ปฺรวเศ
ฯฯ โอํ โอํ นมโ นารายณายฯฯ ศฺรี วเทวฺยาสาย นมห์ ฯฯ
ศฺรี กฺฤษฺณทฺวไปายน วเทวฺยาส วิรจิต
ศฺรี มหาภารต
สภา ปรฺว
สภา ปรฺว
อธฺยาย 5
สาร
นารทน อาคมน มตฺตุ ราชฺยาฑฬิตท กุริตุ ยุธิษฺฐิรนนฺนุ ปฺรศฺนิสุวุทุ (1-116).
02005001 วไศํปายน อุวาจฯ
02005001a ตถา ตตฺรโปวิษฺฏเษุ ปาํฑวเษุ มหาตฺมสุฯ
02005001c มหตฺสุ จโปวิษฺฏเษุ คํธรฺวเษุ จ ภารตฯฯ
02005002a ลโกานนุจรนฺสรฺวานาคมตฺตาํ สภามฺฤษิห์ฯ
02005002c นารทห์ สุมหาตเชา ฤษิภิห์ สหิตสฺตทาฯฯ
วไศํปายนนุ หเฬิทนุ: “ภารต! หีคเะ มหาตฺม ปาํฑวรุ อลฺลิ กุฬิติรลุ มตฺตุ มหา คํธรฺวรู กูฑ อลฺลิ กุฬิตุกโะํฑิรลุ อา สภเะคเะ สรฺว ลโกคฬนฺนู สํจริสุว สุมหาตเชสฺวิ ฤษิ นารทนุ อิตร ฤษิคฬ สหิต อาคมิสิทนุ.
02005003a ปาริชาตเน ราชเํทฺร รไวตเน จ ธีมตาฯ
02005003c สุมุขเน จ สเามฺยเน ทเวรฺษิรมิตทฺยุติห์ฯ
02005003e สภาสฺถานฺปาํฑวานฺทฺรษฺฏุํ ปฺรียมาณโ มนโชวห์ฯฯ
ราชเํทฺร! ปาริชาต, ธีมํต รไวต, สุมุข มตฺตุ สเามฺยรโะํทิคเะ สํจริสุตฺติทฺท มนโวเคิ อมิตทฺยุติ ทเวรฺษิยุ ตมฺม สภเะยลฺลิทฺท ปาํฑวรนฺนุ กาณลุ พยสิทฺทนุ.
02005004a ตมาคตมฺฤษิํ ทฺฤษฺฏฺวา นารทํ สรฺวธรฺมวิตฺฯ
02005004c สหสา ปาํฑวศฺรเษฺฐห์ ปฺรตฺยุตฺถายานุชไห์ สหฯ
02005004e อภฺยวาทยต ปฺรีตฺยา วินยาวนตสฺตทาฯฯ
02005005a ตทรฺหมาสนํ ตสฺมไ สํปฺรทาย ยถาวิธิฯ
02005005c อรฺจยามาส รตฺนไศฺจ สรฺวกามไศฺจ ธรฺมวิตฺฯฯ
ฤษิยุ พรุตฺติรุวุทนฺนุ นโฑิท สรฺวธรฺมวิทุ ปาํฑวศฺรเษฺฐนุ ตนฺน อนุชรโะฑนเะ ตกฺษณวเ มเลเะทฺทนุ. วินยาวนตนาคิ ปฺรีติยิํท นมสฺกริสิทนุ มตฺตุ ยถาวิธิยาคิ อวนิคเะ อรฺห อาสนวนฺนุ นีฑิทนุ. อา ธรฺมวิทุวุ อวนนฺนุ รตฺนคฬิํท มตฺตุ สรฺวกามคฬิํท อรฺจิสิทนุ.
02005006a สโ'รฺจิตห์ ปาํฑวไห์ สรฺวไรฺมหรฺษิรฺวเทปารคห์ฯ
02005006c ธรฺมกามารฺถสมฺยุกฺตํ ปปฺรจฺฉเทํ ยุธิษฺฐิรํฯ
อี รีติ สรฺว ปาํฑวริํท อรฺจิต วเทปารค มหรฺษิยุ ยุธิษฺฐิรนลฺลิ ธรฺมกามารฺถสํยุกฺต อี ปฺรศฺนเะคฬนฺนุ กเฬิทนุ.
02005007 นารท อุวาจฯ
02005007a กจฺจิทรฺถาศฺจ กลฺปํตเ ธรฺมเ จ รมตเ มนห์ฯ
02005007c สุขานิ จานุภูยํตเ มนศฺจ น วิหนฺยตเฯฯ
นารทนุ หเฬิทนุ: “นินฺน สํปตฺตุ สากเะนิสุตฺตทเะยเ? มนสฺสุ ธรฺมทลฺลิ รมิสุตฺติทเะยเ? สุขคฬนฺนุ อนุภวิสุตฺติทฺทียา? นินฺน มนสฺสุ นโะํทิลฺล ตานเะ?
02005008a กจฺจิทาจริตาํ ปูรฺวไรฺนรทเว ปิตามหไห์ฯ
02005008c วรฺตสเ วฺฤตฺติมกฺษีณาํ ธรฺมารฺถสหิตาํ นฺฤษุฯฯ
นรทเว! ปูรฺว ปิตามหร อาจรณเะยลฺลิยเ นฑเะทุกโะฬฺฬุตฺติทฺทียา? ปฺรชเะคฬ ธรฺม มตฺตุ อรฺถคฬเะรฑนฺนู กฺษีณมาฑทํตเะ นฑเะทุกโะฬฺฬุตฺติทฺทียา?
02005009a กจฺจิทรฺถเน วา ธรฺมํ ธรฺมเณารฺถมถาปิ วาฯ
02005009c อุภเา วา ปฺรีติสารเณ น กามเน ปฺรพาธสเฯฯ
อรฺถกฺกาคิ ธรฺมวนฺนุ อถวา ธรฺมกฺกาคิ อรฺถวนฺนุ, อถวา อิวเะรฑกฺกาคิ ปฺรีติสาร กามวนฺนุ พาธิสุตฺติลฺลวลฺล?
02005010a กจฺจิทรฺถํ จ ธรฺมํ จ กามํ จ ชยตาํ วรฯ
02005010c วิภชฺย กาลเ กาลชฺญ สทา วรท สเวสเฯ
วิชยิคฬลฺลิ ศฺรเษฺฐ! วรท! อรฺถ, ธรฺม, กามคฬ สมยวนฺนุ ติฬิทุ1, กาลกฺกเะ ตกฺกํตเะ วิภชิสิ, สเวิสุตฺติทฺทียา?
02005011a กจฺจิทฺราชคุณไห์ ษฑฺภิห์ สปฺตโปายาํสฺตถานฆฯ
02005011c พลาพลํ ตถา สมฺยกฺจตุรฺทศ ปรีกฺษสเฯ
อนฆ! อารุ ราชคุณคฬุ2, เอฬุ อุปายคฬุ3 มตฺตุ พลาพล - อี หทินาลฺกุ อํศคฬนฺนุ นีนุ สริยาคิ ปรีกฺษิสุตฺติทฺทียา?
02005012a กจฺจิทาตฺมานมนฺวีกฺษฺย ปราํศฺจ ชยตาํ วรฯ
02005012c ตถา สํธาย กรฺมาณิ อษฺฏเา ภารต สเวสเฯฯ
วิชยิคฬลฺลิ ศฺรเษฺฐ ภารต! โอะฏฺฏาคิ มาฑุว เอะํฏุ กรฺมคฬนฺนุ4 ตเะคเะทุกโะฬฺฬุวุทกฺกเะ มโะทลุ นินฺนนฺนุ มตฺตุ นินฺน ศตฺรุคฬนฺนุ ปรีกฺษิสุตฺตียา?
02005013a กจฺจิตฺปฺรกฺฤตยห์ ษฏฺตเ น ลุปฺตา ภรตรฺษภฯ
02005013c อาฒฺยาสฺตถาวฺยสนินห์ สฺวนุรกฺตาศฺจ สรฺวศห์ฯฯ
ภรตรฺษภ! นินฺน อารุ อธิการิคฬุ ลุปฺตรลฺล ตานเะ? ศฺรีมํตราท อวรเะลฺลรู ทุรฺวฺยสนคฬิคเะ ตุตฺตาคทเ นินคเะ วิธเยราคิยเ อิทฺทารลฺลวเ5?
02005014a กจฺจินฺน ตรฺกไรฺทูตไรฺวา ยเ จาปฺยปริศมฺกิตาห์ฯ
02005014c ตฺวตฺตโ วา ตว วามาตฺยไรฺภิทฺยตเ ชาตุ มํตฺริตํฯฯ
อวรุ ตรฺก มตฺตุ คูฒจรร ตนิขเะคโะฬคาคิ ปริศํกิตราคิทฺทารเะ ตานเะ? สทา นินฺน มํตฺริคฬุ คุฏฺฏนฺนุ กเวล นินฺนลฺลิ อถวา อมาตฺยรลฺลิ อิฏฺฏุกโะฬฺฬุตฺตารลฺลวเ?
02005015a กจฺจิตฺสํธิํ ยถากาลํ วิคฺรหํ จโปสเวสเฯ
02005015c กจฺจิทฺวฺฤตฺติมุทาสีนเ มธฺยมเ จานุวรฺตสเฯฯ
นีนุ ศาํติ มตฺตุ ยุทฺธคฬนฺนุ กาลกฺกนุคุณวาคิ อนุสริสุตฺติทฺทียลฺลวเ? อุทาสีนราทวร มตฺตุ ยารปํคฑวนฺนู สเริรทวรโะฑนเะ นีนุ สริยาคิ นฑเะทุ กโะฬฺฬุตฺติทฺทียา?
02005016a กจฺจิทาตฺมสมา พุทฺธฺยา ศุจยโ ชีวิตกฺษมาห์ฯ
02005016c กุลีนาศฺจานุรกฺตาศฺจ กฺฤตาสฺตเ วีร มํตฺริณห์ฯ
วีร! นินฺน มํตฺริคฬุ นินฺน หาคเะยเ ยโจนเะยลฺลิ ศุทฺธราคิ ชีวิสลุ สมรฺถริทฺทารเะยเ? นินฺน หาคเะยเ กุลีนรู, อนุรกฺตรู, มตฺตุ กฺฤตารฺถรู อาคิทฺทารเะยเ?
02005017a วิชยโ มํตฺรมูลโ หิ ราชฺญาํ ภวติ ภารตฯ
02005017c สุสํวฺฤตโ มํตฺรธนไรมาตฺยไห์ ศาสฺตฺรกโวิทไห์ฯฯ
ภารต! อี มํตฺริคฬเ ราชร วิชยท มูลวาคุตฺตารเะ. อี มํตฺรธนวุ ศาสฺตฺรกโวิทราท อมาตฺยรลฺลิ สุรกฺษิตวาคิรุตฺตทเะ6.
02005018a กจฺจินฺนิทฺราวศํ นไษิ กจฺจิตฺกาลเ วิพุธฺยสเฯ
02005018c กจฺจิจฺจาปรราตฺรเษุ จิํตยสฺยรฺถมรฺถวิตฺฯ
นีนุ นิทฺราวศกฺกโะฬคาคทเะ สริยาท สมยกฺกเะ เอฬุตฺตียา? อรฺถธรฺมวิทุวาท นีนุ อปร ราตฺริยลฺลิ จิํติสุตฺติรุตฺตียา?
02005019a กจฺจินฺมํตฺรยสเ นไกห์ กจฺจินฺน พหุภิห์ สหฯ
02005019c กจฺจิตฺตเ มํตฺริตโ มํตฺรโ น ราษฺฏฺรมนุธาวติฯ
นีนุ โอะพฺพนเ อถวา พหุ ชนรโะฏฺฏิคเะ นิรฺธารคฬนฺนุ ตเะคเะทุกโะฬฺฬุวุทิลฺล ตานเ? มตฺตุ นีนุ ตเะคเะทุกโะํฑ อถวา ตเะคเะทุกโะฬฺฬุว นิรฺธารคฬุ ราษฺฏฺรทลฺลิ เอะลฺลรกฑเะคู หโคุวุทิลฺล ตานเะ?
02005020a กจฺจิทรฺถานฺวินิศฺจิตฺย ลฆุมูลานฺมหโทยานฺฯ
02005020c กฺษิปฺรมารภสเ กรฺตุํ น วิฆฺนยสิ ตาทฺฤศานฺฯ
นีนุ กฑิมเะ วเะจฺจท อาทรเะ อุตฺตม อภิวฺฤทฺธิย ยโชนเะคฬนฺนุ โอะปฺปิกโะํฑ นํตร อทนฺนุ ศีฆฺรวาคิ นเะรวเริสลุ ยาวุทเ วิฆฺนคฬนฺนุ ตรุวุทิลฺล ตานเ?
02005021a กจฺจินฺน สรฺวเ กรฺมาํตาห์ ปรโกฺษาสฺตเ วิศํกิตาห์ฯ
02005021c สรฺวเ วา ปุนรุตฺสฺฤษฺฏาห์ สํสฺฤษฺฏํ หฺยตฺร การณํฯฯ
นินคเะ คโะตฺติลฺลท, อถวา สฺวลฺปวเ ติฬิทิรุว อถวา นินคเะ อนุมานวิรุว ราชฺยท ยาวุทเ อาคุหโคุคฬุ อิลฺล ตานเ? ยากเะํทรเะ อวุคฬลฺลิ ภาควหิสุวุทุ อคตฺย.
02005022a กจฺจิทฺราชนฺกฺฤตานฺยเว กฺฤตปฺรายาณิ วา ปุนห์ฯ
02005022c วิทุสฺตเ วีร กรฺมาณิ นานวาปฺตานิ กานิ จิตฺฯฯ
ราชนฺ! วีร! ชนรุ นีนุ เอนุ มาฑิลฺลวโ อทนฺนุ พิฏฺฏุ นีนุ สํปูรฺณ มาฑิรุว อถวา นินฺนิํท สํปูรฺณวาคุตฺติรุว ยโชนเะ การฺยคฬ กุริตุ มาตฺร ติฬิทิทฺทารเะ ตานเ?
02005023a กจฺจิตฺการณิกาห์ สรฺวเ สรฺวศาสฺตฺรเษุ กโวิทาห์ฯ
02005023c การยํติ กุมาราํศฺจ ยโธมุขฺยาํศฺจ สรฺวศห์ฯฯ
สรฺวศาสฺตฺรกโวิท การณิกรุ เอะลฺล กุมารริคู มตฺตุ ยโธปฺรมุขริคู สํปูรฺณวาคิ ตรพเติยนฺนุ นีฑุตฺติทฺทารเะ ตานเ?
02005024a กจฺจิตฺสหสฺรไรฺมูรฺขาณามเกํ กฺรีณาสิ ปํฑิตํฯ
02005024c ปํฑิตโ หฺยรฺถกฺฤจฺฉฺรเษุ กุรฺยานฺนิห์ศฺรเยสํ ปรํฯฯ
นีนุ สหสฺร มูรฺขริคิํถลู โอะํทุ ปํฑิตนนฺนุ พยสุตฺตียเะ ตานเะ? ยากเะํทรเะ การฺยกลาปคฬลฺลิ อฑจณเะคฬโะทคิทาค ปํฑิตรเ ปริหารคฬนฺนุ นีฑุตฺตารเะ.
02005025a กจฺจิทฺทุรฺคาณิ สรฺวาณิ ธนธานฺยายุธโทกไห์ฯ
02005025c ยํตฺรไศฺจ ปริปูรฺณานิ ตถา ศิลฺปิธนุรฺธรไห์ฯฯ
นินฺน สรฺว ทุรฺคคฬู ธน, ธานฺย, อายุธคฬุ, นีรุ, ยํตฺรคฬุ, ศิลฺปิคฬุ มตฺตุ ธรุรฺธรริํท ตุํพิ ตุฬุกุตฺติทเะ ตานเะ?
02005026a เอกโ'ปฺยมาตฺยโ มเธาวี ศูรโ ทาํตโ วิจกฺษณห์ฯ
02005026c ราชานํ ราชปุตฺรํ วา ปฺราปยเนฺมหตีํ ศฺริยํฯฯ
มเธาวิยู, ศูรนู, นิยํตฺรทลฺลิรุววนู, พุทฺธิวํตนู อาท โอะพฺพนเ อมาตฺยนุ ราชนิคเะ อถวา ราชกุมารนิคเะ มหา ศฺรเยสฺสนฺนุ ตรุตฺตานเะ.
02005027a กจฺจิทษฺฏาทศานฺยเษุ สฺวปกฺษเ ทศ ปํจ จฯ
02005027c ตฺริภิสฺตฺริภิรวิชฺญาตไรฺวเตฺสิ ตีรฺถานิ จารกไห์ฯฯ
อนฺยร หทินเะํฏุ มตฺตุ สฺวปกฺษท หทินไทุ ปทาธิการิคฬนฺนุ ปรสฺปรริคเะ ปริจยวิลฺลทิรุว มูวรุ คุปฺตจารร มูลก ติฬิทุกโะฬฺฬุตฺติทฺทียา?
02005028a กจฺจิทฺทฺวิษามวิทิตห์ ปฺรติยตฺตศฺจ สรฺวทาฯ
02005028c นิตฺยยุกฺตโ ริปูนฺสรฺวานฺวีกฺษสเ ริปุสูทนฯฯ
ริปุสูทน! ชาครูกตเะยิํท, อวริคเะ ติฬิยทํตเะ นีนุ นินฺน ศตฺรุคฬ มเลเะ คมนวิฏฺฏิรุตฺตียเะ ตานเะ?
02005029a กจิวิทฺวินยสํปนฺนห์ กุลปุตฺรโ พหุศฺรุตห์ฯ
02005029c อนสูยุรนุปฺรษฺฏา สตฺกฺฤตสฺตเ ปุรโหิตห์ฯฯ
นินฺน ปุรโหิตนุ วินยสํปนฺนนเ? อุตฺตม กุลทลฺลิ ชนิสิทวนเ? พหฬษฺฏุ ปํฑิตนเ? อสูยเะยิลฺลทเ ปฺรศฺนิสุววนเ? มตฺตุ นีนุ อวนนฺนุ สตฺกริสุตฺตียา?
02005030a กจฺจิทคฺนิษุ ตเ ยุกฺตโ วิธิชฺญโ มติมานฺฤชุห์ฯ
02005030c หุตํ จ หโษฺยมาณํ จ กาลเ วเทยตเ สทาฯฯ
อวนุ นินฺน อคฺนิการฺยคฬลฺลิ นิรตนาคิทฺทานเะยเ? วิธิ-วิธานคฬนฺนุ ติฬิทุกโะํฑิทฺทานเะยเ? มตฺตุ อวนุ ยาวาค อาหุติคฬนฺนุ กโะฑพเกุ เอะนฺนุวุทนฺนุ สทา ติฬิทิทฺทานเะยเ?
02005031a กจฺจิทํคเษุ นิษฺณาตโ ชฺยโติษาํ ปฺรติปาทกห์ฯ
02005031c อุตฺปาตเษุ จ สรฺวเษุ ทไวชฺญห์ กุศลสฺตวฯฯ
นินฺน ชฺยโติษิยุ วเท มตฺตุ อทร อํคคฬลฺลิ นิษฺณาตนาคิทฺทานเะยเ? เอะลฺล อุตฺปาตคฬลฺลิ มุํทเนาคพหุทุ เอะนฺนุวุทนฺนุ ปฺรติปาทิสุวุทรลฺลิ กุศลนาคิทฺทานเะ ตานเะ?
02005032a กจฺจินฺมุขฺยา มหตฺสฺวเว มธฺยมเษุ จ มธฺยมาห์ฯ
02005032c ชฆนฺยาศฺจ ชฆนฺยเษุ ภฺฤตฺยาห์ กรฺมสุ ยโชิตาห์ฯฯ
นีนุ อุตฺตมรนฺนุ อุนฺนต หุทฺทเะคเะ, มธฺยมรนฺนุ มธฺยม หุทฺทเะคเะ, มตฺตุ วินยาวํตรนฺนุ กเะฬหุทฺทเะคฬิคเะ นิยโชิสิทฺทิ ตานเะ?
02005033a อมาตฺยานุปธาตีตานฺปิตฺฤปไตามหาํ ศุจีนฺฯ
02005033c ศฺรเษฺฐาํ ศฺรเษฺฐเษุ กจฺจิตฺตฺวํ นิยโชยสิ กรฺมสุฯฯ
ปิตฺฤ ปิตามหรู ศุจิยาคิรุว, ศฺรเษฺฐรลฺลิยู ศฺรเษฺฐราท, มโสวนฺนุ มีริรุว มหาตฺมรนฺนุ นินฺน มุขฺย มํตฺริยนฺนาคิ นิยโชิสิทฺที ตานเะ?
02005034a กจฺจินฺนโคฺรเณ ทํฑเน ภฺฤศมุทฺวเชิตปฺรชาห์ฯ
02005034c ราษฺฏฺรํ ตวานุศาสํติ มํตฺริณโ ภรตรฺษภฯฯ
ภรตรฺษภ! นินฺน มํตฺริคฬุ ปฺรชเะคฬนฺนุ อุคฺร ศิกฺษเะคฬิํท ทํฑิสทเ นินฺน ราษฺฏฺรวนฺนุ อาฬุตฺติทฺทารเะยเ?
02005035a กจฺจิตฺตฺวาํ นาวชานํติ ยาชกาห์ ปติตํ ยถาฯ
02005035c อุคฺรปฺรติคฺรหีตารํ กามยานมิว สฺตฺริยห์ฯฯ
ยาชกรุ ชาติยนฺนุ กฬเะทุกโะํฑวรนฺนุ กีฬาคิ กาณุวํตเะ มตฺตุ ปฺรีติยุฬฺฬ อาทรเะ อุคฺรนาท ปติยนฺนุ ปตฺนิยุ หเคโ หาคเะ นินฺน ชนรุ นินฺนนฺนุ กีฬาคิ กาณุวุทิลฺล ตานเะ?
02005036a กจฺจิทฺธฺฤษฺฏศฺจ ศูรศฺจ มติมานฺธฺฤติมาํ ศุจิห์ฯ
02005036c กุลีนศฺจานุรกฺตศฺจ ทกฺษห์ สเนาปติสฺตวฯฯ
นินฺน สเนาปติยุ ทฺฤษฺฏิยุฬฺฬวนู, ศูรนู, มติวํตนู, ธฺฤติวํตนู, ศุจิยู, กุลีนนู สุํทรนู, อนุรกฺตนู, ทกฺษนู อาคิทฺทานเะ ตานเ?
02005037a กจฺจิทฺพลสฺย ตเ มุขฺยาห์ สรฺวเ ยุทฺธวิศารทาห์ฯ
02005037c ทฺฤษฺฏาปทานา วิกฺราํตาสฺตฺวยา สตฺกฺฤตฺย มานิตาห์ฯฯ
นินฺน สรฺว สเนามุขฺยรู ยุทฺธวิศารทรู, มหายุทฺธคฬนฺนุ มาฑิตโริสิทวรู, วิกฺราํตรู, มตฺตุ นินฺนิํท สตฺกฺฤตรู มานิตรู อาคิทฺทารเะ ตานเะ?
02005038a กจฺจิทฺพลสฺย ภกฺตํ จ วเตนํ จ ยถโจิตํฯ
02005038c สํปฺราปฺตกาลํ ทาตวฺยํ ททาสิ น วิกรฺษสิฯฯ
นีนุ นินฺน สเนเะคเะ ยถโจิต อาหาร, วเตนวนฺนุ กาลกฺกเะ สริยาคิ, มุํทูฑทเ กโะฑุตฺติทฺทียเะ ตานเ?
02005039a กาลาติกฺรมณาทฺธฺยเตเ ภกฺตวเตนยโรฺภฺฤตาห์ฯ
02005039c ภรฺตุห์ กุปฺยํติ ทเารฺคตฺยาตฺสโ'นรฺถห์ สุมหานฺสฺมฺฤตห์ฯฯ
อาหาร-สํพฬคฬนฺนุ สมยกฺกเะ สริยาคิ กโะฑทเ อิทฺทรเะ สเวกรุ โอะฑเะยน มเลเะ สิฏฺฏิคเฬุตฺตารเะ. อวริคิทฺท กโะรตเะยิํทาคิ มหา อนรฺถวเ อาคพหุทุ เอะํทุ หเฬุตฺตารเะ.
02005040a กจฺจิตฺสรฺวเ'นุรกฺตาสฺตฺวาํ กุลปุตฺราห์ ปฺรธานตห์ฯ
02005040c กจฺจิตฺปฺราณาํสฺตวารฺถเษุ สํตฺยชํติ สทา ยุธิฯฯ
มุขฺยวาคิ เอะลฺล กุลีน ปุตฺรรู นินฺนลฺลิยเ อนุรกฺตราคิทฺทารเะ ตานเะ? อวรุ ยาวาคลู ยุทฺธทลฺลิ นินคโสฺกรวาคิ ปฺราณวนฺนุ ตโะรเะยลุ สิทฺธริทฺทารเะ ตานเะ?
02005041a กจฺจินฺนไกโ พหูนรฺถานฺสรฺวศห์ สาํปรายิกานฺฯ
02005041c อนุศาสฺสิ ยถากามํ กามาตฺมา ศาสนาติคห์ฯฯ
สเนเะยลฺลิ ตนฺน สฺวารฺถกฺกโสฺกร ศาสนวนฺนุ มีริ ตนคิษฺฏพํทํตเะ อาฬุว ยารโะพฺพนู อิลฺล ตานเะ?
02005042a กจฺจิตฺปุรุษการเณ ปุรุษห์ กรฺม ศโภยนฺฯ
02005042c ลภตเ มานมธิกํ ภูยโ วา ภกฺตวเตนํฯฯ
ตนคเะ วหิสิท ชวาพฺทาริคฬนฺนู มีริ, ตนฺนทเ ปฺรเรณเะยิํท กเะลสวนฺนุ สาธิสิทวนิคเะ วิศเษ สนฺมาน, อถวา วเตน อถวา อาหารวุ ทโะรกุตฺตทเะ ตานเะ?
02005043a กจฺจิทฺวิทฺยาวินีตาํศฺจ นราํ ชฺญานวิศารทานฺฯ
02005043c ยถารฺหํ คุณตศฺจไว ทานเนาภฺยวปทฺยสเฯฯ
วิธฺยาวินีตรุ มตฺตุ ชฺญานวิศารทริคเะ อวร คุณกฺกเะ ตกฺกํตเะ นีฑิ สํตโษปฑิสุตฺตียเะ ตานเะ?
02005044a กจฺจิทฺทารานฺมนุษฺยาณาํ ตวารฺถเ มฺฤตฺยุมเยุษาํฯ
02005044c วฺยสนํ จาภฺยุปเตานาํ พิภรฺษิ ภรตรฺษภฯฯ
ภรตรฺษภ! นินคาคิ มฺฤตฺยุวนฺนุ หโะํทิทวร ปตฺนิยริคเะ อถวา พเรเะ ยาวุทเ การณกฺกเะ กษฺฏทลฺลิรุววริคเะ อารฺถิก พเะํพลวนฺนุ นีฑุตฺตียเะ ตานเะ?
02005045a กจฺจิทฺภยาทุปนตํ กฺลีพํ วา ริปุมาคตํฯ
02005045c ยุทฺธเ วา วิชิตํ ปารฺถ ปุตฺรวตฺปริรกฺษสิฯฯ
ปารฺถ! ยุทฺธทลฺลิ สโต อถวา หเะทริ ศรณุพํท อถวา มนสฺสนฺนุ พทลายิสิ ศรณุพํท ศตฺรุวนฺนุ ปุตฺรนนฺนุ หเคโ หาคเะ รกฺษิสุตฺตียเะ ตานเะ?
02005046a กจฺจิตฺตฺวมเว สรฺวสฺยาห์ ปฺฤถิวฺยาห์ ปฺฤถิวีปตเฯ
02005046c สมศฺจ นาภิศํกฺยศฺจ ยถา มาตา ยถา ปิตาฯฯ
ปฺฤถิวีปตเ! ภูมิยลฺลิรุว สรฺวรนฺนู, ตายิ อถวา ตํทเะยํตเะ, สมนาคิ, ศํกิสทเ นโฑิกโะฬฺฬุตฺติทฺทียเะ ตานเะ?
02005047a กจฺจิทฺวฺยสนินํ ศตฺรุํ นิศมฺย ภรตรฺษภฯ
02005047c อภิยาสิ ชวเนไว สมีกฺษฺย ตฺริวิธํ พลํฯฯ
02005048a ปารฺษฺณิมูลํ จ วิชฺญาย วฺยวสายํ ปราชยํฯ
02005048c พลสฺย จ มหาราช ทตฺตฺวา วเตนมคฺรตห์ฯฯ
ภรตรฺษภ! มหาราช! โอรฺว ศตฺรุวุ ตโะํทรเะยลฺลิทฺทานเะ เอะํทุ กเฬิทาค นีนุ ตกฺษณ นินฺน ตฺริวิธ สเนเะยนฺนุ วีกฺษิสิ, ชย มตฺตุ อปชยคฬุ นํตร นิรฺธริสลฺปฑุตฺตทเะ เอะํทุ ติฬิทู, มุํคฑ วเตนวนฺนิตฺตุ, อวน มเลเะ ธาฬิยิฑุตฺตียเะ ตานเะ?
02005049a กจฺจิจฺจ พลมุขฺยเภฺยห์ ปรราษฺฏฺรเ ปรํตปฯ
02005049c อุปจฺฉนฺนานิ รตฺนานิ ปฺรยจฺฉสิ ยถารฺหตห์ฯฯ
ปรํตป! ศตฺรุวิน ราษฺฏฺรทลฺลิ อฑคิรุว รตฺน สํปตฺตุคฬนฺนุ นินฺน สเนาปติคฬลฺลิ อวร ปทวิคเะ ตกฺกํตเะ หํจุตฺตียเะ ตานเะ?
02005050a กจฺจิทาตฺมานมเวาคฺรเ วิชิตฺย วิชิตเํทฺริยห์ฯ
02005050c ปราํ ชิคีษสเ ปารฺถ ปฺรมตฺตานชิตเํทฺริยานฺฯฯ
ปารฺถ! มโะทลุ นินฺนนฺนุ นีนเ คเะทฺทุกโะํฑุ ชิตเํทฺริยนาคิ ปฺรมตฺตรู อชิตเํทฺริยรู อาท นินฺน ศตฺรุคฬนฺนุ คเะลฺลุตฺตียเะ ตานเ?
02005051a กจฺจิตฺตเ ยาสฺยตห์ ศตฺรูนฺปูรฺวํ ยาํติ สฺวนุษฺฐิตาห์ฯ
02005051c สาม ทานํ จ ภเทศฺจ ทํฑศฺจ วิธิวทฺคุณาห์ฯฯ
นีนุ ศตฺรุคฬ มเลเะ ธาฬิยิฑุว มโะทลุ สาม, ทาน, ภเท, มตฺตุ ทํฑ อี นีติคฬนฺนุ สริยาคิ พฬสุตฺตียเะ ตานเะ?
02005052a กจฺจินฺมูลํ ทฺฤฒํ กฺฤตฺวา ยาตฺราํ ยาสิ วิศาํ ปตเฯ
02005052c ตาํศฺจ วิกฺรมสเ ชเตุํ ชิตฺวา จ ปริรกฺษสิฯฯ
วิศาํปตเ! นินฺน มูลวนฺนุ ทฺฤฒปฑิสิกโะํฑเ ยุทฺธกฺกเะ หโะรฑุตฺตียเะ ตานเะ? นีนุ คเะลฺลลเะํทเ หโราฑุตฺตียา มตฺตุ คเะทฺทวรนฺนุ รกฺษิสุตฺตียา?
02005053a กจฺจิทษฺฏาํคสํยุกฺตา จตุรฺวิธพลา จมูห์ฯ
02005053c พลมุขฺยไห์ สุนีตา ตเ ทฺวิษตาํ ปฺรติพาธนีฯฯ
นินฺน สเนเะยุ จตุรฺวิธวาคิทฺทุ เอะํฏุ อํคคฬนฺนุ หโะํทิทเะยเ? ศตฺรุวนฺนุ สทเะพฑิยลุ สเนาปติคฬิํท โอะฬฺฬเะย รีติยลฺลิ นฑเะสลฺปฑุตฺติวเะ ตานเะ?
02005054a กจฺจิลฺลวํ จ มุษฺฏิํ จ ปรราษฺฏฺรเ ปรํตปฯ
02005054c อวิหาย มหาราช วิหํสิ สมรเ ริปูนฺฯฯ
มหาราช! ปรํตป! ศตฺรุวิน ราษฺฏฺรทลฺลิ สุคฺคิ มตฺตุ พิตฺตุว กาลวนฺนุ พิฏฺฏุ สมรทลฺลิ ศตฺรุวิน มเลเะ อากฺรมณ มาฑุตฺตียเะ ตานเะ?
02005055a กจฺจิตฺสฺวปรราษฺฏฺรเษุ พหวโ'ธิกฺฤตาสฺตวฯ
02005055c อรฺถานฺสมนุติษฺฐํติ รกฺษํติ จ ปรสฺปรํฯฯ
นินฺน มตฺตุ ปร ราษฺฏฺรคฬลฺลิ อิรุว นินฺน อธิกฺฤตริคเะ หณท กโะรตเะยิลฺล ตานเ มตฺตุ ปรสฺปรรนฺนุ รกฺษิสุตฺตารเะ ตานเะ?
02005056a กจฺจิทภฺยวหารฺยาณิ คาตฺรสํสฺปรฺศกานิ จฯ
02005056c ฆฺรเยาณิ จ มหาราช รกฺษํตฺยนุมตาสฺตวฯฯ
มหาราช! นินฺน อาหาร, อาภรณคฬุ มตฺตุ สุวาสนเะคฬนฺนุ กายุววรนฺนุ นีนเ อาริสิกโะํฑิทฺทียเะ ตานเะ?
02005057a กจฺจิตฺกโศํ จ กโษฺฐํ จ วาหนํ ทฺวารมายุธํฯ
02005057c อายศฺจ กฺฤตกลฺยาณไสฺตว ภกฺตไรนุษฺฐิตห์ฯฯ
นินฺน กโศ, กโษฺฐ (ปณต), วาหน, ทฺวาร, อายุธ, มตฺตุ ตเะริคเะคฬนฺนุ กายุตฺติรุววรุ โอะฬฺฬเะยวรุ, นินฺนลฺลเ นิรต ภกฺตรุ ตานเะ?
02005058a กจฺจิทาภฺยํตรเภฺยศฺจ พาหฺยเภฺยศฺจ วิศาํ ปตเฯ
02005058c รกฺษสฺยาตฺมานมเวาคฺรเ ตาํศฺจ สฺวเภฺยโ มิถศฺจ ตานฺฯฯ
วิศาํปตเ! โอะฬคิรลิ อถวา หโะรคิรลิ, มโะทลุ นินฺนนฺนุ นีนุ รกฺษิสิกโะฬฺฬุตฺตียเะ, นํตร นินฺน สเวกรุ, มตฺตุ นินฺน พาํธวรุ ตานเะ?
02005059a กจฺจินฺน ปานเ ทฺยูตเ วา กฺรีฑาสุ ปฺรมทาสุ จฯ
02005059c ปฺรติชานํติ ปูรฺวาหฺณเ วฺยยํ วฺยสนชํ ตวฯ
ปาน, ทฺยูต, วฺยเศฺยเะยรโะฑนเะ สํค อิตฺยาติ วฺยสนคฬิคเะ สํพํธิสิท นินฺน ขรฺจุ เอะษฺฏายิตเะํทุ นินฺน สเวกรุ ปฺราตห์กาลทลฺลิ ติฬิสุวุทิลฺล ตานเะ?
02005060a กจฺจิทายสฺย จารฺธเน จตุรฺภาคเน วา ปุนห์ฯ
02005060c ปาทภาคไสฺตฺริภิรฺวาปิ วฺยยห์ สํศโธฺยตเ ตวฯ
นินฺน ขรฺจุวเะจฺจคฬุ นินฺน อาทายท อรฺธภาควโ อถวา กาลุภาควโ อถวา มุกฺกาลุภาควโ?
02005061a กจิวิชฺชฺญาตีนฺคุรูนฺวฺฤทฺธานฺวณิชห์ ศิลฺปินห์ ศฺริตานฺฯ
02005061c อภีกฺษฺณมนุคฺฤหฺณาสิ ธนธานฺยเน ทุรฺคตานฺฯฯ
กษฺฏทลฺลิรุว นินฺน ชฺญาติ-พาํธวรนฺนู, อาจารฺยรนฺนู, วฺฤทฺธรนฺนู, วรฺตกรนฺนู, ศิลฺปิคฬนฺนู, นินฺน อิตร อาศฺริตรนฺนู ธน-ทานฺยคฬนฺนิตฺตุ สํตไสุวเะ ตานเะ?
02005062a กจฺจิทายวฺยยเ ยุกฺตาห์ สรฺวเ คณกลเขกาห์ฯ
02005062c อนุติษฺฐํติ ปูรฺวาหฺณเ นิตฺยมายวฺยยํ ตวฯฯ
นินฺน อายวฺยย ปริศีลนเะยลฺลิ นิยุกฺต สรฺว คณก ลเขกรู ทินนิตฺยท อายวฺยยวนฺนุ ปูรฺวาหฺณทลฺลิยเ นินคเะ วรทิ มาฑุตฺตารเะ ตานเ?
02005063a กจฺจิทรฺถเษุ สํปฺรเาฒานฺ หิตกามานนุปฺริยานฺฯ
02005063c นาปกรฺษสิ กรฺมภฺยห์ ปูรฺวมปฺราปฺย กิลฺพิษํฯฯ
อรฺถศาสฺตฺรทลฺลิ อนุภวหโะํทิทฺท นินฺน หิตกามิ, อนุปฺริย อธิการิคฬนฺนุ, มโะทลุ ยาวุทเ ตรหท ตปฺปุ อิลฺลทิทฺทรู ตเะคเะทุหากิลฺล ตานเะ?
02005064a กจฺจิทฺวิทิตฺวา ปุรุษานุตฺตมาธมมธฺยมานฺฯ
02005064c ตฺวํ กรฺมสฺวนุรูปเษุ นิยโชยสิ ภารตฯฯ
ภารต! อุตฺตม, มธฺยม มตฺตุ อธม ปุรุษรนฺนุ ติฬิทุ นีนุ อวริคเะ อนุรูป กเะลสคฬลฺลิ นิยโชิสุตฺตียเะ ตานเะ?
02005065a กจฺจินฺน ลุพฺธาศฺจเารา วา วไริณโ วา วิศาํ ปตเฯ
02005065c อปฺราปฺตวฺยวหารา วา ตว กรฺมสฺวนุษฺฐิตาห์ฯฯ
วิศาํปตเ! หณทาสเะยิรุววรนฺนู, กฬฺฬรนฺนู, วไริคฬนฺนู มตฺตุ วฺยวหารทลฺลิ อนุภววิลฺลทวรนฺนู อธิการสฺถานทลฺลิ อิฏฺฏุกโะํฑิลฺล ตานเะ?
02005066a กจฺจินฺน ลุพฺธไศฺจเารไรฺวา กุมารไห์ สฺตฺรีพลเน วาฯ
02005066c ตฺวยา วา ปีฑฺยตเ ราษฺฏฺรํ กจฺจิตฺปุษฺฏาห์ กฺฤษีวลาห์ฯฯ
ลโภิคฬิํทลู, กฬฺฬริํทลู, กุมารริํทลู, สฺตฺรีพลทิํทลู อถวา นินฺนิํทลู ราษฺฏฺรวุ ปีฑเะคโะฬคาคิลฺล ตานเะ? กฺฤษิกรุ สํตุษฺฏราคิทฺทารเะ ตานเะ?
02005067a กจฺจิทฺราษฺฏฺรเ ตฑาคานิ ปูรฺณานิ จ มหาํติ จฯ
02005067c ภาคศโ วินิวิษฺฏานิ น กฺฤษิรฺทเวมาตฺฤกาฯฯ
นินฺน ราษฺฏฺรทลฺลิ เอะลฺลา กฑเะ ตุํพิท ทโะทฺท ทโะฑฺฑ กเะรเะคฬนฺนุ นิรฺมิสิทฺทียเะ ตานเ? กฺฤษิยุ ทไว ตรุว มฬเะย มเลเะ มาตฺร อวลํพิตวาคิลฺล ตานเะ?
02005068a กจฺจิทฺพีชํ จ ภกฺตํ จ กรฺษกายาวสีทตเฯ
02005068c ปฺรติกํ จ ศตํ วฺฤทฺธฺยา ททาสฺยฺฤณมนุคฺรหํฯฯ
กฺฤษิกร พีชธานฺย อถวา อาหาร ธานฺยคฬุ กฑิมเะยาทรเะ, อวริคเะ นูรกฺกเะ โอะํทรํตเะ มาสิกวฺฤทฺธิยนฺนุ ปฑเะทุกโะํฑุ สาลวนฺนุ กโะฑุตฺตียเะ ตานเ?
02005069a กจฺจิตฺสฺวนุษฺฐิตา ตาต วารฺตฺตา ตเ สาธุภิรฺชนไห์ฯ
02005069c วารฺตฺตายาํ สํศฺริตสฺตาต ลโกโ'ยํ สุขมเธตเฯฯ
มคู! นํพิกเะคเะ อรฺห สาธุ ชนรุ นินฺน มุขฺย อิลาขเะคฬนฺนุ นโฑิกโะฬฺฬุตฺติรุวรุ ตานเะ? เอกเะํทรเะ มุขฺย อิลาขเะคฬุ สริยาคิ นฑเะทรเะ มาตฺร ลโกวุ สุข มตฺตุ อภิวฺฤทฺธิยนฺนุ หโะํทุตฺตทเะ.
02005070a กจฺจิจฺฉุจิกฺฤตห์ ปฺราชฺญาห์ ปํจ ปํจ สฺวนุษฺฐิตาห์ฯ
02005070c กฺษเมํ กุรฺวํติ สํหตฺย ราชํ ชนปทเ ตวฯฯ
ราชนฺ! นิษฺฐรู, ปฺราชฺญรู, นฺยายปรรู มตฺตุ นินคเะ วิธเยราคิรุว ไอทุ อธิการิคฬุ7 นินฺน นครท ปฺรติ คฺรามีณ ปฺรทเศทลฺลิ อิรุวรุ ตานเะ? อิวรุ โอะคฺคฏฺฏินลฺลิ กเะลสมาฑิ กฺษเม ตรุตฺตารเะ ตานเ?
02005071a กจฺจินฺนครคุปฺตฺยรฺถํ คฺรามา นครวตฺกฺฤตาห์ฯ
02005071c คฺรามวจฺจ กฺฤตา รกฺษา ตเ จ สรฺวเ ตทรฺปณาห์ฯฯ
นครคฬ รกฺษณเะคโสฺกร คฺรามคฬลฺลิยู นครคฬลฺลิรุวํถเะ วฺยวสฺถเะมาฑลาคิทเะ ตานเะ? คฺรามคฬ รกฺษเะคโสฺกร เอะลฺล หฬฺฬิคฬลฺลิยู คฺรามคฬลฺลิรุว สเากรฺยคฬิวเะ ตานเะ8?
02005072a กจฺจิทฺพลเนานุคตาห์ สมานิ วิษมาณิ จฯ
02005072c ปุราณจเาราห์ สาธฺยกฺษาศฺจรํติ วิษยเ ตวฯฯ
นินฺน ทเศทลฺลิ สไนฺยวุ สม มตฺตุ วิษม ปฺรทเศคฬลฺลิยู นครคฬลฺลิยู สํจริสิ กฬฺฬรนฺนุ หุฑุกุตฺติรุตฺตารเะ ตานเะ?
02005073a กจฺจิตฺ สฺตฺริยห์ สาํตฺวยสิ กจฺจิตฺตาศฺจ สุรกฺษิตาห์ฯ
02005073c กจฺจินฺน ศฺรทฺทธาสฺยาสาํ กจฺจิทฺคุหฺยํ น ภาษสเฯฯ
สฺตฺรียรนฺนุ สํตวิสุตฺตียเะ มตฺตุ อวรนนฺนุ รกฺษิสุตฺติรุวเะ ตานเะ? อาทรเะ อวร มเลเะ ตุํพา นํพิกเะยนฺนิฑุวุทิลฺล ตานเะ? อวรโะํทิคเะ รหสฺยวิษยคฬนฺนุ หเฬิกโะฬฺฬุวุทิลฺล ตานเะ?
02005074a กจฺจิจฺจารานฺนิศิ ศฺรุตฺวา ตตฺการฺยมนุจิํตฺย จฯ
02005074c ปฺริยาณฺยนุภวํ ศเษเ วิทิตฺวาภฺยํตรํ ชนํฯฯ
คูฒจารร วรทิยนฺนุ กเฬิ มาฑพเกาท การฺยท กุริตุ ยโจิสิ, โอะฬคิรุววรุ ยารเะํทุ ติฬิทุ นํตร สุขวาคิ สุรกฺษิตวาคิ มลคุตฺตียเะ ตานเะ?
02005075a กจฺจิทฺทฺวเา ปฺรถมเา ยามเา ราตฺรฺยาํ สุปฺตฺวา วิศาํ ปตเฯ
02005075c สํจิํตยสิ ธรฺมารฺถเา ยาม อุตฺถาย ปศฺจิมเฯฯ
วิศาํปตเ! ราตฺริย มโะทลุ เอะรฑุ ยามคฬลฺลิ นิทฺทเะ มาฑิ กโะนเะย ยามทลฺลิ เอะทฺทุ ธรฺมารฺถ วิษยคฬ กุริตุ จิํติสุตฺตียเะ ตานเะ?
02005076a กจฺจิทฺทรฺศยสเ นิตฺยํ มนุษฺยานฺสมลํกฺฤตานฺฯ
02005076c อุตฺถาย กาลเ กาลชฺญห์ สห ปาํฑว มํตฺริภิห์ฯฯ
ปาํฑว! สกาลทลฺลิ เอะทฺทุ, นิตฺยวิธิคฬนฺนุ ปูรไสิ, สมลํกฺฤตนาคิ, กาลชฺญ มํตฺริคฬโะํทิคเะ ปุรชนร ทรฺศน มาฑุตฺตียเะ ตานเะ?
02005077a กจฺจิทฺรกฺตาํพรธราห์ ขฑฺคหสฺตาห์ สฺวลํกฺฤตาห์ฯ
02005077c อภิตสฺตฺวามุปาสํตเ รกฺษณารฺถมริํทมฯฯ
อริํทม! กเะํปุ อุฑุคเะคฬนฺนุ ธริสิ กฑฺคคฬนฺนุ หิฑิทิรุว, อลํกฺฤต อํครกฺษกรุ สุตฺตลู อิทฺทุ ยาวาคลู นินฺนนฺนุ รกฺษิสิรุตฺตารเะ ตานเะ?
02005078a กจฺจิทฺทํฑฺยเษุ ยมวตฺปูชฺยเษุ จ วิศาํ ปตเฯ
02005078c ปรีกฺษฺย วรฺตสเ สมฺยคปฺริยเษุ ปฺริยเษุ จฯฯ
วิศาํปตเ! นฺยายกฺกเะ พํท วิษยคฬลฺลิ, ศิกฺษเะนีฑพเกาทวริคเะ มตฺตุ คเารวิสพเกาทวริคเะ, นินคิษฺฏวาทวราคิทฺทรู อิษฺฏวิลฺลทวราคิทฺทรู สํปูรฺณวาคิ ปรีกฺษิสิ ยมนํตเะ วรฺติสุตฺตียเะ ตานเะ?
02005079a กจฺจิจฺฉารีรมาพาธมเาษธไรฺนิยมเน วาฯ
02005079c มานสํ วฺฤทฺธสเวาภิห์ สทา ปารฺถาปกรฺษสิฯฯ
ปารฺถ! ศารีริก พาธเะคฬนฺนุ เอาษธ มตฺตุ ปถฺยคฬิํท มตฺตุ มานสิก พาธเะคฬนฺนุ วฺฤทฺธร สเวเะ มาฑุวุทริํท สทา หโคลาฑิสิกโะฬฺฬุตฺตียเะ ตานเะ?
02005080a กจฺจิทฺวไทฺยาศฺจิกิตฺสายามษฺฏาํคายาํ วิศารทาห์ฯ
02005080c สุหฺฤทศฺจานุรกฺตาศฺจ ศรีรเ ตเ หิตาห์ สทาฯฯ
นินฺน ศรีร หิตวนฺนุ นโฑิกโะฬฺฬุว วไทฺยรุ อษฺฏาํค9 จิกิตฺสเะยลฺลิ วิศารทรุ, สฺนเหปรรุ มตฺตุ อนุรกฺตรุ ตานเะ?
02005081a กจฺจินฺน มานานฺมโหาทฺวา กามาทฺวาปิ วิศาํ ปตเฯ
02005081c อรฺถิปฺรตฺยรฺถินห์ ปฺราปฺตานปาสฺยสิ กถํ จนฯฯ
วิศาํปตเ! ลโภทิํทลาคลี, มโหทิํทลาคลี, อภิมานทิํทาคลี นีนุ นินฺนลฺลิคเะ พํทิรุว อรฺถิ-ปฺรตฺยรฺถิคฬนฺนุ10 เอะํทู หิํทเะ กฬุหิสุวุทิลฺล ตานเะ?
02005082a กจฺจินฺน ลโภานฺมโหาทฺวา วิศฺรํภาตฺปฺรณยเน วาฯ
02005082c อาศฺริตานาํ มนุษฺยาณาํ วฺฤตฺติํ ตฺวํ สํรุณตฺสิ จฯฯ
ลโภทิํทาคลี, มโหทิํทาคลี, คโะํทลทิํทาคลี, อถวา ปฺรีติยิํทาคลี นินฺน อาศฺริตราคิรุว มนุษฺยร ชีวนวฺฤตฺติยนฺนุ นิลฺลิสุวุทิลฺล ตานเะ?
02005083a กจฺจิตฺปเารา น สหิตา ยเ จ ตเ ราษฺฏฺรวาสินห์ฯ
02005083c ตฺวยา สห วิรุธฺยํตเ ปรไห์ กฺรีตาห์ กถํ จนฯฯ
นครทลฺลิ วาสิสุววร สหิต นินฺน ราษฺฏฺรทลฺลิ วาสิสิรุววรุ ศตฺรุคฬ ปฺรเรณเะยิํท นินฺน วิรุทฺธ โอะฏฺฏิคเะ ปฺรติภฏิสุตฺติลฺล ตานเะ?
02005084a กจฺจิตฺตเ ทุรฺพลห์ ศตฺรุรฺพลเนโปนิปีฑิตห์ฯ
02005084c มํตฺรเณ พลวานฺกศฺจิทุภาภฺยาํ วา ยุธิษฺฐิรฯฯ
ยุธิษฺฐิร! นินฺน ทุรฺพลศตฺรุวนฺนุ พลปฺรยโคิสิ นิยํตฺรณทลฺลิฏฺฏุกโะํฑิทฺทียเะ ตานเะ? มตฺตุ นินคิํถ หเะจฺจุ พลศาลิยาคิรุววรนฺนุ ปรสฺปร วิจารวินิมยทิํท ตโะํทรเะกโะฑท หาคเะ นโฑิกโะฬฺฬุตฺติทฺทียเะ ตานเะ?
02005085a กจฺจิตฺสรฺวเ'นุรกฺตาสฺตฺวาํ ภูมิปาลาห์ ปฺรธานตห์ฯ
02005085c กจฺจิตฺปฺราณาํสฺตฺวทรฺถเษุ สํตฺยชํติ ตฺวยา หฺฤตาห์ฯฯ
นินฺน อธีนทลฺลิรุว ภูมิปาลรเะลฺลรู นินฺนลฺลิยเ อนุรกฺตราคิทฺทารเะ ตานเะ? มตฺตุ นินคาคิ ปฺราณวนฺนุ ตโะรเะยลู สิทฺธริทฺทารเะ ตานเะ?
02005086a กจฺจิตฺตเ สรฺววิทฺยาสุ คุณตโ'รฺจา ปฺรวรฺตตเฯ
02005086c พฺราหฺมณานาํ จ สาธูนาํ ตว นิห์ศฺรเยสเ ศุภาฯฯ
นีนุ นินฺน โอะฬฺฬเะยทกฺกาคิยเ สรฺว วิธฺยเะคฬลฺลิ อวริคิรุว คุณมฏฺฏกฺกนุคุณวาคิ พฺราหฺมณรุ มตฺตุ สาธุคฬนฺนุ คเารวิสุตฺตียเะ ตานเะ?
02005087a กจฺจิทฺธรฺมเ ตฺรยีมูลเ ปูรฺวไราจริตเ ชนไห์ฯ
02005087c วรฺตมานสฺตถา กรฺตุํ ตสฺมินฺกรฺมณิ วรฺตสเฯฯ
นินฺน ปูรฺวช ชนริํท อาจริตคโะํฑ มูรุวเทคฬเ มูล ธรฺมทํตเะ นฑเะทุกโะฬฺฬุตฺติทฺทเยเะ มตฺตุ กรฺมคฬลฺลิ นิรตนาคิทฺทียเะ ตานเะ?
02005088a กจฺจิตฺตว คฺฤหเ'นฺนานิ สฺวาทูนฺยศฺนํติ วไ ทฺวิชาห์ฯ
02005088c คุณวํติ คุณโปเตาสฺตวาธฺยกฺษํ สทกฺษิณํฯฯ
นินฺน มนเะยลฺลิ นินฺน สมฺมุขทลฺลิ คุณวํต ทฺวิชรุ ทกฺษิณเะคฬนฺนุ ปฑเะทุ สฺวาทยุกฺต อุตฺตม อูฏวนฺนุ อุณฺณุตฺตารเะ ตานเะ?
02005089a กจฺจิตฺกฺรตูนเกจิตฺตโ วาชปเยาํศฺจ สรฺวศห์ฯ
02005089c ปุํฑรีกาํศฺจ การฺตฺสฺนฺยเะน ยตสเ กรฺตุมาตฺมวานฺฯฯ
เอกจิตฺตนาคิ อาตฺมวนฺนุ ชยิสิ, วาชปเย มตฺตุ ปุํฑรีก กฺรตุคฬนฺนุ สํปูรฺณวาคิ มาฑลุ ปฺรยตฺนิสุตฺติรุวเะ ตานเะ?
02005090a กจฺจิชฺชฺญาตีนฺคุรูนฺวฺฤทฺธานฺทไวตาํสฺตาปสานปิฯ
02005090c จไตฺยาํศฺจ วฺฤกฺษานฺกลฺยาณานฺพฺราหฺมณาํศฺจ นมสฺยสิฯฯ
นีนุ ชฺญาติ-พาํธวรนฺนุ, คุรุคฬนฺนุ, วฺฤทฺธรนฺนุ, ทเวตเะคฬนฺนุ, ตาปสรนฺนุ, จไตฺยคฬนฺนุ, มํคฬกร วฺฤกฺษคฬนฺนุ, พฺราหฺมณรนฺนุ นมสฺกริสุตฺตียเะ ตานเะ?
02005091a กจฺจิทเษา จ ตเ พุทฺธิรฺวฺฤตฺติรเษา จ ตเ'นฆฯ
02005091c อายุษฺยา จ ยศสฺยา จ ธรฺมกามารฺถทรฺศินีฯฯ
11อนฆ! อายุสฺสนฺนู ยศวนฺนู วฺฤทฺธิสุว, ธรฺมกามารฺถคฬนฺนุ ตโริสุว อิทรํตเะยเ พุทฺธิ มตฺตุ นฑตเะคฬิํท นินฺน ทเศวนฺนุ อาฬุตฺติทฺทียเะ ตานเะ?
02005092a เอตยา วรฺตมานสฺย พุทฺธฺยา ราษฺฏฺรํ น สีทติฯ
02005092c วิชิตฺย จ มหีํ ราชา สโ'ตฺยํตํ สุขมเธตเฯฯ
อี รีติ พุทฺธิยุกฺตนาคิ นฑเะทุกโะฬฺฬุววน ราษฺฏฺรวุ นาศวาคุวุทิลฺล มตฺตุ อํถห ราชนุ มหิยนฺนุ คเะทฺทุ อตฺยํต สุขวนฺนุ หโะํทุตฺตานเะ.
02005093a กจฺจิทารฺยโ วิศุทฺธาตฺมา กฺษาริตศฺจเารกรฺมณิฯ
02005093c อทฺฤษฺฏศาสฺตฺรกุศลไรฺน ลโภาทฺวธฺยตเ ศุจิห์ฯฯ
อารฺย วิศุทฺธาตฺมร มเลเะ กฬฺฬตนท อปวาทนฺนุ หโะริสิ ลโภทิํทลโ มํทพุทฺธิยิํทลโ วธเะยาคท หาคเะ นโฑิกโะฬฺฬุตฺตียเะ ตานเะ?
02005094a ปฺฤษฺฏโ คฺฤหีตสฺตตฺการี ตชฺชฺญไรฺทฺฤษฺฏห์ สการณห์ฯ
02005094c กจฺจินฺน มุจฺยตเ สฺตเนโ ทฺรวฺยลโภานฺนรรฺษภฯฯ
นรรฺษภ! ปฺรศฺนเะคฬิคโะฬคาคิ, อวนนฺนุ สลกรณเะคฬโะฑนเะ นโฑิทวร สากฺษิย ปฺรการ สเะรเะหิฑิทุ พํธนทลฺลิฏฺฏ อปราธิยุ ลํจท การณทิํท พิฑุคฑเะ หโะํทพหุทเ?
02005095a วฺยุตฺปนฺนเ กจฺจิทาฒฺยสฺย ทริทฺรสฺย จ ภารตฯ
02005095c อรฺถานฺน มิถฺยา ปศฺยํติ ตวามาตฺยา หฺฤตา ธนไห์ฯฯ
ภารต! โอะํทุวเฬเะ ธนิก มตฺตุ พฑวน มธฺยเะ ชคฬ พํทาค นินฺน อมาตฺยรุ ลํจวนฺนุ ตเะคเะทุกโะํฑุ สุฬฺฬุ นิรฺธารคฬนฺนุ นีฑุตฺตารเะยเ?
02005096a นาสฺติกฺยมนฺฤตํ กฺรโธํ ปฺรมาทํ ทีรฺฆสูตฺรตาํฯ
02005096c อทรฺศนํ ชฺญานวตามาลสฺยํ กฺษิปฺตจิตฺตตาํฯฯ
02005097a เอกจิํตนมรฺถานามนรฺถชฺญไศฺจ จิํตนํฯ
02005097c นิศฺจิตานามนารํภํ มํตฺรสฺยาปริรกฺษณํฯฯ
02005098a มํคลฺยสฺยาปฺรยโคํ จ ปฺรสํคํ วิษยเษุ จฯ
02005098c กจฺจิตฺตฺวํ วรฺชยสฺยเตานฺราชทโษาํศฺจตุรฺทศฯฯ
นาสฺติกฺย (ทเวรลฺลิ นํพิกเะยนฺนิฑทิรุวุทุ), อนฺฤต (สุฬฺฬุ หเฬุวุทุ), กฺรโธ (สิฏฺฏุ), ปฺรมาท (อชาครูกตเะ), ทีรฺฆสูตฺรตเะ (สุตฺตุพฬสิ ยโชิสุวุทุ, กเะลส มาฑุวุทุ), ชฺญานวนฺนุ กาณทิรุวุทุ (วิวเกตเะยนฺนุ อลกฺษิสุวุทุ), อาลสฺย (สโมาริตน), กฺษิปฺตจิตฺตตเะ (สทา มรเะยุวิกเะ), โอะพฺพนิํทลเ สลหเะ สูจนเะคฬนฺนุ สฺวีกริสุวุทุ, อภิวฺฤทฺธิ ยโชนเะคฬ กุริตุ อวุคฬ พคฺคเะ ติฬิยทิทฺทวริํท สลหเะ สูจนเะคฬนฺนุ ปฑเะยุวุทุ, นิรฺธริสิท การฺยคฬนฺนุ ตฑวาคิ อารํภิสุวุทุ, มํตฺราลโจนเะคฬนฺนุ คเาปฺยวาคิ อิฑทเ อิรุวุทุ, มํคลการฺยคฬนฺนุ กไคโะฬฺฬทเ อิรุวุทุ, มตฺตุ สุขภโคคฬลฺลิยเ ตโะฑคิรุวุทุ อิวเ หทินาลฺชุ ราชทโษคฬนฺนุ นีนุ วรฺชิสิทฺทียเะ ตานเ?
02005099a กจฺจิตฺตเ สผลา วเทาห์ กจฺจิตฺตเ สผลํ ธนํฯ
02005099c กจฺจิตฺตเ สผลา ทาราห์ กจฺจิตฺตเ สผลํ ศฺรุตํฯฯ
วเทคฬุ สผลวาคิวเะยเ? ธนวุ สผลวาคิทเะยเ? หเะํฑติยรุ สผลวาคิทฺทารเะยเ? มตฺตุ กลิติทฺทิทุ สผลวาคิทเะยเ?”
02005100 ยุธิษฺฐิร อุวาจฯ
02005100a กถํ วไ สผลา วเทาห์ กถํ วไ สผลํ ธนํฯ
02005100c กถํ วไ สผลา ทาราห์ กถํ วไ สผลํ ศฺรุตํฯฯ
ยุธิษฺฐิรนุ หเฬิทนุ: “วเทคฬุ หเคเะ สผลวาคุตฺตวเะ? ธนวุ หเคเะ สผลวาคุตฺตทเะ? ปตฺนิยรุ หเคเะ สผลวาคุตฺตารเะ? มตฺตุ กลิติทฺทิทุ หเคเะ สผลวาคุตฺตทเะ?”
02005101 นารท อุวาจฯ
02005101a อคฺนิหโตฺรผลา วเทา ทตฺตภุกฺตผลํ ธนํฯ
02005101c รติปุตฺรผลา ทาราห์ ศีลวฺฤตฺตผลํ ศฺรุตํฯฯ
นารทนุ หเฬิทนุ: “วเทคฬุ อคฺนิหโตฺรทลฺลิ ผลวนฺนุ นีฑุตฺตวเะ. ธนวุ ภโค มตฺตุ ทานคฬลฺลิ สผลวาคุตฺตทเะ. ปตฺนิยรุ รติกฺรีฑเะยลฺลิ มตฺตุ สํตานทลฺลิ ผลวนฺนุ นีฑุตฺตารเะ. มตฺตุ กลิติทฺทิทุ ศีล มตฺตุ นฑวฬิกเะยลฺลิ สผลวาคุตฺตทเะ.””
02005102 วไศํปายน อุวาจฯ
02005102a เอตทาขฺยาย ส มุนิรฺนารทห์ สุมหาตปาห์ฯ
02005102c ปปฺรจฺฉานํตรมิทํ ธรฺมาตฺมานํ ยุธิษฺฐิรํฯฯ
วไศํปายนนุ หเฬิทนุ: “อา สุมหาตป นารทนุ อี รีติ หเฬิท นํตร อริํทม ธรฺมาตฺม ยุธิษฺฐิรนนฺนุ กเฬิทนุ:
02005103 นารท อุวาจฯ
02005103a กจฺจิทภฺยาคตา ทูราทฺวณิชโ ลาภการณาตฺฯ
02005103c ยถโกฺตมวหารฺยํตเ ศุลฺกํ ศุลฺกโปชีวิภิห์ฯฯ
นารทนุ หเฬิทนุ: “ตเะริคเะย อธิการิคฬุ ทูรทเศคฬิํท ลาภคฬิสลเะํทุ พํทิรุว วรฺตกริํท ยถโกฺต ศุลฺกวนฺนุ ตเะคเะทุกโะฬฺฬุตฺตารเะ ตานเะ?
02005104a กจฺจิตฺตเ ปุรุษา ราชนฺปุรเ ราษฺฏฺรเ จ มานิตาห์ฯ
02005104c อุปานยํติ ปณฺยานิ อุปธาภิรวํจิตาห์ฯฯ
ราชนฺ! ตมฺม ทฺรวฺยคฬนฺนุ ตํท อวรนฺนุ นินฺน ราษฺฏฺรท นครคฬลฺลิ มโสมาฑทเ วํจนเะ มาฑทเ คเารวทิํท กาณุตฺตารเะ ตานเะ?
02005105a กจฺจิจฺฉฺฤณโษิ วฺฤทฺธานาํ ธรฺมารฺถสหิตา คิรห์ฯ
02005105c นิตฺยมรฺถวิทาํ ตาต ตถา ธรฺมานุทรฺศินาํฯฯ
มคู! อรฺถวิท, ธรฺมานุทรฺศิคฬาท วฺฤทฺธริํท นีนุ นิตฺยวู ธรฺมารฺถสหิต มาตุคฬนฺนุ กเฬุตฺติรุตฺตียเะ ตานเะ?
02005106a กจฺจิตฺตเ กฺฤษิตํตฺรเษุ คโษุ ปุษฺปผลเษุ จฯ
02005106c ธรฺมารฺถํ จ ทฺวิชาติภฺยโ ทียตเ มธุสรฺปิษีฯฯ
สุคฺคิย กาลทลฺลิ, คโวุคฬุ กรุหากุว กาลทลฺลิ, มรคฬุ หูพิฑุว มตฺตุ หณฺณุคฬนฺนุ ปฑเะยุว กาลทลฺลิ ธรฺมารฺถ วฺฤทฺธิคโสฺกร ทฺวิชริคเะ ชเนุ มตฺตุ ตุปฺปคฬ ทาน มาฑุตฺตียเะ ตานเะ?
02005107a ทฺรวฺยโปกรณํ กจฺจิตฺสรฺวทา สรฺวศิลฺปินาํฯ
02005107c จาตุรฺมาสฺยาวรํ สมฺยมฺนิยตํ สํปฺรยจฺฉสิฯฯ
นีนุ ยาวาคลู เอะลฺล ศิลฺปิคฬิคู นาลฺกุติํคฬ มุํคฑ ทฺรวฺยโปกรณคฬนฺนุ กโะฑุตฺตียเะ ตานเะ?
02005108a กจฺจิตฺกฺฤตํ วิชานีษเ กรฺตารํ จ ปฺรศํสสิฯ
02005108c สตาํ มธฺยเ มหาราช สตฺกรโษิ จ ปูชยนฺฯฯ
มหาราช! การฺย มตฺตุ กรฺตารรนฺนุ คุรุติสิ, ปฺรศํสิสิ, สาตฺวิกร มธฺยเะ ปูชิสิ สตฺกริสุตฺตียเะ ตานเะ?
02005109a กจฺจิตฺสูตฺราณิ สรฺวาณิ คฺฤหฺณาสิ ภรตรฺษภฯ
02005109c หสฺติสูตฺราศฺวสูตฺราณิ รถสูตฺราณิ จาภิภโฯฯ
ภรตรฺษภ! วิภโ! สรฺว สูตฺรคฬนฺนุ-หสฺติสูตฺร, อศฺวสูตฺร, รถ สูตฺรคฬนฺนุ ปฑเะทิทฺทียเะ ตานเะ?
02005110a กจฺจิทภฺยสฺยตเ ศศฺวทฺคฺฤหเ ตเ ภรตรฺษภฯ
02005110c ธนุรฺวเทสฺย สูตฺรํ จ ยํตฺรสูตฺรํ จ นาครํฯฯ
ภรตรฺษภ! นินฺน มนเะยลฺลิ ธนุรฺวเท สูตฺร, นคร นิรฺมาณ ยํตฺร สูตฺรคฬ อธฺยยนวุ สทา นฑเะยุตฺตทเะ ตานเะ?
02005111a กจฺจิทสฺตฺราณิ สรฺวาณิ พฺรหฺมทํฑศฺจ ตเ'นฆฯ
02005111c วิษยโคาศฺจ ตเ สรฺวเ วิทิตาห์ ศตฺรุนาศนาห์ฯฯ
อนฆ! นินคเะ ศตฺรุคฬนฺนุ นาศปฑิสพลฺล สรฺว อสฺตฺรคฬ, พฺรหฺมทํฑท มตฺตุ วิษยโค ปฺรยโคคฬเะลฺลวู ติฬิทิทเะ ตานเะ?
02005112a กจฺจิทคฺนิภยาจฺจไว สรฺปวฺยาลภยาตฺตถาฯ
02005112c รโครกฺษโภยาจฺจไว ราษฺฏฺรํ สฺวํ ปริรกฺษสิฯฯ
นีนุ นินฺน ราษฺฏฺรวนฺนุ อคฺนิภย, สรฺป ภย, วฺยาลภย, รโคภย มตฺตุ รากฺษสภยคฬิํท รกฺษิสุตฺติทฺทียเะ ตานเะ?
02005113a กจฺจิทํธาํศฺจ มูกาํศฺจ ปํคูนฺวฺยํคานพาํธวานฺฯ
02005113c ปิตเว ปาสิ ธรฺมชฺญ ตถา ปฺรวฺรชิตานปิฯฯ
ธรฺมชฺญ! อํธรนฺนู, มูกรนฺนู, กุํฏรนฺนู, วิกลาํครนฺนู, อนาถรนฺนู, ปริวฺราชกรนฺนู ตํทเะยโปาทิยลฺลิ ปริรกฺษิสุตฺติรุว ตานเะ?””
02005114 12วไศํปายน อุวาจฯ
02005114a เอตาห์ กุรูณาํ ฤษภโ มหาตฺมาฯ ศฺรุตฺวา คิรโ พฺราหฺมณสตฺตมสฺยฯ
02005114c ปฺรณมฺย ปาทาวภิวาทฺย หฺฤษฺฏโฯ ราชาพฺรวีนฺนารทํ ทเวรูปํฯฯ
วไศํปายนนุ หเฬิทนุ: “อา มหาตฺม พฺราหฺมณสตฺตมน มาตุคฬนฺนุ กเฬิ สํตโษคโะํฑ กุรุวฺฤษภ ราชนุ อา ทเวรูปิ นารทน ปาทคฬิคเะ อภิวํทิสิ นมสฺกริสิ หเฬิทนุ:
02005115a เอวํ กริษฺยามิ ยถา ตฺวยโกฺตํฯ ปฺรชฺญา หิ มเ ภูย เอวาภิวฺฤทฺธาฯ
02005115c อุกฺตฺวา ตถา จไว จการ ราชาฯ ลเภเ มหีํ สาครมเขลาํ จฯฯ
“นนฺน ปฺรชฺญเะยนฺนุ อินฺนู วฺฤทฺธิคโะฬิสิท นีนุ หเฬิท มาตุคฬํตเะยเ นฑเะทุกโะฬฺฬุตฺตเนเะ.” อา ราชนุ หาคเะ หเฬิทุทลฺลทเ อทรํตเะยเ มาฑิ สาครทิํท อาวฺฤต มหิยนฺนุ ปฑเะทนุ.
02005116 นารท อุวาจฯ
02005116a เอวํ ยโ วรฺตตเ ราชา จาตุรฺวรฺณฺยสฺย รกฺษณเฯ
02005116c ส วิหฺฤตฺยเห สุสุขี ศกฺรสฺยไติ สลโกตาํฯฯ
นารทนุ หเฬิทนุ: “อี รีติยลฺลิ ยาว ราชนุ นฑเะทุกโะฬฺฬุตฺตานโ อวนุ จาตุรฺวรฺณฺยทวรนฺนุ รกฺษิสิ, อี ภูมิยลฺลิ สุขี ชีวนวนฺนุ ปฑเะทุ ศกฺรน ลโกวนฺนุ หโะํทุตฺตานเะ.””
สมาปฺติ
ศฺรี มหาภารตเ สภาปรฺวณิ สภาปรฺวณิ นารทปฺรศฺนมุขเน ราชธรฺมานุศาสนเ ปํจมโ'ธฺยายห์ฯฯ
อิทุ ศฺรีมหาภารตทลฺลิ สภาปรฺวทลฺลิ สภาปรฺวทลฺลิ นารทนิํท ปฺรศฺนเะคฬ มูลก ราชธรฺมท กุริตุ อุปทเศ เอะนฺนุว ไอทนเะย อธฺยายวุ.
-
ปฺราตห์กาลทลฺลิ ธรฺมสาธนเะยนฺนู มทฺยาหฺนทลฺลิ อรฺถสาธนเะยนฺนู, ราตฺริยลฺลิ กามสาธนเะยนฺนู มาฑพเกเะํทุ หเฬุตฺตารเะ. ↩︎
-
วกฺตา ปฺรคลฺภโ มเธาวี สฺมฺฤติมานฺ นยวิตฺกวิห์ เอะํทุ อารุ ราชคุณคฬนฺนุ วิวริสุตฺตารเะ. วกฺตา -พเรเะ พเรเะ ชนรโะํทิคเะ, อมาตฺยรโะฑนเะ, จารรโะฑนเะ, คูฒจารรโะฑนเะ, หเคเะ มาตนาฑพเกุ เอะนฺนว สริยาท ติฬุวฬิกเะยุฬฺฬวนุ. ปฺรคลฺภห์ -ศตฺรุคฬ วินาศท วิษยทลฺลิ กฺษิปฺรวาคิ นิรฺธารคฬนฺนุ ตเะคเะทุกโะฬฺฬุววนุ. มเธาวี -ตรฺกพุทฺธิยุฬฺฬวนุ, วิวเกิ. สฺมฺฤติมานฺ -หิํทเนายิตุ เอะนฺนุวุทนฺนุ วิมรฺศิสิ มุํทเนาคพเกุ, อาคพหุทุ เอะนฺนุว ปรามรฺศเะยุฬฺฬวนุ. นยวิตฺ -นีติศาสฺตฺรวนฺนุ จเะนฺนาคิ ติฬิทิรุววนุ. กวิห์ -ศุกฺราจารฺยนํตเะ ปาํฑิตฺยวุฬฺฬวนุ. ↩︎
-
สาม, ทาน, ภเท, ทํฑ, มํตฺร, เอาษธ, มตฺตุ อิํทฺรชาล อิวุ ศตฺรุคฬนฺนุ คเะลฺลลุ อนุสริสพเกาท เอฬุ อุปายคฬุ. ↩︎
-
กฺฤษิ, วาณิชฺย, มารฺคนิรฺมาณ, สเตุนิรฺมาณ, กโฏเะคฬ นิรฺมาณ, อาหารธานฺยคฬ สํรกฺษณเะ, มตฺตุ ขนิชคฬนฺนุ ตเะคเะยุว คณิคฬ นิรฺมาณ อิวเ ราชรุ มาฑพเกาท เอะํฏุ การฺยยโชนเะคฬุ. ↩︎
-
กศฺจินฺปฺรกฺฤตยห์ สปฺต ลุปฺตา น ภรตรฺษภ เอะนฺนุว ศฺลโกวู อิทเะ. สปฺตฺรปฺรกฺฤติคฬนฺนุ สปฺต ราชฺยาํคคฬุ เอะํทู ปริคณิสุตฺตารเะ: สฺวามี, สุหฺฤตฺ, กโศ, ราษฺฏฺร, ทุรฺค, พล. อธิการิคฬ รูปทลฺลิ เอฬุ ปฺรกฺฤติคฬุ ทุรฺคาธฺยกฺษ, พลาธฺยกฺษ, ธรฺมาธฺยกฺษ, จมูปติ, ปุรโหิต, วไทฺย, มตฺตุ ชฺยเาติษิก. ↩︎
-
มํตฺริคฬลฺลิรพเกาท คุณคฬุ: ศุทฺทาจารวุฬฺฬวรุ, กุลีนรุ, อสาธารณ มนโนไรฺมลฺยวิรววรุ, อาตฺมสมานรุ, วฺฤทฺธรุ, ราชนีติยลฺลิ พโธนเะมาฑลุ สมรฺถราทวรุ, มตฺตุ ราชนลฺลิยเ อนุรกฺตราคิรุววรุ. ↩︎
-
ไอทุ อธิการิคฬุ ปฺรศาสฺตา (คฺรามรกฺษก), สมาหรฺตา (วฺยวสาย วาณิชฺยคฬ มเลฺวิจารณเะ), สํวิธาตา (นิยมคฬนฺนุ ชาริคโะฬิสุว), ลเขก (ลเะกฺกปตฺรคฬนฺนุ นโฑิกโะฬฺฬุววนุ) มตฺตุ สากฺษิ. ↩︎
-
คฺรามคฬลฺลิยู นครคฬลฺลิรุว สเากรฺยคฬิวเะยเ? หฬฺฬิคฬุ คฺรามคฬาคิยู, คฺรามคฬุ ปุรคฬาคิยู, มตฺตุ ปุรคฬุ นครคฬาคิยู อภิวฺฤทฺธิ หโะํทุตฺติวเะยเ? ↩︎
-
ิทาน, ปูรฺวลิํค, รูป, อปศย, สํปฺราปฺติ, เอาษธ, รโค, ปริจารก - อิวุ อษฺฏาํคคฬุ. นาฑี, มล, มูตฺร, ชิหฺวา, นเตฺร, รูป, ศพฺธ, สฺปรฺษ อิวู กูฑ อษฺฏาํคคฬุ. ↩︎
-
วฺยาชฺยวนฺนุ ตเะคเะทุกโะํฑุ พํทิรุว วาทิ-ปฺรติวาทิคฬุ ↩︎
-
ภารตทรฺศน สํปุฏทลฺลิ อินฺนโะํทุ ศฺลโกวิทเะ: กศฺจิจฺฉโกโ น มนุรฺวา ตฺวยา ปฺรโตฺสาทฺยตเ'นฆ ฯ อปิ มํคลหสฺตศฺจ ชนห์ ปารฺศฺวเ นุ ติษฺฐติ ฯฯ อรฺถาตฺ - อนฆ! นิษฺการณวาเอ นีนุ ยาริคู ทุห์ข-กโปคฬนฺนุ อุํฏุมาฑุตฺติลฺล ตานเะ? มตฺตุ มํคล วสฺตุคฬนฺนุ หิฑิท ชนรุ นินฺน ปกฺกทลฺลิ นิํติรุตฺตารเะ ตานเะ? ↩︎
-
อิทกฺกู มโะทลุ อินฺนู โอะํทุ ศฺลโกวุ ภารตทรฺศน สํปุฏทลฺลิทเะ - ษฑนรฺถา มหาราช กจฺจิตฺตเ ปฺฤษฺฐตห์ กฺฤตาห์ ฯ นิทฺราลสฺยํ ภยํ กฺรโธโ'มารฺทวํ ทีรฺฆสูตฺรตา ฯฯ อรฺถาตฺ - มหาราช! อตินิทฺรเะ, สโมาริตน, ภย, กโป, กฐโรตเะ, มตฺตุ การฺยคฬนฺนุ นิธานวาคิ มาฑุวุทุ - อี อนรฺถการิ อารุ ทโษคฬนฺนุ ทูรวิฏฺฏิรุวเะ ตานเะ? ↩︎