050 দুৰ্যোধনসংতাপঃ

প্ৰৱেশ

।। ওং ওং নমো নাৰাযণায।। শ্ৰী ৱেদৱ্যাসায নমঃ ।।

শ্ৰী কৃষ্ণদ্ৱৈপাযন ৱেদৱ্যাস ৱিৰচিত

শ্ৰী মহাভাৰত

সভা পৰ্ৱ

দ্যূত পৰ্ৱ

অধ্যায 50

সাৰ

“নীনূ কূড মহাধ্ৱৰৱন্নু নডॆসু, উডুগॊৰॆগল়ু সিগুত্তৱॆ” ऎংদু ধৃতৰাষ্ট্ৰনু যুধিষ্ঠিৰনন্নু দ্ৱেষিসবেডৱॆংদু মগনিগॆ হেল়িদুদু (1-9). “ৱৃদ্ধৰন্নে সেৱॆগৈযুত্তিৰুৱ নিন্ন বুদ্ধিযু হল়তাগি হোগিদॆ” ऎংদু তংদॆযন্নু হীযাল়িসি “অসংতোষৱে সংপত্তিন মূল. আদুদৰিংদলে নানু অসংতুষ্টনাগিৰলু বযসুত্তেনॆ.” ऎংদু দুৰ্যোধননু তন্ন দৃঢ নিৰ্ধাৰৱন্নু তিল়িসুৱুদু (10-28).

02050001 ধৃতৰাষ্ট্ৰ উৱাচ।
02050001a ত্ৱং ৱৈ জ্যেষ্ঠো জ্যৈষ্ঠিনেযঃ পুত্ৰ মা পাংডৱান্দ্ৱিষঃ।
02050001c দ্ৱেষ্টা হ্যসুখমাদত্তে যথৈৱ নিধনং তথা।।

ধৃতৰাষ্ট্ৰনু হেল়িদনু: “নন্ন জৈষ্ঠিনিয জ্যেষ্ঠ পুত্ৰ নীনু. পাংডৱৰন্নু দ্ৱেষিসবেড. দ্ৱেষিসুৱৱনু সাৱিনল্লি ऎষ্টু নোৱিদॆযো অষ্টে নোৱন্নু অনুভৱিসুত্তানॆ.

02050002a অৱ্যুত্পন্নং সমানাৰ্থং তুল্যমিত্ৰং যুধিষ্ঠিৰং।
02050002c অদ্ৱিষংতং কথং দ্ৱিষ্যাত্ত্ৱাদৃশো ভৰতৰ্ষভ।।

ভৰতৰ্ষভ! নিন্নংথৱৰু যাৱ কাৰণক্কাগি নিন্ন গুৰিগল়ন্নে তানূ ইট্টুকॊংডিৰুৱ, নিন্ন মিত্ৰৰন্নে মিত্ৰৰন্নাগি পডॆদিৰুৱ মত্তু নিন্নন্নু দ্ৱেষিসদে ইৰুৱ সৰল় যুধিষ্ঠিৰনন্নু দ্ৱেষিসুত্তাৰॆ? y02050003a তুল্যাভিজনৱীৰ্যশ্চ কথং ভ্ৰাতুঃ শ্ৰিযং নৃপ।

02050003c পুত্ৰ কামযসে মোহান্মৈৱং ভূঃ শাম্য সাধ্ৱিহ।।

নৃপ! জনন মত্তু ৱীৰ্যদল্লি নিন্ন সমনাগিৰুৱ নিন্ন ভ্ৰাতুৱিন সংপত্তন্নু মোহদিংদ একॆ বযসুত্তিৰুৱॆ? হাগাগবেড! নিন্নন্নু নীনু শাংতগॊল়িসিকো!

02050004a অথ যজ্ঞৱিভূতিং তাং কাংক্ষসে ভৰতৰ্ষভ।
02050004c ঋত্ৱিজস্তৱ তন্ৱংতু সপ্ততংতুং মহাধ্ৱৰং।।

ভৰতৰ্ষভ! আ যজ্ঞদ ৱৈভৱৱন্নু বযসুৱুদাদৰॆ নিন্ন ঋত্ৱিজৰিংদ এল়ু ऎল়ॆগল়িৰুৱ মহাধ্ৱৰৱন্নু আযোজিসু.

02050005a আহৰিষ্যংতি ৰাজানস্তৱাপি ৱিপুলং ধনং।
02050005c প্ৰীত্যা চ বহুমানাচ্চ ৰত্নান্যাভৰণানি চ।।

আগ নিনগাগি ৰাজৰুগল়ু প্ৰীতিযিংদ মত্তু গৌৰৱদিংদ ৰত্নাভৰণগল়ন্নূ ৱিপুল ধনৱন্নূ তৰুত্তাৰॆ.

02050006a অনৰ্থাচৰিতং তাত পৰস্ৱস্পৃহণং ভৃশং।
02050006c স্ৱসংতুষ্টঃ স্ৱধৰ্মস্থো যঃ স ৱৈ সুখমেধতে।।

তাত! পৰৰু সংপাদিসিদ ধনৱন্নু বযসুৱুদু স্ৱল্পৱূ সৰিযল্ল. নিনগিদ্দুদৰল্লি তৃপ্তনাগু. স্ৱধৰ্মদল্লি নিৰতনাগিৰু. অদৰল্লি সুখৱিদॆ.

02050007a অৱ্যাপাৰঃ পৰাৰ্থেষু নিত্যোদ্যোগঃ স্ৱকৰ্মসু।
02050007c উদ্যমো ৰক্ষণে স্ৱেষামেতদ্ৱৈভৱলক্ষণং।।

বেৰॆযৱৰ সংপত্তন্নু গমনিসদে ইৰুৱুদু, নিত্যৱূ স্ৱকৰ্মদল্লি নিৰতনাগিৰুৱুদু মত্তু তন্ন উদ্যমৱন্নু ৰক্ষিসিকॊংডু বৰুৱুদু ইৱে ৱৈভৱদ লক্ষণগল়ু.

02050008a ৱিপত্তিষ্ৱৱ্যথো দক্ষো নিত্যমুত্থানৱান্নৰঃ।
02050008c অপ্ৰমত্তো ৱিনীতাত্মা নিত্যং ভদ্ৰাণি পশ্যতি।।

ৱিপত্তু বংদাগ ৱ্যথিসলু নিৰাকৰিসুৱ দক্ষ নৰনু নিত্যৱূ এল়িগॆযন্নু হॊংদুত্তানॆ. অপ্ৰমত্ত ৱিনীতনু নিত্যৱূ ऒল়্ল়ॆযদন্নু কাণুত্তানॆ.

02050009a অংতৰ্ৱেদ্যাং দদদ্ৱিত্তং কামাননুভৱন্প্ৰিযান্।
02050009c ক্ৰীডন্ স্ত্ৰীভিৰ্নিৰাতংকঃ প্ৰশাম্য ভৰতৰ্ষভ।।

ভৰতৰ্ষভ! ৱেদিকॆগল়ল্লি ৱিত্তৱন্নু দানমাডুত্তা, প্ৰীতিয বযকॆগল়ন্নॆল্লা অনুভৱিসুত্তা, আৰোগ্য স্ত্ৰীযৰॊংদিগॆ ক্ৰীডিসুত্তা, নॆম্মংদিযিংদিৰু.”

02050010 দুৰ্যোধন উৱাচ।
02050010a জানন্ৱৈ মোহযসি মাং নাৱি নৌৰিৱ সম্যতা।
02050010c স্ৱাৰ্থে কিং নাৱধানং তে উতাহো দ্ৱেষ্টি মাং ভৱান্।।

দুৰ্যোধননু হেল়িদনু: “নাৱॆগॆ কট্টিদ নাৱॆযংতॆ নীনু তিল়িদৱনাগিদ্দৰূ নন্নল্লি গॊংদলৱন্নুংটুমাডুত্তিদ্দীযॆ! স্ৱাৰ্থদ কুৰিতু নিনগॆ স্ৱল্পৱূ চিংতॆযিল্লৱে? নীনু নন্নন্নু দ্ৱেষিসুত্তীযা?

02050011a ন সংতীমে ধাৰ্তৰাষ্ট্ৰা যেষাং ত্ৱমনুশাসিতা।
02050011c ভৱিষ্যমৰ্থমাখ্যাসি সদা ত্ৱং কৃত্যমাত্মনঃ।।

নিন্ন অনুশাসনদল্লিৰুৱ ধাৰ্তৰাষ্ট্ৰৰু নন্ন সংগডৱিদ্দাৰॆযে? ভৱিষ্যদ ৱিচাৰগল় কুৰিতু মাডবেকাদুদু বহল়ৱিদॆ ऎংদু সদা নীনু যোচিসুত্তিৰুৱॆ.

02050012a পৰপ্ৰণেযোঽগ্ৰণীৰ্হি যশ্চ মাৰ্গাত্প্ৰমুহ্যতি।
02050012c পংথানমনুগচ্ছেযুঃ কথং তস্য পদানুগাঃ।।

প্ৰেৰিত মাৰ্গদৰ্শিগॆ ৱৈৰিগল়িংদ প্ৰভাৱিতনাগি যাৱ মাৰ্গৱন্নু তॆগॆদুকॊল়্ল়বেকু ऎন্নুৱুদে গॊংদলমযৱাগিদॆযাদৰॆ অৱনন্নু অনুসৰিসুৱৰু হেগॆ তানॆ অৱন মাৰ্গদল্লি নডॆযবল্লৰু?

02050013a ৰাজন্পৰিগতপ্ৰজ্ঞো ৱৃদ্ধসেৱী জিতেংদ্ৰিযঃ।
02050013c প্ৰতিপন্নান্স্ৱকাৰ্যেষু সম্মোহযসি নো ভৃশং।।

ৰাজন্! ৱৃদ্ধৰন্নে সেৱॆগৈযুত্তিৰুৱ নিন্ন বুদ্ধিযু হল়তাগি হোগিদॆ. জিতেংদ্ৰিযনাগিদ্দৰূ নীনু নম্ম কাৰ্যগল়িগॆ সংবংধিসিদংতॆ বহল়ষ্টু গॊংদলগল়ন্নুংটুমাডুত্তিদ্দীযॆ.

02050014a লোকৱৃত্তাদ্ৰাজৱৃত্তমন্যদাহ বৃহস্পতিঃ।
02050014c তস্মাদ্ৰাজ্ঞা প্ৰযত্নেন স্ৱাৰ্থশ্চিংত্যঃ সদৈৱ হি।।

বৃহস্পতিযু হেল়িদংতॆ ৰাজন নডতॆযু ইতৰ জনৰ নডতॆগিংথ ভিন্নৱাগিৰবেকু. আদুদৰিংদ ৰাজনু সদা তন্ন স্ৱাৰ্থ্যৱন্নু চিংতিসুত্তিৰবেকু মত্তু অদক্কাগি প্ৰযত্নিসুত্তিৰবেকু.

02050015a ক্ষত্ৰিযস্য মহাৰাজ জযে ৱৃত্তিঃ সমাহিতা।
02050015c স ৱৈ ধৰ্মোঽস্ত্ৱধৰ্মো ৱা স্ৱৱৃত্তৌ ভৰতৰ্ষভ।।

ভৰতৰ্ষভ! মহাৰাজ! ক্ষত্ৰিযন নডৱল়িকॆযু জযৱন্নু পডॆযুৱুদক্কাগিযে ইৰবেকু. অদু ধৰ্মৱাগিৰলি অথৱা অধৰ্মৱাগিৰলি, অদে অৱন নডতॆযাগিৰবেকু.

02050016a প্ৰকালযেদ্দিশঃ সৰ্ৱাঃ প্ৰতোদেনেৱ সাৰথিঃ।
02050016c প্ৰত্যমিত্ৰশ্ৰিযং দীপ্তাং বুভূষুৰ্ভৰতৰ্ষভ।।

ভৰতৰ্ষভ! ৱৈৰিগল় সংপত্তন্নু পডॆযুৱ আসॆযিংদ সাৰথিযু তন্ন চাটিযন্নু ऎল্লॆডॆযল্লিযূ বীসবেকাগুত্তদॆ.

02050017a প্ৰচ্ছন্নো ৱা প্ৰকাশো ৱা যো যোগো ৰিপুবাংধনঃ।
02050017c তদ্ৱৈ শস্ত্ৰং শস্ত্ৰৱিদাং ন শস্ত্ৰং চেদনং স্মৃতং।।

শস্ত্ৰৱন্নু তিল়িদৱনু কত্তৰিসুৱ খড্গদ কুৰিতল্লদে অদু বহিৰংগৱাগলী অথৱা মুচ্চুমৰॆযল্লিযাগলী শত্ৰুৱন্নু কॆল়গুৰুল়িসুৱুদক্কॆ মাত্ৰ ইদॆ ऎংদু তিল়িদিৰুত্তানॆ.

02050018a অসংতোষঃ শ্ৰিযো মূলং তস্মাত্তং কামযাম্যহং।
02050018c সমুচ্ছ্ৰযে যো যততে স ৰাজন্পৰমো নযী।।

অসংতোষৱে সংপত্তিন মূল. আদুদৰিংদলে নানু অসংতুষ্টনাগিৰলু বযসুত্তেনॆ. ৰাজন্! অত্যুত্তম এল়িগॆযন্নু হॊংদিদৱনে পৰম ৰাজকাৰণি.

02050019a মমত্ৱং হি ন কৰ্তৱ্যমৈশ্ৱৰ্যে ৱা ধনেঽপি ৱা।
02050019c পূৰ্ৱাৱাপ্তং হৰংত্যন্যে ৰাজধৰ্মং হি তং ৱিদুঃ।।

ঐশ্ৱৰ্য অথৱা ধনৱিৰুৱাগ মমত্ৱৱন্নু সাধিসুৱুদু সৰিযল্লৱে? হিংদॆ গল়িসিদ্দুদন্নু কসিদুকॊল়্ল়ুৱুদে ৰাজধৰ্মৱॆংদু তিল়িযুত্তাৰॆ.

02050020a অদ্ৰোহে সমযং কৃত্ৱা চিচ্ছেদ নমুচেঃ শিৰঃ।
02050020c শক্ৰঃ সা হি মতা তস্য ৰিপৌ ৱৃত্তিঃ সনাতনী।।

দ্ৰোহবেডৱॆংদু ऒপ্পংদমাডিকॊংড শক্ৰনু নমূচিয শিৰৱন্নু কত্তৰিসিদনু. অৱনু মাডিদ্দুদু শত্ৰুৱিনॊংদিগॆ নডॆদুকॊল়্ল়ুৱ ऒংদু সনাতন নডতॆ.

02050021a দ্ৱাৱেতৌ গ্ৰসতে ভূমিঃ সৰ্পো বিলশযানিৱ।
02050021c ৰাজানং চাৱিৰোদ্ধাৰং ব্ৰাহ্মণং চাপ্ৰৱাসিনং।।

সৰ্পৱু ইলিযন্নু হেগॆ নুংগুত্তদॆযো হাগॆ ভূমিযু ৱিৰোধিসদিৰুৱ ৰাজনন্নু মত্তু প্ৰৱাসৱন্নে মাডদিৰুৱ ব্ৰাহ্মণনন্নু নুংগুত্তদॆ.

02050022a নাস্তি ৱৈ জাতিতঃ শত্ৰুঃ পুৰুষস্য ৱিশাং পতে।
02050022c যেন সাধাৰণী ৱৃত্তিঃ স শত্ৰুৰ্নেতৰো জনঃ।।

ৱিশাংপতে! হুট্টিনিংদলে যাৰূ ইন্নॊব্ব পুৰুষন শত্ৰুৱাগিৰুৱুদিল্ল. তন্ন হাগॆ নডॆদুকॊল়্ল়ুৱ যাৰূ অৱনিগॆ শত্ৰুৱাগুৱুদিল্ল.

02050023a শত্ৰুপক্ষং সমৃধ্যংতং যো মোহাত্সমুপেক্ষতে।
02050023c ৱ্যাধিৰাপ্যাযিত ইৱ তস্য মূলং চিনত্তি সঃ।।

শত্ৰুপক্ষৱু ৱৃদ্ধিসুত্তিৰুৱুদন্নু মোহদিংদ নোডিদৱনু হৰডুত্তিৰুৱ ৱ্যাধিযন্নু হেগো হাগॆ অদৰ বুডৱন্নে কত্তৰিসুত্তানॆ.

02050024a অল্পোঽপি হ্যৰিৰত্যংতং ৱৰ্ধমানপৰাক্ৰমঃ।
02050024c ৱল্মীকো মূলজ ইৱ গ্ৰসতে ৱৃক্ষমংতিকাত্।।

ऎষ্টে সণ্ণদিৰলি, পৰাক্ৰমদল্লি ৱৃদ্ধিসুত্তিৰুৱ শত্ৰুৱু খংডিতৱাগিযূ ৱৃক্ষদ বুডদল্লি বॆল়ॆযুত্তিৰুৱ হুত্তৱু ৱৃক্ষৱন্নু হেগো হাগॆ নুংগিবিডুত্তদॆ.

02050025a আজমীঢ ৰিপোৰ্লক্ষ্মীৰ্মা তে ৰোচিষ্ট ভাৰত।
02050025c এষ ভাৰঃ সত্ত্ৱৱতাং নযঃ শিৰসি ধিষ্ঠিতঃ।।

আজমীঢ! ভাৰত! শত্ৰুৱিন অভিৱৃদ্ধিযু নিন্নন্নু সংতোষগॊল়িসদিৰলি! সত্যৱংতৰ শিৰদ মেলিৰুৱ ঈ ন্যাযৱু ऒংদু ভাৰৱে সৰি.

02050026a জন্মৱৃদ্ধিমিৱাৰ্থানাং যো ৱৃদ্ধিমভিকাংক্ষতে।
02050026c এধতে জ্ঞাতিষু স ৱৈ সদ্যোৱৃদ্ধিৰ্হি ৱিক্ৰমঃ।।

হুট্টিদাগিনিংদ হেগॆ বॆল়ॆযুত্তা বংদিদ্দীৱো হাগॆ নম্ম সংপত্তূ কুড বॆল়ॆযুত্তদॆ ऎংদু বযসুৱৱনু তন্ন বংধুবাংধৱৰॊডনॆ হেগॆ তানে অভিৱৃদ্ধিযন্নু হॊংদবল্ল? ৱিক্ৰমৱে শীঘ্ৰ অভিৱৃদ্ধি.

02050027a নাপ্ৰাপ্য পাংডৱৈশ্ৱৰ্যং সংশযো মে ভৱিষ্যতি।
02050027c অৱাপ্স্যে ৱা শ্ৰিযং তাং হি শেষ্যে ৱা নিহতো যুধি।।
02050028a অতাদৃশস্য কিং মেঽদ্য জীৱিতেন ৱিশাং পতে।
02050028c ৱৰ্ধংতে পাংডৱা নিত্যং ৱযং তু স্থিৰৱৃদ্ধযঃ।।

পাংডৱৰ ঐশ্ৱৰ্যৱন্নু পডॆযুৱৱৰॆগॆ নানু অপাযদল্লিদ্দেনॆ. নানু আ শ্ৰীযন্নু পডॆযুত্তেনॆ অথৱা যুদ্ধদল্লি মৰণহॊংদুত্তেনॆ. ৱিশাংপতে! অৱনিগॆ সদৃশনাগিৰদিদ্দৰॆ নানু একॆ তানॆ জীৱিসবেকু? পাংডৱৰু দিন নিত্যৱূ ৱৰ্ধিসুত্তিদ্দাৰॆ. নাৱু মাত্ৰ নিংতল্লিযে নিংতিদ্দেৱॆ.”

সমাপ্তি

ইতি শ্ৰী মহাভাৰতে সভাপৰ্ৱণি দ্যূতপৰ্ৱণি দুৰ্যোধনসংতাপে পংচশত্ততমোঽধ্যাযঃ।।
ইদু শ্ৰী মহাভাৰতদল্লি সভাপৰ্ৱদল্লি দ্যূতপৰ্ৱদল্লি দুৰ্যোধনসংতাপ ऎন্নুৱ ঐৱত্তনॆয অধ্যাযৱু.