061 द्रौपद्याकर्षणः

प्रवेश

।। ओं ओं नमो नारायणाय।। श्री वेदव्यासाय नमः ।।

श्री कृष्णद्वैपायन वेदव्यास विरचित

श्री महाभारत

सभा पर्व

द्यूत पर्व

अध्याय 61

सार

भीमनु कोपदिंद युधिष्ठिरन कैगळन्नु सुडलु सहदेवनिगॆ बॆंकियुन्नु तरलु हेळुवुदु मत्तु अर्जुननु अवनन्नु तडॆयुवुदु (1-10). द्रौपदियन्नु गॆल्ललिल्ल ऎंदु विकर्णनु तन्न अभिप्रायवन्नु हेळिदुदु (11-25). कर्णनु विकर्णनन्नु जरॆदु द्रौपदि मत्तु पांडवर वस्त्रगळन्नु कळचुवंतॆ दुःशासननिगॆ हेळुवुदु (26-39). द्रौपदिय वस्त्रवु अक्षयवादुदु (40-43). भीमसेनन प्रतिज्ञॆ (44-50). विदुरन नीति (51-80). दुःशासननु प्रलपिसुत्तिरुव द्रौपदियन्नु सभामध्यक्कॆ ऎळॆयुवुदु (81-82).

02061001 भीम उवाच।
02061001a भवंति देशे बंधक्यः कितवानां युधिष्ठिर।
02061001c न ताभिरुत दीव्यंति दया चैवास्ति तास्वपि।।

भीमनु हेळिदनु: “युधिष्ठिर! जूजुगारर देशदल्लि वैश्यॆयरु बहळष्टु इरुत्तारॆ. आदरॆ अवरन्नु ऎंदू पणवागि इडुवुदिल्ल. याकॆंदरॆ अंथवर मेलू अवरिगॆ दयविरुत्तदॆ.

02061002a काश्यो यद्बलिं आहार्षीद्द्रव्यं यच्चान्यदुत्तमं।
02061002c तथान्ये पृथिवीपाला यानि रत्नान्युपाहरन्।।
02061003a वाहनानि धनं चैव कवचान्यायुधानि च।
02061003c राज्यमात्मा वयं चैव कैतवेन हृतं परैः।।

काशिराजनु तंद कप्प, मत्तु नम्म ऎल्ल विशाल संपत्तु, अन्य पृथिवीपालकरु उडुगॊरॆयागि तंदिद्द रत्नगळु, वाहनगळु, धन, कवचगळु, आयुधगळु, राज्य मत्तु स्वयं नम्मन्नु जूजिनल्लि इतररिगॆ सोतिद्देवॆ.

02061004a न च मे तत्र कोपोऽभूत्सर्वस्येशो हि नो भवान्।
02061004c इदं त्वतिकृतं मन्ये द्रौपदी यत्र पण्यते।।

आदरॆ इदरल्लि ननगॆ कोप बरलिल्ल. याकॆंदरॆ नीनु इवॆल्लवुगळ ऒडॆय. आदरॆ द्रौपदियन्नु पणविट्टु नीनु अतिक्रमिसिदॆ ऎंदु नन्न अभिप्राय.

02061005a एषा ह्यनर्हती बाला पांडवान्प्राप्य कौरवैः।
02061005c त्वत्कृते क्लिश्यते क्षुद्रैर्नृशंसैर्निकृतिप्रियैः।।

इदक्कॆ अवळु अर्हळल्ल. बालकियादाग पांडवरन्नु पडॆद अवळु नीनु माडिद कॆलसदिंदागि ईग क्षुद्र, असत्य, मोसमाडुवुदरल्लि आनंदहॊंदुव कौरवरिगॆ सिक्कि बिद्दिद्दाळॆ.

02061006a अस्याः कृते मन्युरयं त्वयि राजन्निपात्यते।
02061006c बाहू ते संप्रधक्ष्यामि सहदेवाग्निमानय।।

राजन्! इवळिंदागि नानु नन्न सिट्टन्नु निन्न मेलॆ उरुळिसुत्तिद्देनॆ. निन्न कैगळन्नु सुडुत्तेनॆ. सहदेव! अग्नियन्नु तॆगॆदुकॊंडु बा!”

02061007 अर्जुन उवाच।
02061007a न पुरा भीमसेन त्वमीदृशीर्वदिता गिरः।
02061007c परैस्ते नाशितं नूनं नृशंसैर्धर्मगौरवं।।

अर्जुननु हेळिदनु: “भीमसेन! इदक्कॆ मॊदलु नीनु ई रीतिय मातुगळन्नाडिरलिल्ल. निन्नल्लिरुव धर्मगौरववन्नु निन्न वैरिगळु खंडितवागियू नाशपडिसिदंतिदॆ.

02061008a न सकामाः परे कार्या धर्ममेवाचरोत्तमं।
02061008c भ्रातरं धार्मिकं ज्येष्ठं नातिक्रमितुमर्हति।।

वैरिगळ योजनॆयल्लि बीळबेड. उत्तम धर्मदंतॆ नडॆदुको. ज्येष्ठ भ्रात धार्मिकनन्नु अतिक्रमिसुव अर्हतॆ यारिगू इल्ल.

02061009a आहूतो हि परै राजा क्षात्रधर्ममनुस्मरन्।
02061009c दीव्यते परकामेन तन्नः कीर्तिकरं महत्।।

शत्रु आह्वानित राजनु क्षात्रधर्मवन्नु तिळिदु शत्रुगळ इच्छॆयंतॆ जूजाडिदनु. अदे महा कीर्तिकरवादुदु.”

02061010 भीमसेन उवाच।
02061010a एवमस्मिकृतं विद्यां यद्यस्याहं धनंजय।
02061010c दीप्तेऽग्नौ सहितौ बाहू निर्दहेयं बलादिव।।

भीमसेननु हेळिदनु: “धनंजय! तनगागि इदन्नॆल्ल माडिदनॆंदु नानु योचिसिद्दरॆ इवन ऎरडू कैगळन्नु बलवंतवागि बिगिदु उरियुत्तिरुव बॆंकियल्लि सुडुत्तिद्दॆ!””

02061011 वैशंपायन उवाच।
02061011a तथातान्दुःखितान्दृष्ट्वा पांडवांधृतराष्ट्रजः।
02061011c क्लिश्यमानां च पांचालीं विकर्ण इदमब्रवीत्।।

वैशंपायननु हेळिदनु: “आग दुःखित पांडवरन्नू मत्तु कष्टदल्लिरुव पांचालियन्नू नोडिद धृतराष्ट्रज विकर्णनु ई रीति हेळिदनु:

02061012a याज्ञसेन्या यदुक्तं तद्वाक्यं विब्रूत पार्थिवाः।
02061012c अविवेकेन वाक्यस्य नरकः सद्य एव नः।।

“पार्थिवरे! याज्ञसेनियु केळिद प्रश्नॆगॆ उत्तरिसि. नावु आ मातन्नु निर्धरिसबेकु. इल्लदिद्दरॆ नरकक्कॆ होगुवुदिल्लवे?

02061013a भीष्मश्च धृतराष्ट्रश्च कुरुवृद्धतमावुभौ।
02061013c समेत्य नाहतुः किं चिद्विदुरश्च महामतिः।।

भीष्म मत्तु धृतराष्ट्ररु कुरुवृद्धरु. अवरु मत्तु महामति विदुर इल्लि इद्दू मातनाडुत्तिल्लवल्ल?

02061014a भारद्वाजोऽपि सर्वेषामाचार्यः कृप एव च।
02061014c अत एतावपि प्रश्नं नाहतुर्द्विजसत्तमौ।।

नम्मॆल्लर आचार्य भारद्वाज द्रोणनू कृपनू इल्लिद्दारॆ. आदरू आ द्विजसत्तमरु ई प्रश्नॆय कुरितु मातनाडुत्तिल्लवल्ल!

02061015a ये त्वन्ये पृथिवीपालाः समेताः सर्वतो दिशः।
02061015c कामक्रोधौ समुत्सृज्य ते ब्रुवंतु यथामति।।

सर्वदिक्कुगळिंद बंदु इल्लि नॆरॆदिरुव अन्य पृथिवीपालकरू कूड कामक्रोधगळन्नु तॊरॆदु अवरिगॆ तिळिदंतॆ मातनाडबेकु!

02061016a यदिदं द्रौपदी वाक्यमुक्तवत्यसकृच्शुभा।
02061016c विमृश्य कस्य कः पक्षः पार्थिवा वदतोत्तरं।।

पार्थिवरे! अत्यंत सुंदरि द्रौपदियु पुनः पुनः केळिद प्रश्नॆयन्नु गमनिसि. अदन्नु विमर्शिसि, परवागिरलि विरुद्धवागिरलि, अदक्कॆ उत्तरवन्नु नीडि!”

02061017a एवं स बहुशः सर्वानुक्तवांस्तान्सभासदः।
02061017c न च ते पृथिवीपालास्तं ऊचुः साध्वसाधु वा।।

ई रीति अवनु सर्व सभासदरल्लि अनेकबारि केळिकॊंडनु. आदरू अल्लिद्द पृथिवीपालकरु ऒळ्ळॆयदाद अथवा कॆट्टुदाद एनन्नू हेळलिल्ल.

02061018a उक्त्वा तथासकृत्सर्वान्विकर्णः पृथिवीपतीन्।
02061018c पाणिं पाणौ विनिष्पिष्य निःश्वसन्निदमब्रवीत्।।

विकर्णनु सर्व पृथिवीपालकरल्लि पुनः पुनः केळिकॊंडनंतर, कै कै तिवियुत्ता निट्टिसुरु बिडुत्ता हेळिदनु:

02061019a विब्रूत पृथिवीपाला वाक्यं मा वा कथं चन।
02061019c मन्ये न्याय्यं यदत्राहं तद्धि वक्ष्यामि कौरवाः।।

“पृथिवीपालकरे! निम्म उत्तरवन्नु हेळि अथवा हेळदे इरि. कौरवरे! आदरॆ नानु मात्र ई विषयदल्लि न्यायवॆंदु तिळिदुदन्नु हेळुत्तेनॆ.

02061020a चत्वार्याहुर्नरश्रेष्ठा व्यसनानि महीक्षितां।
02061020c मृगयां पानमक्षांश्च ग्राम्ये चैवातिसक्ततां।।

नरश्रेष्ठरे! महीक्षितर नाल्कु व्यसनगळ कुरितु हेळुत्तारॆ: बेटॆयाडुवुदु, मदिर सेवनॆ, जूजाडुवुदु मत्तु द्वंद्वयुद्ध माडुवुदु.

02061021a एतेषु हि नरः सक्तो धर्ममुत्सृज्य वर्तते।
02061021c तथायुक्तेन च कृतां क्रियां लोको न मन्यते।।

इवुगळल्लि निरतनाद नरनु धर्मवन्नु तॊरॆदु नडॆदुकॊळ्ळुत्तानॆ, मत्तु यथायुक्तवागि माडिद क्रियॆगळन्नु लोकवु परिगणिसुवुदिल्ल.

02061022a तदयं पांडुपुत्रेण व्यसने वर्तता भृशं।
02061022c समाहूतेन कितवैरास्थितो द्रौपदीपणः।।

व्यसनदल्लि निरतनागिद्द पांडुपुत्रनु भावुकतॆयिंद वर्तिसि जूजुकोररु जूजिगॆंदु करॆदाग द्रौपदियन्नु पणवन्नागिट्टनु.

02061023a साधारणी च सर्वेषां पांडवानामनिंदिता।
02061023c जितेन पूर्वं चानेन पांडवेन कृतः पणः।।

ई अनिंदितॆयु सर्व पांडवर साधारण पत्नि. इवळन्नु पणवागिडुव मॊदले पांडवनु तन्न स्वातंत्र्यवन्नु कळॆदुकॊंडिद्दनु.

02061024a इयं च कीर्तिता कृष्णा सौबलेन पणार्थिना।
02061024c एतत्सर्वं विचार्याहं मन्ये न विजितामिमां।।

पणवु बेकिद्दाग सौबलनु कृष्णॆय कुरितु हेळिदनु. इवॆल्लवन्नू विचारिसिदरॆ अवळन्नु गॆद्दायितु ऎंदु ननगॆ अन्निसुवुदिल्ल.”

02061025a एतच्छृत्वा महान्नादः सभ्यानामुदतिष्ठत।
02061025c विकर्णं शंसमानानां सौबलं च विनिंदितां।।

इदन्नु केळिद कूडले आ सभॆयिंद महा कोलाहलवु केळि बंदितु. विकर्णनन्नु प्रशंसिसलायितु मत्तु सौबलनन्नु निंदिसलायितु.

02061026a तस्मिन्नुपरते शब्दे राधेयः क्रोधमूर्चितः।
02061026c प्रगृह्य रुचिरं बाहुमिदं वचनमब्रवीत्।।

आ शब्धवु कडिमॆयादाग क्रोधमूर्छित राधेयनु तन्न सुंदर बाहुवन्नु हिडिदु ई मातुगळन्नाडिदनु:

02061027a दृश्यंते वै विकर्णे हि वैकृतानि बहून्यपि।
02061027c तज्जस्तस्य विनाशाय यथाग्निररणिप्रजः।।

“अरणियिंद उत्पन्न बॆंकियु हेगॆ कट्टिगॆयन्ने सुडुत्तदॆयो हागॆ विकर्णन मातुगळल्लि बहळष्टु वैकृतगळु कंडुबरुत्तवॆ.

02061028a एते न किं चिदप्याहुश्चोद्यमानापि कृष्णया।
02061028c धर्मेण विजितां मन्ये मन्यंते द्रुपदात्मजां।।

कृष्णॆयु बहळष्टु ऒत्तायिसिदरू इल्लिरुववरु अवळिगॆ उत्तरिसलिल्ल. एकॆंदरॆ, दृपदात्मजॆयन्नु धर्मपूरकवागिये गॆद्दिद्देवॆ ऎंदु ननगॆ मत्तु अवरिगॆ अन्निसुत्तदॆ.

02061029a त्वं तु केवलबाल्येन धार्तराष्ट्र विदीर्यसे।
02061029c यद्ब्रवीषि सभामध्ये बालः स्थविरभाषितं।।

धार्तराष्ट्र! नीनु निन्न केवल बाल्यतनवन्नु तोरिसिकॊळ्ळुत्तिद्दीयॆ. सभामध्यदल्लि निन्न हिरियरु हेळबहुदागिद्दुदन्नु इन्नू बालकनाद नीनु हेळुत्तिद्दीयॆ.

02061030a न च धर्मं यथातत्त्वं वेत्सि दुर्योधनावर।
02061030c यद्ब्रवीषि जितां कृष्णामजितेति सुमन्दधीः।।

दुर्योधनन किरिय तम्मनाद निनगॆ धर्मवेनॆंदु तिळिदिल्ल. आदुदरिंदले अल्पबुद्धिय नीनु कृष्णॆयन्नु गॆद्दिद्दरू गॆल्ललिल्लवॆंदु हेळुत्तिद्दीयॆ.

02061031a कथं ह्यविजितां कृष्णां मन्यसे धृतराष्ट्रज।
02061031c यदा सभायां सर्वस्वं न्यस्तवान्पांडवाग्रजः।।

धृतराष्ट्रज! पांडवाग्रजनु सभॆयल्लि सर्वस्ववन्नू कळॆदुकॊंडाग कृष्णॆयन्नु गॆल्ललिल्ल ऎंदु हेगॆ हेळुत्तीयॆ?

02061032a अभ्यंतरा च सर्वस्वे द्रौपदी भरतर्षभ।
02061032c एवं धर्मजितां कृष्णां मन्यसे न जितां कथं।।

भरतर्षभ! द्रौपदियु अवन सर्वस्वद ऒंदु भागवल्लवे? हागिरुवाग कृष्णॆयन्नु धर्मपूर्वकवागि गॆल्ललिल्ल ऎंदु नीनु हेगॆ अभिप्राय पडुत्तीयॆ?

02061033a कीर्तिता द्रौपदी वाचा अनुज्ञाता च पांडवैः।
02061033c भवत्यविजिता केन हेतुनैषा मता तव।।

तन्न तिळुवळिकॆयल्लिद्दु पांडवनु द्रौपदिय हॆसरु हेळि पणवन्निट्टिद्दानॆ. हागिरुवाग नीनु हेगॆ अवळन्नु गॆल्ललिल्ल ऎंदु हेळुत्तीयॆ?

02061034a मन्यसे वा सभामेतामानीतामेकवाससं।
02061034c अधर्मेणेति तत्रापि शृणु मे वाक्यमुत्तरं।।

ऒंदु वेळॆ निन्न अभिप्रायदल्लि एकवस्त्रळादवळन्नु सभॆगॆ ऎळॆदु तंदिद्दुदु अधर्म ऎंदादरॆ अदर कुरितु नानु हेळुव मातन्नु केळु.

02061035a एको भर्ता स्त्रिया देवैर्विहितः कुरुनंदन।
02061035c इयं त्वनेकवशगा बंधकीति विनिश्चिता।।

कुरुनंदन! स्त्रीगॆ ऒब्बने पति ऎंदु दैवविहितवागिद्दुदु. अनेकर वशळागिरुव इवळु बंधकि ऎन्नुवुदु विनिश्चित.

02061036a अस्याः सभामानयनं न चित्रमिति मे मतिः।
02061036c एकांबरधरत्वं वाप्यथ वापि विवस्त्रता।।

नन्न अभिप्रायदल्लि अंथवळन्नु सभॆगॆ करॆतरुवुदरल्लि अथवा एकवस्त्रदल्लिरुवुदागली अथवा आ विषयदल्लि विवस्त्रळागिद्दरू एनू तप्पिल्ल.

02061037a यच्चैषां द्रविणं किं चिद्या चैषा ये च पांडवाः।
02061037c सौबलेनेह तत्सर्वं धर्मेण विजितं वसु।।

इवळु पांडवर स्वत्तु मत्तु अवरॆल्लरन्नू धर्मप्रकारवागि संपत्तिन समेत सौबलनु गॆद्दिरुवनु.

02061038a दुःशासन सुबालोऽयं विकर्णः प्राज्ञवादिकः।
02061038c पांडवानां च वासांसि द्रौपद्याश्चाप्युपाहर।।

दुःशासन! ई विकर्णनु बालकनंतॆ तिळियदे मातनाडुत्तिद्दानॆ. पांडवर मत्तु द्रौपदिय बट्टॆगळन्नु कळचु!”

02061039a तच्छृत्वा पांडवाः सर्वे स्वानि वासांसि भारत।
02061039c अवकीर्योत्तरीयाणि सभायां समुपाविशन्।।

भारत! इदन्नु केळिद सर्व पांडवरू तम्म तम्म वस्त्रगळन्नु उत्तरीयगळन्नु तॆगॆदु सभॆयल्लि कुळितुकॊंडरु.

02061040a ततो दुःशासनो राजन्द्रौपद्या वसनं बलात्।
02061040c सभामध्ये समाक्षिप्य व्यपक्रष्टुं प्रचक्रमे।।

राजन्! आग दुःशासननु सभामध्यदल्लि द्रौपदिय बट्टॆयन्नु बलवंतवागि एळॆयलु प्रारंभिसिदनु.

02061041a आकृष्यमाणे वसने द्रौपद्यास्तु विशां पते।
02061041c तद्रूपमपरं वस्त्रं प्रादुरासीदनेकशः।।

विशांपते! आदरॆ द्रौपदिय वस्त्रवन्नु ऎळॆयुत्तिद्द हागॆ प्रतीसारि अदे रीतिय वस्त्रवु पुनः कंडु बरुत्तित्तु.

02061042a ततो हलहलाशब्धस्तत्रासीद्घोरनिस्वनः।
02061042c तदद्भुततमं लोके वीक्ष्य सर्वमहीक्षितां।।

आग आ अद्भुतवन्नु नोडिद लोकद सर्व महीक्षितरल्लि घोर ध्वनियल्लि हलहल शब्ध उंटायितु.

02061043a शशाप तत्र भीमस्तु राजमध्ये महास्वनः।
02061043c क्रोधाद्विस्फुरमाणोष्ठो विनिष्पिष्य करे करं।।

अग आ राजमध्यदल्लि क्रोधदिंद तुटिगळु कंपिसुत्तिरलु भीमनु कै कै तिरुवुत्ता महा ध्वनियल्लि शापवन्नित्तनु.

02061044a इदं मे वाक्यमादद्ध्वं क्षत्रिया लोकवासिनः।
02061044c नोक्तपूर्वं नरैरन्यैर्न चान्यो यद्वदिष्यति।।

“ई लोकदल्लि वासिसुव क्षत्रियरे! इदर मॊदलु यारू हेळिरद मत्तु इदर नंतर यारू हेळलारद नन्न ई मातुगळन्नु हृदयपूर्वकवागि केळि.

02061045a यद्येतदेवमुक्त्वा तु न कुर्यां पृथिवीश्वराः।
02061045c पितामहानां सर्वेषां नाहं गतिमवाप्नुयां।।
02061046a अस्य पापस्य दुर्जातेर्भारतापसदस्य च।
02061046c न पिबेयं बलाद्वक्षो भित्त्वा चेद्रुधिरं युधि।।

पृथिवीश्वररे! इंदु नानु हेळुव हागॆ माडदे युद्धदल्लि पापि दुर्जाति भारतरिगॆ हॊरताद इवन ऎदॆयन्नु बलवंतवागि सीळि रक्तवन्नु कुडियदे इद्दरॆ नन्न सर्व पितामहर गतियन्नु पडॆयदे इरलि!”

02061047a तस्य ते वचनं श्रुत्वा सर्वलोकप्रहर्षणं।
02061047c प्रचक्रुर्बहुलां पूजां कुत्संतो धृतराष्ट्रजं।।

अवन ई वचनवन्नु केळिद सर्वलोकगळू हर्षितगॊंडवु. अवनन्नु बहळष्टु गौरविसिदरु मत्तु धृतराष्ट्रजनन्नु जरॆदरु.

02061048a यदा तु वाससां राशिः सभामध्ये समाचितः।
02061048c ततो दुःशासनः श्रांतो व्रीडितः समुपाविशत्।।

सभामध्यदल्लि बट्टॆगळ राशिये आगित्तु. आग दुःशासननु आयासगॊंडु नाचिकॆयिंद कॆळगॆ कुळितुकॊंडनु.

02061049a धिक्शब्दस्तु ततस्तत्र समभूल्लोमहर्षणः।
02061049c सभ्यानां नरदेवानां दृष्ट्वा कुंतीसुतांस्तदा।।

आग आ सभॆयल्लिद्द नरदेवतॆगळु कुंतीसुतरन्नु नोडि रोमांचन ध्वनियल्लि धिक्कार ऎंदु कूगिदरु.

02061050a न विब्रुवंति कौरव्याः प्रश्नमेतमिति स्म ह।
02061050c स जनः क्रोशति स्मात्र धृतराष्ट्रं विगर्हयन्।।

कौरवरु अवळ प्रश्नॆगॆ उत्तरिसुत्तिल्ल ऎंदु जनरु धृतराष्ट्रनन्नु जरिदरु.

02061051a ततो बाहू समुच्छ्रित्य निवार्य च सभासदः।
02061051c विदुरः सर्वधर्मज्ञ इदं वचनमब्रवीत्।।

आग तन्न कै ऎत्ति सभासदरन्नु सुम्मनिसिरिद सर्वधर्मज्ञ विदुरनु ई मातुगळन्नाडिदनु:

02061052 विदुर उवाच।
02061052a द्रौपदी प्रश्नमुक्त्वैवं रोरवीति ह्यनाथवत्।
02061052c न च विब्रूत तं प्रश्नं सभ्या धर्मोऽत्र पीड्यते।।

विदुरनु हेळिदनु: “प्रश्नॆयन्नु केळिद द्रौपदियु अनाथॆयंतॆ रोदिसुत्तिद्दाळॆ. सभ्यरे! अवळ प्रश्नॆयन्नु बिडिसदे इद्दरॆ धर्म पीडनवागुत्तदॆ.

02061053a सभां प्रपद्यते ह्यार्तः प्रज्वलन्निव हव्यवाट्।
02061053c तं वै सत्येन धर्मेण सभ्याः प्रशमयंत्युत।।

आर्तनागि सभॆगॆ बरुववनु प्रज्वलिसुव हव्यवाहनन हागॆ. सभिकरु सत्य मत्तु धर्मदिंद अवनन्नु प्रशांतगॊळिसबेकु.

02061054a धर्मप्रश्नमथो ब्रूयादार्तः सभ्येषु मानवः।
02061054c विब्रूयुस्तत्र ते प्रश्नं कामक्रोधवशातिगाः।।

आर्त मानवनु सभॆयल्लि धर्मप्रश्नॆयन्नु केळिदाग कामक्रोधगळ वशहोगदे आ प्रश्नॆयन्नु अल्लिये उत्तरिसबेकु.

02061055a विकर्णेन यथाप्रज्ञमुक्तः प्रश्नो नराधिपाः।
02061055c भवंतोऽपि हि तं प्रश्नं विब्रुवंतु यथामति।।

नराधिपरे! विकर्णनु तनगॆ तिळिद प्रमाणदल्लि प्रश्नॆयन्नु उत्तरिसिद्दानॆ. नीवु कूड निमगॆ तिळिद हागॆ ई प्रश्नॆय कुरितु मातनाडबेकु.

02061056a यो हि प्रश्नं न विब्रूयाद्धर्मदर्शी सभां गतः।
02061056c अनृते या फलावाप्तिस्तस्याः सोऽर्धं समश्नुते।।

सभॆयल्लि कुळितुकॊंडु प्रश्नॆगॆ उत्तरवन्नु नीडदे इद्दरॆ अवनु धर्मदर्शियागिद्दरू सुळ्ळनु हेळुवुदर अर्धदष्टु फलवन्नु अनुभविसुत्तानॆ.

02061057a यः पुनर्वितथं ब्रूयाद्धर्मदर्शी सभां गतः।
02061057c अनृतस्य फलं कृत्स्नं संप्राप्नोतीति निश्चयः।।

मत्तु सभॆयल्लिद्दुकॊंडु धर्मदर्शियु प्रश्नॆयन्नु अधर्म रीतियल्लि उत्तरिसिदरॆ सुळ्ळुहेळुवुदर पूर्णफलवन्नु अनुभविसबेकागुत्तदॆ.

02061058a अत्राप्युदाहरंतीममितिहासं पुरातनं।
02061058c प्रह्लादस्य च संवादं मुनेरांगिरसस्य च।।

इदक्कॆ पुरातन इतिहास प्रह्लाद मत्तु मुनि आंगिरसर नडुविन संवादवन्नु उदाहरणॆयागि कॊडुत्तारॆ.

02061059a प्रह्लादो नाम दैत्येंद्रस्तस्य पुत्रो विरोचनः।
02061059c कन्याहेतोरांगिरसं सुधन्वानमुपाद्रवत्।।

प्रह्लादनॆंब हॆसरिन दैत्येंद्रन पुत्र विरोचननु ओर्व कन्यॆगोस्कर आंगिरस सुधन्वन ऎदुरादनु.

02061060a अहं ज्यायानहं ज्यायानिति कन्येप्सया तदा।
02061060c तयोर्देवनमत्रासीत्प्राणयोरिति नः श्रुतं।।

कन्यॆयन्नु बयसिद अवरिब्बरू नानु उत्तम नानु उत्तम ऎंदु तम्म प्राणवन्ने पणविट्टु होराडिदरु ऎंदु केळिल्लवे?

02061061a तयोः प्रश्नविवादोऽभूत्प्रह्लादं तावपृच्छतां।
02061061c ज्यायांक आवयोरेकः प्रश्नं प्रब्रूहि मा मृषा।।

अवरिब्बरू आ प्रश्नॆयन्नु विवादिसि प्रह्लादनल्लि केळिदरु: “नम्मिब्बरल्लि यारु श्रेष्ठ ऎन्नुव प्रश्नॆयन्नु उत्तरिसु. आदरॆ सुळ्ळन्नु हेळबेड.”

02061062a स वै विवदनाद्भीतः सुधन्वानं व्यलोकयत्।
02061062c तं सुधन्वाब्रवीत्क्रुद्धो ब्रह्मदंड इव ज्वलन्।

ई विवाददिंद भीतनागि अवनु सुधन्वनन्नु नोडिदनु. आग सुधन्वनु कृद्धनागि ब्रह्मदंडतंतॆ प्रज्वलिसुत्ता इंतॆंदनु:

02061063a यदि वै वक्ष्यसि मृषा प्रह्लादाथ न वक्ष्यसि।
02061063c शतधा ते शिरो वज्री वज्रेण प्रहरिष्यति।।

“प्रह्लाद! ऒंदु वेळॆ नीनु सुळ्ळन्नु हेळिदरॆ अथवा एनन्नू हेळदे इद्दरॆ वज्रियु तन्न वज्रदिंद निन्न शिरवन्नु नूरु तुंडुगळन्नागि ऒडॆयुत्तानॆ.”

02061064a सुधन्वना तथोक्तः सन्व्यथितोऽश्वत्थपर्णवत्।
02061064c जगाम कश्यपं दैत्यः परिप्रष्टुं महौजसं।।

सुधन्वन आ मातिगॆ दैत्यनु व्यतिथनागि अश्वत्थ ऎलॆयंतॆ तत्तरिसिदनु मत्तु समालोचिसलु महौजस कश्यपनल्लिगॆ होदनु.

02061065 प्रह्लाद उवाच।
02061065a त्वं वै धर्मस्य विज्ञाता दैवस्येहासुरस्य च।
02061065c ब्राह्मणस्य महाप्राज्ञ धर्मकृच्छ्रमिदं शृणु।।

प्रह्लादनु हेळिदनु: “नीनु देवतॆगळ मत्तु असुरर धर्मवन्नु तिळिदिद्दीयॆ. महाप्राज्ञ! ईग ओर्व ब्राह्मणन धर्मप्रश्नॆयन्नु केळु.

02061066a यो वै प्रश्नं न विब्रूयाद्वितथं वापि निर्दिशेत्।
02061066c के वै तस्य परे लोकास्तन्ममाचक्ष्व पृच्छतः।।

नन्न केळिकॆयंतॆ ऒंदु प्रश्नॆगॆ निर्दिष्ठ उत्तरवन्नु नीडदिरुव अथवा सुळ्ळु उत्तरवन्नु नीडुववनिगॆ पर लोकदल्लि याव स्थानवु दॊरॆयुत्तदॆ ऎन्नुवुदन्नु हेळु.”

02061067 कश्यप उवाच।
02061067a जानन्न विब्रुवन्प्रश्नं कामात्क्रोधात्तथा भयात्।
02061067c सहस्रं वारुणान्पाशानात्मनि प्रतिमुंचति।।
02061068a तस्य संवत्सरे पूर्णे पाश एकः प्रमुच्यते।
02061068c तस्मात्सत्यं तु वक्तव्यं जानता सत्यमंजसा।।

कश्यपनु हेळिदनु: “प्रश्नॆगॆ उत्तरवन्नु तिळिदू काम, क्रोध अथवा भयदिंद उत्तरिसदे इरुववनु तन्न मेलॆये सहस्र वरुण पाशगळन्नु बिडुगडॆमाडिकॊळ्ळुत्तानॆ. अंथह ऒंदु पाशवन्नु बिडिसिकॊळ्ळलू अवनिगॆ ऒंदु वर्ष बेकागुत्तदॆ. आदुदरिंद निनगॆ सत्यवु तिळिदिद्दरॆ सत्यवन्नु नेरवागि हेळिबिडु.

02061069a विद्धो धर्मो ह्यधर्मेण सभां यत्र प्रपद्यते।
02061069c न चास्य शल्यं कृंतंति विद्धास्तत्र सभासदः।।

अधर्मदिंद इरितगॊंड धर्मनु सभॆगॆ बंदाग सभासदरु आ ईटियन्नु कित्तॊगॆयदिद्दरॆ अदु अल्लिरुववरन्नु इरियुत्तदॆ.

02061070a अर्धं हरति वै श्रेष्ठः पादो भवति कर्तृषु।
02061070c पादश्चैव सभासत्सु ये न निंदंति निन्दितं।।

अवरल्लि श्रेष्ठनु अर्धवन्नु पडॆयुत्तानॆ, कर्तृवु कालुभागवन्नु पडॆयुत्तानॆ, मत्तु निंदिसबेकादवरन्नु निंदिसदे इद्द सभासदरु कालुभागवन्नु पडॆयुत्तारॆ.

02061071a अनेना भवति श्रेष्ठो मुच्यंते च सभासदः।
02061071c एनो गच्छति कर्तारं निंदार्हो यत्र नि‌अंद्यते।।

निंदार्हनन्नु निंदिसुवुदरिंद श्रेष्ठनु तप्पिल्लदवनागुत्तानॆ मत्तु सभासदरु मुक्तरागुत्तारॆ. आग पापवु कर्तारनिगॆ होगुत्तदॆ.

02061072a वितथं तु वदेयुर्ये धर्मं प्रह्लाद पृच्छते।
02061072c इष्टापूर्तं च ते घ्नंति सप्त चैव परावरान्।।

प्रह्लाद! आदरॆ प्रश्नॆयन्नु तंदवनिगॆ धर्मद विरुद्धवन्नु हेळुववनु हिंदिन मत्तु मुंदिन एळु पीळिगॆगळवरॆगॆ दान-आहुतिगळ फलवन्नु नाशगॊळिसुत्तानॆ.

02061073a हृतस्वस्य हि यद्दुःखं हतपुत्रस्य चापि यत्।
02061073c ऋणिनं प्रति यच्चैव राज्ञा ग्रस्तस्य चापि यत्।।
02061074a स्त्रियाः पत्या विहीनायाः सार्थाद्भ्रष्टस्य चैव यत्।
02061074c अध्यूढायाश्च यद्दुःखं साक्षिभिर्विहतस्य च।।
02061075a एतानि वै समान्याहुर्दुःखानि त्रिदशेश्वराः।
02061075c तानि सर्वाणि दुःखानि प्राप्नोति वितथं ब्रुवन्।।

संपत्तन्नु अपहरिसिकॊंडवन दुःख, पुत्रन कॊलॆयादवन दुःख, सालगारन प्रतियाद दुःख, राजन बंधियादवन दुःख, पतिविहीन स्त्रीय दुःख, दंडिनिंद तॊरॆयल्पट्टवन दुःख, इब्बरु हॆंडतियरिरुववन पत्निय दुःख, मत्तु साक्षिगळ ऎदुरु हॊडॆततिंदवन दुःख इवॆल्लवू दुःखगळू ऒंदे ऎंदु त्रिदशेश्वररु हेळुत्तारॆ. ई ऎल्ल दुःखगळिगू तप्पु उत्तरवन्नु नीडिदवनु इदे दुःखवन्नु अनुभविसित्तानॆ.

02061076a समक्षदर्शनात्साक्ष्यं श्रवणाच्चेति धारणात्।
02061076c तस्मात्सत्यं ब्रुवन्साक्षी धर्मार्थाभ्यां न हीयते।।

तन्न समक्षमदल्लि यारु नोडुत्तानो अथवा केळुत्तानो अवनन्नु साक्षि ऎंदु करॆयुवुदरिंद अवनु सत्यवन्नु नुडिदनादरॆ अवन धर्म मत्तु अर्धगळु नाशवागुवुदिल्ल.””

02061077 विदुर उवाच।
02061077a कश्यपस्य वचः श्रुत्वा प्रह्लादः पुत्रमब्रवीत्।
02061077c श्रेयान्सुधन्वा त्वत्तो वै मत्तः श्रेयांस्तथांगिराः।।

विदुरनु हेळिदनु: “कश्यपन मातन्नु केळिद प्रह्लादनु पुत्रनिगॆ “निनगिंथ सुधन्वनु श्रेष्ठनु. एकॆंदरॆ ननगिंथ अंगिरसनु श्रेष्ठ” ऎंदनु.

02061078a माता सुधन्वनश्चापि श्रेयसी मातृतस्तव।
02061078c विरोचन सुधन्वायं प्राणानामीश्वरस्तव।।

“सुधन्वन तायियू निन्न तायिगिंथ श्रेष्ठळु. विरोचन! आदुदरिंद सुधन्वनु निन्न प्राणद ईश्वरनागुत्तानॆ.”

02061079 सुधन्वोवाच।
02061079a पुत्रस्नेहं परित्यज्य यस्त्वं धर्मे प्रतिष्ठितः।
02061079c अनुजानामि ते पुत्रं जीवत्वेष शतं समाः।।

सुधन्वनु हेळिदनु: “पुत्रस्नेहवन्नु परित्यजिसि नीनु धर्मदल्लि गट्टियागि निंतिद्दीयॆ. निन्न पुत्रनन्नु बिडुगडॆमाडुत्तेनॆ. अवनु नूरु वर्षगळु जीविसलि.””

02061080 विदुर उवाच।
02061080a एवं वै परमं धर्मं श्रुत्वा सर्वे सभासदः।
02061080c यथाप्रश्नं तु कृष्णाया मन्यध्वं तत्र किं परं।।

विदुरनु हेळिदनु: “सर्व सभासदरू ई परम धर्मवन्नु केळिद्दीरि. ईग कृष्णॆय प्रश्नॆय कुरितु एनु उत्तरवन्नु नीडबेकॆंदु योचिसिरि.””

02061081 वैशंपायन उवाच।
02061081a विदुरस्य वचः श्रुत्वा नोचुः किं चन पार्थिवाः।
02061081c कर्णो दुःशासनं त्वाह कृष्णां दासीं गृहान्नय।।

वैशंपायननु हेळिदनु: “विदुरन ई मातुगळन्नु केळियू पार्थिवरु एनन्नू मातन्नाडलिल्ल. आग कर्णनु दासि कृष्णॆयन्नु मनॆगॆ करॆदुकॊंडु होगु ऎंदु दुःशासननिगॆ कूगि हेळिदनु.

02061082a तां वेपमानां सव्रीडां प्रलपंतीं स्म पांडवान्।
02061082c दुःशासनः सभामध्ये विचकर्ष तपस्विनीं।।

नाचि कंपिसुत्ता पांडवरन्नु नोडि प्रलपिसुत्तिद्द आ तपस्विनियन्नु दुःशासननु सभामद्यदल्लि ऎळॆदनु.

समाप्ति

इति श्री महाभारते सभापर्वणि द्यूतपर्वणि द्रौपद्याकर्षणे एकषष्टितमोऽध्यायः।।
इदु श्री महाभारतदल्लि सभापर्वदल्लि द्यूतपर्वदल्लि द्रौपदियन्नु ऎळॆतंद विषयद अरवत्तॊंदनॆय अध्यायवु.