ปฺรวเศ
ฯฯ โอํ โอํ นมโ นารายณายฯฯ ศฺรี วเทวฺยาสาย นมห์ ฯฯ
ศฺรี กฺฤษฺณทฺวไปายน วเทวฺยาส วิรจิต
ศฺรี มหาภารต
อารณฺยก ปรฺว
อิํทฺรลโกาภิคมน ปรฺว
อธฺยาย 50
สาร
นล มตฺตุ ทมยํติยร นฑุวเะ, ปรสฺปรรนฺนุ นโฑิรทเ อิทฺทรู, อิตรริํท ปรสฺปรร คุณคฬนฺนุ กเฬิ กามวุ พเะฬเะทิทฺทุทุ (1-16). หํสวโะํทุ นลน สํทเศวนฺนุ ทมยํติคเะ ตลุปิสิ, ปฺรีติยนฺนุ วฺฤทฺธิสิทุทุ (17-31).
03050001 พฺฤหทศฺว อุวาจฯ
03050001a อาสีทฺราชา นลโ นาม วีรสเนสุตโ พลีฯ
03050001c อุปปนฺนโ คุณไริษฺฏไ รูปวานศฺวกโวิทห์ฯฯ
03050002a อติษฺฐนฺมนุชเํทฺราณาํ มูรฺธฺนิ ทเวปติรฺยถาฯ
03050002c อุปรฺยุปริ สรฺวเษามาทิตฺย อิว ตเชสาฯฯ
พฺฤหทศฺวนุ หเฬิทนุ: “วีรสเนน พลศาลิ มค, เอะลฺลา สทฺคุณ สํปนฺน, รูปวํต, อศฺวกโวิท, ทเวปติยํตเะ มนุชเํทฺรรเะลฺลร มเลฺปฏฺฏ, อวรเะลฺลริคิํต ตเชสฺสินลฺลิ สูรฺยนํตเะ ศโภิสุตฺติทฺท นล เอะํพ หเะสริน โอะพฺพ ราชนิทฺทนุ.
03050003a พฺรหฺมณฺยโ วเทวิจฺฉูรโ นิษธเษุ มหีปติห์ฯ
03050003c อกฺษปฺริยห์ สตฺยวาที มหานกฺษเาหิณีปติห์ฯฯ
ศูรนู, พฺรหฺมชฺญนู, วเทปารํคตนู, สตฺยวาทิยู, มหา อกฺษเาหิณิปติยู อาท อี นิษธ มหีปติยุ ชูชินลฺลิ ปฺรีติ หโะํทิทฺทนุ.
03050004a อีปฺสิตโ วรนารีณามุทารห์ สมฺยตเํทฺริยห์ฯ
03050004c รกฺษิตา ธนฺวินาํ ศฺรเษฺฐห์ สากฺษาทิว มนุห์ สฺวยํฯฯ
สุํทร นาริยรเะลฺลรู อาสเะ ปฑุวํติทฺท อวนุ อุทารนู, อิํทฺริยสํยมนู อาคิทฺทุ, ธนุรฺธาริคฬลฺลิ ศฺรเษฺฐนู, เอะลฺลร รกฺษกนู อาคิ สฺวตห์ สากฺษาตฺ มนุวินํติทฺทนุ.
03050005a ตถไวาสีทฺวิทรฺภเษุ ภีมโ ภีมปรากฺรมห์ฯ
03050005c ศูรห์ สรฺวคุณไรฺยุกฺตห์ ปฺรชากามห์ ส จาปฺรชห์ฯฯ
หาคเะยเ วิทรฺภทลฺลิ ศูรนู, สรฺวคุณยุกฺตนู, ภีมปรากฺรมิยู, สํตานวิลฺลทเะ, สํตานวนฺนุ พยสุตฺติทฺท ภีม เอะนฺนุว ราชนิทฺทนุ.
03050006a ส ปฺรชารฺถเ ปรํ ยตฺนมกรโตฺสุสมาหิตห์ฯ
03050006c ตมภฺยคจฺจทฺพฺรหฺมรฺษิรฺทมนโ นาม ภารตฯฯ
03050007a ตํ ส ภีมห์ ปฺรชากามสฺตโษยามาส ธรฺมวิตฺฯ
03050007c มหิษฺยา สห ราชเํทฺร สตฺการเณ สุวรฺจสํฯฯ
อวนุ สํตานกฺกโสฺกร นิรํตร ปรม ยตฺนวนฺนุ มาฑิทนุ. ภารต! อาค ทมน เอะํพ หเะสริน พฺรหฺมรฺษิยโะพฺพนุ อวนลฺลิคเะ อาคมิสิทนุ. อา ทรฺมวิตฺต, ปฺรชากามิ ราชเํทฺร ภีมนุ ตนฺน มหิษิยโะฑคโะํฑุ อา สุวรฺจสนนฺนุ สตฺกริสิทนุ.
03050008a ตสฺมไ ปฺรสนฺนโ ทมนห์ สภารฺยาย วรํ ททเาฯ
03050008c กนฺยารตฺนํ กุมาราํศฺจ ตฺรีนุทารานฺมหายศาห์ฯฯ
03050009a ทมยํตีํ ทมํ ทาํตํ ทมนํ จ สุวรฺจสํฯ
03050009c อุปปนฺนานฺคุณไห์ สรฺวไรฺภีมานฺภีมปรากฺรมานฺฯฯ
อทริํท ปฺรสนฺนนาท ทมนนุ ราช-ราณิยริคเะ วรวนฺนิตฺตนุ: โอะํทุ กนฺยารตฺน - ทมยํติ, มตฺตุ มหายศรู, อุทารรู อาท มูวรุ กุมารรุ - ทม, ทาํต, มตฺตุ สุวรฺจสิยาท ทมน. อิวรเะลฺลรู คุณสํปนฺนรู, ฆโรรู, ฆโรปรากฺรมิคฬู อาคิทฺทรุ.
03050010a ทมยํตี ตุ รูปเณ ตเชสา ยศสา ศฺริยาฯ
03050010c สเาภาคฺยเน จ ลโกเษุ ยศห์ ปฺราป สุมธฺยมาฯฯ
สุมธฺยมเะ ทมยํติยุ รูป, ตเชสฺสุ, ยศสฺสุ, สเาํทรฺย มตฺตุ สเาภาคฺยคฬลฺลิ ลโกคฬลฺลเะลฺลา ปฺรสิทฺธฬาคิทฺทฬุ.
03050011a อถ ตาํ วยสิ ปฺราปฺตเ ทาสีนาํ สมลํกฺฤตํฯ
03050011c ศตํ สขีนาํ จ ตถา ปรฺยุปาสฺตเ ศจีมิวฯฯ
วยสฺสิคเะ พํท อวฬนฺนุ โอะํทุ นูรุ สมลํกฺฤต สขิยรุ, ศจิยํตเะ สุตฺตุวรเะยุตฺติทฺทรุ.
03050012a ตตฺร สฺม ภฺราชตเ ภไมี สรฺวาภรณภูษิตาฯ
03050012c สขีมธฺยเ'นวทฺยาํคี วิทฺยุตฺสเาทามินี ยถาฯฯ
03050012e อตีว รูปสํปนฺนา ศฺรีริวายตลโจนาฯ
03050013a น ทเวเษุ น ยกฺษเษุ ตาทฺฤคฺรูปวตี กฺว จิตฺฯฯ
03050013c มานุษเษฺวปิ จานฺยเษุ ทฺฤษฺฏปูรฺวา น จ ศฺรุตาฯ
03050013e จิตฺตปฺรมาถินี พาลา ทเวานามปิ สุํทรีฯฯ
ตนฺน สขิยร มธฺยทลฺลิ, อนวทฺยาํคิ, สรฺวาภรณภูษิตเะ ปุษฺปคฬิํทลํกฺฤต ภไมิยุ มิํจินํตเะ ศโภิสุตฺติทฺทฬุ. อา อายต ลโจนเะยุ ลกฺษฺมิยํตเะ อตีว รูปสํปนฺนฬาคิทฺทฬุ. อิทกฺกู ปูรฺวทลฺลิ ทเว, ยกฺษ อถวา มนุษฺยรลฺลิ อิษฺฏโะํทุ รูปวติยนฺนุ กํฑิรลิลฺล มตฺตุ กเฬิรลิลฺล. อา สุํทร พาลกิยุ ทเวตเะคฬ จิตฺตวนฺนู กฑเะยุตฺติทฺทฬุ.
03050014a นลศฺจ นรศารฺทูลโ รูปเณาปฺรติมโ ภุวิฯ
03050014c กํทรฺป อิว รูปเณ มูรฺติมานภวตฺสฺวยํฯฯ
นรศารฺทูล นลนุ รูปทลฺลิ ภุวิยลฺลเ อปฺรติมนาคิทฺทนุ, มตฺตุ รูปทลฺลิ กํทรฺปนเ สฺวยํ อวตริสิทํติทฺทนุ.
03050015a ตสฺยาห์ สมีปเ ตุ นลํ ปฺรศศํสุห์ กุตูหลาตฺฯ
03050015c นไษธสฺย สมีปเ ตุ ทมยํตีํ ปุนห์ ปุนห์ฯฯ
ชนรุ กุตูหลทิํท ทมยํติย สมีปทลฺลิ นลนนฺนุ ปฺรศํสิสุตฺติทฺทรุ; มตฺตุ นไษธน สมีปทลฺลิ ปุนห์ ปุนห์ อวฬนฺนุ ปฺรศํสิสุตฺติทฺทรุ.
03050016a ตยโรทฺฤษฺฏกามโ'ภูจฺฉฺฤณฺวตโห์ สตตํ คุณานฺฯ
03050016c อนฺยโนฺยํ ปฺรติ กเาํตเย ส วฺยวรฺธต หฺฤจฺจยห์ฯฯ
กเาํตเย! หีคเะ สตตวาคิ ปรสฺปรร คุณคฬนฺนุ กเฬุตฺติทฺทํตเะ, อินฺนู นโฑทิรท อา วฺยกฺติย กุริตุ กาม พเะฬเะยิตุ มตฺตุ อวร หฺฤทยคฬลฺลิ ปรสฺปรริคเะ ปฺรีติ วรฺธิสิตุ.
03050017a อศกฺนุวนฺนลห์ กามํ ตทา ธารยิตุํ หฺฤทาฯ
03050017c อํตห์ปุรสมีปสฺถเ วน อาสฺตเ รหโคตห์ฯฯ
โอะมฺมเะ อี กามวนฺนุ หฺฤทยทลฺลเ สหิสิฏฺฏุกโะฬฺฬลุ อสมรฺถนาท นลนุ ยาริคู ติฬิยทํตเะ อํตห์ปุรท สมีปท วนทลฺลิ หโคิ กุฬิตุกโะํฑิทฺทนุ.
03050018a ส ททรฺศ ตทา หํสาํ ชาตรูปปริจฺจทานฺฯ
03050018c วนเ วิจรตาํ ตเษามเกํ ชคฺราห ปกฺษิณํฯฯ
อลฺลิ อวนุ พํคารท หโะทิกเะหโะํทิทฺท หํสคฬนฺนุ นโฑิทนุ มตฺตุ วนทลฺลิ โอฑาฑุตฺติทฺท อา ปกฺษิคฬลฺลิ โอะํทนฺนุ หิฑิทนุ.
03050019a ตตโ'ํตริกฺษคโ วาจํ วฺยาชหาร ตทา นลํฯ
03050019c น หํตวฺยโ'สฺมิ ตเ ราชนฺกริษฺยามิ หิ ตเ ปฺริยํฯฯ
อาค อา อํตริกฺษคนุ นลนิคเะ กูคิ หเฬิทนุ: “ราช! นนฺนนฺนุ กโะลฺลพเฑ. นินคเะ ปฺริยวาททฺทนฺนุ นานุ มาฑิกโะฑุตฺตเนเะ.
03050020a ทมยํตีสกาศเ ตฺวาํ กถยิษฺยามิ นไษธฯ
03050020c ยถา ตฺวทนฺยํ ปุรุษํ น สา มํสฺยติ กรฺหิ จิตฺฯฯ
นไษธ! ทมยํติย สมกฺษมทลฺลิ, อวฬุ นินฺน หโะรตาคิ พเรเะ ยาว ปุรุษน กุริตู ยโจิสท หาคเะ, นินฺน กุริตุ อวฬิคเะ หเฬุตฺตเนเะ.”
03050021a เอวมุกฺตสฺตตโ หํสมุตฺสสรฺช มหีปติห์ฯ
03050021c ตเ ตุ หํสาห์ สมุตฺปตฺย วิทรฺภานคมํสฺตตห์ฯฯ
อี มาตุคฬนฺนุ กเฬิ มหีปติยุ อา หํสวนฺนุ พิฑุคฑเะมาฑิทนุ มตฺตุ หํสคฬเะลฺลวู มเลเะ หาริ วิทรฺภท กฑเะ หโทวุ.
03050022a วิทรฺภนครีํ คตฺวา ทมยํตฺยาสฺตทาํติกเฯ
03050022c นิปเตุสฺตเ ครุตฺมํตห์ สา ททรฺศาถ ตานฺขคานฺฯฯ
อา คุรุตฺมํตคฬุ วิทรฺภนครกฺกเะ หโคิ อลฺลิ ทมยํติย พฬิคเะ พํทิฬิทวุ มตฺตุ อวฬุ อา ปกฺษิคฬนฺนุ นโฑิทฬุ.
03050023a สา ตานทฺภุตรูปานฺวไ ทฺฤษฺฏฺวา สขิคณาวฺฤตาฯ
03050023c หฺฤษฺฏา คฺรหีตุํ ขคมาํสฺตฺวรมาณโปจกฺรมเฯฯ
03050024a อถ หํสา วิสสฺฤปุห์ สรฺวตห์ ปฺรมทาวนเฯ
03050024c เอกไกศสฺตตห์ กนฺยาสฺตานฺ หํสานฺสมุปาทฺรวนฺฯฯ
อา อทฺภุต รูปิคฬนฺนุ นโฑิ สขีคณคฬิํท สุตฺตุวรเะยลฺปฏฺฏิทฺท อวฬุ หรฺษทิํท ปกฺษิคฬนฺนุ หิฑิยลโสุค อวุคฬนฺนุ พเะนฺนฏฺฏิทฬุ. เอะลฺล สขิยรู โอะพฺพโะพฺพรุ อวรวร หํสคฬนฺนุ หิฑิยลุ พเะนฺนฏฺฏิทรุ.
03050025a ทมยํตี ตุ ยํ หํสํ สมุปาธาวทํติกเฯ
03050025c ส มานุษีํ คิรํ กฺฤตฺวา ทมยํตีมถาพฺรวีตฺฯฯ
อาทรเะ ทมยํติยุ อนุสริสุตฺติทฺท หํสวุ อวฬุ สมีป พรุตฺติทฺทํตยเ มนุษฺยธฺวนิยนฺนุ ธริสิ ทมยํติยนฺนุทฺทเศิสิ มาตนาฑิตุ:
03050026a ทมยํติ นลโ นาม นิษธเษุ มหีปติห์ฯ
03050026c อศฺวินโห์ สทฺฤศโ รูปเ น สมาสฺตสฺย มานุษาห์ฯฯ
“ทมยํติ! นิษธทลฺลิ นล เอะํพ หเะสริน ราชนิทฺทานเะ. อวนุ อศฺวินิยร สทฺฤศนาคิทฺทานเะ มตฺตุ มนุษฺยรลฺลเ รูปทลฺลิ อวน สริสาฏิยาทวรุ ยารู อิลฺล.
03050027a ตสฺย วไ ยทิ ภารฺยา ตฺวํ ภวเถา วรวรฺณินิฯ
03050027c สผลํ ตเ ภวเชฺชนฺม รูปํ จเทํ สุมธฺยมเฯฯ
วรวรฺณินี! โอะํทุวเฬเะ นีนุ อวน ภารฺยเะยาทเะ เอะํทรเะ นินฺน อี รูป มตฺตุ ชนฺม สารฺถกวาทํตาคุตฺตทเะ.
03050028a วยํ หิ ทเวคํธรฺวมนุษฺยโรครากฺษสานฺฯ
03050028c ทฺฤษฺฏวํตโ น จาสฺมาภิรฺทฺฤษฺฏปูรฺวสฺตถาวิธห์ฯฯ
นาวุ ทเวตเะ, คํธรฺว, มนุษฺย, อุรค มตฺตุ รากฺษสรนฺนุ นโฑิทฺทเวเะ. อาทรเะ อิวนํตวนนฺนุ อิทูวรเะคู ยารลฺลิยู กํฑิลฺล.
03050029a ตฺวํ จาปิ รตฺนํ นารีณาํ นรเษุ จ นลโ วรห์ฯ
03050029c วิศิษฺฏายา วิศิษฺฏเน สํคมโ คุณวานฺภวเตฺฯฯ
นีนู กูฑ นาริยรลฺลิ รตฺนทํติทฺทียเะ. มตฺตุ นลนุ นรรลิยเ ศฺรเษฺฏนาคิทฺทานเะ. วิศิษฺฏวาท วฺยกฺติย สํคมวุ วิศิษฺฏวาท วฺยกฺติยโะฑนเะ อายิตเะํทรเะ โอะฬฺฬเะยทเ อาคุตฺตทเะ.”
03050030a เอวมุกฺตา ตุ หํสเน ทมยํตี วิศาํ ปตเฯ
03050030c อพฺรวีตฺตตฺร ตํ หํสํ ตมปฺยเวํ นลํ วทฯฯ
วิศาํปตเ! หํสท อี มาตุคฬนฺนุ กเฬิ ทมยํติยุ อา หํสกฺกเะ “นลนิคู อิทเ รีติ หเฬุ” เอะํทฬุ.
03050031a ตถเตฺยุกฺตฺวาํฑชห์ กนฺยาํ วไทรฺภสฺย วิศาํ ปตเฯ
03050031c ปุนราคมฺย นิษธานฺนลเ สรฺวํ นฺยวเทยตฺฯฯ
วิศาํปตเ! อา ปกฺษิยุ วไทรฺภิคเะ “หาคเะยเ มาฑุตฺตเนเะ!” เอะํทุ วจนวนฺนิตฺตุ, นิษธกฺกเะ มรฬิ, นลนิคเะ สรฺววนฺนู วรทิมาฑิตุ.”
สมาปฺติ
อิติ ศฺรี มหาภารตเ อารณฺยกปรฺวณิ อิํทฺรลโกาภิคมนปรฺวณิ นลโปาขฺยานเ หํสทมยํตีสํวาทเ ปํจาศตฺตมโ'ธฺยายห์ฯ
อิทุ มหาภารตท อารณฺยกปรฺวทลฺลิ อิํทฺรลโกาภิคมนปรฺวทลฺลิ นลโปาขฺยานทลฺลิ หํสทมยํตีสํวาท เอะนฺนุว ไอวตฺตนเะย อธฺยายวุ.