pravēśa
।। ōṁ ōṁ namō nārāyaṇāya।। śrī vēdavyāsāya namaḥ ।।
śrī kr̥ṣṇadvaipāyana vēdavyāsa viracita
śrī mahābhārata
sabhā parva
dyūta parva
adhyāya 59
sāra
draupadiyannu karedukoṁḍu bā eṁdu duryōdhananu viduranige hēḷalu viduranu avanige eccarisuva mātugaḷannāḍuvudu (1-12).
02059001 duryōdhana uvāca।
02059001a ēhi kṣattardraupadīmānayasva priyāṁ bhāryāṁ sammatāṁ pāṁḍavānāṁ।
02059001c sammārjatāṁ vēśma paraitu śīghraṁ ānaṁdō naḥ saha dāsībhirastu।।
duryōdhananu hēḷidanu: “kṣatta! illi bā! pāṁḍavaru gauravisuva priya bhārye draupadiyannu karedukoṁḍu bā! takṣaṇavē avaḷu namma itara dāsiyaroṁdige maneyannu guḍisali mattu itara kelasagaḷannu māḍali. adannu nōḍalu ēnu saṁtōṣa!”
02059002 vidura uvāca।
02059002a durvibhāvyaṁ bhavati tvādr̥śēna na maṁda saṁbudhyasi pāśabaddhaḥ।
02059002c prapātē tvaṁ laṁbamānō na vētsi vyāghrānmr̥gaḥ kōpayasē'tibālyāt।।
viduranu hēḷidanu: “ninnaṁthavariṁda naḍeyabāraddudu naḍeduhōguttade. mūḍha! pāśavannu suttihākikoḷḷuttiddīye ennuvudu ninage tiḷiyuttilla. siṭṭāda huliya mēle bīḷuva jiṁkeyaṁte nīnu tiḷiyadē prapātadalli nētāḍuttiddīye.
02059003a āśīviṣāḥ śirasi tē pūrṇakōśā mahāviṣāḥ।
02059003c mā kōpiṣṭhāḥ sumaṁdātmanmā gamastvaṁ yamakṣayaṁ।।
mahāviṣadiṁda tuṁbida viṣasarpagaḷannu taleyamēle hottiddīye. maṁdātma! avarannu innū siṭṭigebbisabēḍa. nīnu yamakṣayakke hōguttīye.
02059004a na hi dāsītvamāpannā kr̥ṣṇā bhavati bhārata।
02059004c anīśēna hi rājñaiṣā paṇē nyastēti mē matiḥ।।
bhārata! tanna mēlina oḍetanavannu kaḷedukoṁḍa naṁtaravē rājanu avaḷannu paḍavāgiṭṭidudariṁda kr̥ṣṇeyu innū dāsiyāgilla ennuvudu nanna abhiprāya.
02059005a ayaṁ dhattē vēṇurivātmaghātī phalaṁ rājā dhr̥tarāṣṭrasya putraḥ।
02059005c dyūtaṁ hi vairāya mahābhayāya pakvō na budhyatyayamaṁtakālē।।
tannannē nāśapaḍisuva bidiru hēge hūvannu nīḍuttadeyō hāge rāja dhr̥tarāṣṭra putranu phalavannu nīḍuttiddāne. yamāṁtakālavannu prāpti hoṁdida ivanige dyūtavu mahābhayaṁkara vairakke dārimāḍikoḍuttade ennuvudannu tiḷidilla.
02059006a nāruṁtudaḥ syānna nr̥śaṁsavādī na hīnataḥ paramabhyādadīta।
02059006c yayāsya vācā para udvijēta na tāṁ vadēdruśatīṁ pāpalōkyāṁ।।
keṭṭaddannu māḍabēḍa, keṭṭaddannu mātanāḍabēḍa. ēnū illadavaniṁda ellavannū kasiyabēḍa. ghāyagoṁḍiruvavanige ēnannu hēḷidare innobbarige duḥkhavannuṁṭumāḍuttadeyō aṁthaha mātugaḷannāḍabēḍa.
02059007a samuccaraṁtyativādā hi vaktrād yairāhataḥ śōcati rātryahāni।
02059007c parasya nāmarmasu tē pataṁti tānpaṁḍitō nāvasr̥jētparēṣu।।
bāyiṁda horabaruva mātugaḷu yārannu taluputtadeyō avanu hagalu rātri śōkisuttāne. innobbarige nōvannuṁṭumāḍuva mātugaḷannu paṁḍitaru āḍuvudē illa.
02059008a ajō hi śastramakhanatkilaikaḥ śastrē vipannē padbhirapāsya bhūmiṁ।
02059008c nikr̥ṁtanaṁ svasya kaṁṭhasya ghōraṁ tadvadvairaṁ mā khanīḥ pāṁḍuputraiḥ।।
kaḷedu hōda khaḍgavannu oṁdu āḍu bhūmiyannu paraci agedu tegeyitaṁte. ādare muṁde adē khaḍgavu adara kuttigeyannu kaḍiyuva ghōra sādhanavāyitaṁte. ādudariṁda pāṁḍuputraroṁdige vairavannu bageyabēḍa.
02059009a na kiṁ cidīḍyaṁ pravadaṁti pāpaṁ vanēcaraṁ vā gr̥hamēdhinaṁ vā।
02059009c tapasvinaṁ saṁparipūrṇavidyaṁ bhaṣaṁti haivaṁ śvanarāḥ sadaiva।।
aṁthavaru vanēcarara mēle athavā gr̥hastharamēle athavā paripūrṇa vidhyāvaṁtarāda tapasvigaḷa mēle oḷḷeyadannāgalī keṭṭaddannāgalī mātanāḍuvudilla. ādare avaru nāyigaḷaṁte sadā bogaḷuttiruttāre.
02059010a dvāraṁ sughōraṁ narakasya jihmaṁ na budhyasē dhr̥tarāṣṭrasya putra।
02059010c tvāmanvētārō bahavaḥ kurūṇāṁ dyūtōdayē saha duḥśāsanēna।।
dhr̥tarāṣṭra putra! idoṁdu ghōra narakada kaḍe tereyuva dvāra eṁdu ninage tiḷidilla. ī dyūtadoṁdige allige ninnannu duḥśāsanana sahita alli innū bahaḷaṣṭu kurugaḷu hiṁbālisuvaru.
02059011a majjaṁtyalābūni śilāḥ plavaṁtē muhyaṁti nāvō'ṁbhasi śaśvadēva।
02059011c mūḍhō rājā dhr̥tarāṣṭrasya putrō na mē vācaḥ pathyarūpāḥ śr̥ṇōti।।
mūḍha rāja dhr̥tarāṣṭrana putranu padyarūpada nanna ī mātugaḷannu kēḷadiddare halagegaḷu muḷuguttave mattu kallugaḷu tēluttave. haḍagugaḷu samudradalli śāśvatavāgi dāritapputtave.
02059012a aṁtō nūnaṁ bhavitāyaṁ kurūṇāṁ sudāruṇaḥ sarvaharō vināśaḥ।
02059012c vācaḥ kāvyāḥ suhr̥dāṁ pathyarūpā na śrūyaṁtē vardhatē lōbha ēva।।
tiḷidiruvavara mattu suhr̥dayara padyarūpada mātugaḷannu kēḷada mattu lōbhavannu vr̥ddhisuttiruva idu kurugaḷa sudāruṇa, sarvahara vināśavannu taruttade.””
samāpti
iti śrī mahābhāratē sabhāparvaṇi dyūtaparvaṇi viduravākyē ēkōnaṣaṣṭitamō'dhyāyaḥ।।
idu śrī mahābhāratadalli sabhāparvadalli dyūtaparvadalli viduravākya ennuva aivattoṁbhattaneya adhyāyavu.