પ્રવેશ
।। ઓં ઓં નમો નારાયણાય।। શ્રી વેદવ્યાસાય નમઃ ।।
શ્રી કૃષ્ણદ્વૈપાયન વેદવ્યાસ વિરચિત
શ્રી મહાભારત
સભા પર્વ
રાજસૂયિક પર્વ
અધ્યાય 31
સાર
યાગક્કॆ રાજર આગમન, સ્વાગત (1-25).
02031001 વૈશંપાયન ઉવાચ।
02031001a સ ગત્વા હાસ્તિનપુરં નકુલઃ સમિતિંજયઃ।
02031001c ભીષ્મમામંત્રયામાસ ધૃતરાષ્ટ્રં ચ પાંડવઃ।।
વૈશંપાયનનુ હેળિદનુ: “સમિતિંજય પાંડવ નકુલનુ હસ્તિનાપુરક્કॆ હોગિ ભીષ્મ મત્તુ ધૃતરાષ્ટ્રરન્નુ આમંત્રિસિદનુ.
02031002a પ્રયયુઃ પ્રીતમનસો યજ્ઞં બ્રહ્મપુરઃસરાઃ।
02031002c સંશ્રુત્ય ધર્મરાજસ્ય યજ્ઞં યજ્ઞવિદસ્તદા।।
ધર્મરાજન યજ્ઞદ કુરિતુ કેળિ આ યજ્ઞવિદરુ બ્રાહ્મણરન્નુ મુંદિરિસિકॊંડુ પ્રીતિમનસ્કરાગિ યજ્ઞક્કॆંદુ હॊરટરુ.
02031003a અન્યે ચ શતશસ્તુષ્ટૈર્મનોભિર્મનુજર્ષભ।
02031003c દ્રષ્ટુકામાઃ સભાં ચૈવ ધર્મરાજં ચ પાંડવં।।
ઇન્નૂ ઇતર નૂરારુ સંતુષ્ટ મનસ્ક રાજરુ ધર્મરાજન સભॆયન્નુ મત્તુ આ પાંડવનન્નુ નોડુવ આસॆયિંદ બંદરુ.
02031004a દિગ્ભ્યઃ સર્વે સમાપેતુઃ પાર્થિવાસ્તત્ર ભારત।
02031004c સમુપાદાય રત્નાનિ વિવિધાનિ મહાંતિ ચ।।
ભારત! હॆચ્ચિન મત્તુ વિવિધ રત્નગળન્નુ તॆગॆદુકॊંડુ ऎલ્લ દિક્કુગળિંદલૂ પાર્થિવરુ અલ્લિ સેરિદ્દરુ.
02031005a ધૃતરાષ્ટ્રશ્ચ ભીષ્મશ્ચ વિદુરશ્ચ મહામતિઃ।
02031005c દુર્યોધનપુરોગાશ્ચ ભ્રાતરઃ સર્વ એવ તે।।
02031006a સત્કૃત્યામંત્રિતાઃ સર્વે આચાર્યપ્રમુખા નૃપાઃ।
02031006c ગાંધારરાજઃ સુબલઃ શકુનિશ્ચ મહાબલઃ।।
02031007a અચલો વૃષકશ્ચૈવ કર્ણશ્ચ રથિનાં વરઃ।
02031007c ઋતઃ શલ્યો મદ્રરાજો બાહ્લિકશ્ચ મહારથઃ।।
02031008a સોમદત્તોઽથ કૌરવ્યો ભૂરિર્ભૂરિશ્રવાઃ શલઃ।
02031008c અશ્વત્થામા કૃપો દ્રોણઃ સૈંધવશ્ચ જયદ્રથઃ।।
ધૃતરાષ્ટ્ર, ભીષ્મ, મહામતિ વિદુર, દુર્યॊધનન નાયકત્વદલ્લિ ऎલ્લ સહોદરરુ, આચાર્યને મॊદલાદ નૃપરુ - ગાંધારરાજ સુબલ, મહાબલિ શકુનિ, અચલ વૃષક, રથિગળલ્લિ શ્રેષ્ઠ કર્ણ, ઋત, મદ્રરાજ શલ્ય, મહારથિ બાહ્લીક, કૌરવ્ય સોમદત્ત, ભૂરિ ભૂરિશ્રવ, શલ, અશ્વત્થામ, કૃપ, દ્રોણ, સૈંધવ જયદ્રથ - ऎલ્લરન્નૂ સત્કરિસિ બરમાડિકॊળ્ળલાયિતુ.
02031009a યજ્ઞસેનઃ સપુત્રશ્ચ શાલ્વશ્ચ વસુધાધિપઃ।
02031009c પ્રાગ્જ્યોતિષશ્ચ નૃપતિર્ભગદત્તો મહાયશાઃ।।
02031010a સહ સર્વૈસ્તથા મ્લેચ્છૈઃ સાગરાનૂપવાસિભિઃ।
02031010c પાર્વતીયાશ્ચ રાજાનો રાજા ચૈવ બૃહદ્બલઃ।।
02031011a પૌંડ્રકો વાસુદેવશ્ચ વંગઃ કાલિંગકસ્તથા।
02031011c આકર્ષઃ કુંતલશ્ચૈવ વાનવાસ્યાંધ્રકાસ્તથા।।
02031012a દ્રવિડાઃ સિંહલાશ્ચૈવ રાજા કાશ્મીરકસ્તથા।
02031012c કુંતિભોજો મહાતેજાઃ સુઃમશ્ચ સુમહાબલઃ।।
02031013a બાહ્લિકાશ્ચાપરે શૂરા રાજાનઃ સર્વ એવ તે।
02031013c વિરાટઃ સહ પુત્રૈશ્ચ માચેલ્લશ્ચ મહારથઃ।
02031013e રાજાનો રાજપુત્રાશ્ચ નાનાજનપદેશ્વરાઃ।।
02031014a શિશુપાલો મહાવીર્યઃ સહ પુત્રેણ ભારત।
02031014c આગચ્છત્પાંડવેયસ્ય યજ્ઞં સંગ્રામદુર્મદઃ।।
ભારત! પુત્રનॊંદિગॆ યજ્ઞસેન, વસુધાધિપ શાલ્વ, પ્રાગ્જ્યોતિષદ નૃપતિ મહાયશ ભગદત્ત, ઇવરॆલ્લર જॊતॆ સાગરદાચॆ વાસિસુત્તિદ્દ મ્લેચ્છરુ, પર્વત દેશગળ રાજરુ, રાજ બૃહદ્બલ, વાસુદેવ પૌંડ્રક, વંગ, કલિંગ, આકર્ષ, કુંતલ, વાનવાસ્યરુ, આંધ્રકરુ, દ્રવિડરુ, સિંહલરુ, કાશ્મીર રાજ, મહાતેજ કુંતિભોજ, સુમહાબલ સુહ્મ, ઇતર ऎલ્લ શૂર બાહ્લીક રાજરુ, પુત્રરॊંદિગॆ વિરાટ, મહારથિ માચેલ્લ, પુત્રનॊંદિગॆ મહાવીર્ય સંગ્રામદુર્મદ શિશુપાલ હીગॆ રાજરુ, રાજપુત્રરુ મત્તુ નાના જનપદેશ્વરરુ પાંડવન યજ્ઞક્કॆ બંદરુ.
02031015a રામશ્ચૈવાનિરુદ્ધશ્ચ બભ્રુશ્ચ સહસારણઃ।
02031015c ગદપ્રદ્યુમ્નસાંબાશ્ચ ચારુદેષ્ણશ્ચ વીર્યવાન્।।
02031016a ઉલ્મુકો નિશઠશ્ચૈવ વીરઃ પ્રાદ્યુમ્નિરેવ ચ।
02031016c વૃષ્ણયો નિખિલેનાન્યે સમાજગ્મુર્મહારથાઃ।।
રામ, અનિરુદ્ધ, બભ્રુ, સારણ, ગદ, પ્રદ્યુમ્ન, સાંબ, વીર્યવાન્ ચારુદેષ્ણ, ઉલ્મુક, નિષઠ, વીર પ્રાદ્યુમ્ન1, મત્તુ ઇતર સર્વ મહારથિ વૃષ્ણિગળુ બંદુ સેરિદરુ.
02031017a એતે ચાન્યે ચ બહવો રાજાનો મધ્યદેશજાઃ।
02031017c આજગ્મુઃ પાંડુપુત્રસ્ય રાજસૂયં મહાક્રતું।।
ઇવરુ મત્તુ ઇન્નૂ ઇતર બહળષ્ટુ મધ્યદેશદ રાજરુ પાંડુપુત્રન રાજસૂય મહાક્રતુવિગॆ બંદરુ.
02031018a દદુસ્તેષામાવસથાન્ધર્મરાજસ્ય શાસનાત્।
02031018c બહુકક્ષ્યાન્વિતાન્રાજન્દીર્ઘિકાવૃક્ષશોભિતાન્।।
રાજન્! ધર્મરાજન શાસનદંતॆ અવરિગॆ બહળ કોણॆગળિરુવ, કॊળ મત્તુ વૃક્ષગળિંદॊડગૂડિદ સુંદર વસતિગૃહગળન્નુ નીડલાયિતુ.
02031019a તથા ધર્માત્મજસ્તેષાં ચક્રે પૂજામનુત્તમાં।
02031019c સત્કૃતાશ્ચ યથોદ્દિષ્ટાં જગ્મુરાવસથાન્નૃપાઃ।।
02031020a કૈલાસશિખરપ્રખ્યાન્મનોજ્ઞાન્દ્રવ્યભૂષિતાન્।
02031020c સર્વતઃ સંવૃતાનુચ્ચૈઃ પ્રાકારૈઃ સુકૃતૈઃ સિતૈઃ।।
ધર્મરાજનુ અવરિગॆ અનુત્તમ પૂજॆયન્નિત્તુ સત્કરિસિદ નંતર આ નૃપરુ કૈલાસશિખરદષ્ટુ ऎત્તરવાદ, મનોજ્ઞ, દ્રવ્યભૂષિત, ऎલ્લકડॆયિંદલૂ ऎત્તર પ્રાકારગળિંદ સુત્તુવરॆયલ્પટ્ટ બલિષ્ટ મત્તુ સુંદર આવાસગળિગॆ તॆરળિદરુ.
02031021a સુવર્ણજાલસંવીતાન્મણિકુટ્ટિમશોભિતાન્।
02031021c સુખારોહણસોપાનાન્મહાસનપરિચ્છદાન્।।
જાલિગળન્નુ ચિન્નદલ્લિ માડલાગિત્તુ, નॆલવન્નુ મણિગળિંદ સિંગરિસલાગિત્તુ, મॆટ્ટિલુગળુ સુખકરવાગિદ્દવુ મત્તુ આસનગળુ ऎત્તરદલ્લિદ્દવુ.
02031022a સ્રગ્દામસમવચ્છન્નાનુત્તમાગુરુગંધિનઃ।
02031022c હંસાંશુવર્ણસદૃશાનાયોજનસુદર્શનાન્।।
નિવાસગળન્નુ હૂગુચ્છ મત્તુ માલॆગળિંદ સુહાસિત ગંધગળિંદ સિંગરિસલાગિત્તુ, હંસદ ગરિગળિંદ માડિદ મॆત્તનॆય હાસિગॆગળિંદ કૂડિદ્દવુ, મત્તુ નોડલુ વિશાલવાગિયૂ સુંદરવાગિયૂ ઇદ્દવુ.
02031023a અસંબાધાન્સમદ્વારાન્યુતાનુચ્ચાવચૈર્ગુણૈઃ।
02031023c બહુધાતુપિનદ્ધાંગાન્ હિમવચ્છિખરાનિવ।।
અવુગળુ ઇક્કટ્ટાગિરલિલ્લ મત્તુ દ્વારગળુ સાકષ્ટુ વિશાલવાગિદ્દુ સિંગરિસલ્પટ્ટિદ્દવુ. અવુગળ કોળુગળન્નુ બહુધાતુગળિંદ માડિદ્દરુ મત્તુ હિમાલયદ શિખરગળંતॆ તોરુત્તિદ્દવુ.
02031024a વિશ્રાંતાસ્તે તતોઽપશ્યન્ભૂમિપા ભૂરિદક્ષિણં।
02031024c વૃતં સદસ્યૈર્બહુભિર્ધર્મરાજં યુધિષ્ઠિરં।।
વિશ્રાંતિયન્નુ પડॆદ ભૂમિપરુ ભૂરિદક્ષિણॆગળન્નુ પડॆદ સદસ્યરિંદ આવૃત ધર્મરાજ યુધિષ્ઠિરનન્નુ નોડિદરુ.
02031025a તત્સદઃ પાર્થિવૈઃ કીર્ણં બ્રાહ્મણૈશ્ચ મહાત્મભિઃ।
02031025c ભ્રાજતે સ્મ તદા રાજન્નાકપૃષ્ઠમિવામરૈઃ।।
રાજન્! પાર્થિવરુ મત્તુ મહાત્મ બ્રાહ્મણરિંદ કૂડિદ્દ આ સભॆયુ અમરરિંદ કૂડિદ દેવસભॆયંતॆ હॊળॆયુત્તિત્તુ.”
સમાપ્તિ
ઇતિ શ્રી મહાભારતે સભાપર્વણિ રાજસૂયિકપર્વણિ નિમંત્રિતરાજાગમને એકત્રિંશોઽધ્યાયઃ।।
ઇદુ શ્રી મહાભારતદલ્લિ સભાપર્વદલ્લિ રાજસૂયિકપર્વદલ્લિ નિમંત્રિતરાજાગમન ऎન્નુવ મૂવત્તॊંદનॆય અધ્યાયવુ.
-
પ્રદ્યુમ્નન મગ અનિરુદ્ધ? ↩︎