045 дурйодханасам̣та̄пах̣

правэш́а

।। ом̣ ом̣ намо на̄ра̄йан̣а̄йа।। ш́рӣ вэдавйа̄са̄йа намах̣ ।।

ш́рӣ кр̣шн̣адваипа̄йана вэдавйа̄са вирачита

ш́рӣ маха̄бха̄рата

сабха̄ парва

дйӯта парва

адхйа̄йа 45

са̄ра

дурйодханана бэсараккэ̆ ка̄ран̣авэнэ̆м̣ду дхр̣тара̄шт̣рану кэл̤идуду (1-11). дурйодханану йудхишт̣хираналлирува сирийанну варн̣иси “па̄м̣д̣упутрана а̄ апаримита сам̣паттанну нод̣ида̄гиним̣да суд̣уттирува нанна чэтанадалли ш́а̄м̣тийэ̆ннувудэ до̆рэ̆йада̄гидэ̆” э̆м̣ду хэл̤увуду (12-35). йудхишт̣хирана сам̣паттанну таннада̄гисико̆л̤л̤алу джӯджа̄т̣аванну сӯчисидуду; дхр̣тара̄шт̣рану идара куриту видурана салахэ̆йанну кэл̤увуда̄ги хэл̤алу дурйодханану а̄тмахатйэ̆йа бэ̆дарикэ̆ ха̄кидуду (36-44). магананну сам̣тошаго̆л̤исалу са̄вира кам̣багал̤а, нӯру два̄рагал̤а виш́а̄ла сабхэ̆йанну нирмисалу а̄дэш́аваннитту дхр̣тара̄шт̣рану видуранигэ̆ йудхишт̣хирананну карэ̆таралу кал̤ухисидуду (45-58).

02045001 ваиш́ам̣па̄йана ува̄ча।
02045001a анубхӯйа ту ра̄джн̃астам̣ ра̄джасӯйам̣ маха̄кратум̣।
02045001c йудхишт̣хирасйа нр̣патэрга̄м̣дха̄рӣпутрасамйутах̣।।
02045002a прийакр̣нматама̄джн̃а̄йа пӯрвам̣ дурйодханасйа тат।
02045002c праджн̃а̄чакшушама̄сӣнам̣ ш́акуних̣ саубаластада̄।।
02045003a дурйодханавачах̣ ш́рутва̄ дхр̣тара̄шт̣рам̣ джана̄дхипам̣।
02045003c упагамйа маха̄пра̄джн̃ам̣ ш́акунирва̄кйамабравӣт।।

ваиш́ам̣па̄йанану хэл̤идану: “ра̄джа йудхишт̣хирана маха̄крату ра̄джасӯйаванну нр̣пати га̄м̣дха̄рӣсутано̆д̣агӯд̣и анубхависи, дурйодханана матаванну мо̆далэ тил̤идуко̆м̣д̣у, дурйодханану хэл̤иддуданну кэл̤и, аванигэ̆ прийава̄дуданну ма̄д̣алэ̆м̣ду байасида маха̄пра̄джн̃а ш́акуни саубалану праджн̃а̄чакшу джана̄дхипа дхр̣тара̄шт̣раналлигэ̆ бам̣ду, ӣ ма̄тугал̤анна̄д̣идану:

02045004a дурйодхано маха̄ра̄джа виварн̣о харин̣ах̣ кр̣ш́ах̣।
02045004c дӣнаш́чим̣та̄параш́чаива тадвиддхи бхаратаршабха।।

“бхаратаршабха! маха̄ра̄джа! дурйодханану виварн̣а, харин̣а, кр̣ша, дӣна, матту чим̣та̄парана̄гидда̄нэ̆.

02045005a на ваи парӣкшасэ самйагасахйам̣ ш́атрусам̣бхавам̣।
02045005c джйэшт̣хапутрасйа ш́окам̣ твам̣ кимартхам̣ на̄вабудхйасэ।।

нинна джйэшт̣хапутрананну ка̄д̣уттирува ӣ ш́атрусам̣бхава ш́окаву энэ̆м̣ду нӣну парӣкшиси кам̣д̣уко̆л̤л̤увудилла экэ̆?”

02045006 дхр̣тара̄шт̣ра ува̄ча।
02045006a дурйодхана кутомӯлам̣ бхр̣ш́ама̄рто'си путрака।
02045006c ш́ротавйаш́чэнмайа̄ со'ртхо брӯхи мэ курунам̣дана।।

дхр̣тара̄шт̣рану хэл̤идану: “дурйодхана! курунам̣дана! путра! йа̄ва ка̄ран̣акка̄ги нӣну ашт̣о̆м̣ду ш́окадим̣да со̆рагуттиддӣйэ̆? адара куриту на̄ну кэл̤абахудэ? хэл̤у.

02045007a айам̣ тва̄м̣ ш́акуних̣ пра̄ха виварн̣ам̣ харин̣ам̣ кр̣ш́ам̣।
02045007c чим̣тайам̣ш́ча на паш́йа̄ми ш́окасйа тава сам̣бхавам̣।।
02045008a аиш́варйам̣ хи махатпутра твайи сарвам̣ самарпитам̣।
02045008c бхра̄тарах̣ сухр̣даш́чаива на̄чарам̣ти тава̄прийам̣।।

ш́акунийу хэл̤уттидда̄нэ̆ - нӣну виварн̣анӯ, харин̣анӯ, кр̣шанӯ чим̣та̄паранӯ а̄гиддӣйам̣тэ̆. а̄дарэ̆ нинна ш́окада ка̄ран̣авэнэ̆м̣ду на̄ну ка̄н̣уттилла. путра! ӣ маха̄ аиш́варйавэ̆ллавӯ нинна самарпан̣э̆йаллидэ̆. саходарару, сухр̣дайару йа̄рӯ нинагэ̆ априйава̄ги над̣э̆дуко̆л̤л̤уттилла.

02045009a а̄ччха̄дайаси пра̄ва̄ра̄наш́на̄си пиш́итауданам̣।
02045009c а̄джа̄нэйа̄ вахам̣ти тва̄м̣ кэна̄си харин̣ах̣ кр̣ш́ах̣।।

атйамӯлйа вастрагал̤анну то̆д̣уттиддӣйэ̆, ручийа̄да ш́рэшт̣ха а̄ха̄раванну ун̣н̣уттиддӣйэ̆, уттама тхал̤ийа кудурэ̆гал̤у ниннанну сава̄ригэ̆ о̆ййуттавэ̆. инну йа̄ва ка̄ран̣аккэ̆ нӣну харин̣анӯ, кр̣ш́анӯ а̄гиддӣйэ̆?

02045010a ш́айана̄ни маха̄рха̄н̣и йошиташ́ча манорама̄х̣।
02045010c гун̣авам̣ти ча вэш́ма̄ни виха̄ра̄ш́ча йатха̄сукхам̣।।
02045011a дэва̄на̄мива тэ сарвам̣ ва̄чи баддхам̣ на сам̣ш́айах̣।
02045011c са дӣна ива дурдхаршах̣ касма̄чш́очаси путрака।।

бэ̆лэ̆ба̄л̤ува ха̄сигэ̆гал̤у, тр̣птипад̣исалу манорамэ̆йару, о̆л̤л̤э̆йа араманэ̆, йатха̄сукха виха̄рагал̤у, ивэ̆ллавӯ дэватэ̆гал̤ам̣тэ̆ нинна ма̄тигэ̆ баддхава̄гивэ̆ э̆ннувударалли сам̣ш́айавилла. дурдхаршана̄дарӯ экэ̆ дӣнана̄гирувэ̆? путрака! йа̄вудакка̄ги ш́окисуттиддӣйэ̆?”

02045012 дурйодхана ува̄ча।
02045012a аш́на̄мйа̄ччха̄дайэ ча̄хам̣ йатха̄ купурушастатха̄।
02045012c амаршам̣ дха̄райэ чограм̣ титикшанка̄лапарйайам̣।।

дурйодханану хэл̤идану: “ка̄пурушанам̣тэ̆ ун̣н̣уттэнэ̆ матту уд̣уттэнэ̆. динэ динэ ка̄ла урул̤уттиддам̣тэ̆ нанналли атихэ̆ччина асӯйэ̆йо̆м̣ду ум̣т̣а̄гидэ̆.

02045013a амаршан̣ах̣ сва̄х̣ пракр̣тӣрабхибхӯйа парэ стхита̄х̣।
02045013c клэш́а̄нмумукшух̣ параджа̄нса ваи пуруша учйатэ।।

танна ш́атруванну анусарисува праджэ̆гал̤анну сахисадэ танна ш́атругал̤им̣да о̆дагида клэш́агал̤им̣да муктийанну байасуваванигэ̆ пуруша э̆ннутта̄рэ̆.

02045014a сам̣тошо ваи ш́рийам̣ хам̣ти абхима̄наш́ча бха̄рата।
02045014c анукрош́абхайэ чобхэ йаирвр̣то на̄ш́нутэ махат।।

бха̄рата! анукрош́а-бхайагал̤о̆д̣анэ̆ сам̣тр̣пти-абхима̄нагал̤э̆рад̣ӯ сам̣паттанну на̄ш́апад̣исуттавэ̆. ивугал̤ирувавану э̆м̣дӯ маха̄тманэ̆нэ̆сико̆л̤л̤увудилла.

02045015a на ма̄мавати тадбхуктам̣ ш́рийам̣ др̣шт̣ва̄ йудхишт̣хирэ।
02045015c джвалам̣тӣмива каум̣тэйэ виварн̣акаран̣ӣм̣ мама।।

каум̣тэйа йудхишт̣хирана а̄ сам̣паттанну нод̣ида нанагэ̆ ӣ бхогагал̤у сукхаванну ко̆д̣адэ наннанну виварн̣ананна̄ги ма̄д̣уттидэ̆.

02045016a сапатна̄нр̣дхйато'тма̄нам̣ хӣйама̄нам̣ ниш́а̄мйа ча।
02045016c адр̣ш́йа̄мапи каум̣тэйэ стхита̄м̣ паш́йанниводйата̄м̣।।
02045016e тасма̄дахам̣ виварн̣аш́ча дӣнаш́ча харин̣ах̣ кр̣ш́ах̣।।

пратиспардхигал̤а абхивр̣ддхийэ нанна адхогатийэ̆м̣ду тил̤идирува на̄ну каум̣тэйана уччха стха̄наванну нод̣и хо̆рагад̣э̆ торисико̆л̤л̤адиддарӯ чим̣тисуттиддэнэ̆. а̄дударим̣да виварн̣анӯ, дӣнанӯ, харин̣анӯ, кр̣ш́анӯ а̄гиддэнэ̆.

02045017a ашт̣а̄ш́ӣтисахасра̄н̣и сна̄така̄ гр̣хамэдхинах̣।
02045017c трим̣ш́адда̄сӣка экаико йа̄нбибхарти йудхишт̣хирах̣।।

тала̄ мӯватту да̄сийаранну пад̣э̆да э̆м̣бхаттэ̆м̣т̣у са̄вира сна̄така кут̣ум̣багал̤анну йудхишт̣хирану по̆рэ̆йуттидда̄нэ̆.

02045018a даш́а̄нйа̄ни сахасра̄н̣и нитйам̣ татра̄ннамуттамам̣।
02045018c бхум̣джатэ рукмапа̄трӣбхирйудхишт̣хиранивэш́анэ।।

иннӯ хаттуса̄вира джанару йудхишт̣хирана манэ̆йалли нитйавӯ уттама а̄ха̄раванну бам̣га̄рада тат̣т̣э̆гал̤алли сэвисутта̄рэ̆.

02045019a кадалӣмр̣гамока̄ни кр̣шн̣аш́йа̄ма̄рун̣а̄ни ча।
02045019c ка̄м̣боджах̣ пра̄хин̣оттасмаи пара̄рдхйа̄напи кам̣бала̄н।।
02045020a ратхайошидгава̄ш́васйа ш́аташ́о'тха сахасраш́ах̣।
02045020c трим̣ш́атам̣ чошт̣рава̄мӣна̄м̣ ш́ата̄ни вичарам̣тйута।।

ка̄м̣боджану аванигэ̆ кадалӣ мр̣га чармада каппу, нӣли матту кэ̆м̣пу бан̣н̣ада атйамӯлйа кам̣бал̤игал̤у, нӯра̄ру сахасра̄ру ратхагал̤у, стрӣйару, матту кудурэ̆гал̤анну кал̤ухисидда̄нэ̆. алли мӯватту са̄вира о̆м̣т̣э̆гал̤у вихарисуттивэ̆.

02045021a пр̣тхагвидха̄ни ратна̄ни па̄ртхива̄х̣ пр̣тхивӣпатэ।
02045021c а̄харанкратумукхйэ'сминкум̣тӣпутра̄йа бхӯриш́ах̣।।

пр̣тхивӣпатэ! э̆лла тарахада ратнагал̤аннӯ па̄ртхивару а̄ сум̣дара мукхйа кратувиналли кум̣тӣпутранигэ̆ там̣диддару.

02045022a на ква чиддхи майа̄ др̣шт̣аста̄др̣ш́о наива ча ш́рутах̣।
02045022c йа̄др̣гдхана̄гамо йаджн̃э па̄м̣д̣упутрасйа дхӣматах̣।।

дхӣмата па̄м̣д̣упутрана йаджн̃адалли бам̣дашт̣у дханаванну на̄ну бэрэ̆ э̆ллийӯ нод̣алилла, атхава̄ кэл̤алилла.

02045023a апарйам̣там̣ дханаугхам̣ там̣ др̣шт̣ва̄ ш́атрорахам̣ нр̣па।
02045023c ш́арма наива̄дхигаччха̄ми чим̣тайа̄но'ниш́ам̣ вибхо।।

вибхо! нр̣па! а̄ ш́атрувина кад̣э̆ харийуттидда а̄ амогха сам̣паттина хо̆л̤э̆йанну кам̣д̣а нанагэ̆ э̆ллийӯ нэ̆лэ̆йанну ка̄н̣адэ о̆м̣дэсаманэ̆ чим̣тэ̆го̆л̤ага̄гиддэнэ̆.

02045024a бра̄хман̣а̄ ва̄т̣адха̄на̄ш́ча гомам̣тах̣ ш́атасам̣гхаш́ах̣।
02045024c траикхарвам̣ балима̄да̄йа два̄ри тишт̣хам̣ти ва̄рита̄х̣।।

мӯру кхарва каппагал̤анну тэ̆гэ̆дуко̆м̣д̣у бам̣да гомам̣та ва̄т̣адха̄на бра̄хман̣ара нӯра̄ру гум̣пугал̤анну хим̣дэ̆ кал̤ухисала̄йиту.

02045025a камам̣д̣алӯнупа̄да̄йа джа̄тарӯпамайа̄м̣ ш́убха̄н।
02045025c эвам̣ балим̣ сама̄да̄йа правэш́ам̣ лэбхирэ татах̣।।

а̄дарэ̆ авару сум̣дарава̄да бам̣га̄рада камам̣д̣алугал̤анну каппава̄ги тэ̆гэ̆дуко̆м̣д̣у бам̣да нам̣тара аваригэ̆ правэш́аву до̆рэ̆йиту.

02045026a йаннаива мадху ш́акра̄йа дха̄райам̣тйамарастрийах̣।
02045026c тадасмаи ка̄м̣сйама̄ха̄ршӣдва̄рун̣ам̣ калаш́одадхих̣।।

ш́акранигэ̆ мадхувина гхат̣агал̤анну амарастрӣйару хид̣ийувам̣тэ̆ бахуратнавибхӯшита сахасра̄ру на̄рийару варун̣ану тум̣бида бам̣га̄рада калаш́агал̤анну хид̣идиддару.

02045027a ш́аикйам̣ рукмасахасрасйа бахуратнавибхӯшитам̣।
02045027c др̣шт̣ва̄ ча мама татсарвам̣ джварарӯпамива̄бхават।।
02045028a гр̣хӣтва̄ татту гаччхам̣ти самудрау пӯрвадакшин̣ау।
02045028c татхаива паш́чимам̣ йа̄м̣ти гр̣хӣтва̄ бхаратаршабха।।
02045029a уттарам̣ ту на гаччхам̣ти вина̄ та̄та пататрибхих̣।
02045029c идам̣ ча̄дбхутаматра̄сӣттанмэ нигадатах̣ ш́р̣н̣у।।

бхаратаршабха! пӯрва матту дакшин̣ада самудрагал̤игэ̆ хоги пад̣э̆дидда матту ха̄гэ̆йэ паш́чима диккиним̣да пад̣э̆дидда авэ̆ллаваннӯ нод̣и нанагэ̆ джвара бам̣дам̣та̄йиту. та̄та! пакшигал̤а хо̆рата̄ги уттарадиккигэ̆ йа̄рӯ хогувудилла. алли над̣э̆да адбхутававанну хэл̤уттэнэ̆. кэл̤у.

02045030a пӯрн̣э ш́атасахасрэ ту випра̄н̣а̄м̣ паривишйата̄м̣।
02045030c стха̄пита̄ татра сам̣джн̃а̄бхӯччхам̣кхо дхма̄йати нитйаш́ах̣।।
02045031a мухурмухух̣ пран̣адатастасйа ш́ам̣кхасйа бха̄рата।
02045031c уттамам̣ ш́абдхамаш́раушам̣ тато рома̄н̣и мэ'хр̣шан।।

пӯрн̣а о̆м̣ду сахасра випрара бходжанава̄данам̣тара ш́ам̣кхаванну ӯдувудара мӯлака нитйавӯ адара сӯчанэ̆йанну ко̆д̣ала̄гуттитту. бха̄рата! кшан̣акко̆ммэ̆ кэл̤ибаруттидда а̄ уттама ш́ам̣кхана̄дадим̣да нанна ромагал̤у нимирэл̤уттиддаву!

02045032a па̄ртхиваирбахубхих̣ кӣрн̣амупастха̄нам̣ дидр̣кшубхих̣।
02045032c сарваратна̄нйупа̄да̄йа па̄ртхива̄ ваи джанэш́вара।।

джанэш́вара! сарваратнагал̤анну тэ̆гэ̆дуко̆м̣д̣у нод̣алу бам̣дидда па̄ртхиварим̣да а̄ сабхэ̆йу тум̣бихогитту.

02045033a йаджн̃э тасйа маха̄ра̄джа па̄м̣д̣упутрасйа дхӣматах̣।
02045033c ваиш́йа̄ ива махӣпа̄ла̄ двиджа̄типаривэшака̄х̣।।

маха̄ра̄джа! а̄ па̄м̣д̣упутра дӣмам̣тана йаджн̃адалли двиджара мум̣дэ̆ махӣпа̄лару са̄манйаджанарам̣тэ̆ торуттиддару.

02045034a на са̄ ш́рӣрдэвара̄джасйа йамасйа варун̣асйа ва̄।
02045034c гухйака̄дхипатэрва̄пи йа̄ ш́рӣ ра̄джанйудхишт̣хирэ।।

ра̄джан! йудхишт̣хираналлирувашт̣у сирийанну дэвара̄джа, йама, варун̣а атхава̄ гухйака̄дхипатийаллийӯ илла.

02045035a та̄м̣ др̣шт̣ва̄ па̄м̣д̣упутрасйа ш́рийам̣ парамика̄махам̣।
02045035c ш́а̄м̣тим̣ на паригаччха̄ми дахйама̄нэна чэтаса̄।।

па̄м̣д̣упутрана а̄ апаримита сам̣паттанну нод̣ида̄гиним̣да суд̣уттирува нанна чэтанадалли ш́а̄м̣тийэ̆ннувудэ до̆рэ̆йада̄гидэ̆.”

02045036 ш́акунирува̄ча।
02045036a йа̄мэта̄муттама̄м̣ лакшмӣм̣ др̣шт̣ава̄наси па̄м̣д̣авэ।
02045036c тасйа̄х̣ пра̄пта̄вупа̄йам̣ мэ ш́р̣н̣у сатйапара̄крама।।

ш́акунийу хэл̤идану: “сатйапара̄крама! па̄м̣д̣аваналли нӣну нод̣ида уттама сам̣паттанну хэгэ̆ ниннада̄гисико̆л̤л̤абахуду э̆ннувуданну хэл̤уттэнэ̆. кэл̤у.

02045037a ахамакшэшвабхиджн̃а̄тах̣ пр̣тхивйа̄мапи бха̄рата।
02045037c хр̣дайаджн̃ах̣ пан̣аджн̃аш́ча виш́эшаджн̃аш́ча дэванэ।।

бха̄рата! на̄ну пр̣тхивийаллийэ акшаш́ваванну тил̤идируваваралли ати ш́рэшт̣хану. на̄ну да̄л̤агал̤а хр̣дайаванну, пан̣аванну матту виш́эшатэ̆йанну баллэ̆.

02045038a дйӯтаприйаш́ча каум̣тэйо на ча джа̄на̄ти дэвитум̣।
02045038c а̄хӯташ́чаишйати вйактам̣ дӣвйа̄вэтйа̄хвайасва там̣।।

каум̣тэйану дйӯтаприйа. а̄дарэ̆ аванигэ̆ джӯджа̄д̣увуду го̆ттилла. карэ̆дарэ̆ авану кхам̣д̣итава̄гийӯ барутта̄нэ̆. а̄га на̄ну авананну нанно̆д̣анэ̆ джӯджа̄д̣алу карэ̆йабахуду.””

02045039 ваиш́ам̣па̄йана ува̄ча।
02045039a эвамуктах̣ ш́акунина̄ ра̄джа̄ дурйодханастада̄।
02045039c дхр̣тара̄шт̣рамидам̣ ва̄кйамапада̄м̣тарамабравӣт।।

ваиш́ам̣па̄йанану хэл̤идану: “ш́акунийа ӣ ма̄тугал̤анну кэл̤ида ра̄джа дурйодханану аванадэ хэ̆джджэ̆гал̤алли мум̣дувариду др̣тара̄шт̣ранигэ̆ хэл̤идану:

02045040a айамутсахатэ ра̄джам̣ ш́рийама̄хартумакшавит।
02045040c дйӯтэна па̄м̣д̣упутрасйа тадануджн̃а̄тумархаси।।

“ра̄джан! иванигэ̆ джӯджа̄д̣увуду го̆ттидэ̆ матту дйӯтадалли па̄м̣д̣упутрана ш́рӣйанну тэ̆гэ̆дуко̆л̤л̤алу самартхана̄гидда̄нэ̆. адаккэ̆ ануджн̃э̆йанну нӣд̣абэку.”

02045041 дхр̣тара̄шт̣ра ува̄ча।
02045041a кшатта̄ мам̣трӣ маха̄пра̄джн̃ах̣ стхито йасйа̄сми ш́а̄санэ।
02045041c тэна сам̣гамйа вэтсйа̄ми ка̄рйасйа̄сйа виниш́чайам̣।।

дхр̣тара̄шт̣рану хэл̤идану: “на̄ну маха̄праджн̃а мам̣три кшаттана абхипра̄йаккэ̆ баддхана̄гиддэнэ̆. на̄ну авано̆д̣анэ̆ сама̄лочанэ̆ ма̄д̣и эну ма̄д̣абэкэ̆м̣ду ниш́чайисуттэнэ̆.

02045042a са хи дхармам̣ пураскр̣тйа дӣргхадарш́ӣ парам̣ хитам̣।
02045042c убхайох̣ пакшайорйуктам̣ вакшйатйартхавиниш́чайам̣।।

а̄ дӣргхадарш́ийу дхармаванну пураскарисутта̄нэ̆, намма ам̣тима хитаваннэ байасутта̄нэ̆ матту э̆рад̣ӯ пакшагал̤игэ̆ йуктава̄гувам̣тэ̆ артханиш́чайа ма̄д̣утта̄нэ̆.”

02045043 дурйодхана ува̄ча।
02045043a нивартайишйати тва̄сау йади кшатта̄ самэшйати।
02045043c нивр̣ттэ твайи ра̄джэм̣дра маришйэ'хамасам̣ш́айам̣।।

дурйодханану хэл̤идану: “идаралли кшаттананну сэрисико̆м̣д̣арэ̆ авану нӣну хим̣дэ̆ сарийувам̣тэ̆ ма̄д̣утта̄нэ̆. ра̄джэм̣дра! идарим̣да нӣну хим̣дэ̆саридэ̆йа̄дарэ̆ на̄ну а̄тмахатйэ̆ма̄д̣ико̆л̤л̤уттэнэ̆. идаралли свалпавӯ сам̣ш́айапад̣абэд̣а!

02045044a са майи твам̣ мр̣тэ ра̄джанвидурэн̣а сукхӣ бхава।
02045044c бхокшйасэ пр̣тхивӣм̣ кр̣тсна̄м̣ ким̣ майа̄ твам̣ каришйаси।।

ра̄джан! нанна маран̣ада нам̣тара видурано̆м̣дигэ̆ сукхадим̣диру. ид̣ӣ пр̣тхвийанну бхогисабаллэ̆. нанага̄ги нӣну эну ма̄д̣абаллэ̆!””

02045045 ваиш́ам̣па̄йана ува̄ча।
02045045a а̄ртава̄кйам̣ ту таттасйа пран̣айоктам̣ ниш́амйа сах̣।
02045045c дхр̣тара̄шт̣ро'бравӣтпрэшйа̄м̣дурйодханаматэ стхитах̣।।

ваиш́ам̣па̄йанану хэл̤идану: “авана пран̣айокта а̄ртава̄кйаванну кэл̤ида дхр̣тара̄шт̣рану дурйодханана абхипра̄йаваннэ хо̆м̣дидавана̄ги парича̄ракаригэ̆ хэл̤идану:

02045046a стхӯн̣а̄сахасраирбр̣хатӣм̣ ш́атадва̄ра̄м̣ сабха̄м̣ мама।
02045046c манорама̄м̣ дарш́анӣйа̄ма̄ш́у курвам̣ту ш́илпинах̣।।

“нанага̄ги о̆м̣ду са̄вира кам̣багал̤им̣да матту нӯру два̄рагал̤им̣да кӯд̣ида виш́а̄ла манорама, дарш́анӣйа сабхэ̆йанну ш́илпигал̤им̣да нирмиси.

02045047a татах̣ сам̣стӣрйа ратнаиста̄макша̄на̄ва̄пйа сарваш́ах̣।
02045047c сукр̣та̄м̣ суправэш́а̄м̣ ча нивэдайата мэ ш́анаих̣।।

э̆ллэ̆д̣э̆йӯ ратна матту да̄л̤агал̤анну бхиттариси, сам̣пӯрн̣а нирма̄н̣ава̄да нам̣тара суправэш́аккэ̆ гуптава̄ги нанагэ̆ бам̣ду тил̤исири.”

02045048a дурйодханасйа ш́а̄м̣тйартхамити ниш́читйа бхӯмипах̣।
02045048c дхр̣тара̄шт̣ро маха̄ра̄джа пра̄хин̣одвидура̄йа ваи।।

дурйодханана ш́а̄м̣тига̄ги иданну ниш́вайисида бхӯмипа маха̄ра̄джа дхр̣тара̄шт̣рану видуранигэ̆ карэ̆кал̤ухисидану.

02045049a апр̣шт̣ва̄ видурам̣ хйасйа на̄сӣткаш́чидвиниш́чайах̣।
02045049c дйӯтадоша̄м̣ш́ча джа̄нанса путраснэха̄дакр̣шйата।।

экэ̆м̣дарэ̆ видурананну кэл̤адэ йа̄вудэ ниш́чайаваннӯ авану ма̄д̣уттиралилла. дйӯтада дошагал̤анну аритиддарӯ авану путраснэхадим̣да адарэ̆д̣э̆гэ̆ сэ̆л̤э̆йалпат̣т̣иддану.

02045050a тачш́рутва̄ видуро дхӣма̄нкалидва̄рамупастхитам̣।
02045050c вина̄ш́амукхамутпаннам̣ дхр̣тара̄шт̣рамупа̄драват।।

калийу два̄радаллийэ кул̤итидда̄нэ̆ матту вина̄ш́ада ба̄йийу тэ̆рэ̆йалпат̣т̣идэ̆ э̆м̣ду кэл̤ида дхӣмам̣та видурану дхр̣тара̄шт̣раналлигэ̆ дха̄виси бам̣дану.

02045051a со'бхигамйа маха̄тма̄нам̣ бхра̄та̄ бхра̄тарамаграджам̣।
02045051c мӯрдхна̄ пран̣амйа чаран̣а̄видам̣ вачанамабравӣт।।

тамману хирийа ан̣н̣аниддаллигэ̆ бам̣ду талэ̆ба̄гиси чаран̣агал̤игэ̆ вам̣диси ӣ ма̄тугал̤анну а̄д̣идану:

02045052a на̄бхинам̣да̄ми тэ ра̄джанвйаваса̄йамимам̣ прабхо।
02045052c путраирбхэдо йатха̄ на сйа̄ддйӯтахэтостатха̄ куру।।

“прабхо! ра̄джан! нӣну тэ̆гэ̆дуко̆м̣д̣а ӣ ниш́чайаванну на̄ну сва̄гатисувудилла. дйӯтадим̣да нинна путраралли бхэдавум̣т̣а̄гува ха̄гэ̆ ма̄д̣абэд̣а.”

02045053 дхр̣тара̄шт̣ра ува̄ча।
02045053a кшаттах̣ путрэшу путраирмэ калахо на бхавишйати।
02045053c диви дэва̄х̣ праса̄дам̣ нах̣ каришйам̣ти на сам̣ш́айах̣।।

дхр̣тара̄шт̣рану хэл̤идану: “кшатта! нанна путрару матту итара путраралли калахава̄гувудилла. дивийа дэваругал̤у праса̄да нӣд̣утта̄рэ̆ э̆ннувударалли сам̣ш́айавилла.

02045054a аш́убхам̣ ва̄ ш́убхам̣ ва̄пи хитам̣ ва̄ йади ва̄хитам̣।
02045054c правартата̄м̣ сухр̣ддйӯтам̣ дишт̣амэтанна сам̣ш́айах̣।।

аш́убхава̄гирали ш́убхава̄гирали, хитава̄гирали ахитава̄гирали, ӣ снэхапӯрвака дйӯтаву над̣э̆дэ над̣э̆йуттадэ̆. ха̄гэ̆йэ аду видхи вихитава̄гидэ̆.

02045055a майи саннихитэ чаива бхӣшмэ ча бхаратаршабхэ।
02045055c анайо даивавихито на катхам̣ чидбхавишйати।।

бхаратаршабха бхӣшма матту нанна саннидхийалли даивавихита йа̄вудэ рӣтийа анйа̄йавӯ над̣э̆йувудилла.

02045056a гаччха твам̣ ратхама̄стха̄йа хайаирва̄тасамаирджавэ।
02045056c кха̄м̣д̣авапрастхамадйаива сама̄найа йудхишт̣хирам̣।।

ва̄йувэгада кудурэ̆гал̤анну кат̣т̣ида ратхадалли кха̄м̣д̣авапрастаккэ̆ хоги йудхишт̣хирананну карэ̆дуко̆м̣д̣у ба̄.

02045057a на ва̄рйо вйаваса̄йо мэ видураитадбравӣми тэ।
02045057c даивамэва парам̣ манйэ йэнаитадупападйатэ।।

видура! на̄ну нинагэ̆ хэл̤уттиддэнэ̆. нанна ӣ иччхэ̆йанну тад̣э̆гат̣т̣абэд̣а. ӣ рӣти над̣э̆йувудаккэ̆ парама даивавэ ка̄ран̣авэ̆м̣ду бха̄висуттэнэ̆.”

02045058a итйукто видуро дхӣма̄ннаитадастӣти чим̣тайан।
02045058c а̄пагэйам̣ маха̄пра̄джн̃амабхйагаччхатсудух̣кхитах̣।।

иданну кэл̤ида дхӣмам̣та видурану аду ха̄галла э̆м̣ду йочиси судух̣кхитана̄ги маха̄пра̄джн̃а а̄пагэйа бхӣшманаллигэ̆ ходану.”

сама̄пти

ити ш́рӣ маха̄бха̄ратэ сабха̄парван̣и дйӯтапарван̣и дурйодханасам̣та̄пэ пам̣чачатва̄рим̣ш́о'дхйа̄йах̣।।
иду ш́рӣ маха̄бха̄ратадалли сабха̄парвадалли дйӯтапарвадалли дурйодханасам̣та̄па э̆ннува налаваттаиданэ̆йа адхйа̄йаву.