પ્રવેશ
।। ઓં ઓં નમો નારાયણાય।। શ્રી વેદવ્યાસાય નમઃ ।।
શ્રી કૃષ્ણદ્વૈપાયન વેદવ્યાસ વિરચિત
શ્રી મહાભારત
આદિ પર્વ
ખાંડવદાહ પર્વ
અધ્યાય 225
સાર
મંદપાલનુ મક્કળન્નુ, મક્કળ તાયિયન્નૂ મત્તુ પત્નિયન્નૂ કરॆદુકॊંડુ બેરॆ પ્રદેશક્કॆ હોદુદુ (1-4). ઇંદ્રનુ કૃષ્ણાર્જુનરિગॆ વરવન્નિત્તુદુદુ (5-14). પાવકનુ કૃષ્ણાર્જુનરિંદ બીળ્કॊંડિદુદુ (15-19).
01225001 મંદપાલ ઉવાચ।
01225001a યુષ્માકં પરિરક્ષાર્થં વિજ્ઞપ્તો જ્વલનો મયા।
01225001c અગ્નિના ચ તથેત્યેવં પૂર્વમેવ પ્રતિશ્રુતં।।
મંદપાલનુ હેળિદનુ: “નિમ્મન્નુ પરિરક્ષિસલુ નાનુ અગ્નિયલ્લિ વિજ્ઞાપિસિદ્દॆ. હાગॆયે આગલॆંદુ ઈ હિંદॆયે અગ્નિયુ ઉત્તરિસિદ્દનુ.
01225002a અગ્નેર્વચનમાજ્ઞાય માતુર્ધર્મજ્ઞતાં ચ વઃ।
01225002c યુષ્માકં ચ પરં વીર્યં નાહં પૂર્વમિહાગતઃ।।
અગ્નિય વચનવન્નુ નॆનપિનલ્લિટ્ટુકॊંડુ, નિમ્મ તાયિય ધર્મવૃત્તિયન્નુ તિળિદુ મત્તુ નિમ્મદે પરમ વીર્યવન્નુ તિળિદુ નાનુ ઇલ્લિગॆ ઈ મॊદલે બરલિલ્લ.
01225003a ન સંતાપો હિ વઃ કાર્યઃ પુત્રકા મરણં પ્રતિ।
01225003c ઋષીન્વેદ હુતાશોઽપિ બ્રહ્મ તદ્વિદિતં ચ વઃ।।
પુત્રરે! મરણદ કુરિતુ નીવુ સંતાપ પડબેકાગિલ્લ. નીવુ વેદ મત્તુ બ્રહ્મવન્નુ તિળિદિરુવ ઋષિગળુ ऎંદુ અગ્નિયૂ તિળિદિદ્દાનॆ.””
01225004 વૈશંપાયન ઉવાચ।
01225004a એવમાશ્વાસ્ય પુત્રાન્સ ભાર્યાં ચાદાય ભારત।
01225004c મંદપાલસ્તતો દેશાદન્યં દેશં જગામ હ।।
વૈશંપાયનનુ હેળિદનુ: “ભારત! ઈ રીતિ તન્ન મક્કળિગॆ આશ્વાસનॆયન્નિત્તુ મંદપાલનુ અવરુ મત્તુ તન્ન પત્નિયॊડનॆ આ દેશવન્નુ તॊરॆદુ ઇન્નॊંદુ દેશક્કॆ હોદનુ.
01225005a ભગવાનપિ તિગ્માંશુઃ સમિદ્ધં ખાંડવં વનં।
01225005c દદાહ સહ કૃષ્ણાભ્યાં જનયં જગતોઽભયં।।
તિગ્માંશુ ભગવાનનાદરૂ જગત્તિગે ભયવન્નુંટુમાડુવંતॆ ઇડી ખાંડવવનવન્નુ કૃષ્ણરિબ્બર સહાયદિંદ સુટ્ટનુ.
01225006a વસામેદોવહાઃ કુલ્યાસ્તત્ર પીત્વા ચ પાવકઃ।
01225006c અગચ્છત્પરમાં તૃપ્તિં દર્શયામાસ ચાર્જુનં।।
માંસ, મેદ મત્તુ રક્તવન્નુ કુડિદ પાવકનુ પરપ તૃપ્તનાગિ બંદુ અર્જુનનનિગॆ કાણિસિકॊંડનુ.
01225007a તતોઽંતરિક્ષાદ્ભગવાનવતીર્ય સુરેશ્વરઃ।
01225007c મરુદ્ગણવૃતઃ પાર્થં માધવં ચાબ્રવીદિદં।।
આગ મરુદ્ગણગળિંદ આવૃત ભગવાન્ સુરેશ્વરનુ અંતરિક્ષદિંદ કॆળગિળિદુબંદુ પાર્થ-માધવરન્નુદ્દેશિસિ માતનાડિદનુ:
01225008a કૃતં યુવાભ્યાં કર્મેદમમરૈરપિ દુષ્કરં।
01225008c વરાન્વૃણીતં તુષ્ટોઽસ્મિ દુર્લભાનપ્યમાનુષાન્।।
“અમરરિગૂ દુષ્કરવાગિરુવ કૃત્યવન્નુ નીવિબ્બરૂ માડિદ્દીરિ. નાનુ સંતુષ્ટનાગિદ્દેનॆ. દુર્લભ અમાનુષ વરગળન્નુ કેળિ.”
01225009a પાર્થસ્તુ વરયામાસ શક્રાદસ્ત્રાણિ સર્વશઃ।
01225009c ગ્રહીતું તચ્ચ શક્રોઽસ્ય તદા કાલં ચકાર હ।।
પાર્થનાદરો શક્રનિંદ સર્વ શસ્ત્રગળન્નુ કેળિદનુ. આદરॆ શક્રનુ અવુગળન્નુ પડॆયુવ કાલદ કુરિતુ હેળિદનુ.
01225010a યદા પ્રસન્નો ભગવાન્મહાદેવો ભવિષ્યતિ।
01225010c તુભ્યં તદા પ્રદાસ્યામિ પાંડવાસ્ત્રાણિ સર્વશઃ।।
“પાંડવ! ભગવાન્ મહાદેવનુ નિન્ન મેલॆ યાવાગ પ્રસન્નનાગુત્તાનો આગ સર્વ અસ્ત્રગળન્નુ નિનગॆ નીડુત્તેનॆ.
01225011a અહમેવ ચ તં કાલં વેત્સ્યામિ કુરુનંદન।
01225011c તપસા મહતા ચાપિ દાસ્યામિ તવ તાન્યહં।।
કુરુનંદન! નનગે આ કાલવુ તિળિયુત્તદॆ. નિન્ન મહા તપસ્સિન પરિણામવાગિ નાનુ નિનગॆ અવॆલ્લવન્નૂ કॊડુત્તેનॆ.
01225012a આગ્નેયાનિ ચ સર્વાણિ વાયવ્યાનિ તથૈવ ચ।
01225012c મદીયાનિ ચ સર્વાણિ ગ્રહીષ્યસિ ધનંજય।।
ધનંજય! આગ્નેય, વાયવ્ય મॊદલાદ સર્વવન્નૂ મત્તુ નન્ન સર્વવન્નૂ પડॆયુવॆ.”
01225013a વાસુદેવોઽપિ જગ્રાહ પ્રીતિં પાર્થેન શાશ્વતીં।
01225013c દદૌ ચ તસ્મૈ દેવેંદ્રસ્તં વરં પ્રીતિમાંસ્તદા।।
વાસુદેવનુ પાર્થનલ્લિદ્દ પ્રીતિયુ શાશ્વતવાગિરુવંતॆ કેળિકॊંડનુ. દેવેંદ્રનુ પ્રીતિયિંદ આ વરવન્નિત્તનુ.
01225014a દત્ત્વા તાભ્યાં વરં પ્રીતઃ સહ દેવૈર્મરુત્પતિઃ।
01225014c હુતાશનમનુજ્ઞાપ્ય જગામ ત્રિદિવં પુનઃ।।
અવરિબ્બરિગॆ વરવન્નિત્તુ પ્રીતનાદ મરુત્પતિયુ દેવતॆગળॊંદિગॆ હુતાશનનન્નુ બીળ્કॊંડુ ત્રિદિવક્કॆ હિંદિરુગિદનુ.
01225015a પાવકશ્ચાપિ તં દાવં દગ્ધ્વા સમૃગપક્ષિણં।
01225015c અહાનિ પંચ ચૈકં ચ વિરરામ સુતર્પિતઃ।
પાવકનાદરૂ મૃગપક્ષિગળ સહિત આ વનવન્નુ આરુ દિનગળુ સુટ્ટુ સુતર્પિતનાગિ નિંતનુ.
01225016a જગ્ધ્વા માંસાનિ પીત્વા ચ મેદાંસિ રુધિરાણિ ચ।
01225016c યુક્તઃ પરમયા પ્રીત્યા તાવુવાચ વિશાં પતે।।
વિશાંપતે! માંસવન્નુ તિંદુ મેદ રુધિરગળન્નુ કુડિદુ પરમપ્રીતનાદ અવનુ હેળિદનુ:
01225017a યુવાભ્યાં પુરુષાગ્ર્યાભ્યાં તર્પિતોઽસ્મિ યથાસુખં।
01225017c અનુજાનામિ વાં વીરૌ ચરતં યત્ર વાંચિતં।।
“નીવિબ્બરૂ પુરુષવ્યાઘ્રરુ યથાસુખવાગિ નનગॆ તૃપ્તિનીડિદ્દીરિ. વીરરે! નિમ્મન્નુ બીળ્કॊડુત્તેનॆ. ઇષ્ટબંદલ્લિ હોગિરિ.”
01225018a એવં તૌ સમનુજ્ઞાતૌ પાવકેન મહાત્મના।
01225018c અર્જુનો વાસુદેવશ્ચ દાનવશ્ચ મયસ્તથા।।
01225019a પરિક્રમ્ય તતઃ સર્વે ત્રયોઽપિ ભરતર્ષભ।
01225019c રમણીયે નદીકૂલે સહિતાઃ સમુપાવિશન્।।
ભરતર્ષભ! અર્જુન, વાસુદેવ મત્તુ દાનવ મય ઈ મૂવરૂ મહાત્મ પાવકનન્નુ બીળ્કॊંડુ સુત્તાડિ રમણીય નદીતીરદલ્લિ ऒટ્ટિગે કુળિતુકॊંડરુ.”
સમાપ્તિ
ઇતિ શ્રી મહાભારતે આદિપર્વણિ ખાંડવદાહપર્વણિ શાંઙૃકોપાખ્યાને પંચવિંશત્યાધિકદ્વિશતતમોઽધ્યાયઃ।।
ઇદુ શ્રી મહાભારતદલ્લિ આદિપર્વદલ્લિ ખાંડવદાહપર્વદલ્લિ શાંઙૃકોપાખ્યાનદલ્લિ ઇન્નૂરા ઇપ્પત્તૈદનॆય અધ્યાયવુ.
ઇતિ શ્રી મહાભારતે આદિપર્વણિ ખાંડવદાહપર્વઃ।।
ઇદુ શ્રી મહાભારતદલ્લિ આદિપર્વદલ્લિ ખાંડવદાહપર્વવુ.
ઇતિ શ્રી મહાભારતે આદિપર્વઃ।।
ઇદુ શ્રી મહાભારતદલ્લિ આદિપર્વવુ.
ઇદૂવરॆગિન ऒટ્ટુ મહાપર્વગળુ-1/18, ઉપપર્વગળુ-19/100, અધ્યાયગળુ-225/1995, શ્લોકગળુ-7190/73784.