pravēśa
।। ōṁ ōṁ namō nārāyaṇāya।। śrī vēdavyāsāya namaḥ ।।
śrī kr̥ṣṇadvaipāyana vēdavyāsa viracita
śrī mahābhārata
āraṇyaka parva
iṁdralōkābhigamana parva
adhyāya 53
sāra
dēvategaḷa sannidhiyalliyē ninnannu varisuttēneṁdu damayaṁtiyu hēḷalu (1-12) nalanu dēvategaḷalliddallige baṁdu tiḷisidudu (13-21).
03053001 br̥hadaśva uvāca।
03053001a sā namaskr̥tya dēvēbhyaḥ prahasya nalamabravīt।
03053001c praṇayasva yathāśraddhaṁ rājankiṁ karavāṇi tē।।
br̥hadaśvanu hēḷidanu:“ā dēvategaḷige namaskarisi, avaḷu muguḷnaguttā nalanige hēḷidaḷu: “rāja! ninna uddēśagaḷannu yathāvattāgi hēḷu. ninage nanniṁda ēnāgabēku?
03053002a ahaṁ caiva hi yaccānyanmamāsti vasu kiṁ cana।
03053002c sarvaṁ tattava viśrabdhaṁ kuru praṇayamīśvara।।
nānu mattu nannalliruva ellavū ninnadē allavē? īśvara! ninna iccheyannu viśvāsadiṁda bahiraṁgapaḍisu.
03053003a haṁsānāṁ vacanaṁ yattattanmāṁ dahati pārthiva।
03053003c tvatkr̥tē hi mayā vīra rājānaḥ saṁnipātitāḥ।।
haṁsagaḷa vacanagaḷu nanna dēhavannu dahisuttive pārthiva! vīra! ninagōskaravē nānu ī rājarugaḷannellā oṭṭu sērisiddēne.
03053004a yadi cēdbhajamānāṁ māṁ pratyākhyāsyasi mānada।
03053004c viṣamagniṁ jalaṁ rajjumāsthāsyē tava kāraṇāt।।
mānada! ninnannu prītisuttidda nannannu nīnu tiraskarisidare nānu ninna kāraṇadiṁdāgi viṣavannō, agniyanō, jalavannō athavā nēṇannō morehoguttēne1.”
03053005a ēvamuktastu vaidarbhyā nalastāṁ pratyuvāca ha।
03053005c tiṣṭhatsu lōkapālēṣu kathaṁ mānuṣamiccasi।।
vaidarbhiya ī mātugaḷige nalanu uttarisidanu: “lōkapālakarē iruvāga nīnu manuṣyanannu hēge icchisuttīye?
03053006a yēṣāmahaṁ lōkakr̥tāmīśvarāṇāṁ mahātmanāṁ।
03053006c na pādarajasā tulyō manastē tēṣu vartatāṁ।।
nānu ā mahātma lōkakr̥ta īśvarara pādadhūḷigū samanalla. ninna manassannu avareḍegē oliyisu.
03053007a vipriyaṁ hyācaranmartyō dēvānāṁ mr̥tyumr̥ccati।
03053007c trāhi māmanavadyāṁgi varayasva surōttamān।।
dēvategaḷige apriyavāgi naḍedukoṁḍa martyanige mr̥tyuvē gati. anavadyāṁgī! surōttamarannu varisi nannannu rakṣisu.”
03053008a tatō bāṣpakalāṁ vācaṁ damayaṁtī śucismitā।
03053008c pravyāharaṁtī śanakairnalaṁ rājānamabravīt।।
āga śucismite damayaṁtiyu bāṣpagaḷiṁdoḍagūḍida mātiniṁda nidhānavāgi rājanige uttarisidaḷu.
03053009a astyupāyō mayā dr̥ṣṭō nirapāyō narēśvara।
03053009c yēna dōṣō na bhavitā tava rājankathaṁ cana।।
“narēśvara! nanna dr̥ṣṭiyalli apāyavilladaṁtaha oṁdu upāyavide. rāja! idariṁda ninage yāvudērītiya dōṣavū baruvudilla.
03053010a tvaṁ caiva hi naraśrēṣṭha dēvāścāgnipurōgamāḥ।
03053010c āyāṁtu sahitāḥ sarvē mama yatra svayaṁvaraḥ।।
narēśvara! agnipurōgama dēvategaḷannū sērikoṁḍu nīvellarū nanna svayaṁvarakke barabēku.
03053011a tatō'haṁ lōkapālānāṁ sannidhau tvāṁ narēśvara।
03053011c varayiṣyē naravyāghra naivaṁ dōṣō bhaviṣyati।।
narēśvara! āga nānu lōkapālakara sannidhiyalliyē ninnannu varisuttēne. naravyāghra! ī rīti ninage yāva dōṣavū baruvudilla.”
03053012a ēvamuktastu vaidarbhyā nalō rājā viśāṁ patē।
03053012c ājagāma punastatra yatra dēvāḥ samāgatāḥ।।
viśāṁpatē! vaidarbhiyu ī rīti hēḷalu, rāja nalanu punaḥ dēvategaḷu elli samāgatarāgiddarō allige maraḷidanu.
03053013a tamapaśyaṁstathāyāṁtaṁ lōkapālāḥ sahēśvarāḥ।
03053013c dr̥ṣṭvā cainaṁ tatō'pr̥ccanvr̥ttāṁtaṁ sarvamēva tat।।
allige avanu baruttiruvudannu īśvaranū sahita lōkapālakaru nōḍi sarva vr̥ttāṁtavannū kēḷidaru.
03053014 dēvā ūcuḥ।
03053014a kacciddr̥ṣṭā tvayā rājandamayaṁtī śucismitā।
03053014c kimabravīcca naḥ sarvānvada bhūmipatē'nagha।।
dēvategaḷu hēḷidaru: “rāja! nīnu śucismite damayaṁtiyannu nōḍideyā? anagha! bhūmipatē! namagellarige avaḷu ēnu hēḷidaḷu hēḷu.”
03053015 nala uvāca।
03053015a bhavadbhirahamādiṣṭō damayaṁtyā nivēśanaṁ।
03053015c praviṣṭaḥ sumahākakṣyaṁ daṁḍibhiḥ sthavirairvr̥taṁ।।
nalanu hēḷidanu: “nimmellara ādēśadaṁte ettara gōḍegaḷiṁda mattu daṁḍapāṇi kāvalugārariṁda āvr̥ta damayaṁtiya nivēśanavannu pravēśisidenu.
03053016a praviśaṁtaṁ ca māṁ tatra na kaściddr̥ṣṭavānnaraḥ।
03053016c r̥tē tāṁ pārthivasutāṁ bhavatāmēva tējasā।।
ādare nimma tējassina prabhāvadiṁda ā pārthivasuteyannu biṭṭu bēre yārū nānu pravēśisuvudannu nōḍalilla.
03053017a sakhyaścāsyā mayā dr̥ṣṭāstābhiścāpyupalakṣitaḥ।
03053017c vismitāścābhavandr̥ṣṭvā sarvā māṁ vibudhēśvarāḥ।।
nānu avaḷa sakhiyarannu nōḍide, avarū nannannu nōḍidaru. vibudhēśvararē! nannannu nōḍi avarellarū vismitarādaru.
03053018a varṇyamānēṣu ca mayā bhavatsu rucirānanā।
03053018c māmēva gatasaṁkalpā vr̥ṇītē surasattamāḥ।।
nimma kuritu nānu ā rucirānanege hēḷide. ādare, surasattamarē! avaḷige nanna mēleyē saṁkalpavide eṁdu hēḷidaḷu.
03053019a abravīccaiva māṁ bālā āyāṁtu sahitāḥ surāḥ।
03053019c tvayā saha naraśrēṣṭha mama yatra svayaṁvaraḥ।।
“naraśrēṣṭha! ninna jotege surarū kūḍa nanna svayaṁvarakke barali!” eṁdu ā bāleyu nanage hēḷidaḷu.
03053020a tēṣāmahaṁ sannidhau tvāṁ varayiṣyē narōttama।
03053020c ēvaṁ tava mahābāhō dōṣō na bhavitēti ha।।
“narōttama! avara sannidhiyalliyē ninnannu varisuttēne. mahābāhu! ī rīti ninage yāvudē dōṣavū baruvudilla.”
03053021a ētāvadēva vibudhā yathāvr̥ttamudāhr̥taṁ।
03053021c mayāśēṣaṁ pramāṇaṁ tu bhavaṁtastridaśēśvarāḥ।।
tridaśēśvararē! alli naḍediddannu yathāvattāgi nānu nimage tiḷisiddēne. innu nimage tiḷidahāge māḍi.””
samāpti
iti śrī mahābhāratē āraṇyakaparvaṇi iṁdralōkābhigamanaparvaṇi nalōpākhyānē nalakartukadēvadautyē tripaṁcāśattamō'dhyāyaḥ।
idu mahābhāratada āraṇyakaparvadalli iṁdralōkābhigamanaparvadalli nalōpākhyānadalli nalakartukadēvadautya ennuva aivattmūraneya adhyāyavu.
-
illi viṣa, agni, jala mattu nēṇu ivu ātmahatyeya nālku vidhagaḷādarū, nālvaru lōkapālakarannu, kramavāgi, śakra, agni, varuṇa mattu yamarannu sāṁkītisuttave. ↩︎