pravēśa
।। ōṁ ōṁ namō nārāyaṇāya।। śrī vēdavyāsāya namaḥ ।।
śrī kr̥ṣṇadvaipāyana vēdavyāsa viracita
śrī mahābhārata
sabhā parva
jarāsaṁdhavadha parva
adhyāya 21
sāra
jarāsaṁdhanu yuddhamāḍalu bhīmanannu ārisikoḷḷuvudu (1-2). bhīma-jarāsaṁdhara hadinālku dinagaḷa yuddha (3-19). kr̥ṣṇanu bhīmasēnanige salahe nīḍi huriduṁbisuvudu (20-23).
02021001 vaiśaṁpāyana uvāca।
02021001a tatastaṁ niścitātmānaṁ yuddhāya yadunaṁdanaḥ।
02021001c uvāca vāgmī rājānaṁ jarāsaṁdhamadhōkṣajaḥ।।
vaiśaṁpāyananu hēḷidanu: “naṁtara yadunaṁdana adhōkṣajanu yuddhakke nirdharisida vāgmi rājanannu kuritu hēḷidanu:
02021002a trayāṇāṁ kēna tē rājanyōddhuṁ vitaratē manaḥ।
02021002c asmadanyatamēnēha sajjībhavatu kō yudhi।।
“rājan! namma ī mūvaralli yāroṁdige yuddhamāḍalu bayasuttīye? nammalli yāru ninnoṁdige yuddhamāḍalu aṇiyāgabēku?”
02021003a ēvamuktaḥ sa kr̥ṣṇēna yuddhaṁ vavrē mahādyutiḥ।
02021003c jarāsaṁdhastatō rājanbhīmasēnēna māgadhaḥ।।
rājan! kr̥ṣṇanu ī rīti hēḷalu māgadha mahādyuti jarāsaṁdhanu yuddhamāḍalu bhīmasēnanannu ārisikoṁḍanu.
02021004a dhārayannagadānmukhyānnirvr̥tīrvēdanāni ca।
02021004c upatasthē jarāsaṁdhaṁ yuyutsuṁ vai purōhitaḥ।।
jarāsaṁdhana baḷiyalli avana purōhitaru vēdaneyannu hōgalāḍisuva, punaḥścētanagoḷisuva śrēṣṭha giḍamūlikegaḷannu hiḍidu niṁtaru.
02021005a kr̥tasvastyayanō vidvānbrāhmaṇēna yaśasvinā।
02021005c samanahyajjarāsaṁdhaḥ kṣatradharmamanuvrataḥ।।
02021006a avamucya kirīṭaṁ sa kēśānsamanumr̥jya ca।
02021006c udatiṣṭhajjarāsaṁdhō vēlātiga ivārṇavaḥ।।
vidvān brāhmaṇaru yaśassigāgi āśirvacanagaḷannu nīḍalu, samanarha kṣatradharma pālaka jarāsaṁdhanu tanna kirīṭavannu keḷagiṭṭu, talegūdalannu bāci, alegaḷoṁdige mēlēruva samudradaṁte mēleddanu.
02021007a uvāca matimānrājā bhīmaṁ bhīmaparākramaṁ।
02021007c bhīma yōtsyē tvayā sārdhaṁ śrēyasā nirjitaṁ varaṁ।।
ā mativaṁta rājanu bhīmaparākrami bhīmanalli hēḷidanu: “bhīma! nānu ninnoṁdige yuddha māḍuttēne. ēkeṁdare tanagiṁtha śrēṣṭhanādavaniṁda sōluvudu oḷḷeyadu.”
02021008a ēvamuktvā jarāsaṁdhō bhīmasēnamariṁdamaḥ।
02021008c pratyudyayau mahātējāḥ śakraṁ balirivāsuraḥ।।
hīge hēḷi ariṁdama mahātējasvi jarāsaṁdhanu hiṁde asura baliyu śakranannu hēgō hāge bhīmasēnana mēle eragidanu.
02021009a tataḥ sammaṁtrya kr̥ṣṇēna kr̥tasvastyayanō balī।
02021009c bhīmasēnō jarāsaṁdhamāsasāda yuyutsayā।।
āga balaśāli bhīmasēnanu kr̥ṣṇaniṁda salahe paḍedu avaniṁda harasalpaṭṭu jarāsaṁdhanoḍane yuddhamāḍalu muṁdādanu.
02021010a tatastau naraśārdūlau bāhuśastrau samīyatuḥ।
02021010c vīrau paramasaṁhr̥ṣṭāvanyōnyajayakāṁkṣiṇau।।
ā ibbaru vīra naraśārdūlaru bāhugaḷannē śastragaḷannāgisi paramasaṁhr̥ṣṭarāgi anyōnyarannu sōlisuva uddēśadiṁda parasparara mēleragidaru.
02021011a tayōratha bhujāghātānnigrahapragrahāttathā।
02021011c āsītsubhīmasaṁhrādō vajraparvatayōriva।।
avara bhujagaḷa hoḍetadiṁda, nigraha pragrahagaḷa śabdhavu miṁcu baḍida parvatagaḷa garjaneyaṁte kēḷibaṁdavu.
02021012a ubhau paramasaṁhr̥ṣṭau balēnātibalāvubhau।
02021012c anyōnyasyāṁtaraṁ prēpsū parasparajayaiṣiṇau।।
avaribbarū paramasaṁhr̥ṣṭarāgiddaru. ibbarū baladalli atibalarāgiddaru mattu paraspararannu bīḷisuva uddēśadiṁda anyōnyaralliruva nyūnategaḷannu huḍukuttiddaru.
02021013a tadbhīmamutsārya janaṁ yuddhamāsīdupahvarē।
02021013c balinōḥ saṁyugē rājanvr̥travāsavayōriva।।
rājan! vr̥tra mattu vāsavara yuddhadaṁtidda ī baligaḷa naḍuvina yuddhavu bahaḷaṣṭu prēkṣakarannu hiṁjariyuvaṁte māḍitu.
02021014a prakarṣaṇākarṣaṇābhyāmabhyākarṣavikarṣaṇaiḥ।
02021014c ākarṣētāṁ tathānyōnyaṁ jānubhiścābhijaghnatuḥ।।
prakarṣaṇa ākarṣaṇagaḷiṁda mattu bigi hiḍida muṣṭigaḷiṁda anyōnyarannu eḷedāḍi kālugaḷannu mēletti baḍidaru.
02021015a tataḥ śabdhēna mahatā bhartsayaṁtau parasparaṁ।
02021015c pāṣāṇasaṁghātanibhaiḥ prahārairabhijaghnatuḥ।।
naṁtara doḍḍa dhvaniyiṁda paraspararannu hīyāḷisuttā kallina mēle kallina prahāravāguttideyō ennuvaṁte ibbarū paraspararannu guddidaru.
02021016a vyūḍhōraskau dīrghabhujau niyuddhakuśalāvubhau।
02021016c bāhubhiḥ samasajjētāmāyasaiḥ parighairiva।।
viśāla edeya, nīḷabāhugaḷa, ibbaru yuddhakuśalarū kabbiṇada parighagaḷaṁtiruva bāhugaḷiṁda śarīradamēle hoḍetagaḷa maḷesurisidaru.
02021017a kārttikasya tu māsasya pravr̥ttaṁ prathamē'hani।
02021017c anārataṁ divārātramaviśrāṁtamavartata।।
kārtīka māsada prathama dina prāraṁbhavāda ā spardheyu dina-rātrigaḷennadē anavaratavāgi aviśrāṁtavāgi naḍeyitu.
02021018a tadvr̥ttaṁ tu trayōdaśyāṁ samavētaṁ mahātmanōḥ।
02021018c caturdaśyāṁ niśāyāṁ tu nivr̥ttō māgadhaḥ klamāt।।
hadimūraneya dinavū ibbaru mahātmarū yuddhadalli toḍagiddaru. ādare, hadinālkaneya rātri, māgadhanu āyāsagoṁḍu hiṁde saridanu.
02021019a taṁ rājānaṁ tathā klāṁtaṁ dr̥ṣṭvā rājaṁ janārdanaḥ।
02021019c uvāca bhīmakarmāṇaṁ bhīmaṁ saṁbōdhayanniva।।
rājan! rājanu āyāsagoṁḍiddudannu nōḍida janārdananu bhīmakarmiṇi bhīmanannu saṁbōdhisuttiddānō ennuvaṁte hēḷidanu:
02021020a klāṁtaḥ śatrurna kauṁtēya labhyaḥ pīḍayituṁ raṇē।
02021020c pīḍyamānō hi kārtsnyena jahyājjīvitamātmanaḥ।।
“kauṁtēya! āyāsagoṁḍa śatruvannu raṇadalli appaḷisabāradu. hāge appaḷisidare avanu saṁpūrṇavāgi jīva toreyabahudu.
02021021a tasmāttē naiva kauṁtēya pīḍanīyō narādhipaḥ।
02021021c samamētēna yudhyasva bāhubhyāṁ bharatarṣabha।।
kauṁtēya! ādudariṁda narādhipanannu pīḍisabēḍa. bharatarṣabha! modalinaṁte oṁdē samane bāhugaḷiṁdalē yuddhamāḍu.”
02021022a ēvamuktaḥ sa kr̥ṣṇēna pāṁḍavaḥ paravīrahā।
02021022c jarāsaṁdhasya tadraṁdhraṁ jñātvā cakrē matiṁ vadhē।।
kr̥ṣṇanu ī rīti hēḷalu paravīraha pāṁḍavanu jarāsaṁdhana raṁdhravannu tiḷidu avanannu vadhisuva manassumāḍidanu.
02021023a tatastamajitaṁ jētuṁ jarāsaṁdhaṁ vr̥kōdaraḥ।
02021023c saṁrabhya balināṁ mukhyō jagrāha kurunaṁdanaḥ।।
jayisalādhya jarāsaṁdhanannu baligaḷa mukhya vr̥kōdara kurunaṁdananu gaṭṭiyāgi hiḍidukoṁḍanu.”
samāpti
iti śrī mahābhāratē sabhāparvaṇi jarāsaṁdhavadhaparvaṇi jarāsaṁdhaklāṁtau ēkaviṁśō'dhyāyaḥ।।
idu śrī mahābhāratadalli sabhāparvadalli jarāsaṁdhavadhaparvadalli jarāsaṁdhana sōlu ennuva ippattoṁdaneya adhyāyavu.