പ്രവേശ
।। ഓം ഓം നമോ നാരായണായ।। ശ്രീ വേദവ്യാസായ നമഃ ।।
ശ്രീ കൃഷ്ണദ്വൈപായന വേദവ്യാസ വിരചിത
ശ്രീ മഹാഭാരത
സഭാ പര്വ
ദിഗ്വിജയ പര്വ
അധ്യായ 29
സാര
നകുലന പശ്ചിമ ദിഗ്വിജയ (1-19).
02029001 വൈശംപായന ഉവാച।
02029001a നകുലസ്യ തു വക്ഷ്യാമി കര്മാണി വിജയം തഥാ।
02029001c വാസുദേവജിതാമാശാം യഥാസൌ വ്യജയത്പ്രഭുഃ।।
വൈശംപായനനു ഹേളിദനു: “നകുലന വിജയ കര്മഗള കുരിതു മത്തു ആ പ്രഭുവു വാസുദേവനു ഗെദ്ദിദ്ദ1 പ്രദേശഗളന്നു ഹേഗെ ഗെദ്ദനെന്നുവുദന്നു ഹേളുത്തേനെ.
02029002a നിര്യായ ഖാംഡവപ്രസ്ഥാത്പ്രതീചീമഭിതോ ദിശം।
02029002c ഉദ്ദിശ്യ മതിമാന്പ്രായാന്മഹത്യാ സേനയാ സഹ।।
02029003a സിംഹനാദേന മഹതാ യോധാനാം ഗര്ജിതേന ച।
02029003c രഥനേമിനിനാദൈശ്ച കംപയന്വസുധാമിമാം।।
ഖാംഡവപ്രസദിംദ ഹൊരടു പശ്ചിമ ദിശാഭിമുഖവാഗി മഹാ സേനെയൊംദിഗെ യോധര മഹാ സിംഹനാദ ഗര്ജനെഗളു മത്തു രഥവേഗദ നിനാദദിംദ വസുധെയന്നേ കംപിസുത്താ ആ മതിവംതനു ഹൊരടനു.
02029004a തതോ ബഹുധനം രമ്യം ഗവാശ്വധനധാന്യവത്।
02029004c കാര്ത്തികേയസ്യ ദയിതം രോഹീതകമുപാദ്രവത്।।
മൊദലു ബഹുധനയുക്ത ഗോ, അശ്വ ധന ധാന്യയുക്ത, കാര്തികേയന അച്ചുമെച്ചിന രോഹീതകവന്നു തലുപിദനു.
02029005a തത്ര യുദ്ധം മഹദ്വൃത്തം ശൂരൈര്മത്തമയൂരകൈഃ।
02029005c മരുഭൂമിം ച കാര്ത്സ്ന്യെന തഥൈവ ബഹുധാന്യകം।।
02029006a ശൈരീഷകം മഹേച്ഛം ച വശേ ചക്രേ മഹാദ്യുതിഃ।
02029006c ശിബീംസ്ത്രിഗര്താനംബഷ്ഠാന്മാലവാന്പംചകര്പടാന്।।
02029007a തഥാ മധ്യമികായാംശ്ച വാടധാനാന്ദ്വിജാനഥ।
അല്ലി ശൂര മത്തമയൂരകരൊംദിഗെ നഡെദ മഹാ യുദ്ധദല്ലി മഹാദ്യുതിയു മരുഭൂമി രാജ്യ മത്തു ധന്യസമൃദ്ധ ശൈരീഷക - മഹേച്ഛഗളന്നു, ശിബിഗളന്നു, ത്രിഗര്തരന്നു, അംബഷ്ഠരന്നു, മാലവാനരന്നു, പംചകര്പടരന്നു, മധ്യമികരന്നു മത്തു വാടധാന ബ്രാഹ്മണരന്നു വശപഡെസികൊംഡനു.
02029007c പുനശ്ച പരിവൃത്യാഥ പുഷ്കരാരണ്യവാസിനഃ।।
02029008a ഗണാനുത്സവസംകേതാന്വ്യജയത്പുരുഷര്ഷഭഃ।
02029008c സിംധുകൂലാശ്രിതാ യേ ച ഗ്രാമണേയാ മഹാബലാഃ।।
02029009a ശൂദ്രാഭീരഗണാശ്ചൈവ യേ ചാശ്രിത്യ സരസ്വതീം।
02029009c വര്തയംതി ച യേ മത്സ്യൈര്യേ ച പര്വതവാസിനഃ।।
02029010a കൃത്സ്നം പംചനദം ചൈവ തഥൈവാപരപര്യടം।
02029010c ഉത്തരജ്യോതികം ചൈവ തഥാ വൃംദാടകം പുരം।।
02029010e ദ്വാരപാലം ച തരസാ വശേ ചക്രേ മഹാദ്യുതിഃ।।
02029011a രമഠാന് ഹാരഹൂണാംശ്ച പ്രതീച്യാശ്ചൈവ യേ നൃപാഃ।
02029011c താന്സര്വാന്സ വശേ ചക്രേ ശാസനാദേവ പാംഡവഃ।।
അല്ലിയേ സുത്തുവരെദു പുഷ്കരാരണ്യദല്ലി വാസിസുത്തിദ്ദ ഉത്സവസംകേതക ഗണഗളന്നു, സിംധുനദീതീരദല്ലി വാസിസുത്തിദ്ദ വുഹാബലശാലി ഗ്രാമണേയരന്നു, സരസ്വതീ തീരദല്ലി വാസിസുത്തിദ്ദ, മീനിംദലേ ജീവിസുതിദ്ദ്ദ മത്തു പര്വതവാസി ശൂദ്ര മത്തു അഭീര ഗണഗളന്നൂ, ഐദു നദി പ്രദേശ2വെല്ലവന്നൂ, പശ്ചിമ പര്യടവന്നു, ഉത്തര ജ്യോതികവന്നു, വൃംദാടക പുരവന്നു, മത്തു ദ്വാരപാല, പശ്ചിമദ രാജരാദ രമടരു, ഹാരണരു മത്തു എല്ലരന്നൂ മഹാദ്യുതി പുരുഷര്ഷഭ പാംഡവനു സോലിസി, വശപഡിസികൊംഡു ശാസനവന്നു സ്ഥാസിദനു.
02029012a തത്രസ്ഥഃ പ്രേഷയാമാസ വാസുദേവായ ചാഭിഭുഃ।
02029012c സ ചാസ്യ ദശഭീ രാജ്യൈഃ പ്രതിജഗ്രാഹ ശാസനം।।
അല്ലി ഇരുവാഗ വിജയിയു വാസുദേവനിഗെ3 സംദേശവന്നു കളുഹിസലു അവനു അല്ലിയ ഹത്തു രാജ്യഗളൊഡനെ4 ശാസനവന്നു സ്വീകരിസിദനു.
02029013a തതഃ ശാകലമഭ്യേത്യ മദ്രാണാം പുടഭേദനം।
02029013c മാതുലം പ്രീതിപൂര്വേണ ശല്യം ചക്രേ വശേ ബലീ।।
അനംതര മദ്രദേശദ രാജധാനി ശാകലവന്നു സേരി അല്ലി ആ ബലിയു സോദരമാവ ശല്യനന്നു പ്രീതിപൂര്വകവാഗി വശപഡിസികൊംഡനു.
02029014a സ തസ്മിന്സത്കൃതോ രാജ്ഞാ സത്കാരാര്ഹോ വിശാം പതേ।
02029014c രത്നാനി ഭൂരീണ്യാദായ സംപ്രതസ്ഥേ യുധാം പതിഃ।।
വിശാംപതേ! ആ സത്കാരാര്ഹ യുധാംപതിയു രാജനിംദ സത്കൃതനാഗി ബഹളഷ്ടു രത്നഗളന്നു പഡെദു ഹൊരടനു.
02029015a തതഃ സാഗരകുക്ഷിസ്ഥാന്മ്ലേച്ഛാന്പരമദാരുണാന്।
02029015c പഹ്ലവാന്ബര്ബരാംശ്ചൈവ താന്സര്വാനനയദ്വശം।।
അനംതര അവനു സാഗരദ ദംഡെയല്ലിദ്ദ പരമദാരുണ മ്ലേച്ഛരന്നു, പഹ്ലവരന്നു മത്തു ബര്ബരരന്നു എല്ലരന്നൂ വശപഡിസികൊംഡനു.
02029016a തതോ രത്നാന്യുപാദായ വശേ കൃത്വാ ച പാര്ഥിവാന്।
02029016c ന്യവര്തത നരശ്രേഷ്ഠോ നകുലശ്ചിത്രമാര്ഗവിത്।।
പാര്ഥിവരന്നു വശപഡിസികൊംഡു രത്നഗളന്നു ഗളിസിദ നംതര ചിത്രമാര്ഗവിദു നരശ്രേഷ്ഠ നകുലനു ഹിംദിരുഗിദനു.
02029017a കരഭാണാം സഹസ്രാണി കോശം തസ്യ മഹാത്മനഃ।
02029017c ഊഹുര്ദശ മഹാരാജ കൃച്ഛ്രാദിവ മഹാധനം।।
മഹാരാജ! ആ മഹാത്മനു സംഗ്രഹിസിദ്ദ മഹാധനവന്നു ഹത്തുസാവിര ഒംടെഗളു ബഹള കഷ്ടപട്ടു ഹൊത്തു തംദവു.
02029018a ഇംദ്രപ്രസ്ഥഗതം വീരമഭ്യേത്യ സ യുധിഷ്ഠിരം।
02029018c തതോ മാദ്രീസുതഃ ശ്രീമാന്ധനം തസ്മൈ ന്യവേദയത്।।
അനംതര ശ്രീമാന് മാദ്രീസുതനു ഇംദ്രപ്രസ്ഥക്കെ ഹോഗി വീര യുധിഷ്ഠിരനന്നു ഭേടിയാഗി അവനിഗെ ധനവന്നു അര്പിസിദനു.
02029019a ഏവം പ്രതീചീം നകുലോ ദിശം വരുണപാലിതാം।
02029019c വിജിഗ്യേ വാസുദേവേന നിര്ജിതാം ഭരതര്ഷഭഃ।।
ഹീഗെ ഭരതര്ഷഭ നകുലനു വാസുദേവനിംദ ഗെല്ലല്പട്ടിദ്ദ വരുണനിംദ പാലിത പശ്ചിമ ദിക്കന്നു ഗെദ്ദനു.”
സമാപ്തി
ഇതി ശ്രീ മഹാഭാരതേ സഭാപര്വണി ദിഗ്വിജയപര്വണി നകുലപ്രാതീചീവിജയേ ഏകോനത്രിംശോഽധ്യായഃ।।
ഇദു ശ്രീ മഹാഭാരതദല്ലി സഭാപര്വദല്ലി ദിഗ്വിജയപര്വദല്ലി നകുലപ്രാതീചീവിജയ എന്നുവ ഇപ്പത്തൊംഭത്തനെയ അധ്യായവു.
ഇതി ശ്രീ മഹാഭാരതേ സഭാപര്വണി ദിഗ്വിജയപര്വഃ।।
ഇദു ശ്രീ മഹാഭാരതദല്ലി സഭാപര്വദല്ലി ദിഗ്വിജയപര്വവു.
ഇദൂവരെഗിന ഒട്ടു മഹാപര്വഗളു-1/18, ഉപപര്വഗളു-23/100, അധ്യായഗളു-254/1995, ശ്ലോകഗളു-8227/73840.