pravēśa
।। ōṁ ōṁ namō nārāyaṇāya।। śrī vēdavyāsāya namaḥ ।।
śrī kr̥ṣṇadvaipāyana vēdavyāsa viracita
śrī mahābhārata
āraṇyaka parva
kairāta parva
adhyāya 13
sāra
pāṁḍavarannu kāṇalu vr̥ṣṇigaḷu, bhōjaru, aṁdhakaru, pāṁcālaru, cēdirāja mattu kēkayaru kāmyakakke baṁdudu; kr̥ṣṇanu kupitanāgi “ī bhūmiyu duryōdhana, karṇa, śakuni mattu durātma duḥśāsana ī nālvara raktavannu kuḍiyuttade!” eṁdu hēḷuvudu (1-6). kēśavanannu śāṁtagoḷisalu arjunanu avana mahātmeyannu stutisuvudu (7-36). saṁtuṣṭanāda hariyu arjunanoḍaniruva mitratvavannu hēḷikoṁḍidudu (37-40). draupadiyu kr̥ṣṇanalli tanna duḥkhavannu hēḷikoṁḍu rōdisuvudu (41-113). kr̥ṣṇa- dhr̥ṣṭadyumnaru draupadige āśvāsane nīḍuvudu (114-120).
03013001 vaiśaṁpāyana uvāca।
03013001a bhōjāḥ pravrajitāṁ śrutvā vr̥ṣṇayaścāṁdhakaiḥ saha।
03013001c pāṁḍavānduḥkhasaṁtaptānsamājagmurmahāvanē।।
vaiśaṁpāyananu hēḷidanu: “pāṁḍavaru sōtu duḥkhasaṁtaptarāgiddāre eṁdu kēḷi bhōjaru vr̥ṣṇi mattu aṁdhakaroḍagūḍi ā mahāvanakke baṁdaru.
03013002a pāṁcālasya ca dāyādā dhr̥ṣṭakētuśca cēdipaḥ।
03013002c kēkayāśca mahāvīryā bhrātarō lōkaviśrutāḥ।।
03013003a vanē tē'bhiyayuḥ pārthānkrōdhāmarśasamanvitāḥ।
03013003c garhayaṁtō dhārtarāṣṭrānkiṁ kurma iti cābruvan।।
pāṁcālana maga, cēdirāja dhr̥ṣṭakētu1, mattu lōkaviśruta mahāvīrya kēkaya sahōdararu krōdha mattu asahanegaḷuḷḷavarāgi dhārtarāṣṭrarannu niṁdisuttā vanadallidda pārtharallige baṁdu “īga ēnu māḍōṇa?” eṁdaru.
03013004a vāsudēvaṁ puraskr̥tya sarvē tē kṣatriyarṣabhāḥ।
03013004c parivāryōpaviviśurdharmarājaṁ yudhiṣṭhiraṁ।।
ā ella kṣatriyarṣabharū vāsudēvanannu muṁdiṭṭukoṁḍu dharmarāja yudhiṣṭhiranannu suttuvaredu kuḷitukoṁḍaru.
03013005 vāsudēva uvāca।
03013005a duryōdhanasya karṇasya śakunēśca durātmanaḥ।
03013005c duḥśāsanacaturthānāṁ bhūmiḥ pāsyati śōṇitaṁ।।
vāsudēvanu hēḷidanu: “bhūmiyu duryōdhana, karṇa, śakuni mattu durātma duḥśāsana ī nālvara raktavannu kuḍiyuttade!
03013006a tataḥ sarvē'bhiṣiṁcāmō dharmarājaṁ yudhiṣṭhiraṁ।
03013006c nikr̥tyōpacaranvadhya ēṣa dharmaḥ sanātanaḥ।।
anaṁtara ellarū dharmarāja yudhiṣṭhiranannu abhiṣēkisōṇa! mōsadiṁda naḍedukoḷḷuvavarannu kollabēku ennuvudē sanātana dharma!””
03013007 vaiśaṁpāyana uvāca।
03013007a pārthānāmabhiṣaṁgēṇa tathā kruddhaṁ janārdanaṁ।
03013007c arjunaḥ śamayāmāsā didhakṣaṁtamiva prajāḥ।।
vaiśaṁpāyananu hēḷidanu: “pārthara saluvāgi prajegaḷannellā suṭṭuhākuvanō eṁbaṁte kr̥ddhanāda janārdananannu arjunanu śāṁtagoḷisatoḍagidanu.
03013008a saṁkruddhaṁ kēśavaṁ dr̥ṣṭvā pūrvadēhēṣu phalgunaḥ।
03013008c kīrtayāmāsa karmāṇi satyakīrtērmahātmanaḥ।।
03013009a puruṣasyāpramēyasya satyasyāmitatējasaḥ।
03013009c prajāpatipatērviṣṇōrlōkanāthasya dhīmataḥ।।
saṁkruddha kēśavanannu nōḍi dhīmaṁta amita tējasvi phalgunanu ā satyakīrti, mahātma, puruṣa, apramēya, satya, prajāpatigaḷa pati, lōkanātha, viṣṇuvina pūrvadēhagaḷa karmagaḷannu kīrtisatoḍagidanu2.
03013010 arjuna uvāca।
03013010a daśa varṣasahasrāṇi yatrasāyaṁgr̥hō muniḥ।
03013010c vyacarastvaṁ purā kr̥ṣṇa parvatē gaṁdhamādanē।।
arjunanu hēḷidanu: “kr̥ṣṇa! hiṁde nīnu gaṁdhamādana parvatadalli hattusāvira varṣagaḷu sāyaṁgr̥ha muni3yāgi saṁcarisuttidde.
03013011a daśa varṣasahasrāṇi daśa varṣaśatāni ca।
03013011c puṣkarēṣvavasaḥ kr̥ṣṇa tvamapō bhakṣayanpurā।।
kr̥ṣṇa! hiṁde nīnu puṣkaradalli hannoṁdu sāvira varṣagaḷu kēvala nīrannu sēvisuttā vāsiside.
03013012a ūrdhvabāhurviśālāyāṁ badaryāṁ madhusūdana।
03013012c atiṣṭha ēkapādēna vāyubhakṣaḥ śataṁ samāḥ।।
madhusūdana! nīnu viśāla badariyalli kēvala gāḷiyannu sēvisuttā bāhugaḷannu mēletti oṁdē kālinamēle nūru varṣagaḷu niṁtidde.
03013013a apakr̥ṣṭōttarāsaṁgaḥ kr̥śō dhamanisaṁtataḥ।
03013013c āsīḥ kr̥ṣṇa sarasvatyāṁ satrē dvādaśavārṣikē।।
kr̥ṣṇa! sarasvatī tīradalli hanneraḍu varṣagaḷa satradalli nīnu ninna uttarīyavannu tegeduhāki kēvala raktanāḷagaḷē kāṇisuvaṣṭu kr̥śanāgi vāsisuttidde.
03013014a prabhāsaṁ cāpyathāsādya tīrthaṁ puṇyajanōcitaṁ।
03013014c tathā kr̥ṣṇa mahātējā divyaṁ varṣasahasrakaṁ।
03013014e ātiṣṭhastapa ēkēna pādēna niyamē sthitaḥ।।
kr̥ṣṇa! mahātējasvī! puṇyajanarige ucitavāda prabhāsa tīrthavannu sēri alli divya sahasra varṣagaḷu oṁdē kālina mēle niyamadiṁda niṁtidde.
03013015a kṣētrajñaḥ sarvabhūtānāmādiraṁtaśca kēśava।
03013015c nidhānaṁ tapasāṁ kr̥ṣṇa yajñastvaṁ ca sanātanaḥ।।
kēśava! nīnu kṣētrajña. sarvabhūtagaḷa ādi mattu aṁtya. tapassugaḷa guri. kr̥ṣṇa! mattu nīnu sanātana yajña.
03013016a nihatya narakaṁ bhaumamāhr̥tya maṇikuṁḍalē।
03013016c prathamōtpāditaṁ kr̥ṣṇa mēdhyamaśvamavāsr̥jaḥ।।
kr̥ṣṇa! bhūmiya maga narakanannu4 koṁdu maṇikuṁḍalagaḷannu tegedukoṁḍu ninna sr̥ṣṭige adibhūta aśvamēdhayōgya kudureyannu sr̥ṣṭiside5.
03013017a kr̥tvā tatkarma lōkānāmr̥ṣabhaḥ sarvalōkajit।
03013017c avadhīstvaṁ raṇē sarvānsamētāndaityadānavān।।
lōkagaḷa vr̥ṣabha! sarvalōkajit! idannu māḍi alli neredidda sarva daityadānavarannū saṁhariside6.
03013018a tataḥ sarvēśvaratvaṁ ca saṁpradāya śacīpatēḥ।
03013018c mānuṣēṣu mahābāhō prādurbhūtō'si kēśava।।
anaṁtara śacīpatige sarvēśvaratvavannu oppisi mahābāhu kēśava! nīnu manuṣyarūpavannu tāḷide.
03013019a sa tvaṁ nārāyaṇō bhūtvā harirāsīḥ paraṁtapa।
03013019c brahmā sōmaśca sūryaśca dharmō dhātā yamō'nalaḥ।।
03013020a vāyurvaiśravaṇō rudraḥ kālaḥ khaṁ pr̥thivī diśaḥ।
03013020c ajaścarācaraguruḥ sraṣṭā tvaṁ puruṣōttama।।
paraṁtapa! nīnu nārāyaṇa, hari, brahma, sōma, sūrya, dharma, dhāta, yama, anala, vāyu, vaiśravaṇa, rudra, kāla, ākāśa, pr̥thvi, dikkugaḷu, carācararige huṭṭadē iruva guru, sr̥ṣṭakarta, mattu puruṣōttama.
03013021a turāyaṇādibhirdēva kratubhirbhūridakṣiṇaiḥ।
03013021c ayajō bhūritējā vai kr̥ṣṇa caitrarathē vanē।।
dēva! kr̥ṣṇa! bhūritējasa! caitraratha vanadalli nīnu turāyaṇavē modalāda kratugaḷannu bhūridakṣiṇegaḷiṁda yājiside.
03013022a śataṁ śatasahasrāṇi suvarṇasya janārdana।
03013022c ēkaikasmiṁstadā yajñē paripūrṇāni bhāgaśaḥ।।
janārdana! nūrara oṁdoṁdu yajñadalliyū pratyēkavāgi nūru sāvira suvarṇagaḷannu ittu pūrṇagoḷiside.
03013023a aditērapi putratvamētya yādavanaṁdana।
03013023c tvaṁ viṣṇuriti vikhyāta iṁdrādavarajō bhuvi।।
yādavanaṁdana! aditiya putratvavannu paḍedu nīnu iṁdrana tamma viṣṇuveṁdu viśvadalli vikhyātanāde.
03013024a śiśurbhūtvā divaṁ khaṁ ca pr̥thivīṁ ca paraṁtapa।
03013024c tribhirvikramaṇaiḥ kr̥ṣṇa krāṁtavānasi tējasā।।
paraṁtapa! kr̥ṣṇa! śiśuvāgi7 ninna tējassiniṁda svarga, ākāśa mattu bhūmiyannu mūru hejjegaḷalli aḷede.
03013025a saṁprāpya divamākāśamādityasadanē sthitaḥ।
03013025c atyarōcaśca bhūtātmanbhāskaraṁ svēna tējasā।।
bhūtātman! sūryana rathadalli kuḷitukoṁḍu dyulōka mattu ākāśalōkagaḷannu āvarisi, ninna tējōviśēṣadiṁda sūryana tējassannū mīriside.
03013026a sāditā mauravāḥ pāśā nisuṁdanarakau hatau।
03013026c kr̥taḥ kṣēmaḥ punaḥ paṁthāḥ puraṁ prāgjyōtiṣaṁ prati।।
mauravarannū pāśarannū sadebaḍidu, nisuṁda narakarīrvarannū8 saṁharisi nīnu punaḥ prāgjyōtiṣa purada dāriyannu kṣēmakaravannāgi māḍide.
03013027a jārūthyāmāhutiḥ krāthaḥ śiśupālō janaiḥ saha।
03013027c bhīmasēnaśca śaibyaśca śatadhanvā ca nirjitaḥ।।
jāruthiyalli āhutiyannu, krātha, janara sahita śiśupālanannu, bhīmasēna9nannu, śaibhya mattu śatadhanvanannu sōliside10.
03013028a tathā parjanyaghōṣēṇa rathēnādityavarcasā।
03013028c avākṣīrmahiṣīṁ bhōjyāṁ raṇē nirjitya rukmiṇaṁ।।
kappumōḍagaḷaṁte gharjisuttiruva ādityavarcasa rathadiṁda raṇadalli rukmiyannu sōlisi bhōjara rāṇiyannu apahariside11.
03013029a iṁdradyumnō hataḥ kōpādyavanaśca kaśērumān।
03013029c hataḥ saubhapatiḥ śālvastvayā saubhaṁ ca pātitaṁ।।
kōpadalli iṁdradhyumna mattu yavana kaśērumaru hatarādaru. saubhapati śālvanannu nīnu saṁhariside mattu saubhavannu hoḍeduruḷiside12.
03013030a irāvatyāṁ tathā bhōjaḥ kārtavīryasamō yudhi।
03013030c gōpatistālakētuśca tvayā vinihatāvubhau।।
airāvatī tīradalli yuddhadalli nīnu kārtavīryasamanāda bhōjanannu mattu gōpati-tālakēturīrvarannu13 saṁhariside.
03013031a tāṁ ca bhōgavatīṁ puṇyāmr̥ṣikāṁtāṁ janārdana।
03013031c dvārakāmātmasātkr̥tvā samudraṁ gamayiṣyasi।।
janārdana! r̥ṣigaḷa vāsakkū yōgyavāda, sakalaiśvaryabharita, dvārakeyannu ninna rājadhāniyannāgi māḍikoṁḍu idannu samudradalli muḷugisuve14.
03013032a na krōdhō na ca mātsaryaṁ nānr̥taṁ madhusūdana।
03013032c tvayi tiṣṭhati dāśārha na nr̥śaṁsyaṁ kutō'nr̥ju।।
madhusūdana! dāśārha! ninnalli krōdhavilla, mātsaryavilla, suḷḷilla, krūrateyilla, mattu apramāṇikate svalpavū illa.
03013033a āsīnaṁ cittamadhyē tvāṁ dīpyamānaṁ svatējasā।
03013033c āgamya r̥ṣayaḥ sarvē'yācaṁtābhayamacyuta।।
acyuta! ninnadē tējassiniṁda beḷaguttā nīnu avara cittamadhyadalli kuḷitiruvāga sarva r̥ṣigaḷū ninnallige baṁdu abhayavannu yācisidaru.
03013034a yugāṁtē sarvabhūtāni saṁkṣipya madhusūdana।
03013034c ātmanyēvātmasātkr̥tvā jagadāssē paraṁtapa।।
madhusūdana! paraṁtapa! yugāṁtadalli nīnu iruvavellavannū kuggisi jagattannē ninnalli nīnāgi māḍikoṁḍiruttīye.
03013035a naivaṁ pūrvē nāparē vā kariṣyaṁti kr̥tāni tē।
03013035c karmāṇi yāni dēva tvaṁ bāla ēva mahādyutē।।
dēva! mahādyuti! nīnu bālakanāgiruvāgalē māḍida kr̥tyagaḷannu hiṁdina athavā muṁde naḍeyuva kr̥tyagaḷyāvuvū mīrisalāravu.
03013036a kr̥tavānpuṁḍarīkākṣa baladēvasahāyavān।
03013036c vairājabhavanē cāpi brahmaṇā nyavasaḥ saha।।
puṁḍarīkākṣa! baladēvana sahāyadiṁda nīnu ī kelasagaḷannu māḍi vairājabhavanadalli15 brāhmaṇara jote vāsamāḍidde.””
03013037 vaiśaṁpāyana uvāca।
03013037a ēvamuktvā tadātmānamātmā kr̥ṣṇasya pāṁḍavaḥ।
03013037c tūṣṇīmāsīttataḥ pārthamityuvāca janārdanaḥ।।
vaiśaṁpāyananu hēḷidanu: “kr̥ṣṇana ātmavē āgidda pāṁḍavanu tannalliyē ī rīti hēḷikoḷḷalu janārdananu saṁtuṣṭanāgi pārthanige hēḷidanu:
03013038a mamaiva tvaṁ tavaivāhaṁ yē madīyāstavaiva tē।
03013038c yastvāṁ dvēṣṭi sa māṁ dvēṣṭi yastvāmanu sa māmanu।।
“nīnu nannavanu mattu hāgeyē nānū ninnavanu. nannavarū ninnavarē. ninnannu dvēśisuvavaru nannannū dvēśisuttāre mattu ninnannu anusarisuvavaru nannannū anusarisuttāre.
03013039a narastvamasi durdharṣa harirnārāyaṇō hyahaṁ।
03013039c lōkāllōkamimaṁ prāptau naranārāyaṇāvr̥ṣī।।
durdharṣa! nīnu nara mattu nānē hari nārāyaṇa. nara-nārayaṇa r̥ṣigaḷu tamma lōkadiṁda ī lōkakke baṁdiddāre.
03013040a ananyaḥ pārtha mattastvamahaṁ tvattaśca bhārata।
03013040c nāvayōraṁtaraṁ śakyaṁ vēdituṁ bharatarṣabha।।
pārtha! nīnu nanagiṁtha bēreyavanalla mattu nānu ninagiṁta bēreyavanalla. bhārata! bharatarṣabha! nammibbaralli vyatyāsaviralu sādhyavē illa.”
03013041a tasminvīrasamāvāyē saṁrabdhēṣvatha rājasu।
03013041c dhr̥ṣṭadyumnamukhairvīrairbhrātr̥bhiḥ parivāritā।।
03013042a pāṁcālī puṁḍarīkākṣamāsīnaṁ yādavaiḥ saha।
03013042c abhigamyābravītkr̥ṣṇā śaraṇyaṁ śaraṇaiṣiṇī।।
ā saṁbaṁdhika mattu rāja vīrara samāvēśadalli, dhr̥ṣṭadhyumna modalāda bhrātr̥gaḷiṁda suttuvareyalpaṭṭa pāṁcāli kr̥ṣṇeyu yādavaroṁdige kuḷitidda śaraṇyara śaraṇu puṁḍarīkākṣana baḷihōgi hēḷidaḷu:
03013043a pūrvē prajānisargē tvāmāhurēkaṁ prajāpatiṁ।
03013043c sraṣṭāraṁ sarvabhūtānāmasitō dēvalō'bravīt।।
“prajegaḷa sr̥ṣṭiya modalu nīnē ōrva prajāpatiyāgidde, mattu sarvabhūtagaḷa sr̥ṣṭāranu nīnāgidde eṁdu asita-dēvalaru hēḷuttāre.
03013044a viṣṇustvamasi durdharṣa tvaṁ yajñō madhusūdana।
03013044c yaṣṭā tvamasi yaṣṭavyō jāmadagnyō yathābravīt।।
durdharṣa! nīnu viṣṇu. madhusūdana! yāgamāḍuvavanū nīnē mattu yajñavannu māḍuvudū ninagē eṁdu jāmadagniyu hēḷuttāne.
03013045a r̥ṣayastvāṁ kṣamāmāhuḥ satyaṁ ca puruṣōttama।
03013045c satyādyajñō'si saṁbhūtaḥ kaśyapastvāṁ yathābravīt।।
puruṣōttama! nīnu kṣame mattu satyaveṁdu r̥ṣigaḷu hēḷuttāre. kaśyapanu hēḷidaṁte satyadiṁda huṭṭida yajña.
03013046a sādhyānāmapi dēvānāṁ vasūnāmīśvarēśvaraḥ। 03013046c lōkabhāvana lōkēśa yathā tvāṁ nāradō'bravīt।।
lōkabhāvana lōkēśa! nāradanu hēḷuvaṁte nīnu dēvate, sādhyaru mattu vasugaḷa oḍeyana oḍeya.
03013047a divaṁ tē śirasā vyāptaṁ padbhyāṁ ca pr̥thivī vibhō।
03013047c jaṭharaṁ tē imē lōkāḥ puruṣō'si sanātanaḥ।।
vibhō! ninna śiradiṁda svargavannu muṭṭi pādadiṁda bhūmiyannu vyāpisiruve. ninna jaṭharadalli ī lōkagaḷive. nīnu sanātana puruṣa.
03013048a vidyātapō'bhitaptānāṁ tapasā bhāvitātmanāṁ।
03013048c ātmadarśanasiddhānāmr̥ṣīṇāmr̥ṣisattama।।
03013049a rājarṣīṇāṁ puṇyakr̥tāmāhavēṣvanivartināṁ।
03013049c sarvadharmōpapannānāṁ tvaṁ gatiḥ puruṣōttama।।
puruṣōttama! vidyātapassiniṁda paritaptarāgi tapassiniṁda tamma ātmavannu kaṁḍukoṁḍa ātmadarśana siddhiyannu paḍeda r̥ṣigaḷigū r̥ṣisattamanu nīnu. raṇaraṁgadiṁda hiṁdesariyadē idda puṇyakāryagaḷannu māḍida, sarvadharmagaḷiṁdalū naḍedukoṁḍu baṁda rājarṣigaḷigū nīnē guri.
03013050a tvaṁ prabhustvaṁ vibhustvaṁ bhūrātmabhūstvaṁ sanātanaḥ।
03013050c lōkapālāśca lōkāśca nakṣatrāṇi diśō daśa।
03013050e nabhaścaṁdraśca sūryaśca tvayi sarvaṁ pratiṣṭhitaṁ।।
nīnu prabhu. nīnu vibhu. nīnu bhūmi. nīnu ātma. nīnu sanātana. lōkapālakaru, lōkagaḷu, nakṣatragaḷu, hattu dikkugaḷu, ākāśa, caṁdra, sūrya ellavū ninnalliyē ive.
03013051a martyatā caiva bhūtānāmamaratvaṁ divaukasāṁ।
03013051c tvayi sarvaṁ mahābāhō lōkakāryaṁ pratiṣṭhitaṁ।।
mahābāhō! iruvavugaḷa mr̥tyu mattu divaukasara amaratva mattu sarva lōkakāryagaḷū ninnannē ādharisive.
03013052a sā tē'haṁ duḥkhamākhyāsyē praṇayānmadhusūdana।
03013052c īśastvaṁ sarvabhūtānāṁ yē divyā yē ca mānuṣāḥ।।
madhusūdana! divya mattu mānuṣa sarva bhūtagaḷa īśvaranāda ninnalli ninna mēlina prītiyiṁda nānu nanna duḥkhavannu hēḷikoḷḷuttiddēne.
03013053a kathaṁ nu bhāryā pārthānāṁ tava kr̥ṣṇa sakhī vibhō।
03013053c dhr̥ṣṭadyumnasya bhaginī sabhāṁ kr̥ṣyēta mādr̥śī।।
kr̥ṣṇa! vibhō! pārthara bhārye, ninna sakhī, mattu dhr̥ṣṭadhyumnana taṁgi nannaṁthavaḷu hēge tānē sabhege eḷedoyyalpaṭṭaḷu?
03013054a strīdharmiṇī vēpamānā rudhirēṇa samukṣitā।
03013054c ēkavastrā vikr̥ṣṭāsmi duḥkhitā kurusaṁsadi।।
strīdharmakkoḷagāgi raktada kalehoṁdida oṁdē oṁdu vastradalliddu duḥkhitaḷāgi naḍuguttidda nannannu kurusaṁsadiyalli eḷedu taralāyitu.
03013055a rājamadhyē sabhāyāṁ tu rajasābhisamīritāṁ।
03013055c dr̥ṣṭvā ca māṁ dhārtarāṣṭrāḥ prāhasanpāpacētasaḥ।।
rajasvaleyāgidda nannannu nōḍi sabheyalli rājara madhye pāpacētasa dhārtarāṣṭraru gahagahisi nakkaru.
03013056a dāsībhāvēna bhōktuṁ māmīṣustē madhusūdana।
03013056c jīvatsu pāṁḍuputrēṣu pāṁcālēṣvatha vr̥ṣṇiṣu।।
madhusūdana! pāṁḍuputraru, pāṁcālaru mattu vr̥ṣṇigaḷu jīvaṁtaviruvāgalē avaru nannannu dāsiyaṁte bhōgisalu bayasidaru.
03013057a nanvahaṁ kr̥ṣṇa bhīṣmasya dhr̥tarāṣṭrasya cōbhayōḥ।
03013057c snuṣā bhavāmi dharmēṇa sāhaṁ dāsīkr̥tā balāt।।
kr̥ṣṇa! dharmadaṁte nānu bīṣma mattu dhr̥tarāṣṭra ivaribbaraddū soseyallavē? hāgiddarū balātkāravāgi nannannu dāsiyannāgi māḍidaru.
03013058a garhayē pāṁḍavāṁstvēva yudhi śrēṣṭhānmahābalān।
03013058c yē kliśyamānāṁ prēkṣaṁtē dharmapatnīṁ yaśasvinīṁ।।
tamma yaśasvinī dharmapatniyu ī rīti kaṣṭakkoḷapaṭṭiruvudannu nōḍikoṁḍidda, yuddhadalli śrēṣṭha mahābalaśāli ī pāṁḍavarannu nānu dhikkarisuttēne.
03013059a dhigbalaṁ bhīmasēnasya dhikpārthasya dhanuṣmatāṁ।
03013059c yau māṁ viprakr̥tāṁ kṣudrairmarṣayētāṁ janārdana।।
bhīmasēnana balakke dhikkāra! pārthana dhanurvidhyege dhikkāra! janārdana! ā pāpiyu nannannu eḷedāḍuttiddāga ivaribbarū summaniddaru.
03013060a śāśvatō'yaṁ dharmapathaḥ sadbhirācaritaḥ sadā।
03013060c yadbhāryāṁ parirakṣaṁti bhartārō'lpabalā api।।
alpabalarāgiddarū kūḍa gaṁḍaṁdiru heṁḍatiyannu rakṣisabēku ennuvudu sadā satyavaṁtaru ācarisuva śāśvata dharmamārgavallavē?
03013061a bhāryāyāṁ rakṣyamāṇāyāṁ prajā bhavati rakṣitā।
03013061c prajāyāṁ rakṣyamāṇāyāmātmā bhavati rakṣitaḥ।।
heṁḍatiyannu rakṣisuvudariṁda makkaḷu rakṣitarāguttāre. makkaḷa rakṣaṇeyiṁda ātmavē rakṣitagoḷḷuttade.
03013062a ātmā hi jāyatē tasyāṁ tasmājjāyā bhavatyuta।
03013062c bhartā ca bhāryayā rakṣyaḥ kathaṁ jāyānmamōdarē।।
avaḷiṁda tānē huṭṭuvudariṁda avaḷannu jāyā eṁdu kareyuttāre. heṁḍatiyiṁda rakṣisalpaṭṭa gaṁḍaṁdiru nanna hoṭṭeyalli hēge huṭṭuttāre?
03013063a nanvimē śaraṇaṁ prāptānna tyajaṁti kadā cana।
03013063c tē māṁ śaraṇamāpannāṁ nānvapadyaṁta pāṁḍavāḥ।।
03013064a paṁcēmē paṁcabhirjātāḥ kumārāścāmitaujasaḥ।
03013064c ētēṣāmapyavēkṣārthaṁ trātavyāsmi janārdana।।
śaraṇu baṁdavarannu ivaru eṁdādarū rakṣisadē biṭṭiddāreyē? nānu avara śaraṇu hōdāga ī pāṁḍavaru nannannu rakṣisidarē? janārdana! ī aivariṁda nannalli huṭṭida aivaru amitaujasa kumārara nepadalliyādarū ivaru nanage neravāgabēkittu!
03013065a prativiṁdhyō yudhiṣṭhirātsutasōmō vr̥kōdarāt।
03013065c arjunācchrutakīrtistu śatānīkastu nākuliḥ।।
03013066a kaniṣṭhācchrutakarmā tu sarvē satyaparākramāḥ।
03013066c pradyumnō yādr̥śaḥ kr̥ṣṇa tādr̥śāstē mahārathāḥ।।
yudhiṣṭhiraniṁda prativiṁdhya, vr̥kōdaraniṁda sutasōma, arjunaniṁda śrutakīrti, nakulaniṁda śatānīka, mattu kiriyavaniṁda śrutakarma – ivarellarū satyaparākramigaḷu. kr̥ṣṇa! pradyumnanaṁte mahārathigaḷu.
03013067a nanvimē dhanuṣi śrēṣṭhā ajēyā yudhi śātravaiḥ।
03013067c kimarthaṁ dhārtarāṣṭrāṇāṁ sahaṁtē durbalīyasāṁ।।
ivaru dhanvigaḷalli śrēṣṭharū yuddhadalli śatrugaḷiṁda ajēyarū āgillavē? hāgiddarū ivaru durbalaraṁte ēke dhārtarāṣṭrarannu sahisikoṁḍaru?
03013068a adharmēṇa hr̥taṁ rājyaṁ sarvē dāsāḥ kr̥tāstathā।
03013068c sabhāyāṁ parikr̥ṣṭāhamēkavastrā rajasvalā।।
avaru adharmadiṁda rājyavannu apaharisi sarvarannū dāsarannāgi māḍidaru mattu rajasvaleyāgi oṁdē oṁdu vastradallidda nannannu sabhege eḷedu taṁdaru.
03013069a nādhijyamapi yacśakyaṁ kartumanyēna gāṁḍivaṁ।
03013069c anyatrārjunabhīmābhyāṁ tvayā vā madhusūdana।।
arjuna, bhīma athavā madhusūdana ninnannu biṭṭu bēre yārū bigididda gāṁḍīvavannu upayōgisalu śakyarilla.
03013070a dhigbhīmasēnasya balaṁ dhikpārthasya ca gāṁḍivaṁ।
03013070c yatra duryōdhanaḥ kr̥ṣṇa muhūrtamapi jīvati।।
kr̥ṣṇa! duryōdhananu innoṁdu kṣaṇavū jīvisiruttāneṁdare bhīmasēnana balakke dhikkāra! arjunana gāṁḍīvakke dhikkāra!
03013071a ya ētānākṣipadrāṣṭrātsaha mātrāvihiṁsakān।
03013071c adhīyānānpurā bālānvratasthānmadhusūdana।।
madhusūdana! hiṁde ivanē, ivaru vratanirata bālakarāgidda ēnu tappannū māḍadē iddiddarū tāyiyoṁdige rājyadiṁda horage hākidanu.
03013072a bhōjanē bhīmasēnasya pāpaḥ prākṣēpayadviṣaṁ।
03013072c kālakūṭaṁ navaṁ tīkṣṇaṁ saṁbhr̥taṁ lōmaharṣaṇaṁ।।
ā pāpiyu bhīmasēnana bhōjanadalli, āgatānē saṁgrahisida, mainavirēḷisuva, mūrchegoḷisuva, tīkṣṇa kālakūṭa16 viṣavannu beresiddanu.
03013073a tajjīrṇamavikārēṇa sahānnēna janārdana।
03013073c saśēṣatvānmahābāhō bhīmasya puruṣōttama।।
janārdana! mahābāhu! puruṣōttama! innū samaya baṁdiradē idda bhīmanu ā viṣavannu tanna āhāradoṁdigē jīrṇisikoṁḍanu.
03013074a pramāṇakōṭyāṁ viśvastaṁ tathā suptaṁ vr̥kōdaraṁ।
03013074c baddhvainaṁ kr̥ṣṇa gaṁgāyāṁ prakṣipya punarāvrajat।।
kr̥ṣṇa! pramāṇakōṭiyalli viśvāsadiṁda niddemāḍuttidda vr̥kōdaranannu kaṭṭi gaṁgeyalli ogedu horaṭu hōdanu.
03013075a yadā vibuddhaḥ kauṁtēyastadā saṁcidya baṁdhanaṁ।
03013075c udatiṣṭhanmahābāhurbhīmasēnō mahābalaḥ।।
eccettāga mahābāhu mahābali kauṁtēya bīmasēnanu kaṭṭugaḷannu haridesedu mēlakkeddanu.
03013076a āśīviṣaiḥ kr̥ṣṇasarpaiḥ suptaṁ cainamadaṁśayat।
03013076c sarvēṣvēvāṁgadēśēṣu na mamāra ca śatruhā।।
ivanu malagiddāga tīkṣṇa viṣabharita kr̥ṣṇasarpagaḷiṁda ivana ella aṁgāga pradēśagaḷalli kaccisalāgittu. ādarū ī śatruhanu sāyalilla!
03013077a pratibuddhastu kauṁtēyaḥ sarvānsarpānapōthayat।
03013077c sārathiṁ cāsya dayitamapahastēna jaghnivān।।
eccettāga kauṁtēyanu ella sarpagaḷannū jajji koṁdu tanna eḍagaiyiṁda sārathigū peṭṭannu koṭṭiddanu.
03013078a punaḥ suptānupādhākṣīdbālakānvāraṇāvatē।
03013078c śayānānāryayā sārdhaṁ kō nu tatkartumarhati।।
innomme vāraṇāvatadalli āryeya jote ī bālakaru malagiddāga ivarannu suṭṭuhākalu prayatnisidanu. iṁthahudannu yāru tānē māḍiyāru?
03013079a yatrāryā rudatī bhītā pāṁḍavānidamabravīt।
03013079c mahadvyasanamāpannā śikhinā parivāritā।।
beṁkiyiṁda suttuvareyalpaṭṭa avaḷu tuṁbā ciṁtegoḷagāgi ā āryeyu bhītiyiṁda aḷuttā pāṁḍavarige kūgi hēḷidaḷu:
03013080a hā hatāsmi kutō nvadya bhavēcchāṁtirihānalāt।
03013080c anāthā vinaśiṣyāmi bālakaiḥ putrakaiḥ saha।।
“hā! hā! iṁdu ī beṁkiyiṁda hēge biḍugaḍeyannu hoṁduttēne? anāthaḷāda nānu nanna bālaka putraroṁdige nāśahoṁduttēne!”
03013081a tatra bhīmō mahābāhurvāyuvēgaparākramaḥ।
03013081c āryāmāśvāsayāmāsa bhrātr̥̄ṁścāpi vr̥kōdaraḥ।।
āga vāyuvēga parākrami mahābāhu vr̥kōdara bhīmanu ārye mattu sahōdararige āśvāsaneyannittanu.
03013082a vainatēyō yathā pakṣī garuḍaḥ patatāṁ varaḥ।
03013082c tathaivābhipatiṣyāmi bhayaṁ vō nēha vidyatē।।
“rekkevuḷḷavugaḷallellā śrēṣṭha vainatēya pakṣi garuḍanu hēgō hāge hāruttēne mattu bhayadiṁda biḍugaḍe hoṁduttīri.”
03013083a āryāmaṁkēna vāmēna rājānaṁ dakṣiṇēna ca।
03013083c aṁsayōśca yamau kr̥tvā pr̥ṣṭhē bībhatsumēva ca।।
03013084a sahasōtpatya vēgēna sarvānādāya vīryavān।
03013084c bhrātr̥̄nāryāṁ ca balavānmōkṣayāmāsa pāvakāt।।
takṣaṇavē ā vīryavaṁtanu āryeyannu eḍa soṁṭada mēle, rājanannu balasoṁṭada mēle, avaḷigaḷannu bhujagaḷa mēle mattu bībhatsuvannu bennamēle kūrisikoṁḍu, ellarannū ettikoṁḍu śaktiyiṁda mēle hāri ārye mattu sahōdararannu beṁkiyiṁda tappisidanu.
03013085a tē rātrau prasthitāḥ sarvē mātrā saha yaśasvinaḥ।
03013085c abhyagaccanmahāraṇyaṁ hiḍiṁbavanamaṁtikāt।।
tāyiyoṁdige ā yaśasvigaḷellarū rātriyalli horaṭu hiḍiṁbavanada samīpada mahāraṇyavannu talupidaru.
03013086a śrāṁtāḥ prasuptāstatrēmē mātrā saha suduḥkhitāḥ।
03013086c suptāṁścainānabhyagaccad hiḍiṁbā nāma rākṣasī।।
āyāsagoṁḍa mattu tuṁbā duḥkhitarāda avaru tāyiyoṁdige alliyē malagikoṁḍaru. avaru malagiddāga allige hiḍiṁbā eṁba hesarina rākṣasiyu baṁdaḷu.
03013087a bhīmasya pādau kr̥tvā tu sva utsaṁgē tatō balāt।
03013087c paryamardata saṁhr̥ṣṭā kalyāṇī mr̥dupāṇinā।।
ā kalyāṇiyu bhīmana pādagaḷannu tanna toḍeyamēle gaṭṭiyāgirisi saṁtōṣadiṁda tanna mr̥du kaigaḷiṁda ottuttiddaḷu.
03013088a tāmabudhyadamēyātmā balavānsatyavikramaḥ।
03013088c paryapr̥ccacca tāṁ bhīmaḥ kimihēccasyaniṁditē।।
amēyātma, balavān, satyavikrama bhīmanu eccettu avaḷannu kēḷidanu: “aniṁditē! illi ēnannu bayasi baṁde?”
03013089a tayōḥ śrutvā tu kathitamāgaccadrākṣasādhamaḥ।
03013089c bhīmarūpō mahānādānvisr̥janbhīmadarśanaḥ।।
avaribbaru mātanāḍuttiruvudannu kēḷi rākṣasādhama, bhīmarūpa, bhīmadarśananu jōrāgi garjisuttā allige baṁdanu.
03013090a kēna sārdhaṁ kathayasi ānayainaṁ mamāṁtikaṁ।
03013090c hiḍiṁbē bhakṣayiṣyāvō na ciraṁ kartumarhasi।।
“hiḍiṁbe! yāroṁdige mātanāḍuttiruve? avanannu taḍamāḍadē nanna hattira karedukoṁḍu bā. ibbarū avanannu bhakṣisōṇa!”
03013091a sā kr̥pāsaṁgr̥hītēna hr̥dayēna manasvinī।
03013091c nainamaiccattadākhyātumanukrōśādaniṁditā।।
ādare ā manasvinī aniṁditeya hr̥dayavu kr̥peyiṁda pīḍitavāgittu mattu anukaṁpadiṁda avanannu dūramāḍalu bayasalilla.
03013092a sa nādānvinadanghōrānrākṣasaḥ puruṣādakaḥ।
03013092c abhyadravata vēgēna bhīmasēnaṁ tadā kila।।
āga jōrāgi kūguttā ā ghōrarākṣasa puruṣādakanu vēgadiṁda bhīmasēnana hattiravē ōḍi baṁdanu.
03013093a tamabhidrutya saṁkruddhō vēgēna mahatā balī।
03013093c agr̥hṇātpāṇinā pāṇiṁ bhīmasēnasya rākṣasaḥ।।
03013094a iṁdrāśanisamasparśaṁ vajrasaṁhananaṁ dr̥ḍhaṁ।
03013094c saṁhatya bhīmasēnāya vyākṣipatsahasā karaṁ।।
ā saṁkr̥ddha mahābali rākṣasanu vēgadiṁda ōḍibaṁdu tanna kaigaḷiṁda bhīmasēnana kaigaḷannu iṁdrana vajradaṁte gaṭṭiyāda hiḍitadalli hiḍidanu.
03013095a gr̥hītaṁ pāṇinā pāṇiṁ bhīmasēnō'tha rakṣasā।
03013095c nāmr̥ṣyata mahābāhustatrākrudhyadvr̥kōdaraḥ।।
03013096a tatrāsīttumulaṁ yuddhaṁ bhīmasēnahiḍiṁbayōḥ।
03013096c sarvāstraviduṣōrghōraṁ vr̥travāsavayōriva।।
rākṣasanu avana kaiyannu hiḍidukoṁḍāga mahābāhu bhīmasēnanu taḍeyalāgade siṭṭigeddanu mattu alli sarva astraviduṣa bhīmasēna mattu hiṁḍiṁbara madhye vr̥tra mattu vāsavara naḍuve hēgō hāge tumula yuddhavu naḍeyitu.
03013097a hatvā hiḍiṁbaṁ bhīmō'tha prasthitō bhrātr̥bhiḥ saha।
03013097c hiḍiṁbāmagrataḥ kr̥tvā yasyāṁ jātō ghaṭōtkacaḥ।।
bhīmanu hiḍiṁbanannu koṁdu, ghaṭōtkacananu hetta hiḍiṁbeyannu muṁdiṭṭukoṁḍu sahōdararoṁdige muṁduvaredanu.
03013098a tataśca prādravansarvē saha mātrā yaśasvinaḥ।
03013098c ēkacakrāmabhimukhāḥ saṁvr̥tā brāhmaṇavrajaiḥ।।
alliṁda tāyiyoṁdige ā yaśasvigaḷellarū brāhmaṇara guṁpugaḷoṁdige ēkacakrada kaḍe horaṭaru.
03013099a prasthānē vyāsa ēṣāṁ ca maṁtrī priyahitō'bhavat।
03013099c tatō'gaccannēkacakrāṁ pāṁḍavāḥ saṁśitavratāḥ।।
avaru horaḍuvāga vyāsanu avara priyahitakāri maṁtriyāgiddanu. adaraṁte saṁśitavrata pāṁḍavaru ēkacakravannu sēridaru.
03013100a tatrāpyāsādayāmāsurbakaṁ nāma mahābalaṁ।
03013100c puruṣādaṁ pratibhayaṁ hiḍiṁbēnaiva sammitaṁ।।
03013101a taṁ cāpi vinihatyōgraṁ bhīmaḥ praharatāṁ varaḥ।
03013101c sahitō bhrātr̥bhiḥ sarvairdrupadasya puraṁ yayau।।
alli kūḍa avaru baka eṁba hesarina mahābala, puruṣāda, hiḍiṁbanaṣṭē bhayaṁkaranāgiruvanannu edurisidaru. prahārigaḷalli śrēṣṭha bhīmanu ā ugranannū koṁdanu mattu sahōdararoṁdige ellarū drupadana purakke hōdaru.
03013102a labdhāhamapi tatraiva vasatā savyasācinā।
03013102c yathā tvayā jitā kr̥ṣṇa rukmiṇī bhīṣmakātmajā।।
03013103a ēvaṁ suyuddhē pārthēna jitāhaṁ madhusūdana।
03013103c svayaṁvarē mahatkarma kr̥tvā nasukaraṁ paraiḥ।।
kr̥ṣṇa! madhusūdana! alliyē vāsisuttidda savyasāci pārthanu nīnu hēge bhīṣmakātmaje rukmiṇiyannu geddeyō hāge svayaṁvaradalli itararu māḍalikke sādhyavāgadidda mahā kāryavannu māḍi nannannū kūḍa geddu paḍedanu.
03013104a ēvaṁ klēśaiḥ subahubhiḥ kliśyamānāḥ suduḥkhitāḥ।
03013104c nivasāmāryayā hīnāḥ kr̥ṣṇa dhaumyapuraḥssarāḥ।।
kr̥ṣṇa! iṣṭoṁdu bageya kaṣṭagaḷannu anubhavisi duḥkhitarāda nāvu āryeyilladē dhaumyana nētr̥tvadalli vāsisuttiddēve.
03013105a ta imē siṁhavikrāṁtā vīryēṇābhyadhikāḥ paraiḥ।
03013105c vihīnaiḥ parikliśyaṁtīṁ samupēkṣaṁta māṁ kathaṁ।।
kr̥ṣṇa! siṁhavikrāṁta itararigiṁtalū adhika vīryavaṁtarāda ivaru hīnariṁda pīḍisalpaḍuvāga nannannu ēke tiraskarisidaru?
03013106a ētādr̥śāni duḥkhāni sahaṁtē durbalīyasāṁ।
03013106c dīrghakālaṁ pradīptāni pāpānāṁ kṣudrakarmaṇāṁ।।
durbalariṁda ivaru iṁtaha bahaḷaṣṭu duḥkhagaḷannu sahisikoṁḍu baṁdiddāre. dīrghakāladiṁda kṣudrakarmigaḷa pāpagaḷu uriyuttive.
03013107a kulē mahati jātāsmi divyēna vidhinā kila।
03013107c pāṁḍavānāṁ priyā bhāryā snuṣā pāṁḍōrmahātmanaḥ।।
nānu doḍḍa kuladalli, divya vidhiyalliyē huṭṭiddēne17. pāṁḍavara priya bhārye mattu mahātma pāṁḍuvina soseyāgiddēne.
03013108a kacagrahamanuprāptā sāsmi kr̥ṣṇa varā satī।
03013108c paṁcānāmiṁdrakalpānāṁ prēkṣatāṁ madhusūdana।।
kr̥ṣṇa! madhusūdana! iṁdrara samanāgidda ī aivarū nōḍuttiddaṁteyē varasatiyāda nanna muḍiyannu hiḍidu eḷedu taralpaṭṭe!”
03013109a ityuktvā prārudatkr̥ṣṇā mukhaṁ praccādya pāṇinā।
03013109c padmakōśaprakāśēna mr̥dunā mr̥dubhāṣiṇī।।
hīge hēḷi mr̥dubhāṣiṇi kr̥ṣṇeyu kamalada oḷamaiyaṣṭe mr̥duvāda kaigaḷiṁda mukhavannu muccikoṁḍu jōrāgi attaḷu.
03013110a stanāvapatitau pīnau sujātau śubhalakṣaṇau।
03013110c abhyavarṣata pāṁcālī duḥkhajairaśrubiṁdubhiḥ।।
pāṁcāliya duḥkhadiṁda harida kaṇṇīra hanigaḷu jōlubīḷadidda, cennāgi tuṁbi beḷedidda suṁdara molegaḷa mēle suridu tōyisidavu.
03013111a cakṣuṣī parimārjaṁtī niḥśvasaṁtī punaḥ punaḥ।
03013111c bāṣpapūrṇēna kaṁṭhēna kruddhā vacanamabravīt।।
avaḷu punaḥ punaḥ kaṇṇannu oresikoḷḷuttā niṭṭusiru biḍuttā kaṇṇīriniṁda kaṭṭida kaṁṭhadalli krōdhadiṁda ī mātugaḷannāḍidaḷu.
03013112a naiva mē patayaḥ saṁti na putrā madhusūdana।
03013112c na bhrātarō na ca pitā naiva tvaṁ na ca bāṁdhavāḥ।।
03013113a yē māṁ viprakr̥tāṁ kṣudrairupēkṣadhvaṁ viśōkavat।
03013113c na hi mē śāmyatē duḥkhaṁ karṇō yatprāhasattadā।।
“madhusūdana! nanage patigaḷū illa. makkaḷū illa. aṇṇa tammaṁdirū illa. taṁdeyū illa mattu bāṁdhavaru yārū illa! kṣudraru nannannu kāḍisi aḷisuttiruvāga ivaru nannannu nirlakṣisidaru. karṇanu nōḍi naguttiruvāga nanna duḥkhavu kaḍimeyāguvudilla.”
03013114a athaināmabravītkr̥ṣṇastasminvīrasamāgamē।
03013114c rōdiṣyaṁti striyō hyēvaṁ yēṣāṁ kruddhāsi bhāmini।।
03013115a bībhatsuśarasaṁcannāṁ śōṇitaughapariplutān।
03013115c nihatāṁjīvitaṁ tyaktvā śayānānvasudhātalē।।
āga kr̥ṣṇanu avaḷige hēḷidanu: “bhāmini! ninnannu keraḷisidavara patniyaru bībhatsuvu biṭṭa śaragaḷiṁda muccalpaṭṭu raktada maḷeyalli tōydu hoḍetakke siluki jīva toredu vasudhātaleyalli malagiralu rōdisuttāre!
03013116a yatsamarthaṁ pāṁḍavānāṁ tatkariṣyāmi mā śucaḥ।
03013116c satyaṁ tē pratijānāmi rājñāṁ rājñī bhaviṣyasi।।
śōkisabēḍa! pāṁḍavaru ēnannu māḍalu samarthariddārō adannu māḍuttēne. nīnu rājara rāṇiyāguttīye ennuva satyavannu tiḷididdēne.
03013117a patēddyaurhimavāṁ śīryētpr̥thivī śakalībhavēt।
03013117c śuṣyēttōyanidhiḥ kr̥ṣṇē na mē mōghaṁ vacō bhavēt।।
ākāśavē keḷaguruḷi bīḷali, himālayavu tuṁḍāgali, bhūmiyu sīḷihōgali, sāgaravu battihōgali, kr̥ṣṇe! nanna mātu husiyāguvudilla!”
03013118 dhr̥ṣṭadyumna uvāca।
03013118a ahaṁ drōṇaṁ haniṣyāmi śikhaṁḍī tu pitāmahaṁ।
03013118c duryōdhanaṁ bhīmasēnaḥ karṇaṁ haṁtā dhanaṁjayaḥ।।
dhr̥ṣṭadyumnanu hēḷidanu: “nānu drōṇanannu kolluttēne. śikhaṁḍiyu pitāmahanannu, bhīmasēnanu duryōdhananannu, mattu karṇanannu dhanaṁjayanu kolluttāre!
03013119a rāmakr̥ṣṇau vyapāśritya ajēyāḥ sma śucismitē।
03013119c api vr̥trahaṇā yuddhē kiṁ punardhr̥tarāṣṭrajaiḥ।।
śucismitē! balarāma-kr̥ṣṇarannu avalaṁbikoṁḍiddare nāvu vr̥traharanē baṁdarū ajēyarāgiruttēve. innu dhr̥tarāṣṭrana makkaḷu yāva lekkhakke?””
03013120 vaiśaṁpāyana uvāca।
03013120a ityuktē'bhimukhā vīrā vāsudēvamupasthitā।
03013120c tēṣāṁ madhyē mahābāhuḥ kēśavō vākyamabravīt।।
vaiśaṁpāyananu hēḷidanu: “idannu hēḷi vīraru eduru kuḷitidda vāsudēvanannu nōḍalu, avara madhyadallidda mahābāhu kēśavanu ī mātugaḷannu hēḷidanu.
samāpti
iti śrī mahābhāratē āraṇyakaparvaṇi kairātaparvaṇi draupadyāśvāsanē trayōdaśō'dhyāyaḥ।
idu śrī mahābhāratadalli āraṇyakaparvadalli kairātaparvadalli draupadige āśvāsane ennuva hadimūraneya adhyāyavu.
-
śiśupālana maga ↩︎
-
muṁdina ślōkagaḷalli arjunanu māḍida kr̥ṣṇa stutiyide. ī stutiyalli arjunanu tānu naranāgiddāga nārāyaṇanāgidda śrī kr̥ṣṇana daivatvavannu smarisi hēḷikoḷḷuvudide. itara śrīkr̥ṣṇa stutigaḷigiṁtha bhinnavāgide, gūḍhārthagaḷannu hoṁdide. ↩︎
-
sāyaṁgr̥ha muni aṁdare sadā saṁcāra māḍuttā, sāyaṁkālada vēḷege ūrādarū sigabahudu kāḍādarū sigabahudu alliyē taṁguvavanu. ↩︎
-
narakāsurana vadhe ↩︎
-
iṁdrana aśvamēdhada kudureyannu moṭṭamodala bāri kaṭṭihākidāga adannu biḍugaḍe māḍiside. ↩︎
-
yajña kudureyannu lōkasaṁcārakke biṭṭāga adannu kaṭṭihākida daitya-dānavarannu yuddhadalli saṁhariside. ↩︎
-
vāmananāgi ? ↩︎
-
maurava, pāśa, mattu nisuṁdaru yāru? ↩︎
-
jarāsaṁdha ? ↩︎
-
jāruthiyalli eṁdarēnu? āhuti, krātha, bhīmasēna, śaibhya, mattu śatadhanvaru yāru? ivarannu kr̥ṣṇanu sōlisiddu yāvāga? ↩︎
-
rukmiṇī apaharaṇada kathe ↩︎
-
śālvavadheya kuritu śrīkr̥ṣṇanē muṁde hēḷuvavaniddāne! ↩︎
-
ivaru yāru? ↩︎
-
muṁde śrīkr̥ṣṇanu dvārakeyannu muḷugisaliruvanu eṁdu arjunanige modalē tiḷidittē? athavā ī stutiyannu arjunanu yōgāvastheyalli māḍidanē? ↩︎
-
kailāsabhavanadalli . ↩︎
-
sarpaviṣa . ↩︎
-
manuṣyaru huṭṭuvaṁte huṭṭilla. ↩︎