019 ସୌଭଵଧୋପାଖ୍ଯାନଃ

ପ୍ରଵେଶ

।। ଓଂ ଓଂ ନମୋ ନାରାଯଣାଯ।। ଶ୍ରୀ ଵେଦଵ୍ଯାସାଯ ନମଃ ।।

ଶ୍ରୀ କୃଷ୍ଣଦ୍ଵୈପାଯନ ଵେଦଵ୍ଯାସ ଵିରଚିତ

ଶ୍ରୀ ମହାଭାରତ

ଆରଣ୍ଯକ ପର୍ଵ

କୈରାତ ପର୍ଵ

ଅଧ୍ଯାଯ 19

ସାର

ରଥଦଲ୍ଲି ମୂର୍ଛॆଗॊଂଡ ପ୍ରଦ୍ଯୁମ୍ନନୁ ସାରଥି ଦାରୁକନୁ ରଣଦିଂଦ ଆଚॆ କରॆଦୁକॊଂଡୁ ହୋଗଲୁ, ऎଚ୍ଚॆଦ୍ଦ ପ୍ରଦ୍ଯୁମ୍ନନୁ ସାରଥିଯନ୍ନୁ ନିଂଦିସୁଵୁଦୁ (1-6). ଦାରୁକ-ପ୍ରଦ୍ଯୁମ୍ନର ସଂଵାଦ (7-33).

03019001 ଵାସୁଦେଵ ଉଵାଚ।
03019001a ଶାଲ୍ଵବାଣାର୍ଦିତେ ତସ୍ମିନ୍ପ୍ରଦ୍ଯୁମ୍ନେ ବଲିନାଂ ଵରେ।
03019001c ଵୃଷ୍ଣଯୋ ଭଗ୍ନସଂକଲ୍ପା ଵିଵ୍ଯଥୁଃ ପୃତନାଗତାଃ।।

ଵାସୁଦେଵନୁ ହେଳିଦନୁ: “ବଲିଶ୍ରେଷ୍ଠ ପ୍ରଦ୍ଯୁମ୍ନନନ୍ନୁ ଶାଲ୍ଵନ ବାଣଗଳୁ ଚୁଚ୍ଚଲୁ, ହୋରାଡଲୁ ବଂଦିଦ୍ଦ ଵୃଷ୍ଣିଗଳୁ ଗୁରିତପ୍ପି ବୁଦ୍ଧିଯନ୍ନୁ କଳॆଦୁକॊଂଡରୁ.

03019002a ହାହାକୃତମଭୂତ୍ସାର୍ଵଂ ଵୃଷ୍ଣ୍ଯଂଧକବଲଂ ତଦା।
03019002c ପ୍ରଦ୍ଯୁମ୍ନେ ପତିତେ ରାଜନ୍ପରେ ଚ ମୁଦିତାଭଵନ୍।।

ରାଜନ୍! ପ୍ରଦ୍ଯୁମ୍ନନୁ କॆଳଗୁରୁଳଲୁ ଵୃଷ୍ଣି ମତ୍ତୁ ଅଂଧକର ସେନॆଯୁ ହାହାକାରଵନ୍ନୁଂଟୁମାଡିତୁ ମତ୍ତୁ ଶତ୍ରୁସେନॆଯୁ ସଂତସଗॊଂଡିତୁ.

03019003a ତଂ ତଥା ମୋହିତଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ଵା ସାରଥିର୍ଜଵନୈର୍ହଯୈଃ।
03019003c ରଣାଦପାହରତ୍ତୂର୍ଣଂ ଶିକ୍ଷିତୋ ଦାରୁକିସ୍ତତଃ।।

ଅଵନୁ ମୂର୍ଛॆଗॊଂଡିଦୁଦନ୍ନୁ ନୋଡି, ଅଵନ କୁଶଲ ସାରଥି ଦାରୁକନୁ ଅଵନନ୍ନୁ ତକ୍ଷଣଵେ ଅତିଵେଗଦ କୁଦୁରॆଗଳॊଂଦିଗॆ ରଣରଂଗଦିଂଦ ଆଚॆ କରॆଦୁକॊଂଡୁ ହୋଦନୁ.

03019004a ନାତିଦୂରାପଯାତେ ତୁ ରଥେ ରଥଵରପ୍ରଣୁତ୍।
03019004c ଧନୁର୍ଗୃହୀତ୍ଵା ଯଂତାରଂ ଲବ୍ଧସଂଜ୍ଞୋଽବ୍ରଵୀଦିଦଂ।।

ରଥଵୁ ହୋଗୁତ୍ତିରଲୁ ସ୍ଵଲ୍ପ ଦୂରଦଲ୍ଲିଯେ ଶତ୍ରୁଗଳ ରଥଗଳନ୍ନୁ ତଡॆହିଡିଯୁଵୁଦରଲ୍ଲି ପ୍ରଵୀଣନୁ ऎଚ୍ଚॆଦ୍ଦୁ ଧନୁସ୍ସନ୍ନୁ ऎତ୍ତି ହିଡିଦୁ ସାରଥିଗॆ ହେଳିଦନୁ:

03019005a ସୌତେ କିଂ ତେ ଵ୍ଯଵସିତଂ କସ୍ମାଦ୍ଯାସି ପରାଙ୍ମୁଖଃ।
03019005c ନୈଷ ଵୃଷ୍ଣିପ୍ରଵୀରାଣାମାହଵେ ଧର୍ମ ଉଚ୍ଯତେ।।

“ସୌତି! ଏନॆଂଦୁ ଯୋଚିସି ଈ ରଥଵନ୍ନୁ ହିଂଦॆ ତॆଗॆଦୁକॊଂଡୁ ହୋଗୁତ୍ତିଦ୍ଦୀଯॆ? ଇଦୁ ଵୃଷ୍ଣିପ୍ରଵୀରରୁ ରଣରଂଗଦଲ୍ଲି ଅନୁସରିସୁଵ ଧର୍ମ ऎଂଦୁ ହେଳୁଵୁଦିଲ୍ଲଵେ?

03019006a କଚ୍ଚିତ୍ସୌତେ ନ ତେ ମୋହଃ ଶାଲ୍ଵଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ଵା ମହାହଵେ।
03019006c ଵିଷାଦୋ ଵା ରଣଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ଵା ବ୍ରୂହି ମେ ତ୍ଵଂ ଯଥାତଥଂ।।

ସୌତି! ଈ ମହାଯୁଦ୍ଧଦଲ୍ଲି ଶାଲ୍ଵନନ୍ନୁ ନୋଡି ନିନ୍ନ ବୁଦ୍ଧିଯନ୍ନୁ କଳॆଦୁକॊଂଡିଲ୍ଲ ତାନେ? ଅଥଵା ରଣଵନ୍ନୁ ନୋଡି ଵିଷାଦଗॊଂଡॆଯେ? ଯଥାଵତ୍ତାଗି ନୀନୁ ନନଗॆ ହେଳୁ!”

03019007 ସୂତ ଉଵାଚ।
03019007a ଜାନାର୍ଦନେ ନ ମେ ମୋହୋ ନାପି ମେ ଭଯମାଵିଶତ୍।
03019007c ଅତିଭାରଂ ତୁ ତେ ମନ୍ଯେ ଶାଲ୍ଵଂ କେଶଵନଂଦନ।।

ସୂତନୁ ହେଳିଦନୁ: “ଜନାର୍ଦନ! ନନଗॆ ବୁଦ୍ଧିନାଶଵୂ ଆଗଲିଲ୍ଲ ଅଥଵା ଭଯଵୂ ଆଵରିସଲିଲ୍ଲ. କେଶଵନଂଦନ! ଆଦରॆ ଶାଲ୍ଵନୁ ନିନଗॆ ଅତି ଭାରଦଵନୁ ऎଂଦୁ ନନଗନ୍ନିସୁତ୍ତଦॆ.

03019008a ସୋଽପଯାମି ଶନୈର୍ଵୀର ବଲଵାନେଷ ପାପକୃତ୍।
03019008c ମୋହିତଶ୍ଚ ରଣେ ଶୂରୋ ରକ୍ଷ୍ଯଃ ସାରଥିନା ରଥୀ।।

ଵୀର! ଆ ପାପିଯୁ ହॆଚ୍ଚୁ ବଲଶାଲିଯାଦୁଦରିଂଦ ନାନୁ ନିଧାନଵାଗି ହିଂଦॆ ସରିଦॆନୁ. ରଣରଂଗଦଲ୍ଲି ମୂର୍ଛॆତପ୍ପି ବିଦ୍ଦ ଶୂରନନ୍ନୁ ରଥଦ ସାରଥିଯୁ ରକ୍ଷିସବେକୁ.

03019009a ଆଯୁଷ୍ମଂସ୍ତ୍ଵଂ ମଯା ନିତ୍ଯଂ ରକ୍ଷିତଵ୍ଯସ୍ତ୍ଵଯାପ୍ଯହଂ।
03019009c ରକ୍ଷିତଵ୍ଯୋ ରଥୀ ନିତ୍ଯମିତି କୃତ୍ଵାପଯାମ୍ଯହଂ।।

ନୀନୁ ହେଗॆ ନନ୍ନନ୍ନୁ ରକ୍ଷିସୁତ୍ତୀଯୋ ହାଗॆ ନାନୂ କୂଡ ସଦା ନିନ୍ନନ୍ନୁ ରକ୍ଷିସବେକୁ. ରଥିଯନ୍ନୁ ଯାଵାଗଲୂ ରକ୍ଷିସବେକୁ ऎଂଦୁ ନାନୁ ହିଂଦॆ ସରିଦॆନୁ.

03019010a ଏକଶ୍ଚାସି ମହାବାହୋ ବହଵଶ୍ଚାପି ଦାନଵାଃ।
03019010c ନସମଂ ରୌକ୍ମିଣେଯାହଂ ରଣଂ ମତ୍ଵାପଯାମ୍ଯହଂ।।

ମହାବାହୋ! ନୀନାଦରୋ ऒବ୍ବନେ ଇଦ୍ଦୀଯॆ. ଦାନଵରୁ ବହୁସଂଖ୍ଯॆଯଲ୍ଲି ଇଦ୍ଦାରॆ. ରୌକ୍ମିଣେଯ! ଯୁଦ୍ଧଵୁ ଅସମଵାଗିଦॆ ऎଂଦୁ ତିଳିଦୁ ନାନୁ ହିଂଦॆ ସରିଦॆ.””

03019011 ଵାସୁଦେଵ ଉଵାଚ।
03019011a ଏଵଂ ବ୍ରୁଵତି ସୂତେ ତୁ ତଦା ମକରକେତୁମାନ୍।
03019011c ଉଵାଚ ସୂତଂ କୌରଵ୍ଯ ନିଵର୍ତଯ ରଥଂ ପୁନଃ।।

ଵାସୁଦେଵନୁ ହେଳିଦନୁ: “କୌରଵ୍ଯ! ସୂତନୁ ଈ ରୀତି ମାତନାଡୁତ୍ତିରଲୁ ଆ ମକରକେତୁଵୁ ସୂତନିଗॆ “ରଥଵନ୍ନୁ ପୁନଃ ହିଂଦॆ ତॆଗॆଦୁକॊଂଡୁ ହୋଗୁ!” ऎଂଦୁ ଆଜ୍ଞॆଯନ୍ନିତ୍ତନୁ.

03019012a ଦାରୁକାତ୍ମଜ ମୈଵଂ ତ୍ଵଂ ପୁନଃ କାର୍ଷୀଃ କଥଂ ଚନ।
03019012c ଵ୍ଯପଯାନଂ ରଣାତ୍ସୌତେ ଜୀଵତୋ ମମ କର୍ହି ଚିତ୍।।

“ଦାରୁକାତ୍ମଜ! ଇନ୍ନୁ ମୁଂଦॆ ऎଂଦୂ ଈ ରୀତି ନାନୁ ଜୀଵଂତଵିରୁଵାଗଲେ ରଣଦିଂଦ ହିଂଦॆସରିଯୁଵ କॆଲସଵନ୍ନୁ ପୁନଃ ମାଡବେଡ!

03019013a ନ ସ ଵୃଷ୍ଣିକୁଲେ ଜାତୋ ଯୋ ଵୈ ତ୍ଯଜତି ସଂଗରଂ।
03019013c ଯୋ ଵା ନିପତିତଂ ହଂତି ତଵାସ୍ମୀତି ଚ ଵାଦିନଂ।।

ଵୃଷ୍ଣିକୁଲଦଲ୍ଲି ହୁଟ୍ଟିଦ ଯାରୂ ସଂଗରଵନ୍ନୁ ବିଟ୍ଟୁବରୁଵୁଦିଲ୍ଲ ଅଥଵା ବିଦ୍ଦଵନନ୍ନୁ କॊଲ୍ଲୁଵୁଦିଲ୍ଲ ମତ୍ତୁ ଶରଣୁ ବଂଦଵନନ୍ନୁ କॊଲ୍ଲୁଵୁଦିଲ୍ଲ.

03019014a ତଥା ସ୍ତ୍ରିଯଂ ଵୈ ଯୋ ହଂତି ଵୃଦ୍ଧଂ ବାଲଂ ତଥୈଵ ଚ।
03019014c ଵିରଥଂ ଵିପ୍ରକୀର୍ଣଂ ଚ ଭଗ୍ନଶସ୍ତ୍ରାଯୁଧଂ ତଥା।।

ହାଗॆଯେ ଯାରୂ ସ୍ତ୍ରୀ, ଵୃଦ୍ଧ, ଅଥଵା ବାଲକନନ୍ନୁ, ରଥଦିଂଦ ବିଦ୍ଦଵନନ୍ନୁ, ଗୁଂପିନିଂଦ ବେରॆଯାଦଵନନ୍ନୁ, ଶସ୍ତ୍ର-ଆଯୁଧଗଳୁ ତୁଂଡାଗିରୁଵଵନନ୍ନୁ କॊଲ୍ଲୁଵୁଦିଲ୍ଲ.

03019015a ତ୍ଵଂ ଚ ସୂତକୁଲେ ଜାତୋ ଵିନୀତଃ ସୂତକର୍ମଣି।
03019015c ଧର୍ମଜ୍ଞଶ୍ଚାସି ଵୃଷ୍ଣୀନାମାହଵେଷ୍ଵପି ଦାରୁକେ।।

ନୀନାଦରୋ ସୂତକର୍ମଦଲ୍ଲି ପଳଗିଦ ସୂତକୁଲଦଲ୍ଲି ଜନିସିଦ୍ଦୀଯॆ ମତ୍ତୁ ଦାରୁକ! ନୀନୁ ମହେଷ୍ଵାସ ଵୃଷ୍ଣିଯର ଧର୍ମଵନ୍ନୁ ତିଳିଦିଦ୍ଦୀଯॆ.

03019016a ସ ଜାନଂଶ୍ଚରିତଂ କୃତ୍ସ୍ନଂ ଵୃଷ୍ଣୀନାଂ ପୃତନାମୁଖେ।
03019016c ଅପଯାନଂ ପୁନଃ ସୌତେ ମୈଵଂ କାର୍ଷୀଃ କଥଂ ଚନ।।

ସୌତି! ଯୁଦ୍ଧଦ ऎଦୁରିନଲ୍ଲି ଵୃଷ୍ଣିଗଳ ନଡତॆଯ କୁରିତୁ ଚॆନ୍ନାଗି ତିଳିଦୁକॊଂଡିଦ୍ଦ ନୀନୁ ପୁନଃ ऎଂଦୂ ଯାଵୁଦେ ସଂଦର୍ଭଦଲ୍ଲିଯୂ ଈ ରୀତି ହିଂଦॆ ସରିଯକୂଡଦୁ!

03019017a ଅପଯାତଂ ହତଂ ପୃଷ୍ଠେ ଭୀତଂ ରଣପଲାଯିନଂ।
03019017c ଗଦାଗ୍ରଜୋ ଦୁରାଧର୍ଷଃ କିଂ ମାଂ ଵକ୍ଷ୍ଯତି ମାଧଵଃ।।

ହିଂଜରିଦରॆ, ହିଂଦିନିଂଦ ହॊଡॆଦରॆ ଅଥଵା ଭଯଦିଂଦ ରଣପଲାଯନ ମାଡିଦରॆ ଗଦାଗ୍ରଜ, ଦୁରାଧର୍ଷ ମାଧଵନୁ ନନ୍ନ କୁରିତୁ ଏନॆଂଦୁ ଯୋଚିସୁଵୁଦିଲ୍ଲ?

03019018a କେଶଵସ୍ଯାଗ୍ରଜୋ ଵାପି ନୀଲଵାସା ମଦୋତ୍କଟଃ।
03019018c କିଂ ଵକ୍ଷ୍ଯତି ମହାବାହୁର୍ବଲଦେଵଃ ସମାଗତଃ।।

ମତ୍ତୁ କେଶଵନ ଅଣ୍ଣ ଆ ନୀଲଵସ୍ତ୍ରଧାରି, ମଦୋତ୍କଟ, ମହାବାହୁ, ବଲଦେଵନୁ ହିଂଦିରୁଗି ବଂଦୁ ଏନୁ ହେଳିଯାନୁ?

03019019a କିଂ ଵକ୍ଷ୍ଯତି ଶିନେର୍ନପ୍ତା ନରସିଂହୋ ମହାଧନୁଃ।
03019019c ଅପଯାତଂ ରଣାତ୍ସୌତେ ସାଂବଶ୍ଚ ସମିତିଂଜଯଃ।।
03019020a ଚାରୁଦେଷ୍ଣଶ୍ଚ ଦୁର୍ଧର୍ଷସ୍ତଥୈଵ ଗଦସାରଣୌ।
03019020c ଅକ୍ରୂରଶ୍ଚ ମହାବାହୁଃ କିଂ ମାଂ ଵକ୍ଷ୍ଯତି ସାରଥେ।।
03019021a ଶୂରଂ ସଂଭାଵିତଂ ସଂତଂ ନିତ୍ଯଂ ପୁରୁଷମାନିନଂ।
03019021c ସ୍ତ୍ରିଯଶ୍ଚ ଵୃଷ୍ଣୀଵୀରାଣାଂ କିଂ ମାଂ ଵକ୍ଷ୍ଯଂତି ସଂଗତାଃ।।

ସୌତି! ସାରଥି! ନାନୁ ରଣଦିଂଦ ପଲାଯନମାଡିଦॆନॆଂଦରॆ ଶିନିଯ ମॊମ୍ମଗ, ନରସିଂହ, ମହାଧନୁ ସମିତିଂଜଯ, ସାଂବ, ଦୁର୍ଧର୍ଷ ଚାରୁଦେଷ୍ଣ, ଗଦ ମତ୍ତୁ ସାରଣରୁ, ମହାବାହୁ ଅକ୍ରୂରନୂ ଏନୁ ହେଳିଯାରୁ? ଵୃଷ୍ଣିଵୀରରୁ ଶୂରରୂ ସଂଭାଵିତରୂ, ସଂତରୂ ମତ୍ତୁ ନିତ୍ଯଵୂ ପୁରୁଷରॆଂଦୁ ଅଭିପ୍ରାଯ ପଟ୍ଟିରୁଵ ସ୍ତ୍ରୀଯରୁ ऒଟ୍ଟିଗେ ନନ୍ନ କୁରିତୁ ଏନୁ ମାତନାଡିକॊଂଡାରୁ?

03019022a ପ୍ରଦ୍ଯୁମ୍ନୋଽଯମୁପାଯାତି ଭୀତସ୍ତ୍ଯକ୍ତ୍ଵା ମହାହଵଂ।
03019022c ଧିଗେନମିତି ଵକ୍ଷ୍ଯଂତି ନ ତୁ ଵକ୍ଷ୍ଯଂତି ସାଧ୍ଵିତି।।

ପ୍ରଦ୍ଯୁମ୍ନନୁ ଭଯପଟ୍ଟୁକॊଂଡିଦ୍ଦାନॆ! ମହାଯୁଦ୍ଧଵନ୍ନୁ ତ୍ଯଜିସି ଓଡିହୋଗୁତ୍ତାନॆ! ଅଵନିଗॆ ଧିକ୍କାର! ऎଂଦୁ ହେଳୁତ୍ତାରॆ. ଅଵନୁ ସାଧୁ ऎଂଦୁ ହେଳୁଵୁଦିଲ୍ଲ!

03019023a ଧିଗ୍ଵାଚା ପରିହାସୋଽପି ମମ ଵା ମଦ୍ଵିଧସ୍ଯ ଵା।
03019023c ମୃତ୍ଯୁନାଭ୍ଯଧିକଃ ସୌତେ ସ ତ୍ଵଂ ମା ଵ୍ଯପଯାଃ ପୁନଃ।।

ସୌତି! ନନଗॆ ଧିକ୍କାରଵନ୍ନୁ ହେଳି ପରିହାସମାଡୁଵୁଦକ୍କିଂତ ନନ୍ନ ସାଵେ ନନଗॆ ऒଳ୍ଳॆଯଦୁ. ନନ୍ନନ୍ନୁ ପୁନଃ ହିଂଦॆ କରॆଦୁକॊଂଡୁ ବରବେଡ.

03019024a ଭାରଂ ହି ମଯି ସଂନ୍ଯସ୍ଯ ଯାତୋ ମଧୁନିହା ହରିଃ।
03019024c ଯଜ୍ଞଂ ଭରତସିଂହସ୍ଯ ପାର୍ଥସ୍ଯାମିତତେଜସଃ।।
03019025a କୃତଵର୍ମା ମଯା ଵୀରୋ ନିର୍ଯାସ୍ଯନ୍ନେଵ ଵାରିତଃ।
03019025c ଶାଲ୍ଵଂ ନିଵାରଯିଷ୍ଯେଽହଂ ତିଷ୍ଠ ତ୍ଵମିତି ସୂତଜ।।
03019026a ସ ଚ ସଂଭାଵଯନ୍ମାଂ ଵୈ ନିଵୃତ୍ତୋ ହୃଦିକାତ୍ମଜଃ।
03019026c ତଂ ସମେତ୍ଯ ରଣଂ ତ୍ଯକ୍ତ୍ଵା କିଂ ଵକ୍ଷ୍ଯାମି ମହାରଥଂ।।

ମଧୁସଂହାରକ ହରିଯୁ ନନ୍ନ ମେଲॆ ଭାରଵନ୍ନୁ ऒପ୍ପିସି ଅମିତତେଜସ ଭରତସିଂହ ପାର୍ଥନ ଯଜ୍ଞକ୍କॆ ହୋଦନୁ. ସୂତଜ! ଵୀର କୃତଵର୍ମନୁ ଶାଲ୍ଵନନ୍ନୁ ନାନୁ ତଡॆଯୁତ୍ତେନॆ, ନୀନୁ ନିଲ୍ଲୁ ऎଂଦୁ ହେଳି ନନ୍ନନ୍ନୁ ତଡॆଗଟ୍ଟିଦ୍ଦ. ଆ ହୃଦିକାତ୍ମଜନିଗॆ ହିଂଦିରୁଗି ବରବେଡ ऎଂଦୁ ହେଳିଦ୍ଦ. ଈଗ ନାନୁ ରଣଵନ୍ନୁ ତ୍ଯଜିସି ହିଂଦିରୁଗି ବଂଦୁ ଆ ମହାରଥିଗॆ ଏନୁ ହେଳଲି?

03019027a ଉପଯାତଂ ଦୁରାଧର୍ଷଂ ଶଂଖଚକ୍ରଗଦାଧରଂ।
03019027c ପୁରୁଷଂ ପୁଂଡରୀକାକ୍ଷଂ କିଂ ଵକ୍ଷ୍ଯାମି ମହାଭୁଜଂ।।

ଦୁରାଦର୍ଷ, ଶଂଖଚକ୍ରଗଦାଧର, ପୁରୁଷ, ପୁଂଡରୀକାକ୍ଷ, ମହାଭୁଜନୁ ମରଳି ବଂଦାଗ ଅଵନିଗॆ ନାନୁ ଏନୁ ହେଳଲି?

03019028a ସାତ୍ଯକିଂ ବଲଦେଵଂ ଚ ଯେ ଚାନ୍ଯେଽଂଧକଵୃଷ୍ଣଯଃ।
03019028c ମଯା ସ୍ପର୍ଧଂତି ସତତଂ କିଂ ନୁ ଵକ୍ଷ୍ଯାମି ତାନହଂ।।

ସାତ୍ଯକି, ବଲଦେଵ ମତ୍ତୁ ନନ୍ନॊଂଦିଗॆ ସତତଵୂ ସ୍ପର୍ଧିସୁତ୍ତିରୁଵ ଇତର ଅଂଧକଵୃଷ୍ଣିଗଳିଗॆ ନାନୁ ଏନୁ ହେଳଲି?

03019029a ତ୍ଯକ୍ତ୍ଵା ରଣମିମଂ ସୌତେ ପୃଷ୍ଠତୋଽଭ୍ଯାହତଃ ଶରୈଃ।
03019029c ତ୍ଵଯାପନୀତୋ ଵିଵଶୋ ନ ଜୀଵେଯଂ କଥଂ ଚନ।।

ସୌତି! ଵିଵଶନାଗିରୁଵାଗ ଈ ରଣଵନ୍ନୁ ତ୍ଯଜିସି ନିନ୍ନିଂଦ ହିଂଦॆ କରॆତରଲ୍ପଟ୍ଟ ନନ୍ନ ହିଂଦିନିଂଦ ବିଦ୍ଦ ବାଣଗଳିଂଦ ନାନୁ ହେଗॆ ତାନେ ଜୀଵିସଲି?

03019030a ସ ନିଵର୍ତ ରଥେନାଶୁ ପୁନର୍ଦାରୁକନଂଦନ।
03019030c ନ ଚୈତଦେଵଂ କର୍ତଵ୍ଯମଥାପତ୍ସୁ କଥଂ ଚନ।।

ଦାରୁକନଂଦନ! ତକ୍ଷଣଵେ ଈ ରଥଵନ୍ନୁ ହିଂଦିରୁଗିସୁ ମତ୍ତୁ ଇଂଥହ କॆଲସଵନ୍ନୁ ऎଂଦୂ ଯାଵୁଦେ ସଂଦର୍ଭଦଲ୍ଲିଯୂ ମାଡବେଡ!

03019031a ନ ଜୀଵିତମହଂ ସୌତେ ବହୁ ମନ୍ଯେ କଦା ଚନ।
03019031c ଅପଯାତୋ ରଣାଦ୍ଭୀତଃ ପୃଷ୍ଠତୋଽଭ୍ଯାହତଃ ଶରୈଃ।।

ସୌତି! ଭୀତନାଗି ରଣଦିଂଦ ଓଡିହୋଗୁତ୍ତିରୁଵାଗ ହିଂଦିନିଂଦ ଶରଗଳ ପॆଟ୍ଟୁତିଂଦ ନାନୁ ନନ୍ନ ଜୀଵଦ କୁରିତୁ ऎଂଦୂ ଆଲୋଚିସୁଵୁଦିଲ୍ଲ!

03019032a କଦା ଵା ସୂତପୁତ୍ର ତ୍ଵଂ ଜାନୀଷେ ମାଂ ଭଯାର୍ଦିତଂ।
03019032c ଅପଯାତଂ ରଣଂ ହିତ୍ଵା ଯଥା କାପୁରୁଷଂ ତଥା।।

ସୂତପୁତ୍ର! କାପୁରୁଷନଂତॆ (ହେଡିଯଂତॆ) ନାନୁ ଭଯାର୍ଦିତନାଗି ରଣଵନ୍ନୁ ତॊରॆଦୁ ଓଡିହୋଗିଦ୍ଦୁଦନ୍ନୁ ନୀନୁ ऎଂଦାଦରୂ ନୋଡିଦ୍ଦୀଯା?

03019033a ନ ଯୁକ୍ତଂ ଭଵତା ତ୍ଯକ୍ତୁଂ ସଂଗ୍ରାମଂ ଦାରୁକାତ୍ମଜ।
03019033c ମଯି ଯୁଦ୍ଧାର୍ଥିନି ଭୃଶଂ ସ ତ୍ଵଂ ଯାହି ଯତୋ ରଣଂ।।

ଦାରୁକାତ୍ମଜ! ଯୁଦ୍ଧଦଲ୍ଲି ନନଗॆ ଇନ୍ନୂ ଆସॆଯିରୁଵାଗ ସଂଗ୍ରାମଵନ୍ନୁ ବିଟ୍ଟୁ ବଂଦିଦ୍ଦୁଦୁ ନିନଗॆ ଯୁକ୍ତଵଲ୍ଲ. ରଣରଂଗକ୍କॆ ହିଂଦିରୁଗୁ!””

ସମାପ୍ତି

ଇତି ଶ୍ରୀ ମହାଭାରତେ ଆରଣ୍ଯକପର୍ଵଣି କୈରାତପର୍ଵଣି ସୌଭଵଧୋପାଖ୍ଯାନେ ଏକୋନଵିଂଶୋଽଧ୍ଯାଯଃ।
ଇଦୁ ଶ୍ରୀ ମହାଭାରତଦଲ୍ଲି ଆରଣ୍ଯକପର୍ଵଦଲ୍ଲି କୈରାତପର୍ଵଦଲ୍ଲି ସୌଭଵଧୋପାଖ୍ଯାନଦଲ୍ଲି ହତ୍ତॊଂଭତ୍ତନॆଯ ଅଧ୍ଯାଯଵୁ.