правэш́а
।। ом̣ ом̣ намо на̄ра̄йан̣а̄йа।। ш́рӣ вэдавйа̄са̄йа намах̣ ।।
ш́рӣ кр̣шн̣адваипа̄йана вэдавйа̄са вирачита
ш́рӣ маха̄бха̄рата
а̄ран̣йака парва
им̣дралока̄бхигамана парва
адхйа̄йа 54
са̄ра
свайам̣варадалли дамайам̣тийу о̆м̣дэ рӣти ка̄н̣ува аиваранну нод̣и налану йа̄рэ̆м̣ду гурутисаликка̄гадэ сам̣дэхакко̆л̤ага̄дуду (1-10). дамайам̣тийа паривэданэ̆йанну кэл̤и авал̤у кэл̤ико̆м̣д̣ам̣тэ̆ дэватэ̆гал̤у тамма чихнадха̄ран̣э̆ ма̄д̣ико̆м̣д̣иддуду (11-22). дамайам̣тийу налананну варисалу, дэватэ̆гал̤у наланигэ̆ варагал̤анниттуду (23-32). налану дамайам̣тийанну кӯд̣и сам̣тасадим̣да ра̄джйава̄л̤уттиддуду (33-38).
03054001 бр̣хадаш́ва ува̄ча।
03054001a атха ка̄лэ ш́убхэ пра̄птэ титхау пун̣йэ кшан̣э татха̄।
03054001c а̄джуха̄ва махӣпа̄ла̄нбхӣмо ра̄джа̄ свайам̣варэ।।
бр̣хадаш́вану хэл̤идану: “нам̣тара пун̣йа титхи, кшан̣а матту ш́убха ка̄лаву пра̄птийа̄да̄га, бхӣмара̄джану махӣпа̄ларигэ̆ свайам̣варада карэ̆ко̆т̣т̣ану.
03054002a таччхр̣тва̄ пр̣тхивӣпа̄ла̄х̣ сарвэ хр̣ччайапӣд̣ита̄х̣।
03054002c тварита̄х̣ самупа̄джагмурдамайам̣тӣмабхӣпсавах̣।।
аданну кэл̤и ка̄ма пӣд̣ита э̆лла пр̣тхивӣпа̄ларӯ дамайам̣тийанну гэ̆ллува бхаравасэ̆йим̣да тваритава̄ги бам̣ду сэридару.
03054003a канакастам̣бхаручирам̣ торан̣эна вира̄джитам̣।
03054003c вивиш́устэ маха̄рам̣гам̣ нр̣па̄х̣ сим̣ха̄ ива̄чалам̣।।
канакастам̣бхагал̤им̣да матту торан̣агал̤им̣да вира̄джисуттирува маха̄рам̣гаванну нр̣пару сим̣хагал̤у парватаванну правэш́исувам̣тэ̆ правэш́исидару.
03054004a татра̄санэшу вивидхэшва̄сӣна̄х̣ пр̣тхивӣкшитах̣।
03054004c сурабхисрагдхара̄х̣ сарвэ сумр̣шт̣аман̣икум̣д̣ала̄х̣।।
алли пр̣тхивӣкшитару пушпама̄лэ̆гал̤анну матту джагаджагисува ман̣икум̣д̣алагал̤анну дхариси, вивидха а̄санагал̤алли а̄сӣнара̄дару.
03054005a та̄м̣ ра̄джасамитим̣ пӯрн̣а̄м̣ на̄гаирбхогаватӣмива।
03054005c сам̣пӯрн̣а̄м̣ пурушавйа̄гхраирвйа̄гхраиргиригуха̄мива।।
а̄ ра̄джа самитийу бхогаватийу на̄гагал̤им̣да матту гиригухэ̆йу вйа̄гхрагал̤им̣да тум̣бирува ха̄гэ̆ наравйа̄гхрарим̣да тум̣бико̆м̣д̣иту.
03054006a татра сма пӣна̄ др̣ш́йам̣тэ ба̄хавах̣ паригхопама̄х̣।
03054006c а̄ка̄равам̣тах̣ суш́лакшн̣а̄х̣ пам̣чаш́ӣрша̄ иворага̄х̣।।
алли авара ба̄хугал̤у паригхагал̤ам̣тэ̆ ка̄н̣уттиддаву. аидуталэ̆йа урагагал̤ам̣тэ̆ а̄ка̄рагал̤анну хо̆м̣дидду нун̣упа̄гиддаву.
03054007a сукэш́а̄м̣та̄ни ча̄рӯн̣и суна̄са̄ни ш́убха̄ни ча।
03054007c мукха̄ни ра̄джн̃а̄м̣ ш́обхам̣тэ накшатра̄н̣и йатха̄ диви।।
а̄ка̄ш́адалли накшатрагал̤у ш́обхисувам̣тэ̆ ра̄джара мукхагал̤у сум̣дара кэш́агал̤им̣да, сум̣дара хо̆л̤э̆йуттирува на̄сикагал̤им̣да ш́обхисуттиддаву.
03054008a дамайам̣тӣ тато рам̣гам̣ правивэш́а ш́убха̄нана̄।
03054008c мушн̣ам̣тӣ прабхайа̄ ра̄джн̃а̄м̣ чакшӯм̣ши ча мана̄м̣си ча।।
а̄га ш́убха̄нанэ̆ дамайам̣тийу танна прабхэ̆йим̣да ра̄джаругал̤а кан̣н̣угал̤аннӯ, манассугал̤аннӯ кадийутта̄ рам̣гаванну правэш́исидал̤у.
03054009a тасйа̄ га̄трэшу патита̄ тэша̄м̣ др̣шт̣ирмаха̄тмана̄м̣।
03054009c татра татраива сакта̄бхӯнна чача̄ла ча паш́йата̄м̣।।
авал̤а йа̄ва йа̄ва ам̣гада мэлэ̆ а̄ маха̄тмара др̣шт̣ийу биддито, бэрэ̆ллийӯ ха̄йадам̣тэ̆ аллийэ авара др̣шт̣ийу силукико̆м̣д̣иту.
03054010a татах̣ сам̣кӣртйама̄нэшу ра̄джн̃а̄м̣ на̄масу бха̄рата।
03054010c дадарш́а бхаимӣ пуруша̄нпам̣ча тулйа̄кр̣тӣнива।।
бха̄рата! ра̄джара хэ̆саругал̤а сам̣кӣртанэ̆ ма̄д̣уттирува̄га бхаимийу о̆м̣дэтараха ка̄н̣уттирува аивару пурушаранну нод̣идал̤у.
03054011a та̄нсамӣкшйа татах̣ сарва̄ннирвиш́эша̄кр̣тӣн стхита̄н।
03054011c сам̣дэха̄датха ваидарбхӣ на̄бхйаджа̄на̄нналам̣ нр̣пам̣।
03054011e йам̣ йам̣ хи дадр̣ш́э тэша̄м̣ там̣ там̣ мэнэ налам̣ нр̣пам̣।।
рӯпадалли йа̄ва вйатйа̄сагал̤ӯ илладэ алли кул̤итирува авараннэ̆лла нод̣и ваидарбхийу нр̣па налану йа̄рэ̆м̣ду гурутисала̄гадэ сам̣дэхакко̆л̤ага̄дал̤у. йа̄кэ̆м̣дарэ̆ аваралли йа̄ранну нод̣идарӯ нр̣па налананнэ нод̣уттиддэнэ̆ э̆м̣ду авал̤иганнисуттитту.
03054012a са̄ чим̣тайам̣тӣ буддхйа̄тха таркайа̄ма̄са бха̄минӣ।
03054012c катхам̣ ну дэва̄м̣ джа̄нӣйа̄м̣ катхам̣ видйа̄м̣ налам̣ нр̣пам̣।।
чим̣тэ̆йим̣да бха̄минийу манассиналлийэ таркисато̆д̣агидал̤у: “дэватэ̆гал̤у йа̄рэ̆м̣ду на̄ну хэгэ̆ тил̤ийали матту хэгэ̆ нр̣па налананну гурутисали?
03054013a эвам̣ сам̣чим̣тайам̣тӣ са̄ ваидарбхӣ бхр̣ш́адух̣кхита̄।
03054013c ш́рута̄ни дэвалим̣га̄ни чим̣тайа̄ма̄са бха̄рата।।
бха̄рата! хӣгэ̆ дух̣кхитал̤а̄ги чим̣тисуттидда а̄ ваидарбхийу кэл̤идда дэвачихнэ̆гал̤а куриту йочисато̆д̣агидал̤у.
03054014a дэва̄на̄м̣ йа̄ни лим̣га̄ни стхавирэбхйах̣ ш́рута̄ни мэ।
03054014c та̄нӣха тишт̣хата̄м̣ бхӯма̄вэкасйа̄пи на лакшайэ।।
“иварэ дэватэ̆гал̤у э̆м̣ду гурутисувам̣таха чихнэ̆гал̤а куриту вр̣ддхарим̣да кэл̤иддэнэ̆. а̄дарэ̆ авугал̤алли йа̄вудӯ бхӯмийамэлирува иваралли кам̣д̣убаруттиллавалла̄!”
03054015a са̄ виниш́читйа бахудха̄ вича̄рйа ча пунах̣ пунах̣।
03054015c ш́аран̣ам̣ прати дэва̄на̄м̣ пра̄птака̄ламаманйата।।
пунах̣ пунах̣ бэрэ̆ бэрэ̆ рӣтигал̤алли вича̄рисутта̄ авал̤у дэватэ̆гал̤игэ̆ ш́аран̣ухогува ка̄ла пра̄птава̄гидэ̆ э̆м̣ду аритал̤у.
03054016a ва̄ча̄ ча манаса̄ чаива намаска̄рам̣ прайуджйа са̄।
03054016c дэвэбхйах̣ пра̄м̣джалирбхӯтва̄ вэпама̄нэдамабравӣт।।
ва̄ча̄-манаса̄ намаскариси, пра̄м̣джалибаддхал̤а̄ги, над̣угутта̄ дэватэ̆гал̤аннуддэш́иси пра̄ртхисидал̤у:
03054017a хам̣са̄на̄м̣ вачанам̣ ш́рутва̄ йатха̄ мэ наишадхо вр̣тах̣।
03054017c патитвэ тэна сатйэна дэва̄стам̣ прадиш́ам̣ту мэ।।
“хам̣сагал̤а вачанаванну кэл̤и наишадханэ нанна патийа̄гали э̆м̣ба нанна ӣ сатйаву дэватэ̆гал̤анну нанагэ̆ ториси ко̆д̣али!
03054018a ва̄ча̄ ча манаса̄ чаива йатха̄ на̄бхичара̄мйахам̣।
03054018c тэна сатйэна вибудха̄стамэва прадиш́ам̣ту мэ।।
ва̄ча̄-манаса̄ на̄ну абхичарал̤а̄гилла э̆м̣ба ӣ сатйаву дэватэ̆гал̤анну нанагэ̆ торисали!
03054019a йатха̄ дэваих̣ са мэ бхарта̄ вихито нишадха̄дхипах̣।
03054019c тэна сатйэна мэ дэва̄стамэва прадиш́ам̣ту мэ।।
дэватэ̆гал̤э нанагэ̆ нишадха̄дхипану патийа̄гали э̆м̣ду нирдхарисиддарэ̆, ӣ сатйада мӯлака дэватэ̆гал̤у нанагэ̆ ка̄н̣исико̆л̤л̤али!
03054020a свам̣ чаива рӯпам̣ пушйам̣ту локапа̄ла̄х̣ сахэш́вара̄х̣।
03054020c йатха̄хамабхиджа̄нӣйа̄м̣ пун̣йаш́локам̣ нара̄дхипам̣।।
нара̄дхипа пун̣йаш́локананну гурутисалу саха̄йава̄гувам̣тэ̆ ӣш́варасамэта ӣ локапа̄лакару тамма сварӯпагал̤анну ка̄н̣исали!”
03054021a ниш́амйа дамайам̣тйа̄статкарун̣ам̣ паридэвитам̣।
03054021c ниш́чайам̣ парамам̣ татхйаманура̄гам̣ ча наишадхэ।।
03054022a мановиш́уддхим̣ буддхим̣ ча бхактим̣ ра̄гам̣ ча бха̄рата।
03054022c йатхоктам̣ чакрирэ дэва̄х̣ са̄мартхйам̣ лим̣гадха̄ран̣э।।
бха̄рата! дамайам̣тийа а̄ карун̣а паривэданэ̆йанну кэл̤и матту наишадхана куриту авал̤игидда парама ниш́чайа матту анура̄га, авал̤а мановиш́уддхи, буддхи, матту бхакти, ра̄гаванну нод̣и, авал̤у кэл̤ико̆м̣д̣а ха̄гэ̆ дэватэ̆гал̤у тамма чихнэ̆дха̄ран̣э̆ ма̄д̣ико̆л̤л̤ува са̄мартхйаванну торисидару.
03054023a са̄паш́йадвибудха̄нсарва̄насвэда̄нстабдхалочана̄н।
03054023c хр̣шитасраграджохӣна̄н стхита̄наспр̣ш́атах̣ кшитим̣।।
бэ̆варэ иллада, стабдхалочанара̄да, ш́убхракусумама̄лэ̆гал̤анну дхарисида, малинатэ̆йэ илладэ, кшитийанну спарш́исадэ ним̣тирува дэватэ̆гал̤анну авал̤у нод̣идал̤у.
03054024a ча̄йа̄двитӣйо мла̄насраграджах̣свэдасаманвитах̣।
03054024c бхӯмишт̣хо наишадхаш́чаива нимэшэн̣а ча сӯчитах̣।।
матту налану танна нэ̆рал̤ина мӯлака, малинама̄лэ̆йим̣да, бэ̆вару матту ко̆л̤э̆йим̣да, кан̣н̣урэ̆ппэ̆гал̤а мид̣итадим̣да матту бхӯмийанну мэ̆т̣т̣и ним̣тирувударим̣да гурутисалпат̣т̣ану.
03054025a са̄ самӣкшйа тато дэва̄нпун̣йаш́локам̣ ча бха̄рата।
03054025c наишадхам̣ варайа̄ма̄са бхаимӣ дхармэн̣а бха̄рата।।
бха̄рата! ӣга бхаимийу дэватэ̆гал̤анну матту пун̣йаш́локананну нод̣абахуда̄дурим̣да дхармапрака̄рава̄ги наишадхананну варисидал̤у.
03054026a виладжджама̄на̄ вастра̄м̣тэ джагра̄ха̄йаталочана̄।
03054026c скам̣дхадэш́э'ср̣джачча̄сйа сраджам̣ парамаш́обхана̄м̣।
03054026e варайа̄ма̄са чаиваинам̣ патитвэ вараварн̣инӣ।।
а̄ виладжджама̄ни а̄йаталочанэ̆йу авана вастрада ам̣чанну хид̣идал̤у матту парама ш́обханӣйа ма̄лэ̆йанну авана скам̣дхада мэлэ̆ ха̄кидал̤у. хӣгэ̆ а̄ вараварн̣инийу авананнэ танна патийанна̄ги варисидал̤у.
03054027a тато ха̄ хэти сахаса̄ ш́абдхо мукто нара̄дхипаих̣।
03054027c дэваирмахаршибхиш́чаива са̄дху са̄дхвити бха̄рата।
03054027e висмитаирӣритах̣ ш́абдхах̣ праш́ам̣садбхирналам̣ нр̣пам̣।।
бха̄рата! нэ̆рэ̆дидда нара̄дхипарэ̆лларӯ ха̄ха̄ка̄ра ма̄д̣идару, матту дэва-махаршигал̤у висмитара̄ги, нр̣па налананну праш́ам̣сисутта̄, “са̄дху! са̄дху!” э̆м̣ду удгарисидару.
03054028a вр̣тэ ту наишадхэ бхаимйа̄ локапа̄ла̄ махауджасах̣।
03054028c прахр̣шт̣аманасах̣ сарвэ нала̄йа̄шт̣ау вара̄ндадух̣।।
махауджаса локапа̄лакару бхаимйал̤им̣да варисико̆м̣д̣а наишадхана куриту прахр̣шт̣аманасара̄ги, наланигэ̆ о̆т̣т̣у э̆м̣т̣у варагал̤анниттару.
03054029a пратйакшадарш́анам̣ йаджн̃э гатим̣ ча̄нуттама̄м̣ ш́убха̄м̣।
03054029c наишадха̄йа дадау ш́акрах̣ прӣйама̄н̣ах̣ ш́ачӣпатих̣।।
ш́ачӣпати ш́акрану прӣтана̄ги наишадханигэ̆ йаджн̃агал̤алли танна пратйакшйадарш́анада матту над̣э̆йуваллэ̆лла̄ да̄рийалли вигхнабарадам̣тэ̆ вараванниттану.
03054030a агнира̄тмабхавам̣ пра̄да̄дйатра ва̄м̣чати наишадхах̣।
03054030c лока̄на̄тмапрабха̄м̣ш́чаива дадау тасмаи хута̄ш́анах̣।।
хута̄ш́анану наишадханигэ̆ бэка̄далли агнийу свайам̣бхӯтана̄гуваха̄гэ̆, матту агнийим̣да прабха̄вита прадэш́агал̤игэ̆ правэш́исабахудэ̆м̣ба вараванниттану.
03054031a йамастваннарасам̣ пра̄да̄ддхармэ ча парама̄м̣ стхитим̣।
03054031c апа̄м̣патирапа̄м̣ бха̄вам̣ йатра ва̄м̣чати наишадхах̣।।
03054032a сраджам̣ чоттамагам̣дха̄д̣хйа̄м̣ сарвэ ча митхунам̣ дадух̣।
03054032c вара̄нэвам̣ прада̄йа̄сйа дэва̄стэ тридивам̣ гата̄х̣।।
йаману аннарасаваннӯ матту дхармадалли парамастхитийаннӯ нӣд̣идану. апа̄м̣патийу наишадхану байасидалли джалаву ирувам̣тэ̆, матту сугам̣дхада уттама ма̄лэ̆йанниттану. сарварӯ сэри аванигэ̆ авал̤и маккал̤анну ко̆т̣т̣ару. ӣ рӣти варагал̤аннитту дэватэ̆гал̤у тридиваккэ̆ тэ̆рал̤идару.
03054033a па̄ртхива̄ш́ча̄нубхӯйа̄сйа̄ вива̄хам̣ висмайа̄нвита̄х̣।
03054033c дамайам̣тйа̄х̣ прамудита̄х̣ пратиджагмурйатха̄гатам̣।।
вива̄хаванну нод̣ида па̄ртхиварэ̆лларӯ висмайа̄нвитара̄ги, дамайам̣тийа салува̄ги сам̣тошаго̆м̣д̣у, бам̣да да̄рийаллийэ хим̣тэ̆рал̤идару.
03054034a ава̄пйа на̄рӣратнам̣ татпун̣йаш́локо'пи па̄ртхивах̣।
03054034c рэмэ саха тайа̄ ра̄джа̄ ш́ачйэва балавр̣траха̄।।
па̄ртхива пун̣йаш́локанӯ кӯд̣а на̄рӣратнаванну хо̆м̣ди, балавр̣трахану ш́ачийо̆м̣дигэ̆ рамисуваха̄гэ̆ авал̤о̆м̣дигэ̆ рамисидану.
03054035a атӣва мудито ра̄джа̄ бхра̄джама̄но'мш́ума̄нива।
03054035c арам̣джайатпраджа̄ вӣро дхармэн̣а парипа̄лайан।।
атӣва мудитана̄да вӣра ра̄джану хо̆л̤э̆йуттирува ам̣ш́ума̄нанам̣тэ̆ дхармадалли рам̣джисутта̄ праджэ̆гал̤анну парипа̄лисидану.
03054036a ӣджэ ча̄пйаш́вамэдхэна йайа̄тирива на̄хушах̣।
03054036c анйаиш́ча кратубхирдхӣма̄нбахубхиш́ча̄птадакшин̣аих̣।।
на̄хуша йайа̄тийам̣тэ̆ аш́вамэдха матту иннӯ итара, бахал̤ашт̣у а̄птадакшин̣э̆гал̤анно̆д̣агӯд̣ида кратугал̤анну а̄ дхӣмам̣тану нэ̆равэрисидану.
03054037a пунаш́ча раман̣ӣйэшу ванэшӯпаванэшу ча।
03054037c дамайам̣тйа̄ саха нало виджаха̄ра̄маропамах̣।।
амаранам̣тэ̆ налану дамайам̣тийа сахита пунах̣ пунах̣ раман̣ӣйа вана-упаванагал̤алли вихарисидану.
03054038a эвам̣ са йаджама̄наш́ча вихарам̣ш́ча нара̄дхипах̣।
03054038c раракша васусам̣пӯрн̣а̄м̣ васудха̄м̣ васудха̄дхипах̣।।
хӣгэ̆ йаджн̃агал̤анну над̣э̆сутта̄ матту вихарисутта̄ нара̄дхипа васудха̄дхипану васусам̣пхурн̣а васудхэ̆йанну ракшисуттиддану.”
сама̄пти
ити ш́рӣ маха̄бха̄ратэ а̄ран̣йакапарван̣и им̣дралока̄бхигаманапарван̣и налопа̄кхйа̄нэ дамайам̣тӣсвайам̣варэ чатушпам̣ча̄ш́аттамо'дхйа̄йах̣।
иду маха̄бха̄ратада а̄ран̣йакапарвадалли им̣дралока̄бхигаманапарвадалли налопа̄кхйа̄надалли дамайам̣тӣсвайам̣вара э̆ннува аиваттна̄лканэ̆йа адхйа̄йаву.