ప్రవేశ
।। ఓం ఓం నమో నారాయణాయ।। శ్రీ వేదవ్యాసాయ నమః ।।
శ్రీ కృష్ణద్వైపాయన వేదవ్యాస విరచిత
శ్రీ మహాభారత
ఆది పర్వ
సుభద్రాహరణ పర్వ
అధ్యాయ 212
సార
రైవతగిరియన్ను పూజిసి మరళుత్తిరువాగ సుభద్రెయన్ను అర్జునను బలవంతవాగి ఎత్తి రథద మేలిరిసి హస్తినాపురదత్త హోదుదు (1-8). దూతరింద విషయవన్ను తిళిద బలరామను కోపగొండు అర్జుననన్ను ఎదురిసలు సేనెయన్ను సిద్ధగొళిసిదుదు (9-32).
01212001 వైశంపాయన ఉవాచ।
01212001a తతః సంవాదితే తస్మిన్ననుజ్ఞాతో ధనంజయః।
01212001c గతాం రైవతకే కన్యాం విదిత్వా జనమేజయ।।
01212002a వాసుదేవాభ్యనుజ్ఞాతః కథయిత్వేతికృత్యతాం।
01212002c కృష్ణస్య మతమాజ్ఞాయ ప్రయయౌ భరతర్షభః।।
01212003a రథేన కాంచనాంగేన కల్పితేన యథావిధి।
01212003c సైన్యసుగ్రీవయుక్తేన కింకిణీజాలమాలినా।।
వైశంపాయనను హేళిదను: “జనమేజయ! అవన అనుజ్ఞెయిదె ఎందు తిళిద ధనంజయను కన్యెయు రైవతక్కె హోగిద్దాళె ఎన్నువుదన్నూ తిళిదుకొండను. కృష్ణనొందిగె ఉపాయవన్ను చర్చిసి, అవన అనుజ్ఞెయన్ను పడెదు, కృష్ణన మనస్సన్ను తిళిదుకొండు భరతర్షభను యథావిధియాగి తయారిసిద, సైన్య-సుగ్రీవరన్ను కట్టిద, గంటె మాలెగళింద అలంకృతవాద కాంచనాంగ రథవన్నేరి హొరటను.
01212004a సర్వశస్త్రోపపన్నేన జీమూతరవనాదినా।
01212004c జ్వలితాగ్నిప్రకాశేన ద్విషతాం హర్షఘాతినా।।
అరిగళ హర్షఘాతియ ఆ రథదల్లి మళెయ మోడగళంతె ఘర్జిసబల్ల మత్తు అగ్నిప్రకాశదింద జ్వలిసువ ఎల్ల శస్త్రగళూ ఇద్దవు.
01212005a సన్నద్ధః కవచీ ఖడ్గీ బద్ధగోధాంగులిత్రవాన్।
01212005c మృగయావ్యపదేశేన యౌగపద్యేన భారత।।
భారత! కవచ, ఖడ్గ, కై మత్తు బెరళుగళ కవచగళింద సన్నద్ధనాగి బేటెయాడలు హోగువ నెపదల్లి వేగదింద హొరటను.
01212006a సుభద్రా త్వథ శైలేంద్రమభ్యర్చ్య సహ రైవతం।
01212006c దైవతాని చ సర్వాణి బ్రాహ్మణాన్స్వస్తి వాచ్య చ।।
01212007a ప్రదక్షిణం గిరిం కృత్వా ప్రయయౌ ద్వారకాం ప్రతి।
01212007c తాం అభిద్రుత్య కౌంతేయః ప్రసహ్యారోపయద్రథం।।
01212007e సుభద్రాం చారుసర్వాంగీం కామబాణప్రపీడితః।।
సుభద్రెయు శైలేంద్ర రైవతవన్నూ మత్తు అల్లిరువ సర్వ దేవతెగళన్నూ బ్రాహ్మణర స్వస్తి వాచగళొందిగె పూజిసి, గిరియ ప్రదక్షిణె మాడి ద్వారకెయ కడె బరుత్తిద్దళు. ఆగ కామబాణ పీడిత కౌంతేయను చారు సర్వాంగీ సుభద్రెయన్ను ఎత్తి బలవంతవాగి తన్న రథద మేలె ఇరిసికొండను.
01212008a తతః స పురుషవ్యాఘ్రస్తాం ఆదాయ శుచిస్మితాం।
01212008c రథేనాకాశగేనైవ ప్రయయౌ స్వపురం ప్రతి।।
ఆ శుచిస్మితెయన్ను పడెద కూడలే పురుషవ్యాఘ్రను ఆకాశవేగదల్లి తన్న రథదల్లి స్వపురద కడె ప్రయాణిసిదను.
01212009a హ్రియమాణాం తు తాం దృష్ట్వా సుభద్రాం సైనికో జనః।
01212009c విక్రోశన్ప్రాద్రవత్సర్వో ద్వారకామభితః పురీం।।
ఆదరె, సుభద్రెయు అపహరణవాగుత్తిరువుదన్ను నోడిద అవళ సైనిక జనరు సర్వరూ కూగుత్తా ద్వారకాపురిగె ఓడిదరు.
01212010a తే సమాసాద్య సహితాః సుధర్మామభితః సభాం।
01212010c సభాపాలస్య తత్సర్వమాచఖ్యుః పార్థవిక్రమం।।
అవసరదల్లి సుధర్మ సభెయన్ను సేరిద అవరు పార్థవిక్రమద కురితు సర్వవన్ను సభాపాలనిగె నివేదిసిదరు.
01212011a తేషాం శ్రుత్వా సభాపాలో భేరీం సామ్నాహికీం తతః।
01212011c సమాజఘ్నే మహాఘోషాం జాంబూనదపరిష్కృతాం।।
అదన్ను కేళిద సభాపాలను బంగారదింద అలంకృత మహాఘోషద యుద్ధ భేరియన్ను హొడెయిసిదను.
01212012a క్షుబ్ధాస్తేనాథ శబ్ధేన భోజవృష్ణ్యంధకాస్తదా।
01212012c అన్నపానమపాస్యాథ సమాపేతుః సభాం తతః।।
శబ్ధదింద బెదరిద భోజ వృష్ణి అంధకరు అన్నపానగళన్ను అల్లియే తొరెదు సభెయన్ను సేరిదరు.
01212013a తతో జాంబూనదాంగాని స్పర్ధ్యాస్తరణవంతి చ।
01212013c మణివిద్రుమచిత్రాణి జ్వలితాగ్నిప్రభాణి చ।।
01212014a భేజిరే పురుషవ్యాఘ్రా వృష్ణ్యంధకమహారథాః।
01212014c సింహాసనాని శతశో ధిష్ణ్యానీవ హుతాశనాః।।
ఆగ పురుషవ్యాఘ్ర వృష్ణి అంధక మహారథిగళు నూరారు సంఖ్యెగళల్లి హుతాశనను అగ్నికుండవన్ను ఏరువంతె బంగారదింద మాడల్పట్ట, బెలెబాళువ దింబుగళిద్ద, మణివిద్రుమచిత్రగళింద జ్వలితాగ్ని ప్రభావళిగళింద కూడిద సింహాసనగళన్ను అలంకరిసిదరు.
01212015a తేషాం సముపవిష్టానాం దేవానామివ సన్నయే।
01212015c ఆచఖ్యౌ చేష్టితం జిష్ణోః సభాపాలః సహానుగః।।
అవరెల్లరూ దేవతెగళంతె కుళితుకొళ్ళలు సభాపాల మత్తు సహానుగరు జిష్ణువిన చేష్టెయన్ను వరదిమాడిదరు.
01212016a తచ్ఛృత్వా వృష్ణివీరాస్తే మదరక్తాంతలోచనాః।
01212016c అమృష్యమాణాః పార్థస్య సముత్పేతురహంకృతాః।।
అదన్ను కేళిద మదదింద రక్తాంతలోచనరాద వృష్ణివీరరు పార్థనన్ను క్షమిసదెయే ఒట్టాదరు.
01212017a యోజయధ్వం రథానాశు ప్రాసానాహరతేతి చ।
01212017c ధనూంషి చ మహార్హాణి కవచాని బృహంతి చ।।
“రథగళన్ను కట్టి. మహా బెలెబాళువ కవచ, ధనుస్సు ముంతాత అనేక ఆయుధగళన్ను తన్ని.”
01212018a సూతానుచ్చుక్రుశుః కేచిద్రథాన్యోజయతేతి చ।
01212018c స్వయం చ తురగాన్కే చిన్నిన్యుర్హేమవిభూషితాన్।।
కెలవరు తమ్మ అనుచరరిగె రథగళన్ను కట్టువంతె కూగి హేళిదరు. ఇన్ను కెలవరు తావే విభూషిత తురగగళన్ను కట్టిదరు.
01212019a రథేష్వానీయమానేషు కవచేషు ధ్వజేషు చ।
01212019c అభిక్రందే నృవీరాణాం తదాసీత్సంకులం మహత్।।
రథగళన్ను, కవచగళన్ను, ధ్వజగళన్ను తరువాగ కూగాడుత్తిద్ద ఆ నరవీరరల్లి మహా గొందలవుంటాయితు.
01212020a వనమాలీ తతః క్షీబః కైలాసశిఖరోపమః।
01212020c నీలవాసా మదోత్సిక్త ఇదం వచనమబ్రవీత్।।
ఇవుగళ మధ్యదల్లి కైలాసశిఖరోపమవాగి ఎత్తరవాగిద్ద, నీలవస్త్రగళన్ను ధరిసిద్ద, కుడిద అమలినల్లిద్ద వనమాలి [బలరామ] యు ఈ మాతుగళన్నాడిదను:
01212021a కిమిదం కురుథాప్రజ్ఞాస్తూష్ణీం భూతే జనార్దనే।
01212021c అస్య భావమవిజ్ఞాయ సంక్రుద్ధా మోఘగర్జితాః।।
“జనార్దనను సుమ్మనిరువాగ నీవెల్ల మూఢరు ఏను మాడుత్తిరువిరి? అవన మనస్సినల్లి ఏనిదెయెందు తిళియదే సంకృద్ధ మేఘగళంతె గర్జిసుత్తిద్దీరల్ల?
01212022a ఏష తావదభిప్రాయమాఖ్యాతు స్వం మహామతిః।
01212022c యదస్య రుచితం కర్తుం తత్కురుధ్వమతంద్రితాః।।
మొదలు ఆ మహామతియు తన్న మనస్సినల్లి ఏనిదె ఎన్నువుదన్ను హేళలి. నంతర అవను ఏనన్ను బయసుత్తానె అదన్నే హింజరియదే మాడి.”
01212023a తతస్తే తద్వచః శ్రుత్వా గ్రాహ్యరూపం హలాయుధాత్।
01212023c తూష్ణీం భూతాస్తతః సర్వే సాధు సాధ్వితి చాబ్రువన్।।
హలాయుధధారియ ఈ ఒళ్ళెయ సలహెయన్ను కేళిద అవరెల్లరూ సాధు సాధు ఎందు సుమ్మనాదరు.
01212024a సమం వచో నిశమ్యేతి బలదేవస్య ధీమతః।
01212024c పునరేవ సభామధ్యే సర్వే తు సముపావిశన్।।
ధీమంత బలదేవన మాతు సరియాదుదెందు పునః సర్వరూ సభామధ్యదల్లి కుళితుకొండరు.
01212025a తతోఽబ్రవీత్కామపాలో వాసుదేవం పరంతపం।
01212025c కిమవాగుపవిష్టోఽసి ప్రేక్షమాణో జనార్దన।।
ఆగ కామపాలను పరంతప వాసుదేవనన్నుద్దేశిసి హేళిదను: “జనార్దన! నీను ఏకె ఏనన్నూ హేళదే ఇల్లియే నోడుత్తా కుళితిద్దీయె.
01212026a సత్కృతస్త్వత్కృతే పార్థః సర్వైరస్మాభిరచ్యుత।
01212026c న చ సోఽర్హతి తాం పూజాం దుర్బుద్ధిః కులపాంసనః।।
అచ్యుత! నిన్న కారణదిందలే నావెల్లరూ పార్థనన్ను ఇల్లిగె బరమాడిసికొండెవు. ఆ దుర్బుద్ధి కులపాపియు నమ్మ ఈ గౌరవక్కె అర్హనిరలిల్ల!
01212027a కో హి తత్రైవ భుక్త్వాన్నం భాజనం భేత్తుమర్హతి।
01212027c మన్యమానః కులే జాతం ఆత్మానం పురుషః క్వ చిత్।।
తాను ఒందు ఒళ్ళెయ కులదల్లి హుట్టిదవనెందు తిళియువ యావ పురుషను తానె ఊటమాడిద తట్టెయన్ను స్వయం ఒడెయుత్తానె?
01212028a ఈప్సమానశ్చ సంబంధం కృతపూర్వం చ మానయన్।
01212028c కో హి నామ భవేనార్థీ సాహసేన సమాచరేత్।।
సంబంధవన్ను బెళెసలు మత్తు హిందె మాడిద ఉపకారగళన్ను గౌరవిసి బంద యారుతానే ఈ రీతియ సాహసవన్ను మాడబల్లరు?
01212029a సోఽవమన్య చ నామాస్మాననాదృత్య చ కేశవం।
01212029c ప్రసహ్య హృతవానద్య సుభద్రాం మృత్యుమాత్మనః।।
సుభద్రెయన్ను బలవంతవాగి అపహరిసి అవను నమ్మ మేలె మత్తు కేశవన మేలె అవనిగిరువ అసహ్యభావనెయన్ను తోరిసి అపమాన మాడిద్దానె మత్తు తన్న మృత్యువన్ను బయసిద్దానె.
01212030a కథం హి శిరసో మధ్యే పదం తేన కృతం మమ।
01212030c మర్షయిష్యామి గోవింద పాదస్పర్శమివోరగః।।
గోవింద! నన్న తలెయ మేలె కాలన్నిట్ట అవనన్ను హేగెతానే క్షమిసలి? పాదదింద తుళియల్పట్ట హావు క్షమిసబల్లదే?
01212031a అద్య నిష్కౌరవామేకః కరిష్యామి వసుంధరాం।
01212031c న హి మే మర్షణీయోఽయమర్జునస్య వ్యతిక్రమః।।
ఇందు నానొబ్బనే వసుధెయల్లి కౌరవరే ఇల్లదంతె మాడుత్తేనె. అర్జునన ఈ అతిక్రమవన్ను నాను సహిసలారె!”
01212032a తం తథా గర్జమానం తు మేఘదుందుభినిఃస్వనం।
01212032c అన్వపద్యంత తే సర్వే భోజవృష్ణ్యంధకాస్తదా।।
మేఘదుందుభియంతె గర్జసుత్తిరువ అవనన్ను సర్వ భోజ వృష్ణి అంధకరూ అనుమోదిసిదరు.”
సమాప్తి
ఇతి శ్రీ మహాభారతే ఆదిపర్వణి సుభద్రాహరణపర్వణి బలదేవక్రోధే ద్వాదశాధికద్విశతతమోఽధ్యాయః।।
ఇదు శ్రీ మహాభారతద ఆదిపర్వదల్లి సుభద్రాహరణపర్వదల్లి బలరామక్రొధ ఎన్నువ ఇన్నూరా హన్నెరడనెయ అధ్యాయవు.
ఇతి శ్రీ మహాభారతే ఆదిపర్వణి సుభద్రాహరణపర్వః।।
ఇదు శ్రీ మహాభారతద ఆదిపర్వదల్లి సుభద్రాహరణపర్వవు.
ఇదూవరెగిన ఒట్టు మహాపర్వగళు-0/18, ఉపపర్వగళు-17/100, అధ్యాయగళు-212/1995, శ్లోకగళు-6770/73784.