ହେଳିଦନୁ: “ରାଜନ୍! ଅଯାସଵନ୍ନୁ ନିଵାରିସିକॊଂଡ ଵରାରୋହॆ ଦମଯଂତିଯୁ ନଲନୁ ହॊରଟୁହୋଦ ବଳିକ ନିର୍ଜନ ଵନଦଲ୍ଲି ନଡୁଗୁତ୍ତା ऎଚ୍ଚରଗॊଂଡଳୁ.
03060002a ସାପଶ୍ଯମାନା ଭର୍ତାରଂ ଦୁଃଖଶୋକସମନ୍ଵିତା।
03060002c ପ୍ରାକ୍ରୋଶଦୁଚ୍ଚୈଃ ସଂତ୍ରସ୍ତା ମହାରାଜେତି ନୈଷଧଂ।।
ପତିଯନ୍ନୁ କାଣଦେ, ଦୁଃଖଶୋକସମନ୍ଵିତଳାଗି “ମହାରାଜ!” ऎଂଦୁ ନୈଷଧନନ୍ନୁ ଜୋରାଗି କୂଗି କରॆଦଳୁ.
03060003a ହା ନାଥ ହା ମହାରାଜ ହା ସ୍ଵାମିନ୍କିଂ ଜହାସି ମାଂ।
03060003c ହା ହତାସ୍ମି ଵିନଷ୍ଟାସ୍ମି ଭୀତାସ୍ମି ଵିଜନେ ଵନେ।।
“ହା ନାଥ! ହା ମହାରାଜ! ହା ସ୍ଵାମୀ! ନନ୍ନନ୍ନୁ ଏକॆ ବିଟ୍ଟୁହୋଦॆ? ନାନୁ ଈ ନିର୍ଜନ ଵନଦଲ୍ଲି ହତଳାଗିଦ୍ଦେନॆ! ଵିନଷ୍ଟଳାଗିଦ୍ଦେନॆ! ଭୀତଳାଗିଦ୍ଦେନॆ!
03060004a ନନୁ ନାମ ମହାରାଜ ଧର୍ମଜ୍ଞଃ ସତ୍ଯଵାଗସି।
03060004c କଥମୁକ୍ତ୍ଵା ତଥାସତ୍ଯଂ ସୁପ୍ତାମୁତ୍ସୃଜ୍ଯ ମାଂ ଗତଃ।।
ମହାରାଜ! ନୀନୁ ସଦା ଧର୍ମଜ୍ଞ ମତ୍ତୁ ସତ୍ଯଵାଦି. ଆଦରॆ ଈଗ ଅସତ୍ଯଵନ୍ନୁ ନୁଡିଦୁ ମଲଗିଦ୍ଦ ନନ୍ନନ୍ନୁ ହେଗॆ ବିଟ୍ଟୁ ହୋଦॆ?
03060005a କଥମୁତ୍ସୃଜ୍ଯ ଗଂତାସି ଵଶ୍ଯାଂ ଭାର୍ଯାମନୁଵ୍ରତାଂ।
03060005c ଵିଶେଷତୋଽନପକୃତେ ପରେଣାପକୃତେ ସତି।।
ଵିଶେଷଵାଗି ଯାରିଗୂ କॆଟ୍ଟଦ୍ଦନ୍ନୁ ମାଡଦ, ବେରॆଯଵରିଂଦ କॆଟ୍ଟଦ୍ଦନ୍ନୁ ମାଡିସିକॊଂଡ ନୀନୁ - ନିନ୍ନ ଵଶଦଲ୍ଲିଯେ ଇରୁଵ, ନିନ୍ନନ୍ନେ ଅନୁସରିସୁଵ - ଭାର୍ଯॆଯନ୍ନୁ ହେଗॆ ବିଟ୍ଟୁ ହୋଦॆ?
03060006a ଶକ୍ଷ୍ଯସେ ତା ଗିରଃ ସତ୍ଯାଃ କର୍ତୁଂ ମଯି ନରେଶ୍ଵର।
03060006c ଯାସ୍ତ୍ଵଯା ଲୋକପାଲାନାଂ ସଂନିଧୌ କଥିତାଃ ପୁରା।।
ନରେଶ୍ଵର! ହିଂଦॆ ଲୋକପାଲକର ସନ୍ନିଧିଯଲ୍ଲି ନନଗॆ କॊଟ୍ଟ ଵଚନଵନ୍ନୁ ସତ୍ଯଵନ୍ନାଗି ମାଡଲୁ ନିନଗॆ ସାଧ୍ଯଵିଲ୍ଲଵେ?
03060007a ପର୍ଯାପ୍ତଃ ପରିହାସୋଽଯମେତାଵାନ୍ପୁରୁଷର୍ଷଭ।
03060007c ଭୀତାହମସ୍ମି ଦୁର୍ଧର୍ଷ ଦର୍ଶଯାତ୍ମାନମୀଶ୍ଵର।।
ପୁରୁଷର୍ଷଭ! ସାକୁ ଈ ପରିହାସ! ଦୁର୍ଧର୍ଷ! ଈଶ୍ଵର! ନାନୁ ଭୀତଳାଗିଦ୍ଦେନॆ! ନିନ୍ନନ୍ନୁ କାଣିସିକୋ.
03060008a ଦୃଶ୍ଯସେ ଦୃଶ୍ଯସେ ରାଜନ୍ନେଷ ତିଷ୍ଠସି ନୈଷଧ।
03060008c ଆଵାର୍ଯ ଗୁଲ୍ମୈରାତ୍ମାନଂ କିଂ ମାଂ ନ ପ୍ରତିଭାଷସେ।।
ନିନ୍ନନ୍ନୁ ନୋଡିଦॆ! ରାଜ! ନିନ୍ନନ୍ନୁ ନୋଡିଦॆ! ନୈଷଧ! ନୀନୁ ଅଲ୍ଲି ନିଂତିଦ୍ଦୀଯॆ. ଗିଡଗଳ ହିଂଦॆ ଅଡଗିକॊଂଡିଦ୍ଦୀଯॆ. ନୀନୁ ଯାକॆ ନନଗॆ ଉତ୍ତରିସୁତ୍ତିଲ୍ଲ?
03060009a ନୃଶଂସଂ ବତ ରାଜେଂଦ୍ର ଯନ୍ମାମେଵଂଗତାମିହ।
03060009c ଵିଲପଂତୀଂ ସମାଲିଂଗ୍ଯ ନାଶ୍ଵାସଯସି ପାର୍ଥିଵ।।
ପାର୍ଥିଵ! ରାଜେଂଦ୍ର! ନନ୍ନନ୍ନୁ ଇନ୍ନୁ ହିଂସିସବେଡ! ନାନୁ ଇଲ୍ଲି ଵିଲପିସୁତ୍ତିଦ୍ଦେନॆ ऎଂଦୁ ତିଳିଦରୂ ନୀନୁ ନନ୍ନନ୍ନୁ ନିନ୍ନ ବାହୁଗଳଲ୍ଲିରିସି ସଂତଵିସୁତ୍ତିଲ୍ଲଵଲ୍ଲ!
03060010a ନ ଶୋଚାମ୍ଯହମାତ୍ମାନଂ ନ ଚାନ୍ଯଦପି କିଂ ଚନ।
03060010c କଥଂ ନୁ ଭଵିତାସ୍ଯେକ ଇତି ତ୍ଵାଂ ନୃପ ଶୋଚିମି।।
ନୃପ! ନାନୁ ନିନ୍ନନ୍ନୁ ବିଟ୍ଟୁ ନନ୍ନ ବଗ୍ଗॆ ଅଥଵା ବେରॆ ଯାଵୁଦର କୁରିତୂ ଯୋଚିସୁତ୍ତିଲ୍ଲ. ନୀନୁ ऒବ୍ବନେ ହେଗॆ ଇରୁତ୍ତୀଯॆ ऎଂଦୁ ଶୋକିସୁତ୍ତିଦ୍ଦେନॆ.
03060011a କଥଂ ନୁ ରାଜଂସ୍ତୃଷିତଃ କ୍ଷୁଧିତଃ ଶ୍ରମକର୍ଶିତଃ।
03060011c ସାଯାଃନେ ଵୃକ୍ଷମୂଲେଷୁ ମାମପଶ୍ଯନ୍ଭଵିଷ୍ଯସି।।
ରାତ୍ରି ବିଦ୍ଦମେଲॆ ହସିଵୁ ବାଯାରିକॆଗଳିଂଦ ବଳଲିଦ ନୀନୁ ଵୃକ୍ଷଦ ଅଡିଯଲ୍ଲି କୁଳିତୁ ନନ୍ନନ୍ନୂ ନୋଡଦେ ହେଗॆ ଇରବଲ୍ଲॆ ରାଜନ୍?”
03060012a ତତଃ ସା ତୀଵ୍ରଶୋକାର୍ତା ପ୍ରଦୀପ୍ତେଵ ଚ ମନ୍ଯୁନା।
03060012c ଇତଶ୍ଚେତଶ୍ଚ ରୁଦତୀ ପର୍ଯଧାଵତ ଦୁଃଖିତା।।
ତୀଵ୍ର ଶୋକ-କୋପଗଳିଂଦ ଉରିଯୁତ୍ତିଦ୍ଦ ଅଵଳୁ ଦୁଃଖଦିଂଦ ଅଳୁତ୍ତା ଅତ୍ତିତ୍ତ ଓଡତॊଡଗିଦଳୁ.
03060013a ମୁହୁରୁତ୍ପତତେ ବାଲା ମୁହୁଃ ପତତି ଵିହ୍ଵଲା।
03060013c ମୁହୁରାଲୀଯତେ ଭୀତା ମୁହୁଃ କ୍ରୋଶତି ରୋଦିତି।।
ଆ ବାଲॆଯୁ ऒଂଦୁ କ୍ଷଣ ମେଲେଳୁତ୍ତିଦ୍ଦଳୁ, ଇନ୍ନॊଂଦୁ କ୍ଷଣ ଵିହ୍ଵଲଳାଗି ବୀଳୁତ୍ତିଦ୍ଦଳୁ. ऒଂଦୁ କ୍ଷଣ ବୀତଳାଗି ମୁଦୁଡିକॊଂଡିରୁତ୍ତିଦ୍ଦଳୁ, ମତ୍ତॊଂଦୁ କ୍ଷଣ ଜୋରାଗି ଅଳୁତ୍ତିଦ୍ଦଳୁ.
03060014a ସା ତୀଵ୍ରଶୋକସଂତପ୍ତା ମୁହୁର୍ନିଃଶ୍ଵସ୍ଯ ଵିହ୍ଵଲା।
03060014c ଉଵାଚ ଭୈମୀ ନିଷ୍କ୍ରମ୍ଯ ରୋଦମାନା ପତିଵ୍ରତା।।
ତୀଵ୍ର ଶୋକ ସଂତପ୍ତଳାଗି ଵିହ୍ଵଲଳାଦ ଆ ପତିଵ୍ରତॆ ଭୈମିଯୁ ନିଟ୍ଟୁସିରୁ ବିଡୁତ୍ତା ହॊର ବଂଦୁ ଅଳୁତ୍ତା ହେଳିଦଳୁ.
03060015a ଯସ୍ଯାଭିଶାପାଦ୍ଦୁଃଖାର୍ତୋ ଦୁଃଖଂ ଵିଂଦତି ନୈଷଧଃ।
03060015c ତସ୍ଯ ଭୂତସ୍ଯ ତଦ୍ଦୁଃଖାଦ୍ଦୁଃଖମଭ୍ଯଧିକଂ ଭଵେତ୍।।
“ଯାର ଅଭିଶାପଦିଂଦ ଦୁଃଖାର୍ତନାଦ ନୈଷଧନୁ ଦୁଃଖଵନ୍ନୁ ପଡॆଦିଦ୍ଦାନୋ ଅଵନ ଦୁଃଖଵୂ ଈ ଦୁଃଖକ୍କିଂତ ଅଧିକଵାଗଲି!
03060016a ଅପାପଚେତସଂ ପାପୋ ଯ ଏଵଂ କୃତଵାନ୍ନଲଂ।
03060016c ତସ୍ମାଦ୍ଦୁଃଖତରଂ ପ୍ରାପ୍ଯ ଜୀଵତ୍ଵସୁଖଜୀଵିକାଂ।।
ଅପାପଚେତସନାଦ ନଲନିଗॆ ଈ ରୀତି ମାଡିଦ ପାପିଯୁ ଇଦକ୍କିଂତଲୂ ହॆଚ୍ଚୁ ଦୁଃଖଵନ୍ନୁ ହॊଂଦି, ଅସୁଖୀ ଜୀଵନଵନ୍ନୁ ବଦୁକଲି!”
03060017a ଏଵଂ ତୁ ଵିଲପଂତୀ ସା ରାଜ୍ଞୋ ଭାର୍ଯା ମହାତ୍ମନଃ।
03060017c ଅନ୍ଵେଷତି ସ୍ମ ଭର୍ତାରଂ ଵନେ ଶ୍ଵାପଦସେଵିତେ।।
ଈ ରୀତି ମହାତ୍ମ ରାଜନ ଭାର୍ଯॆଯୁ ଵିଲପିସୁତ୍ତା ମୃଗଗଳିଂଦ ତୁଂବିଦ ଵନଦଲ୍ଲି ତନ୍ନ ପତିଯନ୍ନୁ ଅନ୍ଵେଷିସିଦଳୁ.
03060018a ଉନ୍ମତ୍ତଵଦ୍ଭୀମସୁତା ଵିଲପଂତୀ ତତସ୍ତତଃ।
03060018c ହା ହା ରାଜନ୍ନିତି ମୁହୁରିତଶ୍ଚେତଶ୍ଚ ଧାଵତି।।
ଭୀମସୁତॆଯୁ “ହା ହା ରାଜ!” ऎଂଦୁ ଵିଲପିସୁତ୍ତା ଉନ୍ମତ୍ତଳାଦଵଳଂତॆ ऒମ୍ମॆ ଅଲ୍ଲି ମତ୍ତॊମ୍ମॆ ଇଲ୍ଲି ଓଡତॊଡଗିଦଳୁ.
03060019a ତାଂ ଶୁଷ୍ଯମାଣାମତ୍ଯର୍ଥଂ କୁରରୀମିଵ ଵାଶତୀଂ।
03060019c କରୁଣଂ ବହୁ ଶୋଚଂତୀଂ ଵିଲପଂତୀଂ ମୁହୁର୍ମୁହୁଃ।।
03060020a ସହସାଭ୍ଯାଗତାଂ ଭୈମୀମଭ୍ଯାଶପରିଵର୍ତିନୀଂ।
03060020c ଜଗ୍ରାହାଜଗରୋ ଗ୍ରାହୋ ମହାକାଯଃ କ୍ଷୁଧାନ୍ଵିତଃ।।
କାରୁଣ୍ଯଦିଂଦ ବହଳଵାଗି ରୋଦିସି ମତ୍ତॆ ମତ୍ତॆ ଵିଲପିସୁତ୍ତା ଵେଗଦଲ୍ଲି ବରୁତ୍ତିରୁଵାଗ ଭୈମିଯୁ ऒଂଦୁ ଦॊଡ୍ଡ ହॆବ୍ବାଵନ୍ନୁ କାଣଦେ ऎଡଵଲୁ ଅଦୁ ଅଵଳନ୍ନୁ ହିଡିଦୁକॊଂଡିତୁ.
03060021a ସା ଗ୍ରସ୍ଯମାନା ଗ୍ରାହେଣ ଶୋକେନ ଚ ପରାଜିତା।
03060021c ନାତ୍ମାନଂ ଶୋଚତି ତଥା ଯଥା ଶୋଚତି ନୈଷଧଂ।।
ଆ ହॆବ୍ବାଵୁ ନୁଂଗୁଵାଗ କୂଡ ଶୋକଦିଂଦ ପରାଜିତଳାଦ ଅଵଳୁ ନୈଷଧନ କୁରିତୁ ଦୁଃଖପଟ୍ଟଷ୍ଟୁ ତନଗାଗି ଦୁଃଖପଡଲିଲ୍ଲ.
03060022a ହା ନାଥ ମାମିହ ଵନେ ଗ୍ରସ୍ଯମାନାମନାଥଵତ୍।
03060022c ଗ୍ରାହେଣାନେନ ଵିପିନେ କିମର୍ଥଂ ନାଭିଧାଵସି।।
“ହା ନାଥ! ଈ ନିର୍ଜନ ଵନଦଲ୍ଲି ନାନୁ ଈ ହॆବ୍ବାଵିନ ବାଯିଗॆ ଅନାଥଳାଗି ବଲିଯାଗିଦ୍ଦେନॆ. ନୀନୁ ଏକॆ ବେଗ ବରୁଵୁଦିଲ୍ଲ?
03060023a କଥଂ ଭଵିଷ୍ଯସି ପୁନର୍ମାମନୁସ୍ମୃତ୍ଯ ନୈଷଧ।
03060023c ପାପାନ୍ମୁକ୍ତଃ ପୁନର୍ଲବ୍ଧ୍ଵା ବୁଦ୍ଧିଂ ଚେତୋ ଧନାନି ଚ।।
ନୈଷଧ! ପାପଦିଂଦ ମୁକ୍ତନାଗି, ପୁନଃ ବୁଦ୍ଧି ମତ୍ତୁ ଧନଵନ୍ନୁ ପଡॆଦ ନଂତର ନନ୍ନନ୍ନୁ ନॆନପିସିକॊଂଡାଗ ହେଗିରୁଵॆ?
03060024a ଶ୍ରାଂତସ୍ଯ ତେ କ୍ଷୁଧାର୍ତସ୍ଯ ପରିଗ୍ଲାନସ୍ଯ ନୈଷଧ।
03060024c କଃ ଶ୍ରମଂ ରାଜଶାର୍ଦୂଲ ନାଶଯିଷ୍ଯତି ମାନଦ।।
ନୈଷଧ! ମାନଦ! ରାଜଶାର୍ଦୂଲ! ବଳଲି ହସିଦିଦ୍ଦାଗ ନିନଗॆ ଶ୍ରମଵନ୍ନୁ ହୋଗଲାଡିସଲୁ ଯାରିଦ୍ଦାରॆ?”
03060025a ତାମକସ୍ମାନ୍ମୃଗଵ୍ଯାଧୋ ଵିଚରନ୍ଗହନେ ଵନେ।
03060025c ଆକ୍ରଂଦତୀମୁପଶ୍ରୁତ୍ଯ ଜଵେନାଭିସସାର ହ।।
ଅଦେ ଵେଳॆଯଲ୍ଲି ଆ ଗହନ ଵନଦଲ୍ଲି ସଂଚରିସୁତ୍ତିଦ୍ଦ ମୃଗଵ୍ଯାଧନୋର୍ଵନୁ ଅଵଳ ଆକ୍ରଂଦନଵନ୍ନୁ କେଳି ଓଡି ବଳି ବଂଦନୁ.
03060026a ତାଂ ସ ଦୃଷ୍ଟ୍ଵା ତଥା ଗ୍ରସ୍ତାମୁରଗେଣାଯତେକ୍ଷଣାଂ।
03060026c ତ୍ଵରମାଣୋ ମୃଗଵ୍ଯାଧଃ ସମଭିକ୍ରମ୍ଯ ଵେଗିତଃ।।
03060027a ମୁଖତଃ ପାତଯାମାସ ଶସ୍ତ୍ରେଣ ନିଶିତେନ ହ।
03060027c ନିର୍ଵିଚେଷ୍ଟଂ ଭୁଜଂଗଂ ତଂ ଵିଶସ୍ଯ ମୃଗଜୀଵନଃ।।
ଆ ଆଯତାକ୍ଷିଯନ୍ନୁ ହॆବ୍ବାଵୁ ନୁଂଗୁତ୍ତିରୁଵୁଦନ୍ନୁ ନୋଡି ମୃଗଵ୍ଯାଧନୁ ବେଗ ଅଲ୍ଲିଗॆ ବଂଦୁ ତକ୍ଷଣଵେ ତନ୍ନ ଶସ୍ତ୍ରଦିଂଦ ଅଦର ମୁଖଵନ୍ନୁ କତ୍ତରିସି କॆଳଗି ବୀଳିସି ଆ ହାଵୁ ଜୀଵଵିଲ୍ଲଦେ ନିର୍ଵିଚେଷ୍ଟଵାଗୁଵରॆଗୂ କତ୍ତରିସିଦନୁ.
03060028a ମୋକ୍ଷଯିତ୍ଵା ଚ ତାଂ ଵ୍ଯାଧଃ ପ୍ରକ୍ଷାଲ୍ଯ ସଲିଲେନ ଚ।
03060028c ସମାଶ୍ଵାସ୍ଯ କୃତାହାରାମଥ ପପ୍ରଚ୍ଚ ଭାରତ।।
ନଂତର ଅଵଳନ୍ନୁ ଅଦରିଂଦ ବିଡିସି ଵ୍ଯାଧନୁ ନୀରିନିଂଦ ତॊଳॆଦନୁ. ଭାରତ! ଅଵଳିଗॆ ଆହାରଵନ୍ନୁ କॊଟ୍ଟୁ ସଂତୈସି କେଳିଦନୁ:
03060029a କସ୍ଯ ତ୍ଵଂ ମୃଗଶାଵାକ୍ଷି କଥଂ ଚାଭ୍ଯାଗତା ଵନଂ।
03060029c କଥଂ ଚେଦଂ ମହତ୍କୃଚ୍ଚ୍ରଂ ପ୍ରାପ୍ତଵତ୍ଯସି ଭାମିନି।।
“ମୃଗଶାଵାକ୍ଷି! ନୀନୁ ଯାରଵଳୁ? ଈ ଵନକ୍କॆ ଏକॆ ବଂଦॆ? ଭାମିନି! ଇଂଥ ଦॊଡ୍ଡ ଅପାଯଦଲ୍ଲି ହେଗॆ ସିଲୁକିକॊଂଡॆ?”
03060030a ଦମଯଂତୀ ତଥା ତେନ ପୃଚ୍ଚ୍ଯମାନା ଵିଶାଂ ପତେ।
03060030c ସର୍ଵମେତଦ୍ଯଥାଵୃତ୍ତମାଚଚକ୍ଷେଽସ୍ଯ ଭାରତ।।
ଭାରତ! ଵିଶାଂପତେ! ଈ ରୀତି କେଳିଦୁଦକ୍କॆ ଦମଯଂତିଯୁ ऎଲ୍ଲଵନ୍ନୂ ଯଥାଵତ୍ତାଗି ଅଵନିଗॆ ହେଳିଦଳୁ.
03060031a ତାମର୍ଧଵସ୍ତ୍ରସଂଵୀତାଂ ପୀନଶ୍ରୋଣିପଯୋଧରାଂ।
03060031c ସୁକୁମାରାନଵଦ୍ଯାଂଗୀଂ ପୂର୍ଣଚଂଦ୍ରନିଭାନନାଂ।।
03060032a ଅରାଲପକ୍ଷ୍ମନଯନାଂ ତଥା ମଧୁରଭାଷିଣୀଂ।
03060032c ଲକ୍ଷଯିତ୍ଵା ମୃଗଵ୍ଯାଧଃ କାମସ୍ଯ ଵଶମେଯିଵାନ୍।।
ଅର୍ଧଵସ୍ତ୍ରଦଲ୍ଲିଦ୍ଦ, ପୂର୍ଣଚଂଦ୍ରନଂତॆ ମୁଖଵୁଳ୍ଳ ଆ ପୀନଶ୍ରୋଣିପଯୋଧରॆ, ସୁକୁମାରି, ଅନଵଦ୍ଯାଂଗି, ଅରାଲପକ୍ଷନଯନॆ ମତ୍ତୁ ମଧୁରଭାଷିଣିଯନ୍ନୁ ନୋଡି ମୃଗଵ୍ଯାଧନୁ କାମଵଶନାଦନୁ.
03060033a ତାମଥ ଶ୍ଲକ୍ଷ୍ଣଯା ଵାଚା ଲୁବ୍ଧକୋ ମୃଦୁପୁର୍ଵଯା।
03060033c ସାଂତ୍ଵଯାମାସ କାମାର୍ତସ୍ତଦବୁଧ୍ଯତ ଭାମିନୀ।।
ଶ୍ଲାଘନୀଯ ମୃଦୁ ମାତୁଗଳିଂଦ ସଂତଵିସୁତ୍ତିଦ୍ଦ ଅଵନୁ ତନ୍ନନ୍ନୁ ବଯସୁତ୍ତିଦ୍ଦାନॆ ऎଂଦୁ ଭାମିନିଯୁ ତିଳିଦଳୁ.
03060034a ଦମଯଂତୀ ତୁ ତଂ ଦୁଷ୍ଟମୁପଲଭ୍ଯ ପତିଵ୍ରତା।
03060034c ତୀଵ୍ରରୋଷସମାଵିଷ୍ଟା ପ୍ରଜଜ୍ଵାଲେଵ ମନ୍ଯୁନା।।
ପତିଵ୍ରତॆ ଦମଯଂତିଯୁ ଅଵନ ଦୁଷ୍ଟତନଵନ୍ନୁ ଅରିତୁ ତୀଵ୍ର ରୋଷ ସମାଵିଷ୍ଟଳାଗି, ସିଟ୍ଟିନିଂଦ ପ୍ରଜ୍ଵଲିସୁଵଂତॆ କଂଡଳୁ.
03060035a ସ ତୁ ପାପମତିଃ କ୍ଷୁଦ୍ରଃ ପ୍ରଧର୍ଷଯିତୁମାତୁରଃ।
03060035c ଦୁର୍ଧର୍ଷାଂ ତର୍କଯାମାସ ଦୀପ୍ତାମଗ୍ନିଶିଖାମିଵ।।
କାମଦିଂଦ ଅଵଳନ୍ନୁ ଵଶପଡିସିକॊଳ୍ଳଲୁ ଆତୁରନାଗିଦ୍ଦ ଆ ପାପମତିଯୁ ଭୁଗିଲॆଦ୍ଦ ବॆଂକିଯ ଶିଖॆଯଂତିରୁଵ ଅଵଳନ୍ନୁ ହॊଂଦଲସାଧ୍ଯ ऎଂଦୁ ଯୋଚିସିଦନୁ.
03060036a ଦମଯଂତୀ ତୁ ଦୁଃଖାର୍ତା ପତିରାଜ୍ଯଵିନାକୃତା।
03060036c ଅତୀତଵାକ୍ପଥେ କାଲେ ଶଶାପୈନଂ ରୁଷା କିଲ।।
ଆଦରॆ ଦୁଃଖାର୍ତଳାଦ, ପତି-ରାଜ୍ଯଗଳନ୍ନୁ କଳॆଦୁକॊଂଡ ଦମଯଂତିଯୁ ऒଂଦॆରଡୁ ହॆଜ୍ଜॆ ହିଂଦॆ ସରିଦୁ ରୋଷଦିଂଦ ଶପିସିଦଳୁ:
03060037a ଯଥାହଂ ନୈଷଧାଦନ୍ଯଂ ମନସାପି ନ ଚିଂତଯେ।
03060037c ତଥାଯଂ ପତତାଂ କ୍ଷୁଦ୍ରଃ ପରାସୁର୍ମୃଗଜୀଵନଃ।।
“ନାନୁ ନୈଷଧନ ହॊରତାଗି ଅନ୍ଯରନ୍ନୁ ମନସ୍ସିନଲ୍ଲିଯୂ ଯୋଚିସଦେ ଇଦ୍ଦରॆ, ମୃଗଗଳନ୍ନୁ ଅଵଲଂବିସି ଜୀଵନ ମାଡୁଵ ଈ ପାପିଯୁ ସତ୍ତୁ ବୀଳଲି!”
03060038a ଉକ୍ତମାତ୍ରେ ତୁ ଵଚନେ ତଯା ସ ମୃଗଜୀଵନଃ।
03060038c ଵ୍ଯସୁଃ ପପାତ ମେଦିନ୍ଯାମଗ୍ନିଦଗ୍ଧ ଇଵ ଦ୍ରୁମଃ।।
ଈ ଵଚନଵନ୍ନୁ ହେଳିଦ ମାତ୍ରଦଲ୍ଲି ବॆଂକି ହିଡିଦୁ ସୁଟ୍ଟ ମରଦଂତॆ ଆ ଵ୍ଯାଧନୁ ଭୂମିଯ ମେଲॆ ବିଦ୍ଦନୁ.”
ସମାପ୍ତି
ଇତି ଶ୍ରୀ ମହାଭାରତେ ଆରଣ୍ଯକପର୍ଵଣି ଇଂଦ୍ରଲୋକାଭିଗମନପର୍ଵଣି ନଲୋପାଖ୍ଯାନେ ଅଜଗରଗ୍ରସ୍ତଦମଯଂତୀମୋଚନେ ଷଷ୍ଟିତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ।
ଇଦୁ ମହାଭାରତଦ ଆରଣ୍ଯକପର୍ଵଦଲ୍ଲି ଇଂଦ୍ରଲୋକାଭିଗମନପର୍ଵଦଲ୍ଲି ନଲୋପାଖ୍ଯାନଦଲ୍ଲି ଅଜଗରଗ୍ରସ୍ତଦମଯଂତୀ ମୋଚନ ऎନ୍ନୁଵ ଅରଵତ୍ତନॆଯ ଅଧ୍ଯାଯଵୁ.