ప్రవేశ
।। ఓం ఓం నమో నారాయణాయ।। శ్రీ వేదవ్యాసాయ నమః ।।
శ్రీ కృష్ణద్వైపాయన వేదవ్యాస విరచిత
శ్రీ మహాభారత
ఆరణ్యక పర్వ
కైరాత పర్వ
అధ్యాయ 40
సార
హరను కిరాతవేష ధరిసి పార్థన బళి బరువుదు (1-6). అష్టరల్లియే హందియ రూపదల్లి బంద రాక్షస మూకనన్ను అర్జున కిరాతరీర్వరూ ఏకకాలదల్లి హొడెయువుదు (7-16). కెళగురుళి అసునీగిద హందియ కురితు అర్జున-హరర నడువె నడెద యుద్ధ (17-51). హరన నిజరూపవన్ను తిళిద అర్జునను అవనన్ను స్తుతిసిదుదు (52-61).
03040001 వైశంపాయన ఉవాచ।
03040001a గతేషు తేషు సర్వేషు తపస్విషు మహాత్మసు।
03040001c పినాకపాణిర్భగవాన్సర్వపాపహరో హరః।।
03040002a కైరాతం వేషమాస్థాయ కాంచనద్రుమసన్నిభం।
03040002c విభ్రాజమానో వపుషా గిరిర్మేరురివాపరః।।
వైశంపాయనను హేళిదను: “ఆ మహాత్మ తపస్విగళెల్లరూ హొరటు హోగలు, సర్వపాపహర పినాకపాణి భగవాన్ హరను కాంచన వృక్షదంతె కాంతియుక్తనాగి, గిరిగళల్లి ఇన్నొందు మేరు పర్వతదంతె హొళెయుత్తా కిరాతన వేషవన్ను పడెదను.
03040003a శ్రీమద్ధనురుపాదాయ శరాంశ్చాశీవిషోపమాన్।
03040003c నిష్పపాత మహార్చిష్మాన్దహన్ కక్షమివానలః।।
విషభరిత సర్పగళంతిద్ద శ్రీమంత ధనుస్సు మత్తు శరగళన్ను హిడిదు, సాగరద ఒడలన్ను సుడువ అగ్నియంతె బెళగుత్తా కెళగిళిదను.
03040004a దేవ్యా సహోమయా శ్రీమాన్సమానవ్రతవేషయా।
03040004c నానావేషధరైర్హృష్టైర్భూతైరనుగతస్తదా।।
ఆ శ్రీమాన్ దేవను అదే వేషవన్ను ధరిసి, హాగెయే నడెదుకొళ్ళుత్తిద్ద దేవి ఉమెయొడనె మత్తు వేషగళన్ను ధరిసి సంతోషదింద కుణిదాడుత్తిద్ద నానా భూతగళొడనిద్దను.
03040005a కిరాతవేషప్రచ్చన్నః స్త్రీభిశ్చాను సహస్రశః।
03040005c అశోభత తదా రాజన్స దేవోఽతీవ భారత।।
రాజన్! భారత! కిరాతవేషవన్ను ధరిసిద్ద సహస్రారు స్త్రీయరొందిగిద్ద దేవను అతీవ సుందరనాగి కాణుత్తిద్దను.
03040006a క్షణేన తద్వనం సర్వం నిఃశబ్దమభవత్తదా।
03040006c నాదః ప్రస్రవణానాం చ పక్షిణాం చాప్యుపారమత్।।
క్షణదల్లియే ఆ వన సర్వవూ నిఃశబ్ధవాయితు మత్తు ఝరి పక్షిగళ నినాదవు నింతితు.
03040007a స సంన్నికర్షమాగమ్య పార్థస్యాక్లిష్టకర్మణః।
03040007c మూకం నామ దితేః పుత్రం దదర్శాద్భుతదర్శనం।।
03040008a వారాహం రూపమాస్థాయ తర్కయంతమివార్జునం।
03040008c హంతుం పరమదుష్టాత్మా తమువాచాథ ఫల్గునః।।
అవను అక్లిష్టకర్మి పార్థన బళి బరుత్తిద్దంతె అద్భుతవాగి తోరుత్తిద్ద మూక ఎంబ హెసరిన దితియ పరమ దుష్టాత్మ మగను హందియ రూపవన్ను తాళి అర్జుననన్ను కొల్లువ యోచనెయల్లిద్దుదన్ను కండను.
03040009a గాండీవం ధనురాదాయ శరాంశ్చాశీవిషోపమాన్।
03040009c సజ్యం ధనుర్వరం కృత్వా జ్యాఘోషేణ నినాదయన్।।
ఆగ ఫల్గునను గాండీవ ధనుస్సు మత్తు విషక్కె సమాన బాణగళన్ను ఎత్తి, ఆ శ్రేష్ఠ దనుస్సన్ను బిగిదు, ఠేంకారవన్ను మొళగిసి హేళిదను.
03040010a యన్మాం ప్రార్థయసే హంతుమనాగసమిహాగతం।
03040010c తస్మాత్త్వాం పూర్వమేవాహం నేష్యామి యమసాదనం।।
“ఏనూ పాపగళన్నెసగదే ఇల్లిగె బందిరువ నన్నన్ను కొల్లలు బయసుత్తిరువెయాదుదరింద అదక్కె మొదలే నాను నిన్నన్ను యమసాదనక్కె కళుహిసుత్తేనె!”
03040011a తం దృష్ట్వా ప్రహరిష్యంతం ఫల్గునం దృఢధన్వినం।
03040011c కిరాతరూపీ సహసా వారయామాస శంకరః।।
దృఢధన్వి ఫల్గునను అవనన్ను హొడెయుత్తిరువుదన్ను నోడిద కిరాతరూపి శంకరను తక్షణవే అవనన్ను తడెదను.
03040012a మయైష ప్రార్థితః పూర్వం నీలమేఘసమప్రభః।
03040012c అనాదృత్యైవ తద్వాక్యం ప్రజహారాథ ఫల్గునః।।
“కప్పు మోడదంతిరువ ఇవనిగె మొదలు గురియిట్టవను నాను!” ఆదరె అవన మాతన్ను అనాదరిసి ఫల్గునను ఆ ప్రాణియన్ను హొడెదను.
03040013a కిరాతశ్చ సమం తస్మిన్నేకలక్ష్యే మహాద్యుతిః।
03040013c ప్రముమోచాశనిప్రఖ్యం శరమగ్నిశిఖోపమం।।
మహాద్యుతి కిరాతనూ కూడ ఏకకాలదల్లి అగ్నిశిఖెగె సమాన అథవా మించినంతిరువ శరవన్ను అదక్కే గురియన్నిట్టు హొడెదను.
03040014a తౌ ముక్తౌ సాయకౌ తాభ్యాం సమం తత్ర నిపేతతుః।
03040014c మూకస్య గాత్రే విస్తీర్ణే శైలసంహననే తదా।।
అవరిబ్బరూ బిట్ట బాణగళు ఒందే కాలదల్లి పర్వతదష్టు దొడ్డదాగిద్ద మూకన దేహద మేలె బిద్దవు.
03040015a యథాశనివినిష్పేషో వజ్రస్యేవ చ పర్వతే।
03040015c తథా తయోః సమ్నిపాతః శరయోరభవత్తదా।।
పర్వతద మేలె మించు మత్తు సిడిలు బీళువంతె ఆ ఎరడు బాణగళూ అవన మేలె బిద్దవు.
03040016a స విద్ధో బహుభిర్బాణైర్దీప్తాస్యైః పన్నగైరివ।
03040016c మమార రాక్షసం రూపం భూయః కృత్వా విభీషణం।।
ఉరియుత్తిరువ బాయియ సర్పగళంతిరువ ఆ ఎరడు బాణగళ హొడెతదింద ఆ రాక్షసను సత్తు, తన్న విభీషణ రూపవన్ను హొంది బిద్దను.
03040017a దదర్శాథ తతో జిష్ణుః పురుషం కాంచనప్రభం।
03040017c కిరాతవేషప్రచ్చన్నం స్త్రీసహాయమమిత్రహా।
03040017e తమబ్రవీత్ప్రీతమనాః కౌంతేయః ప్రహసన్నివ।।
అమిత్రహ కౌంతేయ జిష్ణువు కాంచనప్రభెయ, కిరాతవేషదల్లిద్ద, స్త్రీయర జొతెగూడిద్ద పురుషనన్ను నోడి సంతోషదింద నగుత్తా హేళిదను:
03040018a కో భవానటతే శూన్యే వనే స్త్రీగణసంవృతః।
03040018c న త్వమస్మిన్వనే ఘోరే బిభేషి కనకప్రభ।।
“ఈ శూన్య వనదల్లి స్త్రీగణగళింద సుత్తువరెదు తిరుగాడుత్తిరువ నీను యారు? కనకప్రభ! ఈ ఘోర వనదల్లి నినగె భయవాగువుదిల్లవే?
03040019a కిమర్థం చ త్వయా విద్ధో మృగోఽయం మత్పరిగ్రహః।
03040019c మయాభిపన్నః పూర్వం హి రాక్షసోఽయమిహాగతః।।
నన్నదాగిద్ద ఈ మృగవన్ను నీను ఏకె హొడెదె? ఇల్లిగె బందిద్ద ఈ రాక్షసనన్ను మొదలు నోడిద్దుదు నాను.
03040020a కామాత్పరిభవాద్వాపి న మే జీవన్విమోక్ష్యసే।
03040020c న హ్యేష మృగయాధర్మో యస్త్వయాద్య కృతో మయి।
03040020e తేన త్వాం భ్రంశయిష్యామి జీవితాత్పర్వతాశ్రయ।।
బేకెందే నీను ఇదన్ను మాడిరబహుదు అథవా తప్పెందు తిళియదే మాడిరబహుదు. ఆదరె నీను మాత్ర జీవంతనాగి నన్నింద తప్పిసకొళ్ళలారె! ఇందు నీను నన్నొడనె నడెదుకొండిద్దుదు బేటెయాడువవన ధర్మవల్ల. పర్వతవాసియే! నాను నిన్నింద నిన్న జీవవన్ను తెగెయుత్తేనె.”
03040021a ఇత్యుక్తః పాండవేయేన కిరాతః ప్రహసన్నివ।
03040021c ఉవాచ శ్లక్ష్ణయా వాచా పాండవం సవ్యసాచినం।।
పాండవను హీగె హేళలు కిరాతను నగుత్తా ఆ సవ్యసాచి పాండవనిగె మృదుధ్వనియల్లి హేళిదను:
03040022a మమైవాయం లక్ష్యభూతః పూర్వమేవ పరిగ్రహః।
03040022c మమైవ చ ప్రహారేణ జీవితాద్వ్యవరోపితః।।
“అదక్కె నానే మొదలు గురియిట్టిద్దెయాదుదరింద అదు ననగే సేరిద్దు. మత్తు నన్న బాణద హొడెతదిందలే అవను సత్తిద్దు.
03040023a దోషాన్స్వాన్నార్హసేఽన్యస్మై వక్తుం స్వబలదర్పితః।
03040023c అభిషక్తోఽస్మి మందాత్మన్న మే జీవన్విమోక్ష్యసే।।
నిన్నల్లిద్ద దోషవన్ను ఇన్నొబ్బర మేలె హాకువష్టు నిన్న బలద కురితు గర్వ పడబేడ. మూఢ! నీను నన్నన్ను అవహేళిసిదుదక్కె నన్నింద నీను జీవంత తప్పిసికొళ్ళలారె!
03040024a స్థిరో భవస్వ మోక్ష్యామి సాయకానశనీనివ।
03040024c ఘటస్వ పరయా శక్త్యా ముంచ త్వమపి సాయకాన్।।
స్థిరనాగు. సిడిలినంతిరువ బాణగళన్ను బిడుత్తేనె. నీనూ కూడ నినగె ఎష్టు సాద్యవో అష్టు బాణగళన్ను బిడు!”
03040025a తతస్తౌ తత్ర సంరబ్ధౌ గర్జమానౌ ముహుర్ముహుః।
03040025c శరైరాశీవిషాకారైస్తతక్షాతే పరస్పరం।।
పునః పునః ఘర్జిసుత్తా అవరిబ్బరూ సర్పగళంతిరువ విషకారీ బాణగళింద పరస్పరరన్ను చుచ్చిదరు.
03040026a తతోఽర్జునః శరవర్షం కిరాతే సమవాసృజత్।
03040026c తత్ప్రసన్నేన మనసా ప్రతిజగ్రాహ శంకరః।।
ఆగ అర్జునను బాణగళ మళెయన్నే కిరాతన మేలె సురిసిదను. అదన్ను శంకరను ప్రసన్న మనస్సినింద స్వీకరిసిదను.
03040027a ముహూర్తం శరవర్షం తత్ప్రతిగృహ్య పినాకధృక్।
03040027c అక్షతేన శరీరేణ తస్థౌ గిరిరివాచలః।।
పినాకధారియు ఒందు క్షణ ఆ శరవర్షవన్ను తడెదుకొండు శరీరదల్లి గాయగొళ్ళదే పర్వతదంతె అచలవాగి నింతుకొండను.
03040028a స దృష్ట్వా బాణవర్షం తన్మోఘీభూతం ధనంజయః।
03040028c పరమం విస్మయం చక్రే సాధు సాధ్వితి చాబ్రవీత్।।
తన్న బాణగళ మళెయు నిరర్థకవాదుదన్ను నోడి ధనంజయను పరమ విస్మితనాగి “సాధు! సాధు!” ఎందు హేళతొడగిదను.
03040029a అహోఽయం సుకుమారాంగో హిమవచ్చిఖరాలయః।
03040029c గాండీవముక్తాన్నారాచాన్ప్రతిగృహ్ణాత్యవిహ్వలః।।
“ఆహా! ఈ హిమాలయ శిఖరద మేలె వాసిసువ, సుకుమారాంగను విహ్వలనాగదే గాండీవదింద బిడల్పట్ట ఈ లోహద బాణగళన్ను తడెదుకొళ్ళుత్తిద్దానల్ల!
03040030a కోఽయం దేవో భవేత్సాక్షాద్రుద్రో యక్షః సురేశ్వరః।
03040030c విద్యతే హి గిరిశ్రేష్ఠే త్రిదశానాం సమాగమః।।
ఇవను యారిరబహుదు? దేవనో, సాక్షాత్ రుద్రనో, యక్షనో, ఇంద్రనో ఇరబహుదే? ఈ శ్రేష్ఠ పర్వతద మేలె మూవత్తు దేవరుగళు ఒట్టుగూడుత్తారె ఎందు తిళిదుకొండిద్దేనె.
03040031a న హి మద్బాణజాలానాముత్సృష్టానాం సహస్రశః।
03040031c శక్తోఽన్యః సహితుం వేగమృతే దేవం పినాకినం।।
దేవ పినాకియన్ను బిట్టు బేరె యారిగూ నన్నింద బిడల్పట్ట సహస్రారు బాణగళ మళెయ హొడెతవన్ను సహిసికొళ్ళలు సాధ్యవిల్ల!
03040032a దేవో వా యది వా యక్షో రుద్రాదన్యో వ్యవస్థితః।
03040032c అహమేనం శరైస్తీక్ష్ణైర్నయామి యమసాదనం।।
దేవతెయాగిరబహుదు అథవా యక్షనాగిరబహుదు. రుద్రనల్లదే బేరె యారే ఇల్లిగె బందిరలి, అవనన్ను నన్న ఈ తీక్ష్ణ బాణగళింద యమసాదనక్కె కళుహిసుత్తేనె.”
03040033a తతో హృష్టమనా జిష్ణుర్నారాచాన్మర్మభేదినః।
03040033c వ్యసృజచ్శతధా రాజన్మయూఖానివ భాస్కరః।।
రాజన్! ఆగ సంతోషదింద జిష్ణువు భాస్కరను తన్న కిరణగళన్ను పసరిసువంతె నూరారు మర్మభేది బాణగళన్ను బిట్టను.
03040034a తాన్ప్రసన్నేన మనసా భగవాఽల్లోకభావనః।
03040034c శూలపాణిః ప్రత్యగృహ్ణాచ్శిలావర్షమివాచలః।।
లోకభావన భగవాన్ శూలపాణియు మళెయడియల్లి అచలవాగి నిల్లువ పర్వతదంతె ప్రసన్న మనస్సినిందలే ఆ బాణగళన్ను స్వీకరిసిదను.
03040035a క్షణేన క్షీణబాణోఽథ సంవృత్తః ఫల్గునస్తదా।
03040035c విత్రాసం చ జగామాథ తం దృష్ట్వా శరసంక్షయం।।
స్వల్ప సమయదల్లియే ఫల్గునన బాణగళు ముగిదుహోదవు. తన్న బాణగళు ఇల్లవాదుదన్ను నోడి అవను అల్లియే తత్తరిసి నింతను.
03040036a చింతయామాస జిష్ణుస్తు భగవంతం హుతాశనం।
03040036c పురస్తాదక్షయౌ దత్తౌ తూణౌ యేనాస్య ఖాండవే।।
ఆగ జిష్ణువు హిందె ఖాండవవనదల్లి భగవంత అగ్నియు కొట్టిద్ద ఎరడు అక్షయ బత్తళికెగళ కురితు యోచిసిదను.
03040037a కిం ను మోక్ష్యామి ధనుషా యన్మే బాణాః క్షయం గతాః।
03040037c అయం చ పురుషః కోఽపి బాణాన్గ్రసతి సర్వశః।।
“బాణగళు ముగిదు హోదవల్ల! ఈగ నాను నన్న ధనుస్సినింద ఏనన్ను ప్రయోగిసలి? ఎల్ల బాణగళన్నూ కబళిసువ ఈ పురుషనాదరూ యారు?
03040038a అహమేనం ధనుష్కోట్యా శూలాగ్రేణేవ కుంజరం।
03040038c నయామి దండధారస్య యమస్య సదనం ప్రతి।।
ఆనెయన్ను ఈటియ కొనెయింద హొడెయువంతె నాను ఇవనన్ను ధనుస్సిన తుదియింద హొడెదు దండధారి యమన సదనక్కె కళుహిసుత్తేనె!”
03040039a సంప్రాయుధ్యద్ధనుష్కోట్యా కౌంతేయః పరవీరహా।
03040039c తదప్యస్య ధనుర్దివ్యం జగ్రాస గిరిగోచరః।।
పరవీరహ కౌంతేయను ధనుస్సిన తుదియింద హొడెయలు ఆ గిరిగోచరను అవన ఆ దివ్య ధనుస్సన్నూ కసిదుకొండను.
03040040a తతోఽర్జునో గ్రస్తధనుః ఖడ్గపాణిరతిష్ఠత।
03040040c యుద్ధస్యాంతమభీప్సన్వై వేగేనాభిజగామ తం।।
తన్న ధనుస్సన్ను కళెదుకొండ అర్జునను ఖడ్గవన్ను హిడిదు నింతు యుద్ధవన్ను కొనెగొళిసలు ఇచ్ఛిసి, అవనన్ను అదరింద వేగవాగి ఆక్రమణిసిదను.
03040041a తస్య మూర్ధ్ని శితం ఖడ్గమసక్తం పర్వతేష్వపి।
03040041c ముమోచ భుజవీర్యేణ విక్రమ్య కురునందనః।
03040041e తస్య మూర్ధానమాసాద్య పఫాలాసివరో హి సః।।
పర్వతద మేలె హొడెదరూ మొడ్డాగదంతిద్ద ఆ హరిత ఖడ్గవన్ను కురునందనను ధైర్యదింద తన్న భుజ బలదింద బీసి ఎసెయలు, అవన తలెయన్ను హొడెద ఖడ్గవు చూరుచూరాగి బిద్దితు.
03040042a తతో వృక్షైః శిలాభిశ్చ యోధయామాస ఫల్గునః।
03040042c యథా వృక్షాన్మహాకాయః ప్రత్యగృహ్ణాదథో శిలాః।।
ఆగ ఫల్గునను మరగళు మత్తు కల్లుబండెగళింద యుద్ధమాడతొడగిదను మత్తు ఆ మహాకాయను మరగళన్నూ కల్లు బండెగళన్నూ సహిసికొండను.
03040043a కిరాతరూపీ భగవాంస్తతః పార్థో మహాబలః।
03040043c ముష్టిభిర్వజ్రసంస్పర్శైర్ధూమముత్పాదయన్ముఖే।
ఆగ మహాబలి పార్థను బాయియింద హొగెయన్ను కారుత్తా ఆ కిరాతరూపి భగవంతన మేలె మించినంతిద్ద తన్న ముష్టియింద గుద్దిదను.
03040043e ప్రజహార దురాధర్షే కిరాతసమరూపిణి।।
03040044a తతః శక్రాశనిసమైర్ముష్టిభిర్భృశదారుణైః।
03040044c కిరాతరూపీ భగవానర్దయామాస ఫల్గునం।।
కిరాతనంతె తోరుత్తిద్ద ఆ కిరాతరూపియు ఇంద్రన వజ్రాయుధదంతిద్ద తన్న ముష్టియింద ఫల్గుననన్ను గుద్ది అవనిగె నోవుంటుమాడిదను.
03040045a తతశ్చటచటాశబ్దః సుఘోరః సమజాయత।
03040045c పాండవస్య చ ముష్టీనాం కిరాతస్య చ యుధ్యతః।।
ఆగ అల్లి ఘోర యుద్ధవు నడెయితు. పాండవ మత్తు కిరాతన ముష్టియుద్ధదింద చటచట శబ్ధవు కేళి బరుత్తిత్తు.
03040046a సుముహూర్తం మహద్యుద్ధమాసీత్తల్లోమహర్షణం।
03040046c భుజప్రహారసమ్యుక్తం వృత్రవాసవయోరివ।।
భుజగళింద హొడెదాడుత్తిద్ద ఆ మై నవిరేళిసువ యుద్ధవు స్వల్ప సమయ వృత్ర మత్తు ఇంద్రన నడువె నడెద యుద్ధదంతె తోరుత్తిత్తు.
03040047a జహారాథ తతో జిష్ణుః కిరాతమురసా బలీ।
03040047c పాండవం చ విచేష్టంతం కిరాతోఽప్యహనద్బలాత్।।
ఆగ బలశాలి జిష్ణువు కిరాతన ఎదెయన్ను బిగియాగి హిడియలు కిరాతను బలదింద పాండవనన్ను మూర్ఛెగొళిసువంతె హొడెదను.
03040048a తయోర్భుజవినిష్పేషాత్సంఘర్షేణోరసోస్తథా।
03040048c సమజాయత గాత్రేషు పావకోఽంగారధూమవాన్।।
అవర తోళుగళ పెట్టినింద మత్తు అవర ఎదెగళ సంఘర్షదింద అవర దేహగళింద కిడి మత్తు హొగెయుక్త బెంకియు హుట్టితు.
03040049a తత ఏనం మహాదేవః పీడ్య గాత్రైః సుపీడితం।
03040049c తేజసా వ్యాక్రమద్రోషాచ్చేతస్తస్య విమోహయన్।।
ఆగ మహాదేవను అవన దేహవన్ను బిగియాగి హిడిదు రోషదింద జోరాగి హొడెదు అవనన్ను మూర్ఛెగొళిసిదను.
03040050a తతో నిపీడితైర్గాత్రైః పిండీకృత ఇవాబభౌ।
03040050c ఫల్గునో గాత్రసంరుద్ధో దేవదేవేన భారత।।
03040051a నిరుచ్చ్వాసోఽభవచ్చైవ సంన్నిరుద్ధో మహాత్మనా।
03040051c తతః పపాత సమ్మూఢస్తతః ప్రీతోఽభవద్భవః।।
భారత! దేవదేవన హిడితక్కె సిలుకి మై మద్దెయాగలు ఫల్గునను తన్న దేహద నియంత్రణవన్ను కళెదుకొండను. మహాత్మనింద సోలల్పట్టు, ఉసిరాడువుదన్నూ నిల్లిసి మూర్ఛెగొండు బిద్దను. ఆగ భవను సంతుష్టనాదను.
03040052 భగవానువాచ।
03040052a భో భో ఫల్గున తుష్టోఽస్మి కర్మణాప్రతిమేన తే।
03040052c శౌర్యేణానేన ధృత్యా చ క్షత్రియో నాస్తి తే సమః।।
భగవంతను హేళిదను: “ఓ ఫల్గున! నిన్న అప్రతిమ కర్మ, శౌర్య మత్తు స్థిరతెగళింద సంతుష్టనాగిద్దేనె. నిన్న సరిసమనాద క్షత్రియనిల్ల!
03040053a సమం తేజశ్చ వీర్యం చ మమాద్య తవ చానఘ।
03040053c ప్రీతస్తేఽహం మహాబాహో పశ్య మాం పురుషర్షభ।।
అనఘ! ఇందు నిన్న తేజస్సు మత్తు వీర్యవు నన్న సరిసాటియాగిత్తు. మహాబాహో! నిన్న మేలె ప్రీతనాగిద్దేనె. పురుషర్షభ! నన్నన్ను నోడు!
03040054a దదాని తే విశాలాక్ష చక్షుః పూర్వ‌ఋషిర్భవాన్।
03040054c విజేష్యసి రణే శత్రూనపి సర్వాన్దివౌకసః।।
విశాలాక్ష! నినగె నాను కణ్ణుగళన్ను కొడుత్తేనె. హిందె నీను ఋషియాగిద్దె. దేవతెగళాగిద్దరూ నీను రణదల్లి నిన్న శత్రుగళన్ను జయిసుత్తీయె.””
03040055 వైశంపాయన ఉవాచ।
03040055a తతో దేవం మహాదేవం గిరిశం శూలపాణినం।
03040055c దదర్శ ఫల్గునస్తత్ర సహ దేవ్యా మహాద్యుతిం।।
వైశంపాయనను హేళిదను: “అనంతర ఫల్గునను శూలపాణి మహాద్యుతి మహాదేవ దేవ గిరీశనన్ను దేవియ సహిత నోడిదను.
03040056a స జానుభ్యాం మహీం గత్వా శిరసా ప్రణిపత్య చ।
03040056c ప్రసాదయామాస హరం పార్థః పరపురంజయః।।
తన్న మొళకాలుగళన్నూరి నెలక్కె ముట్టువంతె తలెబాగి నమస్కరిసి పరపురంజయ పార్థను హరనన్ను మెచ్చిసిదను.
03040057 అర్జున ఉవాచ।
03040057a కపర్దిన్సర్వభూతేశ భగనేత్రనిపాతన।
03040057c వ్యతిక్రమం మే భగవన్ క్షంతుమర్హసి శంకర।।
అర్జునను హేళిదను: “కపర్దినే! సర్వభూతేశ! భగనేత్రనిపాతినే! శంకర! భగవన్! నన్న తప్పన్ను క్షమిసు!
03040058a భవగద్దర్శనాకాంక్షీ ప్రాప్తోఽస్మీమం మహాగిరిం।
03040058c దయితం తవ దేవేశ తాపసాలయముత్తమం।।
దేవేశ! నిన్నన్ను కాణలోసుగవే నాను నిన్న అచ్చుమెచ్చిన, తాపసరిగె ఉత్తమవాద ఈ మహాగిరిగె బందు తలుపిద్దేనె.
03040059a ప్రసాదయే త్వాం భగవన్సర్వభూతనమస్కృత।
03040059c న మే స్యాదపరాధోఽయం మహాదేవాతిసాహసాత్।।
భగవన్! సర్వభూతనమస్కృత! మహాదేవ! నన్న ఈ అతిసాహసవు అపరాధవాగదిరలి!
03040060a కృతో మయా యదజ్ఞానాద్విమర్దోఽయం త్వయా సహ।
03040060c శరణం సంప్రపన్నాయ తత్ క్షమస్వాద్య శంకర।।
శంకర! నినగె శరణు బందు నన్నన్ను నినగె అర్పిసుత్తిద్దేనె. తిళియదే నిన్నొందిగె హోరాడిద నన్న ఈ తప్పన్ను క్షమిసు!””
03040061 వైశంపాయన ఉవాచ।
03040061a తమువాచ మహాతేజాః ప్రహస్య వృషభధ్వజః।
03040061c ప్రగృహ్య రుచిరం బాహుం క్షాంతమిత్యేవ ఫల్గునం।।
వైశంపాయనను హేళిదను: “మహాతేజస్వి వృషభధ్వజను ఫల్గునన సుందర బాహుగళన్ను హిడిదు, నక్కు అవనిగె “క్షమిసిద్దేనె!” ఎందు హేళిదను.
సమాప్తి
ఇతి శ్రీ మహాభారతే ఆరణ్యకపర్వణి కైరాతపర్వణి మహాదేవస్తవే చత్వారింశోఽధ్యాయః।
ఇదు శ్రీ మహాభారతద ఆరణ్యకపర్వదల్లి కైరాతపర్వదల్లి మహాదేవస్తుతియల్లి నల్వత్తనెయ అధ్యాయవు.